Arama

Anakart ve Kasa

Güncelleme: 22 Temmuz 2012 Gösterim: 29.736 Cevap: 2
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
21 Şubat 2007       Mesaj #1
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
ANAKART

Sponsorlu Bağlantılar
Ad:  anakaty.jpg
Gösterim: 1566
Boyut:  122.6 KB

Tüm bilgisayar parçalarını üzerinde bulunduran, bilgisayarın en önemli parçası diyebileceğimiz bir bileşendir. Bilgisayara takılan her şeyin anakartla bir bağlantı yeri vardır. Bu nedenle anakartların üzerinde çeşitli bağlantı yuvaları ve aygıtlar vardır. Bunlardan en önemlileri CPU Soketi, RAM Soketleri ve Chipsetler sayılabilir. Anakartın üzerinde veriyolu denen elektronik bağlar mevcuttur. Tüm parçalar arasındaki bağlantı bunlarla sağlanır. Bunların hızı ise MHZ (Megahertz) cinsinden ölçülür. Günümüzdeki anakartların veriyolu hızları 100 ile 533 MHZ arasında değişmektedir. Her zaman olduğu gibi hızı yüksek olan daha iyidir. Fakat burada dikkat edilmesi gereken ufak bir ayrıntı vardır. Örneğin 133 MHZ veriyoluna sahip anakart üzerinde 66 MHZ hızında RAM kullanmak saçmalık olur. RAM 66 MHZ‘den hızlı çalışamayacağı için anakart da 66 MHZ hızın da çalışacaktır. Aynı şekilde CPU (İşlemci) veriyolu hızı da önemlidir. Her anakart her CPU ile çalışamaz. Bazen anakart CPU’nun hızını kaldıramaz bazen de CPU anakartın veriyolu hızına uyum sağlayamaz.

Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta ise anakart üzerinde bulunan işlemci yuvasıdır. Mesela Pentium 2 serisi işlemciler slot girişli oldukları için sadece slot yuvaya sahip anakartlar ile çalışabiliriler. Pentium 4 işlemciler ise Soket uyumlu olduklarından soket yuvaya sahip anakartlar ile birlikte çalışırlar. Aksi takdirde CPU’yu anakarta takmak mümkün olmaz.

Peki anakartlar nasıl sınıflandırılır? Anakartlar üzerinde taşıdıkları çipsetlere göre sınıflandırılırlar. Intel’in Pentium 4 işlemciler için ürettiği i845 ve i850 adı verilen çipsetler bunlara bir örnektir.

Şimdi anakart üzerinde bulunan bazı parçaları kısaca açıklayalım.


1.CPU Slotu: İşlemciyisisteme takmaya yarar. İki tür CPU slotu vardır. Birinicisi Slot (Eski Pentium işlemciler için. İkincisi ise Soket (Celeron ve Pentium 4 işlemciler için).

2.RAM Slotları: Sisteme bellek takmak için gerekli olan slottur.

3.IDE Slotları: Genellikle her anakart üzerinde iki tanedir. Birincisine (Primary) Sabitdisk takılır, ikincisine (Secondary) ise CD-ROM , DVD-ROM sürücü v.s. takılır. RAID denilen sistemlerde ikiden fazla olabilir.

4.PCI Slotları: PCI (Peripheral Component Interconnect) slotları 64 bit veriyolunu destekler ve 33 MHZ hızında çalışırlar. Ses kartı, Modem, TV Kartı vs. gibi içten bağlanmalı olan (Internal) aygıtlar bu slotlardan sisteme bağlanırlar.

5. ISA Slotları: ISA (Industry Standart Architecture) eski bir slottur ve 8-16 bit veriyoluna sahiptir. Yeni çıkan aygıtların hepsi PCI Slot olması dolayısıyla bu slotlardan her anakartta en fazla bir tane vardır veya hiç yoktur.

6.AGP Slotları: AGP (Accelerated Graphics Port) slotları 3D hızlandırıcılı ekran kartları için özel olarak geliştirilmiş bir slottur. 64 Bit veriyoluna sahiptirler ve 2x, 4x ve 8x olmak üzere üç tipe ayrılırlar. Örneğin; 2x AGP slotları 33 MHZ hızında iken 4x Agp slotları 66 MHZ hızındadır.

7. Chip(Çip)set: Anakart üzerindeki tüm işlemleri ve veriyolu hızını bu çipler ayarlar.

8. FDD Portu: Disket sürücüler için özel olarak tasarlanmış bir porttur.

9. Jumperlar: CPU veya veriyolu gibi özel ayarlar yapmaya olanak sağlayan anahtarlardır.

10. BIOS: BIOS (Basic Input Output System- Genel Giriş Çıkış Sistemi) Bilgisayarın açılışta yaptığı tüm işlemlerin (örneğin RAM sayımını, CPU Hızını ayarlamasını) yapılmasını sağlar. Belli bir hafızaları vardır. Bilgisayar kapanınca gücünü sistem pilinden alır.

11. CMOS: Bilgisayarın seri numarasını, şifrelerini vs. hafızasında tutan birimdir. Bu birim de gücünü sistem pilinden alır. CMOS üzerinde bir tuş bulunu ve bu tuşa basıldığında bahsedilen bilgiler, özel ayarlar gibi herşey silinir.

12. Sistem Pili: Bilgisayarın saatinin, şifrelerinin vs. hafızada kalmasını sağlayan normal bir saat pilidir. En az her 3-4 yılda bir değiştirilmesi gerekir.

13.OnBoard Ses Kartı: Bu tür bir ses çipi sayesinde, sistemden ses almak için bir ses kartına gerek yoktur. Fakat her anakart üzerinde bulunmaz (Opsiyoneldir).

14. Güç Konnektörü: Anakartın elektrik beslemesini sağlayan giriştir.

15. PS/2 Portu: Her anakart üzerinde iki tanedir bu portlar sayesinde sisteme bir klavye ve fare bağlanır.

16. USB Portları: Bu portlara çevre birimleri denen yazıcı, tarayıcı, MP3 Player gibi aygıtlar bağlanır.

17. COM Portları: Bu portlar seri port olarak da adlandırılır. Modemler, dijital kameralar vs. bu portlardan sisteme bağlanır. Eskiden fare ve klavyer de bu portlardan bağlanırdı.

18. Paralel Port: Bu porttan ise sisteme tarayıcı ve yazıcı gibi çevre birimleri bağlanır. USB Portlarının yaygınlaşması ile bu portlar yaygınlığını yitirmektedir.

Anakart üzerindeki başlıca bilşenler bunlardır. Tabiki daha farklı isimler duyubilirsiniz mesala AMR (Audio Modem Ring) portları. Bunlar Intel firmasının modemler için ürettiği özel bir port olup, pek yaygın değildir.


KASA
Bilgisayarın çalışması için gerekli tüm parçaları bir araya toplamak ve onları dış etkenlerden korumanın yanı sıra bilgisayarın ihtiyacı olan elektrik ihtiyacını ve sistemin soğutulmasını sağlamak kasanın görevidir. Voltaj ayarlarını ve bir takım göstergeleri bünyesinde bulundurur. Kalitesiz bir kasa nedeniyle güç kaynağının hassas parçalara verebileceği zarar ve soğutma sistemi göz önüne alınırsa dikkatle seçilmesi gereken parçalardan biridir. Kasaların içinde sistemi aşırı ısıdan önlemek için fanlar bulunur. Bu fanlar bazı kasalarda bir bazılarında ise iki tanedir.

Kasa fanları ikiye ayrılır. Birincisi dışarıdaki soğuk havayı kasa içerisine alan fanlar –ki bu tür fanlı kasaların içi aşırı tozlanır- ikinci tür fanlar ise kasa içerisindeki sıcak havayı dışarıya atan fanlardır. İkinci tür fanlar daha iyidir ama daha fazla ses çıkartırlar.

Kasalar türlerine göre ise üçe ayrılırlar. Bunlardan ilki bizim yani ev kullanıcılarının ve ofis kullanıcılarının kullandığı ATX türü kasalar, diğeri Server yani sunucular için tasarlanmış tip kasalar, üçüncüsü ise monitörün altına yerleştirilen tip kasadır. Artık üçüncü tür kasalar kullanılmamaktadır. Tabiki herzaman olduğu gibi daha değişik kasa isimleri duyulabilir. Örneğin; “Flex Kasa” bu kasa türü taşınması kolay olan bir tür ATX kasadır.
vain - avatarı
vain
Ziyaretçi
2 Nisan 2007       Mesaj #2
vain - avatarı
Ziyaretçi
Anakartlar
Yonga Seti : Yonga seti (Chipset) ana kartın beynini oluşturan entegre bir devredir. Devre üzerindeki bütün trafiği bir trafik polisi gibi kontrol ederler. Veri akışını denetlemesi nedeniyle performansı etkiler. Eğer yonga setiniz kaliteli olursa veriler daha hızlı bir şekilde çabucak gerekli bölgelere iletilecektir. Yonga setlerinin özelliklerini değerlendirebilmek ve anlayabilmek için önce diğer bileşenleri iyice öğrenmeniz gerekiyor. Tavsiyem yonga setleri hakkında yapacağınız değerlendirmeyi sona bırakın.
BOARD
Sponsorlu Bağlantılar



Veri Yolları (BUS) : Ana kart üzerindeki bileşenlerin birbirleriyle etkileşimde bulunmasını sağlarlar. Bu yolların başında ISA (Industry Standard Architecture), PCI (Peripheral Componet Interconnect) ve AGP (Advanced Graphics Port) olarak isimlendirilen genişleme yuvaları gelir. Eğer ana kartın kendi üzerindeki bileşenlerin arasında veri akışını sağlanıyorsa buna sistem veri yolları denir. Tüm veri yolları 2 gruba ayrılmaktadır. Bunlar standart veri yoları ve adres veri yolları'dır. Bir veri yolunun kapasitesi çok önemlidir; çünkü, bir seferde ne kadar verinin gönderilebileceği buna bağlıdır. Mesela 16 bitlik bir veri yolu saniyede 16 bit veri aktarırken; 32 bitlik bir veri yolu saniyede 32 bit veri aktarır. Her veri yolunun Mhz cinsinde frekans (Saat Hızı) değeri vardır. frekansı yüksek olan veri yolu daha hızlı veri akışı sağlayarak programların daha hızlı çalışmasını sağlayabilir.

VERİYOLU
BANT GENİŞLİĞİ
FREKANS
VERİ AKTARIMI
ISA
8 Bit
16 Bit
33.3 MHz
33.3 MHz
33.3 MB/sn
66.6 MB/sn
PCI
32 Bit
33.3 MHz
133.2 MB/sn
AGP 1X
32 Bit
32 Bit
33.3 Mhz x 1 = 33.3 MHz
66.6 MHz x 1 = 66.6 MHz
133.2 MB/sn
266.4 MB/sn
AGP 2X
32 Bit
66.6 MHz x 2 = 133.2 MHz
532.8 MB/sn
AGP 4X
32 Bit
66.6 MHz x 4 = 266.4 MHz
1065.6 MB/sn

Veri Aktarım MB/sn = Frekans x (Bant Genişliği / 8) (En düşük bant genişliği 8 bittir. Ve her 8 bitlik bant, frekans uzunluğu kadar veri aktarır. Bu sebeple frekansın bant çarpanı, bant genişliğinin 8’e bölünmesiyle bulunur.)

Tabloda veri yolların saniyedeki veri aktarımları gösterilmiştir. Anakartlarında kendi frekansları olur. Bunlara sistem frekansı denir. Eğer sistem frekansı 66 MHz ve 100 MHZ sistem frekansı desteklemiyorsa o zaman AGP 1X kullanılır. Aşağıdaki tablo yardımıyla bu konuyu açıklamaya çalışalım.
SİSTEM FREKANSI
VERİ AKIŞ HIZI
KULLANILAN
KALAN
66 MHz
533 MB/sn
266 MB/sn
267 MB/sn
100 MHz
763 MB/sn
532 MB/sn
231 MB/sn
133 MHZ
? GB/sn üstü
1064 MB/sn
? MB/sn

Kullandığınız anakart yukarıda da belirttiğimiz gibi 66 Mhz sistem frekansını destekliyorsa saniyede 533 MB veri akışına izin verecektir. Böyle bir ana kartta 2X AGP kullanılırsa sisteme saniyede transfer edebileceği 533-532.8=0.2 MB/sn gibi komik bir kapasite kalmaktadır. Bu yüzden 2X AGP kartlar 100 MHz sistem frekansına sahip ana kartlarla birlikte kullanılabilir. Bu durumda sistemin desteklediği veri akış kapasitesinden geriye 763-532=231 MB kalmaktadır. 4X AGP veri yolunu kullanan kartlar ise daha piyasaya çıkmamış olan ama çıkacağı söylentisinin dolaştığı 133 MHZ sistem frekansına sahip ana kartlarca desteklenecektir. Bu kartların saniyedeki veri aktarım hızı 1 GB (GigaBayt)’nin üzerinde olacağı düşünülüyor ki böyle de olmak zorunda. Aksi halde 1 GB üzerinde bir veri aktarımını destekleyen bir ana kartta çalışması muhtemel 4X AGP kartından fayda beklememeliyiz.

Portlar Ve Konnektörler
Söz konusu bu noktalar klavyenin, farenin, (COM1 VE COM2), PRINTER’ın (LPT1) gibi bağlantı noktalarıdır. Üzerinde fazla durulması gerektiğine inanmadığım için fazla anlatmayacağım.
Bellek Yuvaları
Sistem belleklerinin takıldığı yerlerdir. Bu konuyu ayrıca bellek bölümünde inceleyeceğiz. Fakat bu noktada şunu söyleyebiliriz ki, 66 sistem frekansına sahip bir anakartta 66 MHz’lik bir RAM, 100 sistem hızına sahip bir anakartta 100 MHz’lik bir RAM kullanabilirsiniz.
İşlemci Yuvası
Söz konusu beynin takılacağı yuvadır. SLOT 1, SKOET 370 gibi yuva isimleri vardır. SLOT 1 modeller kartuş şeklinde olurken; SOKET 370 modelleri ufak elektrik çipi gibidir.
Ön Bellek (CACHE)
Bilgisayarın hızını belirleyen en önemli bileşen en yavaş bileşen‘dir. Siz ne kadar hızlı bir işlemci alırsanız alın sabit diskiniz yavaş olursa işlemci bomboş oturup diskten veri gelmesini bekler. Bu gibi sorunların kaldırılması, en azından hafifletilmesi için ön bellek olarak bilinen CACHE uygulamasına gidilmiştir. Bilgisayar sık kullanılan bilgileri bu belleğe aktarır ve gerektiğinde yine buradan okur.
i. L1 CACHE :Birincil ön bellektir. Eğer bir dosyanın okunması gerekiyorsa önce buraya bakılır.
ii. L2 CACHE :İkincil ön bellektir. Birincil ön bellekte bulamadığı zaman bakacağı ikinci yerdir.
iii. RAM: Sistem belleğidir. Ön belleklerin hiç birinde yoksa bu bellek araştırılır.
Söz konusu dosya bu bölgelerin hiçbirinde bulanamamışsa o zaman sabit disk veya CD-ROM aranmaya başlar. İşte Cache dosyaların daha hızlı bulunması ve işlenmesi amacına yönelik bir bellek türüdür.
IRQ (Interrupt Request)
Kesme anlamına gelmektedir. İşlemci eğer bir işle meşgul ise başka şeyin farkına varamaz. Bu sebeple IRQ ile bir bileşenden emir gelir ve benimle de ilgilen uyarı mesajını verir. Kısacası işlemcinin işini böler. Klavyeden yazı yazarken ekran kartına sinyal yollar ve yazılanları ekranda gösterir ve sabit diske ulaşarak bunları kaydeder. Ancak bileşenlerin işlemciye sinyal gönderebilmesi için ayrı bir hat gerekmektedir. İşte bu hatta IRQ denir. bir bilgisayarda 0’dan 15’e kadar IRQ vardır. aşağıdaki tabloda işlevleri ile birlikte gösterilmiştir.

IRQ İŞLEVLERİ
0 Sistem saati için kullanılır.
1 Klavye için kullanılır.
2 Programlanabilir IRQ denetleyicisidir. Modemler, COM3 ve COM4 portları olarak da kullanılır.
3 COM2 Portudur. Modem, ses ve ağ kartları, COM4, yedekleme birimlerini hızlandıran kartlarca kullanılır.
4 COM1 Portudur. Modem, ses ve ağ kartları, COM4, yedekleme birimlerini hızlandıran kartlarca kullanılır.
5 Ses kartı, paralel portlar (LPT2, LPT3), COM3, COM4, modemler, ağ kartları, MPEG kartları
6 Disket sürücüsü denetleyicisidir.
7 İlk paralel port olan LPT1 denetleyicisidir.
8 Gerçek zamanlı saat
9 Ağ kartları, ses kartları, SCSI kartları, PCI aygıtlar, yeniden yönlendirilen IRQ2 aygıtları
10 Ağ kartları, ses kartları, SCSI kartları, PCI aygıtlar, ikinci ve dördüncü IDE kanalları.
11 Ağ kartları, ses kartları, SCSI kartları, PCI aygıtlar, üçüncü ve dördüncü IDE kanalları.
12 PS/2 fare, görüntü, ağ, ses, SCSI kartları, PCI aygıtları,üçüncü IDE kanalı.
13 Matematiksel işlemci (FPU)
14 Birinci IDE kanalı, SCSI kartlar
15 İkinci IDE kanalı, ağ ve SCSI kartları

DMA (direct memory access) Kanalları
Doğrudan bellek erişim kanalları, sistem içinde çoğu aygıtın bellek ile doğrudan iletişim için kullandığı yollardır. Bu yüzden daha az soruna yol açarlar. DMA kanalları sayesinde bileşenler kendi aralarında iletişim yapabilmektedir. Eskiden bir bileşen bir diğerine sinyal yollarken önce işlemciye uğramak zorunda kalırdı. Bu hem zaman kaybına yol açardı hem de işlemciye yük bindirirdir. DMA sayesinde işlemci üzerinden bu yük kaldırılmıştır. Bilgisayarlarda 0’dan 7’ye kadar 8 DMA kanalı bulunur. Bunları ince ince açıklamayacağım; ama, ses kartı , SCSI kartı, ağ, kartı, yazıcı portu (LPT1) tarafından kullanıldıklarını belirtmekte yarar vardır.
Bios
Bilgisayarda bulunan temel seviye yazılımıdır. Bilgisayar bileşenleri ile işletim sistemleri arasında arayüz görevi görür. Bu anlamda donanım ayarlarını kontrol etmektedir. Bilgisayarın boot edilmesinden ve diğer işlevlerden dahi o sorumludur. Klavyenin takılı olmaması, belleğin tam oturmaması gibi aksaklıkları açılışta kontrol eder. Söz konusu bu yazılım Bios yonga setinde bulunur. Üzerinde FLASH BIOS yazar. Değiştirilerek
ArCHanqeL - avatarı
ArCHanqeL
Ziyaretçi
22 Temmuz 2012       Mesaj #3
ArCHanqeL - avatarı
Ziyaretçi
Anakart çeşitleri üç e ayrılır.Bunlar;
XT,AT ve ATX olarak sınıflandırılır.

XT= İlk kişisel bilgisayarlarda kullanılan anakarttır.
AT= ISA,PCI,AGP veri yollarını destekler. PS/2 desteği yoktur. 5 wolt ve 12 wolt güç desteği sunar.
ATX= Önceki anakartlara göre daha fazla giriş-çıkış desteği sunar. Onboard (tümleşik) özellikler bu anakartlarla kullanılmaya başlanmıştır. Donanım birimlerinin voltajı için daha kullanışlıdır. BIOS güncellemeleri ve güç yönetimi konusunda daha gelişmiştir. ATX anakartların micro-ATX olarak küçük boyutlu üretilen çeşitleri de vardır. Günümüzde en çok kullanılan anakartlar ATX ve micro-ATX anakartlarıdır.
Gelişen teknolojiyle ve değişmelerle BTX denilen yeni nesil anakartlar üretilmeye başlamıştır. BTX anakartlarda sistemin güç yönetimi ve soğutması ön plana çıkmış donanım birimlerinin yerleşiminde önemli değişiklikler meydana gelmiştir..
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.

Benzer Konular

5 Ocak 2010 / Daisy-BT X-Sözlük
8 Kasım 2008 / B.L.A.C.K Taslak Konular
21 Mart 2016 / Misafir Soru-Cevap