Arama

Tuvalet Eğitimi

Güncelleme: 13 Temmuz 2016 Gösterim: 8.019 Cevap: 2
Pasakli_Prenses - avatarı
Pasakli_Prenses
Ziyaretçi
8 Ekim 2008       Mesaj #1
Pasakli_Prenses - avatarı
Ziyaretçi
Tüm anne babaların ortak dileği masraflı ve zaman alıcı bebek bezinden biran önce kurtulmaktır. Ancak tüm anne babalarda bebeğin bu alışkanlığı kazanmasıyla ilgili korkuları vardır. Bir de arkadaşlarınızın ve diğer annelerin " hala siz bezmi kullanıyorsunuz, bizim çocuk çoktan tuvalete alıştı" gibi sözleri moral bozucu olabilir.

Sponsorlu Bağlantılar
Ad:  tuvalet eğitimi.jpg
Gösterim: 869
Boyut:  44.6 KB
Çocuğunuzun yaklaşık 18 ay ve 2 yaş arasında olmasıyla birlikte, rahat rahat yürüyüp konuşan ve sizin ne dediğinizi anlayan döneminde tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz. Eğer çocuğunuz daha rahat bir şekilde yürüyemiyor ve konuşamıyorsa daha erken demektir. Daha erken yaşlarında tuvalet sorununu çözmek çok güzel olmasına rağmen eğer bu dönem ilerki yaşlara kaymış ve gecikmişşe telaş etmeyin mutlaka bu alışkanlık kazanılacaktır.

Çocuktan çocuğa tuvale talışkanlığı değişiklik gösterecektir. Tuvalet alışkanlığını kazanmak için rahatça çıplak dolaşabileceği, altının rahat açık bırakabilineceği yaz ayları düşünülür, fakat yinede kış aylarında dahi bu alışkanlığı kazandırabilirsiniz.
İlk olarak gündüz tuvalet eğitimi ile işe başlamanız gerekir, aynı anda gece içinde tuvalet alışkanlığını getiremezsiniz. Bir lazımlık veya tuvalet adaptörü alarak ilk adımı atabilirsiniz, ilk başlarda lazımlık kullanabilir sonrasında tuvalet adaptörü ile devam edebilirsiniz. Lazımlık yerine tuvalet adaptörü daha hijyenik olacak ve sizde lazımlığı temizlemek zorunda kalmayacaksınız. Mutlaka lazımlığın veya adaptörün kullanılacağı yerin tuvalet olduğunu anlatmanız gerekir, evin odalarını kullanarak tuvalet eğitimi vermek doğru olmaz. Genellikle çocuğunuzun altını kirlettiği zamanlara dikkat edin eğer bu saatle rutine oturmuşsa ve ne zaman tuvaletini yapacağını anladığınızda ona tuvaleti kullanması gerektiğini anlatın. Çocuğunuzu hiç bir zaman bu iş için zorlamayın, çünkü çok daha zor bir durum oluşur ve tepki gösterir.
Çocuk tuvalet eğitimine çok çabuk alışamıyabilir, lütfen sabırlı olunuz ve sakın hemen pes etmeyiniz.

Bazı çocuklar lazımlıktan korkarlar ve hatta ilk tuvaletlerini yaptıktan sonra vücutlarında bir parçanın çıkmasını ve onu görmekten korkarlar ve bir süre bu işlem için direnirler. Çocuğunuza tuvalet yapmanın herkez için gerekli ve doğal olduğunu anlatın. hekesin bu işlemi yaptığını ona anlatın.
Tuvaletin sifonuna basmak çocuklar için eğlencelidir, tuvaletini yaptıtan sonra sifonu ona çektirebilirsiniz. Hoşuna gidecek bir kitap veya oyuncağı, tuvalete oturmasını sağlamak için kullanabilirsiniz. Tuvalet işlemi bittikten sonra mutlaka çocuğunuzun ellerini yıkamayı ve temizlemeye özen gösterin.
Yavaş yavaş bez kullanımını azaltıp,( bu arada alıştırma külotlarıda kullanabilirsiniz ) ona bezini bağlamadığınızı ve tuvaleti gelince söyleyip, tuvalete yapması gerektiğini anlatın.
Bu arada sık sık kazalara hazırlıklı olun ve sakın tepki göstermeyin, sabırla ne yapması gerektiğini anlatın. Hiç bir zaman onu utandırmayın, "yinemi altına yaptın", "ne kadar pis çocuksun" gibi söylemlerde sakın bulunmayın.

Tuvalet eğitimine başladıktan sonra geri adım atmayın ve kararlılıkla devam edin. Gündüz bu alışkanlığı kazanmasıyla birlikte gündüz uykularından başlayarak geceleride tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz.
Alışılmış ve kazanılmış olan tuvalet alışkanlığı zaman içersinde değişiklik gösterip bozulabilir, sakın paniklemeyin başa dönmüyorsunuz. Bu dengeyi bozan bir sebep veya bir tepki olabilir. Buna sebep yeni bir bakıcı, yuvaya başlamak veya bir tartışma bile olabilir. Mutlaka zamanla dü zene girecektir, yeterki siz sebebini araştırın ve sakinlikle çözmeye çalışın.

BİR KAÇ PRATİK ÖNERİ ;


Tuvalet eğitiminde yapılması gerekenler.
İlk olarak bez kullanımına son vermek gerekir. Alıştırma külotları denen dışı naylon içi pamuklu bezden yapılmış olanlarını kullanabilirsiniz.
Çocuğunuzun ne zamanlar tuvalet yaptığına dikkat edin ve bunu göz önünde bulundurarak ona tuvalet yapmasını teklif edin.
Sık sık olabilecek kazalar sonucunda sakın ona kızmayın, güzelce haber vermesinin gerektiğini anlatın.
Artık bez ile dolaşmadığını ve altına yapmaması gerektiğini, tuvaleti geldiğinde herkesin yaptığı gibi onunda tuvaletini yapması gerektiğini ve bunu size haber vermesini söyleyin.
Sıcaklık durumunu göz önünde bulundurarak altını açık bırakabilir ve bezinin olmadığını hissettirebilirsiniz. Eğer altı açık değilsede kolay bir şekilde altını açıp tuvaletini hemen yapmasını sağlayabileceğiniz şekilde giydirin.
Tuvalete oturması için veya hemen kalkmaması için oyalanacağı bir kitap veya hoşuna giden bir oyuncak verebilirsiniz. Tuvalet yapmayı eğlenceli hale getirebilir, örneğin sifonu çekmesine izin verebilir ve böylece tuvalete oturma isteğini arttırabilirsiniz.
Çocuğunuza hijyen'in önemini anlatın ve tuvaleti kullanmasının doğru olduğunu anlatın, her tuvalet sonrasında el yıkama alışkanlığını şimdiden kazandırın.
Çocuğunuzun bakıcısının ve onunla ilgilenen diğer aile büyüklerinin aynı tutarlılığı ve ilgiyi göstermesini sağlayın.

Tuvalet eğitimi sırasında yapılmaması gerekenler ,


Çocuğunuzun bu alışkanlığı çok kısa sürede kazanmasını beklemeyin, sabırlı ve sakince onu teşvik etmeye devam edin.
Sakın çok ısrarcı ve sabırsız olmayın ve çocuğunuzla bu konuda dalga geçmek veya başka çocuklarla kıyaslamak gibi hatalara düşmeyin. Kesinlikle bağırmak, kızmak veya cezalandırmak gibi yöntemlere başvurmayın.
Karşınızdakinin çocuğunuz olduğunu, küçük ve sizin kadar çabuk anlayacak kapasitede olmadığını ve onun duygularını düşünün, her konuda kendinizi onun yerine koyun, böylece daha sabırlı ve anlayışlı olabilirsiniz.
Tuvalete çok çıkmaması için sakın sıvı tüketimini azaltmayın, çocuğunuzun metabolizmasını etkileyecek bir hata yapmış olursunuz.
Sakın pes etmeyin, alışkanlığı kazanması ne kadar uzun sürerse sürsün geri adım atmayın. Eğer bezden vazgeçiyorsanız ara sıra bile olsa tekrar bez bağlamayın.
Son düzenleyen perlina; 13 Temmuz 2016 16:02
kompetankedi - avatarı
kompetankedi
VIP Bir Dünyalı
1 Haziran 2011       Mesaj #2
kompetankedi - avatarı
VIP Bir Dünyalı
12 -36, Aylar arasındaki dönemdir. Bu dönem de, artık çocuğun kendi ayakları üzerinde şöyle bir durmasıyla, yürümeye başlamasıyla birlikte, yavaş yavaş "ortak yaşam "ya da "sembiyotik yaşam" dediğimiz süreç çözülmeye başlar, Artık çocuk kendi kendine kullanabileceği birtakım yetenekleri keşfetmiştir. Bu keşifle birlikte çocukta sonsuz bir merak başlar: merak ve karıştırıcılık, Her şeye "benim" diyerek atılır. Dünyanın merkezinin kendisi olduğunu düşündüğü çağdır bu.
Ad:  wc gif.gif
Gösterim: 551
Boyut:  1.44 MB
Her şeyi eller, karıştırır, her yere çıkar, her yerden iner. Onun için tehlike söz konusu değildir. Bütün öğrenebilecekleri denemek, algılamak ve uygulayarak kendisine katmak ister.

Sponsorlu Bağlantılar
Doğaldır ki, bu arada özgürlüğünün sınırlarını da zorlamaktadır çocuk. Bu döneme "özerklik dönemi" diyoruz, yani her şey çocuğun kendisinin elindedir ve böyle olmasını ister. O yüzden de anne ile sürtüşmenin başladığı bir dönemdir. Sonsuz bir merak içinde özgürlüğünün tadını çıkarmak için yola çıkmıştır o. Anne ise durdurmak, sınırlamak için beklemektedir. "Dur, yapma, gitme, alma, çıkma, elleme" şeklinde engellerle onun ardındadır. Bunun sonucu çocukta, anneye karşı, anneye yönelik duygularında bir çatışma ortaya çıkar.

Bu dönem çocuğu bir yandan anneye bağımlıdır, ondan tümüyle kopmamıştır, gereksinim duymaktadır; Bir yandan da onun dediklerini yapmama, kendi sınırlarını anneye tanıtma konusunda anneyle kıyasıya bir şavaşım içindedir. Bu özerklik savaşımı kendini anneyle çocuk arasında belirgin olarak kendini üç alanda gösterir:

Tuvalet eğitimi, beslenme ve uyku alanları

Bu döneme " anal dönem ", "tuvalet eğitimi dönemi" de denilmektedir. Bu önemde artık ağız bölgesi önemini yitirmiş, anal bölge özellik kazanmıştır. Bu yaşlarda çocuk için kakası ya da çişi, annesiyle girdiği savaşta çok etkin araçlardır. Bunları istediği yere, kendi istediği zaman yapacaktır; sınır tanımak istemeyecektir. Oysa, bu dönemde anne de ona tuvalet eğitimini vermeye çalıştığı için yer, zaman belirleme konusunda anneyle çocuk arasında bir sürtüşme ortaya çıkmaktadır. Yine uyku alanında; anne çocuğu belirli saatlerde yatırmak ister, çocuk ise uyumamakta, daha fazla uyanık kalarak dünyayı daha fazla tanımak istemektedir. Beslenme alanında da çocuk, bu özerklik duygusu ile hem yemeklerini kendi yemek, hem de bulaştıra, bulaştıra, ortalığa döküp saçarak yüzünü batırarak ve tadını çıkararak yemek ister, Anne bu kez de temizlik, düzen konusunda ona bir şeyler öğretmek ister; çocuğun doyduğundan tam emin olmak ister. Böylece, o bulaştırdıkça anne alacak ve aralarında yine bir gerginlik ortaya çıkacaktır.

Bu dönemde çocuğu tümüyle boş mu bırakalım, yoksa çok mu dizginleyelim ? Bu dönem çocuğu hiç sınır tanımak istemez, biz de onu sınırsızlığa bırakırsak bunun sonuçları ne olur? Bu dönemde çocuklar hiç sınırla tanışmadıklarında; engellendiğinde öfke nöbetleri geçiren, kural tanımaz, bencil, saldırgan bir isteği engellendiğinde yere yatıp tepinen, başını duvarlara vuran çocuklar olarak geliştirirler. Vurucu, kırıcı olurlar. Çişini kakasını nereye, nasıl yapacağını öğrenemeyen çocuklar kakayla, çişle dolaşırlar; bundan dolayı hiçbir kaygı duymazlar, yer ve zaman tanımazlar. Bir diğer uçta, engeller yersiz ve aşırı olduğunda, çocuğun doğasına uymayan engeller konulduğunda neler ortaya çıkar?

Bu dönemde dağıtıcı, meraklı, hareketli, karıştırıcı, özellikler gösteren çocuk fazlaca kısıtlanıp bu nitelikleri bastırılırsa; aşırı uysal, edilgin, kuralcı olabilir; çocukta aşırı titizlik, düzen düşkünlüğü gelişebilir.
Tuvalet eğitimine çocuk fizyolojik ve ruhsal açıdan hazır olmadan başlandığında ya da aşırı baskıcı, esnekliğe, eğitimin başlangıcındaki küçük kaçırmalara bile izin vermenin bir tuvalet eğitimi ile çocuk ele alındığında; bu dönemde aşırı baskı ve denetim sonucu tuvalet eğitimi kazanılsa bile çocuk daha sonraki yaşlarda herhangi bir stres etmeni ile karşılaştığında çiş ya da kaka kaçırma ( enürezis , enkoprezis ) belirtileri ile birlikte tuvalet eğitimi dönemi içinde çözümlenmemiş olan süreç yeniden gündeme gelir.

Öyleyse, özerklik döneminde biz çocukları nasıl ele almalıyız? Bu dönemde doğası gereği aşırı direnen, tutturan çocuğun inadına inatla karşılık vermek, inadının üstüne gitme korkutmak geçersizdir ve olumsuz sonuçlar verecektir. Tutturduğunda dikkatini başka alanlara çekmek farklı seçenekler sunmak uygun bir tutum olabilir. Tuvalet eğimi verirken sabırlı, ufak aksamalarda abartılı, titiz bir kaygılıkla tepki vermeyen, eğitimi oyunla veren ancak kararlı bir ana baba tutumunun çok yarar sağlayacağı bilinmelidir. Çocuğun çiş ya da kakasının gelmiş olacağının varsayıldığı saatlerde tuvalete götürmek, bu işlemi uygun ve belirli aralıklarda yinelemek ve haber verdiğinde ödüllendirmek yeterli olacaktır.

Ayrıca bu dönem çocuğu çok karıştırıcı ve tehlike bilmez olduğundan, onu tehlikelerden korumak konusunda dikkatli davranmak gerekir. Tehlikelerden korumak için çocuğu büsbütün kısıtlamayarak; uygun ortamları evin içinde rahatça oynayabileceği, döküp saçabileceği köşeleri ona sağlayabilmek yararlı olacaktır, Bu dönem çocuğun eğitiminde "özerklik dönemi" nin gelişimsel özellikleri dikkate alınarak fazla kuralcı, fazla baskılı olmayan, çocuğun kendi yetilerini tanıyıp kullanımına fırsat tanıyan ancak gerektiğinde sınırlayıcı ve değişken olmayan bir tutum izlendiğinde hem ocukla ana-baba arasındaki gerginlikler en aza indirgenmiş, hem de çocuğun dönemsel nitelikle sağlıklı bir gelişim çizgisine doğru desteklenmiş olur.
Bu yaş çocuklarında su oyunları, toprak ve kum oyunları, ses çıkaran, vurmalı, takmalı oyunlar, takıp çıkarmalı oyuncaklar, gerek karıştırıcılık, bulaştırıcılık, gerekse merak ve saldırganlık dürtülerini boşaltma, yönlendirme açısından uygun oyun seçenekleridir.

TUVALET EĞİTİMİNE HAZIR MIYIZ?

Çocuğunuzun yeterli olgunluğa ulaşma sürecinin neresinde olduğunu saptamada aşağıdaki liste işinize yarayacak:
  • Kakası düzenli, yumuşak ve şekillidir
  • Kilotunu kendi kendine indirip kaldırabilmektedir.
  • Ev halkının tuvalet/banyo hareketlerini taklit etmeye çalışmaktadır.
  • Kakası geldiğini bir takım fiziksel hareketlerle belli etmektedir veya söylemektedir.
  • Kaka ve çiş anlamına gelen kelimeleri kullanmaktadır.
  • Basit emirleri anlamaktadır (Örnek: Oyuncağı al vb.)
  • Tuvalete gitmesi gerektiğini anlatan fiziksel uyarıları anlamakta ve önceden size söylemektedir.
  • Kakalı bezle kalmayı sevmemekte, istememektedir.
  • 3-4 saatlik kuru dönemleri olmaktadır, mesane kasları idrarını tutacak kadar olgunlaşmıştır.
  • Her şeye olumsuz yaklaşmamaktadır.
  • Eşyaları yerine koyma alışkanlığını edinmeye başlamıştır.
  • Bağımsızlık isteğini belli etmektedir.
  • Yürüyebilmekte ve oturabilmektedir.
Doğru ve uygun malzemeyi satın alın
Çocuğunuzun boyuna uygun lazımlık yada klozete uygulanabilir oturma yeri alın. En önemli özellik, çocuğun otururken ayaklarının yere değmesidir. Bu durumda bağırsak hareketleri başlayınca, yerden destek alabilir.

Bir rutin oluşturun

Çocuğunuzu, günde bir kez giyinik olarak lazımlığa oturtun. Bu, kahvaltıdan sonra, banyodan önce yada bağırsak hareketlerinin başladığı herhangi bir zaman olabilir. Burada amacı, bebeğin, lazımlığa alışması, onu günlük rutinin bir parçası olarak görmeye başlamasıdır. Oturmak istemezse, bırakın. Sakın onu zorla lazımlığa oturtmaya çalışmayın. Hele korkmuşsa, sakın sakın zorlamayın! Bu durumda, lazımlığı bir kaç haftalığına bir kenara koyun, ardından tekrar deneyin. Oturursa iyi, ama ona neden oraya oturması gerektiğini anlatmaya çalışmayın! Unutmayın, sadece onu lazımlığa alıştırıyorsunuz ve bu iş için en uygun yer neresiyse oraya gidin; oyun odası en uygun yer olabilir!

Bezi çıkarın

Onu lazımlığa bezini çıkartarak oturtun. Yine başlangıçta alıştırmak amacıyla! Bu aşamada bir takım açıklamalar yararlı olabilir; anne-babanın, varsa-diğer kardeşlerin ve herkesin bu işi yaptığını ona anlatın. Soyunup tuvalete girmenin erişkince bir davranış olduğunu anlatmaya çalışın ona. Bu davranış işe yarar ve etki gösterirse iyi. Olumsuzluk durumunda unutmayın. Hazır olana ve kendi kendine tuvalete oturmaya ilgi gösterene kadar bekleyin!

Süreci açıklayın

Çocuğa bağırsak hareketlerinin nereye gideceğini anlatın. Bezine kaka yaptığı zaman, onu lazımlığa oturtun, bezi onun gözü önünde lazımlık içine boşaltın. Bu durum, onun oturma ve kaka üretme arasındaki ilişkiyi anlamasına yardım edecektir. Lazımlığı tuvalete döktükten sonra sifonu ona çektirin -korkuyorsa yapmayın- kakanın nereye gittiğini görsün. Kakadan sonra giyinmeyi ve ellerini yıkamayı öğretin.

Bağımsızca hareket etmeye teşvik edin

Sıkıştığı zaman lazımlığı kullanması konusunda ona cesaret verin. Ne zaman isterse sizden yardım göreceği konusunda da emin olmasını sağlayın. Ara ara bezini çıkararak kilotla dolaşmasına izin verin. Bu sırada lazımlık gözönünde olsun, ona ne zaman isterse oturabileceğini söyleyin ve bunu sık sık hatırlatın.

Alt bezinden kilota geçin

Eğitim bu aşamaya gelince, kalın bir kumaştan yapılmış yada tek kullanımlık kilotlar giydirin. Bezden olanlar genellikle çocuğun çişini farketmesi nedeniyle daha çok işe yarar. Tek kullanımlık olanları dışarı çıkarken kullanın. Önce bir kaç saatle başlayın. Geceleri alt bezine devam edin. Yavaş yavaş büyük çocuk kilotuna geçme vakti geliyor.

Geri dönüşlere hoşgörüyle yaklaşın
Her çocuk tuvalet eğitimi sürecinde ara ara altına kaçıracaktır. Ona kızmayın, cezalandırmayın. Kaslarını kullanmayı öğrenirken bu durum olağandır ve biraz zaman alabilir. Bir kaza durumunda altını temizlerken, bir dahaki sefere lazımlığı kullanmasını ona hatırlatın.

Gece eğitimine başlayın
Gündüz sorunu tamamen çözülse bile, gece kontrolü aylar, bazen yıllar sonraya kalabilir. Hemen alt bezini atmaya kalkmayın. Bez bağlamanıza itiraz ediyorsa, çarşafın altına naylon bir örtü sermeniz temizliği kolaylaştıracaktır. Bu yaşta vücudu tuvalete gitmek için, uyanmak için gereken olgunluğa henüz ulaşmamıştır. Bu aşamada, akşamları sıvı alımını azaltmanız, kuru gecelerin sayısını artıracaktır. Gece çişi gelir ve uyanırsa, size seslenebileceğini ona hatırlatın. Lazımlığını yatağının hemen yanına koymanız da yararlı olabilir.

İşte bu kadar

İnanın tüm bunlar çocuğunuz hazır olunca gerçekleşecektir. Hazır olana kadar beklemeniz, hem onun, hem de sizin işinizi kolaylaştıracaktır. Bir sonraki bebeğe kadar artık rahatsınız.

Altını Islatma

Normal gelişmekte olan bir çocuğun 4-5 yaşlarından sonra altını ıslatmasına "enuresiz" denir. Altını ıslatma erken çocukluktan beri devam ediyorsa, bu arada çocuğun kuru kaldığı uzunca bir dönem varsa, buna "primer enuresiz", altını ıslatmadığı uzunca bir dönemden sonra yeniden ıslatmaya başlamışsa, buna da "sekonder enuresiz" denir. Görülen vakaların %80'i birinci tiptedir. Altını ıslatma ilköğretime başlama çağındaki çocuklarda %10-12 gibi oldukça yüksektir. 5-14 yaş arası ise %6 oranında görülmektedir. Genellikle erkek çocuklarda, kızlara göre biraz daha fazla görülür. Altını ıslatma bazı vakalarda hemen her gece, hatta gecede birkaç defa, bazılarında ise birkaç gecede bir olabilir. Bir çok vakada yaşın ilerlemesiyle önce seyrelme, sonra kendiliğinden düzelme olur.

Yatağa işeyen çocukların hepsi uyumsuz çocuklar sayılamazlar. Çocuğun belli bir dönem tuvalet eğitimi almasına rağmen daha sonradan bu kontrolün kaybolmasıdır. Bu tipte stres faktörü etkili olmaktadır. Bu nedenle sonradan altını ıslatan çocuklarda muhakkak ek psikiyatrik sorunlar gözden geçirilmelidir Altını ıslatma erkek çocuklarda kızlardan daha fazla görülmektedir. Sonradan altını ıslatan çocuklarda psikiyatrik sorunlar dikkaate alınmalıdır.
Altını ıslatmanın nedenleri genellikle bedensel (organik) ve psikolojik olmak üzere iki grupta toplanmaktadır.Bedensel nedenler daha çok tıp uzmanlarını ilgilendirmektedir. Bunlara göre:
  • Böbrek ve idrar yollarındaki rahatsızlıklar ve iltihaplanmalar
  • Tirod ve hipofiz bezinin yetersiz çalışması
  • Gece gelen epilepsi (sara) nöbetleri,
  • Sinir sisteminin gelişimini engelleyen nörolojik bozukluklar,
  • Ağır uyku
  • Kalıtıma bağlı yapısal yatkınlık gibi durumlar alt ıslatmanın bedensel nedenleridir. Geri kalan büyük çoğunlukta ise psikolojik nedenlere bağlıdır.
  • Şiddetli heyecanlar, korkular okula başlama nedeniyle anneden kopma gibi duygusal şoklar,
  • Bir kardeşin doğumu ile oluşan gerileme tepkisi,
  • Ana- baba geçimsizliği,
  • Ailede aşırı ve yetersiz ilgi görme,
  • Tuvalet eğitimindeki yanlış tutumlar,
  • Cinsel haz sağlama, özellikle küçük yaşlarda annenin altını temizlemesinden hoşlanma duygusu.İleri yaşlarda ise mastürbasyona benzer bir istek,
  • Çocuk ve anne arasındaki gergin ilişkiler sonucu bilinç altı kin ve düşmanlığın yansıması
Altını Kirletme (Dışkı Kaçırma)
Gece ve gündüz olabilir. Dört yaşından sonra tuvalet kontrolü sağlanmamışsa ve en az ayda bir kez tekrarlanıyorsa bu problemden bahsedebiliriz. Genelde sindirim sistemi rahatsızlıkları neden olabilir. Çocuğun altına bez bağlamak, çocuğun bu yaşına uygun olmayan davranışı karşısında sessiz kalmak, aşırı cezalandırma yoluna gitmek, çocuğun probleminin artmasına neden olur. Psikiyatrik tedavi gerekir. Altını kirletme ve altını ıslatma problemlerinde çocukta mevcut olabilecek problemlerin ele alınarak halledilmesi gerekir. Bu türlü problemler, daha ciddi başka problemlerin habercisi olabilir. Bu nedenle anne baba bu hususu küçümsememelidirler.

Motivasyon Teknikleri


Kayıt tutma ve ödüllendirme: Altını işeme tedavisinde takvim tutma vb. teknikleri de hem çocuğun motivasyonunu artırıcı hem de sorumluluk vericidir.Çocuk ıslak ve kuru geceleri bir takvim üzerine işaretler.Yazma bilmiyorsa yağmur resmi ile bilenler yazı ile belirtebilirler. Bu işaretler kesinlikle çocuk tarafından konulmalıdır. Haftalık kontrollerle kuru günler çoksa ödüllendirilir. Ödüller, onun istediği bir oyun oynayarak vb.
Duygusal içerikli ödüller:Aferin veya kucaklama, başını okşama, başarısını abartma. Somut ödüller: Oyuncak alma gibi.
Sıvı kısıtlanması ve gece uyandırma:Akşam yemeğinden sonra sıvı: kola, karpuz vb. kısıtlaması, uykuda idrar miktarını azaltabilir. Sıvı kısıtlamasında sorumluluk çocuğa verilmeli, konunun yeni odağı haline gelmesi engellenmelidir.Çocuk yatarken mutlaka tuvalete gitmeli ve yattığında tuvalet için kendi kendini koşullandırmalıdır.Çocuklar uyuduktan 1-1,5 saat sonra uyandırılıp tuvalete gitmesi sağlanmalıdır.
  • Anal dönemde olan çocuklarda tuvalet eğitimi esnasında ebeveynlerin baskıcı tutumları çocuklarının aşırı titiz ve obsesif erişkinler olmalarına yol açabilir.
  • Kız çocuklarının tuvalet alışkanlığını edinmeleri genellikle erkek çocuklarına oranla daha erken gerçekleşmektedir. Kızlar ortalama 3 yaşında, erkeklerde kızlardan 3 ay sonra tuvalet alışkanlığını edinirler.
  • Kız çocuklarında tuvalet sonrası temizlik arkadan öne (anüsten vajinaya) doğru değil, önden arkaya doğru yapılmalıdır. Zira arkadan öne temizlik kalın bağırsak bakterilerinin vajinaya ve buradan da uretra ağzına bulaşmasına ve bu bölgelerde sık sık enfeksiyonlar yaşanmasına neden olabilir. Kızınıza tuvalet eğitimi verirken de bu kuralı öğretmeyi ihmal etmeyin.
  • Altını ıslatma problemi yaşayan çocukların % 50'sinde "geniz eti" olduğu saptanmıştır. "Geniz etlerinin" solunum yollarını tıkayarak uyku bozukluklarına, gece altını ıslatmaya ve horlamaya yol açabileceği söylenmektedir.
  • Tuvalet eğitimi başlangıcı için lazımlık tercih edilmelidir. Ayakları böylece yere dayanan çocuk oradan güç alarak bağırsak hareketlerini kontrolde zorlanmayacaktır.

Hazırlayan: Prof. Dr. Bahar Gökler
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen perlina; 13 Temmuz 2016 16:14
psikopat - avatarı
psikopat
Ziyaretçi
21 Mayıs 2015       Mesaj #3
psikopat - avatarı
Ziyaretçi

Çocukta Tuvalet Eğitimi


Ad:  tuvalet2.jpg
Gösterim: 578
Boyut:  33.7 KB
Aileler genellikle kendi anne babalarından veya arkadaş çevrelerinden gördükleri gibi, bu bilgilerin doğruluğunu fazla irdelemeden Çocuklarda Tuvalet Eğitimine başlarlar. Oysa Çocuklarda Tuvalet Eğitimi, zamanı ve biçimi doğru seçilmediği takdirde, çocuk ve aile için bir sorun kaynağı olur. Kısa sürede doğru ve sağlıklı tuvalet eğitimi verebilmek için çocuğun fizyolojik ve psikolojik gelişimi dikkatlice takip edilmelidir.

Örneğin, fizikî kontrolün kurulamadığı, çocuğun henüz çamaşırını çıkarıp giymeyi başaramadığı, tek başına bir yerden başka bir yere gidemediği, kendi kendine tuvalet iskemlesine veya küçük çocuk ilavesi yapılmış tuvaletlere oturamadığı aylar, eğitime başlamak için erkendir. Öte yandan gecikmiş bir Çocuklarda Tuvalet Eğitimi ile, gece ve gündüz farklı eğitimlerin yapılması, ileri yaşlarda altını ıslatan ve tuvalet problemi olan çocukların ortaya çıkmasına zemin hazırlar

.

ÇOCUKLARDA TUVALET EĞİTİMİNE BAŞLARKEN AİLE AŞAĞIDAKİ NOKTALARA DİKKAT ETMELİDİR.
Uygun Yaş


Eğer çocuğunuz 20 aylık olduysa, tuvalet eğitimine başlamak için yeterli olgunluğa ulaştığı düşünülebilir. Bununla beraber, bazı çocuklar bu olgunluğa 18. ayda, bazıları da 24. ayda ulaşabilirler. Anne babanın bu bireysel farkları tanıyabilmesi için Çocuklarda Tuvalet Eğitiminde şu ölçütlerden yararlanması mümkündür:
a)Mesane kontrolü ne düzeyde?
b) Bedensel gelişimi uygun mu?
c) Zihinsel gelişimi nasıl?
Şimdi bu soruların cevaplarına ilişkin bazı ipuçlarına değinelim.

Mesane Kontrolünün Kurulma Koşulları

a) Çocuğunuz idrarını gün boyunca, defalarca az az yapmak yerine birkaç kerede fakat normal miktarda yapabiliyor mu?
b) Genellikle birkaç saat boyunca kuru kalabiliyor mu? (2-3 saatte bir altını açtıkça bezini kuru bulduğunuz oluyor mu?)
c) Tuvalete gitme ihtiyacı olduğunu yüzüyle, mimikleri ile veya duruşu ile ifade edebiliyor mu?
Eğer bu soruların ilk ikisine “evet” cevabı verebiliyorsanız, çocuğunuzun artık mesanesini kontrol edebilme gücüne sahip olduğunu düşünebilirsiniz. Çünkü jest ve mimikleri kullanma özelliğine bu dönemde her çocuk sahip değildir.

BEDENSEL HAZIRLIK


El ve parmak koordinasyonu (amaçlı davranıştaki ortak hareketler) çeşitli objeleri kavrayabilecek kadar gelişmiş mi? Legoları takıp çıkarabiliyor mu? Bu ve benzeri sorulara genel olarak “evet” diyorsanız çocuğunuzun bedensel olarak yeterli olgunluğa ulaştığını düşünebilirsiniz.

ZİHİNSEL GELİŞİM


Tuvalet eğitimine başlarken çocuğun zihinsel gelişimini mutlaka değerlendirmek gerekir. Çünkü yapılacak eğitim klasik bir bedensel şartlanma kurmak yönünde değildir. Amaç, bedenin kontrolünü beyne vermektir. Bunun için çocuğun anne babasının isteklerini anlamak, cevaplandırmak ve davranışsal tepkiler gösterebilmek konularında yeterli olduğunu belirlemek gerekir.Psikiyatri servisinden destek alınabilir. Zihinsel anlamda, talimatlara hazır olma durumu olarak da tanımlanabilecek bu gelişim düzeyini saptamak için şu konulara ışık tutacak sorular yöneltilmelidir:

– Yüzündeki organlarını gösterebiliyor mu?
– Belirli bir yere kendi kendine gidebiliyor mu? (odası, mutfak, tuvalet)
– Basit işlerde sizi taklit edebiliyor mu?
– İstediğiniz bir oyuncağını getirebiliyor mu?
– Bir objeyi, bir başka yere, yerleşmesi gerektiği gibi yerleştirebiliyor mu?

Eğer çocuğunuz bu beş maddedeki uygulamaları yapıyorsa eğitim için zihinsel olarak da hazır demektir.

Tuvalet Eğitimi Uygunluk Ölçeği


Bu ölçekte tuvalet eğitiminin verilebilmesi için belirlenen kriterler üç bölümde ele alınmıştır. Bu ölçekteki maddelere “evet” cevabını verebiliyorsanız tuvalet eğitimine başlamak için çocuğunuz hazır demektir. Sadece birinci bölümün mimik ve jest kullanımıyla ilgili sorusuna “evet” cevabı verilmeyebilir. Bu soruya verilecek “hayır” cevabı tuvalet eğitimine başlamaya engel değildir.

24. ay civarındaki çocukların çoğu, bu üç basamaklı testten geçmeyi başarabilir. Eğer sizin çocuğunuz birinci ve ikinci testte tam olarak istenen düzeyde görülmüyorsa mesane kontrolü veya bedensel gelişim konularında biraz daha beklemek yerinde olacaktır. Çünkü her ikisi de basit bir bedensel olgunluğu gerektirir. Birkaç ay içinde büyük bir ihtimalle hem koordinasyon hem de mesane kontrolü gelişecektir.

Birinci ve ikinci testlerde başarılı olduğu halde diğer testte takılıyorsa şu etkenleri düşünmek yerinde olur.

1. Dil Gelişimi:

Zihinsel gelişim testinin maddelerinde bazı eksiklikler varsa sebeplerden biri, çocuğun dil gelişimindeki yetersizlik olabilir. Eğer problem bu ise, onun söz konusu eksikliği büyüyerek gidermesini beklemek yerine, gerekli olan kelimeleri ona siz öğretebilirsiniz. Bu eğitim için önemli olan kelimeler; yer, beden bölümleri, şahıslar ve tuvalet ile ilgili olan kelimelerdir.

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi konusunda Yerle ilgili olarak; burada, orada, ileri, geri, yan taraf gibi kelimeleri ve anlamlarını çeşitli durumlarda anlatın ve kullanın.

Bedenle ilgili olarak;

organlarını ve onlarla ne yaptığımızı zihninde açık olarak tanımasına yardımcı olun. Ayak, bacak, el, kol gibi organları tanıtın ve ne işe yaradıklarını açıklayın. “Gözümle görürüm”, “Külotumu elimle tutarak indiririm”, “Bacaklarım beni odaya götürür” vb.

Şahıslar

; sen, ben, o, çocuklar…vb. “Sen, şimdi oyuncaklarınla oynuyorsun”, “Ben, senin yanına geliyorum” gibi. Tuvalet eğitimine başlanıldığı zaman cümlelerde şahıs zamirleri sık sık kullanılacaktır. Bu sebeple günlük konuşmalarda fiille birleştirdiğimiz özneleri, şahıs zamirleri olarak ayırmak gerekir. “Geliyorum” yerine, “Ben geliyorum” gibi.

Aileler genellikle kendi anne babalarından veya arkadaş çevrelerinden gördükleri gibi, bu bilgilerin doğruluğunu fazla irdelemeden Çocuklarda Tuvalet Eğitimine başlarlar.
Aileler genellikle kendi anne babalarından veya arkadaş çevrelerinden gördükleri gibi, bu bilgilerin doğruluğunu fazla irdelemeden Çocuklarda Tuvalet Eğitimine başlarlar.

Tuvaletle ilgili olarak;

bez, ıslak, kuru, külot, tuvalete oturmak vb. kelimelerle bu konudaki eylemleri açıklayan fiiller öğretilmelidir.

Bu dört kavramla ilgili kelimelerin öğrenilmesi sağlandıktan sonra artık bu konudaki talimatların anlaşılacağı düşünülerek tuvalet eğitimine başlanabilir.

2. Kişilik Özelliği:

Testin üçüncü bölümü olan talimatlara hazır olma konusundaki eksiklik yukarıda açıklanan dil gelişimine bağlı değilse, o zaman bu eksikliğin çocuğun bazı kişilik özelliklerinden kaynaklandığı düşünülebilir.

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi konusunda

Çocuğunuz, kendisine ne söylendiğini anlıyor fakat talimatlara uymayı reddediyorsa, inatçılık ve dik başlılık gibi bazı özelliklerin öne çıktığını düşünmek gerekir. Eğer anladığı bu günlük talimatları yerine getirmemek için direnç gösteriyorsa, henüz ustalaşmadığı konulardaki talimatlara uyması hiç beklenmemelidir. Bu ancak gerginlik, huzursuzluk ve zorlamaya sebep olur. İnatçılık ve dik başlılık gibi olumsuz bir tavır zaman içersinde kendiliğinden çözülmez. Bu durum gerçek bir problemdir ve ilerleyen yaşla birlikte artar. Bu konudaki sorunu bütünüyle çözmeden tuvalet eğitimine başlamaya girişmeniz uygun olmaz.

Talimatlara uymamak konusunda, direnç gösteren çocuklar için bir psikoloğa başvurmadan önce anne ve babanın yapabileceği önemli yardımlar vardır. Öncelikle bu çocuklara günlük yaşamdaki basit düzenlemeleri yapmaları için destek olmak gerekir. Eve girdikten sonra kapıyı kapatması, çağrıldığı zaman gelmesi, istenilen bir şeyi vermesi, oturması, oyuncaklarını toplaması, bir odadan diğerine gitmesi gibi.

Yukarıda sıralanan talimatlara uymayı sağlamak için yapılacak egzersizler sırasında 7 basamaklı bir yöntem izlemek gerekir:
1. Talimatı sadece çocuğun yanında, çocukla yüz yüze olduğunuz zaman verin.
2. Talimatı vermeden önce çocuğun dikkatini kendi üzerinizde toplayın (Dikkatini size yöneltmesini bekleyin).
3. Yüz yüze ve yakın bir ilişki kurmak için eğilin veya çömelin.
4. Talimattan birkaç saniye sonra, eğer çocuk harekete geçmemişse siz elinden tutarak talimatın yerine getirilmesine öncülük edin.
5. Hareket tamamlandıktan sonra, coşkulu bir şekilde takdirlerinizi bildirin.
6. Birinci talimat ile ilgili davranış tamamlanmadan ikinci talimatı vermeyin.
7. Sizi talimatın uygulanmasından uzaklaştıracak bir huysuzluk nöbetinin ortaya çıkmasına imkân hazırlamayın.
Bu kurallara uyarak her gün birkaç deneme yapın. Asla kendi klasik talimat kalıplarınızı kullanmayın. Anlatılan yaklaşım biçimi ile günlük talimatları uygulanır hale getirebiliyorsanız tuvalet eğitimine başlayabilirsiniz.

Uygulamaya Geçiş


Çocuğun gelişimi ve olgunlaşması ile ilgili buraya kadar test ettiğimiz üç özelliğin tamamlandığına karar verdikten sonra, eğitimin zihin ve davranış düzeyindeki hazırlığına geçebilirsiniz.

Zihinsel Hazırlık: “İnsanların idrar keseleri ve bağırsakları dolduğu zaman boşaltılması gerekir, bunun için tuvalete gideriz” gibi cümlelerle onlara durumu anlatın. Bu bilgiyi çeşitli kişiler ve objeler üzerinden verebilirsiniz. Çocuklarda Tuvalet Eğitimi konusunda Anne ve baba eğer varsa kardeşler bu ihtiyacı duydukları zaman “İşte ben şimdi tuvalete gidip birikenleri boşaltacağım” diyerek zihinsel hazırlığı oluşturabilirler.

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi konusunda Oyuncak bir bebek, bu hazırlık döneminde iyi bir yardımcı olabilir. Bebeğe biberonla su içirdikten sonra, içinin dolduğu ve bunu tuvalette boşalttığı gösterilebilir. Bu beslenme ve boşaltma işlemlerinin çocuk tarafından yapılması yerinde olur.

Davranışlara Hazırlık: Bu dönemde verilecek diğer önemli eğitim, tuvalette yapılan hareketlerin gösterilmesidir. Külotun indirilişi, tuvalete oturmak, boşaltımdan sonraki temizlik, külotun çekilişi, erkek çocuklar için pantolonun çekilişi, tuvaletin temizliği ve el temizliği… Bütün bunlar yine bir örnek izletilerek veya bir bebek ile gösterilebilir. Eğer evde kendisinden birkaç yaş büyük bir kardeşi varsa bu eğitim konusunda ondan önemli ölçüde yararlanmak mümkündür.

TUVALETİ ÇOCUĞUN BOYUTLARINA GÖRE DÜZENLEME


Tuvaleti çocuğunuza göre hazırlayın. Bunu birkaç şekilde yapabilirsiniz:
a) Bir basamak yüksekliğinde tahta bir platform hazırlayıp bunu klozetin önüne yerleştirebilirsiniz.
b) Tuvaletin içine bir adaptör koyarak oturma alanını daraltabilirsiniz.
c) Çocuk için bir tuvalet iskemlesi alabilirsiniz. Ancak tuvalet iskemlesi hem kaplayacağı yer, hem temizliği, hem de bu alışkanlığın bir yıl içinde yeniden değiştirilmesi gerekeceği için çok uygun bir çözüm değildir.
Bu değişiklikleri çocuk ve onun rahatı için yaptığınızı anlatın.

UYGULAMA


Çocuğunuzun bezi bırakıp tuvaleti kullanmaya başlayacağı gün, onun için çok önemli bir gündür. Bütün bu hazırlıklar tamamlandıktan sonra, ona artık bebek bezlerine ihtiyacınızın olmadığını anlatın. Uygulamayı yapacağınız günden en az 2-3 gün önce, bundan sonra bez kullanmayacağınızı söyleyin. Son gün: “Yarın önemli bir gün. Artık benim çocuğum büyüyor, bezlerini kaldırıyoruz ve annesi, babası, kardeşi Başar gibi, o da bizlerle tuvaleti kullanacak” diye aile içinde konuşun.

Uygulamanın olacağı gün kendinizin ve evin sakin bir havada olması için uygun düzenlemeleri yapın.
– Sabah kalkınca bezini açın.
– Bezi kirliyse bunun artık son olduğunu söyleyerek çocuğunuzla birlikte temizleneceği yere bırakın.
– Temiz ve yeni külotunu “Bu artık hep kuru kalacak” diyerek giymesine yardımcı olun.
– Birlikte tuvalete gidin: “Bak kardeşin tuvalete gitmiş” diye örnekledikten sonra; “Senin de ihtiyacın var mı?” diye sorun. Cevap “Evet” ise, tuvalete oturmasını sağlayın: Cevap “Hayır” ise, “İhtiyaç duyduğun zaman tuvalete tekrar geleceğiz” deyin.
– Çocuğun odasına dönüp çekmecesindeki temiz bezleri birlikte toplayıp bir torbaya koyun ve bu bezleri artık kullanmayacağınızı belirterek ortadan kaldırın.
– O gün her 45 dakikada bir tuvaleti hatırlatın.
– Öğle uykusuna yatmadan önce tuvalete götürün.
– O akşam yemekten sonra yatarken tuvalete gitmesini sağlayın. Bu, muhtemelen yedi buçuk ila sekiz buçuk arasında bir saat olacaktır.
– Daha sonra 11-12 arası kendiniz yatarken onu bir kere daha tuvalete kaldırın. Sabaha karşı 3 – 4 sıralarında bir daha götürün.
– Sabaha karşı tuvalete götürme ihtiyacı, bu eğitim olgunluğuna gelmiş çocuklar için 1-2 gece ile 6-7 gece arasında devam eder.
Önkoşulları yukarıda anlatıldığı gibi değerlendirdikten sonra, zihin ve davranış düzeyindeki hazırlıkları tamamlayıp uygulamaya geçtiğinizde, tuvalet eğitiminin çocuğa bağlı olarak bir gün ile bir hafta arasında tamamlanması gerekir.

BİR GÜNDE ÖĞRENMEYİ ÖDÜLLENDİRME


Çocuğunuz mesane kontrolü, bedensel hazırlık ve zihinsel gelişim konularında olgunluğunu tamamladıktan sonra yapacağınız zihinsel ve davranışsal hazırlıkların ardından, karar verilen günde anlatılan biçimiyle uygulamaya geçilir ve çocuğunuz bezlerden kurtularak, altı ıslanmayan bir çocuk olur. Bu gelişimin bir gün veya en fazla bir hafta içinde tamamlanması beklenir.

Bu başarıyı kutlamak, olumlu geribildirimler yapmak ve ödüllendirici yaklaşımların hepsinden yararlanmak yerinde bir davranıştır.

Ödüllendirme işlemlerini dört ana başlıkta toplayabiliriz:


1. İstediği bir işi yapmasına olanak hazırlayın. Tuvalet eğitimi için güzel bir ödül, sifon çekmenin çocuğa bırakılmasıdır: “Tuvaletin bittikten sonra sifonu sen çekeceksin.”

2. Sözel olarak ödüllendirin. Sizi niçin memnun ettiğini anlamasını sağlayın: “Ahmet’in kendi kendine tuvaletini yapmasına, çok seviniyorum.”

3. Davranışla ödüllendirin. Olumlu duyguların yaşatacağı davranışları dışlaştırın. Başarı karşısındaki sevincinizi davranışlarınızla gösterin. Çocuğunuza sarılın, onu alkışlayın.

4. Çocukla olumlu ilişkileri ve duygusal bağı olan kişileri kullanın. “Anneanneye artık Mehmet’in kendi kendine tuvalete gittiğinin haberini vereceğiz”, “Bu sürprizi babaanneye Aslı kendisi söyleyecek” gibi ödül sistemine katılacak arkadaş, akraba veya dostlar olumlu duygunun alanını genişletir, gücünü arttırır.

kaynak : çocuk psikiyatrisi
Son düzenleyen perlina; 13 Temmuz 2016 16:15

Benzer Konular

4 Eylül 2015 / Misafir X-Sözlük
21 Şubat 2016 / mervenur245 Tıp Bilimleri
11 Ocak 2011 / Misafir Soru-Cevap
1 Kasım 2011 / Misafir Soru-Cevap