Elektronik Kitap (E-Kitap / E-Book) Hazırlamak

Elektronik Kitap (E-Kitap / E-Book) Nedir?

MsXLabs.org

Sponsorlu Bağlantılar

Elektronik kitap veya ekitap her türlü bilgisayar çeşidinde okunabilmesi için özel olarak tasarlanmış bir bilgisayar dosya formatıdır.
ekitap, basılı benzerinin bütün özelliklerini (kâğıt hariç) kapsamakla birlikte ek olarak ses, görüntü (video) ve etkileşimli bağlantıları da içermektedir.
ekitap, kolaylıkla internetten çekilebilecek, elektronik posta ile gönderilebilecek durumdadır. Ayrıca diskette ve cd-rom olarak da okura ulaşabilir.
Çok kolay güncellenmesi, kolay taşınması, depolanma sorununun olmaması, baskı maliyetlerini ortadan kaldırması, ses, video ve etkileşim olanaklarının bulunması gibi ekitabın birçok avantajı vardır.

Neden E-Kitap?
Yazın dünyası son yıllarda yeni bir kitap biçimi ile tanışmıştır. Kitap ile ilgili herkesin önünde yeni ufuklar açan bu yeni olgu 'elektronik kitap'tır. Kâğıda basılmaya ihtiyaç duymadan, bir elektronik kitap okuyucusu veya bir bilgisayar yardımıyla okunabilen elektronik kitapların basılı kitaplara göre bazı avantajları şöyle sıralanabilir:

• Kâğıt, cilt, baskı maliyetleri olmadığı için basılı kitaplara göre çok ucuzdur.
• Internet üzerinden dağıtılabildikleri için istenen kitaba dakikalar içinde sahip olunabilir.
• Basılı kitapların karşılaştığı dağıtım ve sergilenme imkânı bulma sıkıntıları yoktur.
• Depolanması ve taşınması kolaydır.
• Kitap içinde sözcük taraması kolayca yapılabilir.

Ayrıca, ülkemizde edebiyata meraklı, öykü, şiir, roman dalında özgün eserler veren birçok yazar bulunmaktadır. Ne var ki ekonomik koşullar yüzünden yayınevlerimiz artık her zamankinden daha seçici davranmakta ve bu yazarların ancak çok küçük bir kısmı eserlerini yayımlatma şansı bulabilmektedir. Elektronik kitap bu açıdan da yayın dünyasının önünde yeni bir ufuk açacak, birçok eser, maliyeti düşük olan elektronik kitap biçiminde yayımlanma şansı bulabilecektir.
İşte bütün bu avantajları göz önüne alan yayınevimiz, Türkiye'de elektronik kitapların ve elektronik içeriğin gelişimini desteklemek, yazarlara fırsatlar yaratabilmek amacı ile sadece elektronik kitaplar ile katılınabilinen bir edebiyat yarışması düzenleme kararını almıştır.

E-Kitap Nasıl Okunur?
ekitap her türlü masa üstü, diz üstü ve avuç içi bilgisayardan ve özel ekitap okuma aletlerinden okunabilir. Bu kitaplar değişik formatlarda hazırlanabildiği için her birinin kendine ait okuyucuları vardır. Bu okuyucular internetten ücretsiz olarak çekilebilir.

E-Kitap Biçimleri
Çeşitli standartlarda ekitap dosya formatları olmasına rağmen günümüzde kabul gören belli başlı iki ekitap formatı vardır. Birincisi Microsoft firmasının geliştirdiği "Microsft Reader" programının yardımı ile okunan "lit" formatı, diğeri ise masa üstü yayıncılıkla uğraşanların yakından tanıdığı Adobe firmasının geliştirdigi "pdf" formatıdır.

• PDF (Portable Document Format)

Adobe tarafından geleştirilen taşınabilir dosya ve elektronik kitap biçimidir. Avantajı, Microsoft Reader biçimine göre daha evrensel olması ve farklı işletim sistemlerini (Windows, MacOS) desteklemesidir. Bu biçimde hazırlanmış kitapları okumak için Adobe eBook Reader'ı Adobe sitesinden ücretsiz olarak çekebilirsiniz. Bu biçimin çeşitli avantajları olmasına rağmen dokümanınızı PDF formatına getirmek hem profesyonel bilgi gerektirmekte hem de bu işlevi gerçekleştirecek olan Acrobat programı ücretli olarak satılmaktadır.

Not: Bazı masa üstü yayıncılık yazılımlarının içinde otomatik olarak PDF yapma eklentisi bulunmaktadır.

• LIT (Microsoft Reader)

Microsoft'un geliştirdiği bir elektronik kitap biçimidir. Bu biçimdeki elektronik kitaplar Microsoft Reader programı yardımı ile okunabilir. Şu anda sadece Windows ve PocketPc için geliştirilmiş sürümleri mevcuttur. Ücretsiz olarak elektronik kitap yaratabilmeye imkân tanıdığı için sayfanın bundan sonraki kısımlarında bu biçime ağırlık verilecektir.

Microsoft Reader'ı nereden çekebilirim?
Windows işletim sistemi uyumlu bilgisayarlar için Microsoft Reader'ı Microsoft Reader sitesinden ücretsiz olarak bilgisayarınıza çekebilirsiniz. Yukardaki link ile gelen ekrandaki "msreadersetup.exe " yazısına tıklayın. Karşınıza çıkan pencerede "Bu programı diske kaydet" seçili olmalıdır. "Tamam"ı tıklayın. Şimdi size bu dosyayı nereye kaydetmek istediğiniz sorulacaktır. Bilgisayarınızda uygun bir klasör seçin. Dosyanın boyu biraz büyük olduğu için bu işlem internet hızına göre biraz zaman alacaktır. İşlem bittiğinde artık Microsoft Reader'ı bilgisayarınıza yerleştirebilirsiniz.

Microsoft Reader'ın Kurulumu
Bu işlem için biraz önce internetten çektiğiniz dosyanın üzerine çift tıklayın. Bilgisayarınız yükleme işlemine başlayacaktır. Bu arada bilgisayarınızı yeniden başlatın (Restart) uyarısı çıkabilir. Bilgisayarınız yeniden açıldıktan sonrada işleme devam eder ve karşınıza aşağıdaki pencere çıkar.

Burada "Next"i tıklayın. Sonra size lisans anlaşmasını kabul edip etmediğiniz sorulacaktır.

Burada da "I accept the terms in the license agrement" seçeneğini seçtikten sonra "Next" seçeneğini tıklayın.
Şimdi size kullanıcı ve firma adı sorulacaktır; bunları da doldurduktan sonra "Next"i tıklayın.

Sonraki adımda ise programın bilgisayarınızda nereye yerleştirileceği sorulacaktır.

Eğer bir değişiklik yapmak istemiyorsanız "Next"i tıklayın. Bundan sonra çıkacak pencerede "Install"ı seçin. Bilgisayarınız otomatik olarak yüklemeye başlayacaktır. İşlem bittiğinde "Finished" seçeneğini tıklayın.
Artık bilgisayarınızın masa üstünde Microsoft Reader'ın ikonu belirecektir.

Elektronik Kitap (E-Kitap / E-Book) Hazırlamak
Eserinizi herhangi bir bilgisayar programı yardımı ile yazdınız. Ancak nasıl ekitap haline getireceğinizi bilemiyorsanız, bu bölüm sizler için.
E-kitaplar birçok değişik biçimlerde hazırlanabilir. Ancak kolay hazırlanabilir ve ücretsiz olması nedeniyle burada sadece "Microsoft Reader" uyumlu bir elektronik kitap hazırlanabilmesi için izlenecek yollar anlatılmıştır.

• Microsoft Word yardımı ile bir elektronik kitap hazırlamak
• EbookExpress sitesi yardımı ile ekitap hazırlamak

1. Microsoft Word yardımı ile bir elektronik kitap hazırlamak
Herkes Microsoft Word 2000 veya Word 2002 (XP) ile yazdığı bir metni kolayca ekitap haline getirebilir. Word dosyalarınızı Microsoft Reader uyumlu ekitap biçimine (LIT) dönüştürmek için yapmanız gereken birkaç adım vardır:
Öncelikle bu çevrim işlemini gerçekleştirecek Word için Microsoft Reader Eklentisi'ni bilgisayarınıza çekmeniz gerekir. Bu eklentinin sağlıklı çalışabilmesi için kullandığınız Word sürümünün 2000 veya 2002 (XP) olması gerekmektedir.
Eğer yazılımınız bu özelliği sağlıyorsa aşagıdaki adımları takip ederek eserinizi ekitap biçimine sokabilirsiniz.

1. Adım
Öncelikle ekitap yaratabilmeniz için gerekli olan Word için Microsoft Reader Eklentisi'ni (Read in Microsoft Reader add-in for Microsoft Word) bilgisayarınıza çekmeniz gerekir.

• Yukardaki link yardımı ile çıkan ekranda WordRMR.exe yazısına tıklayınız.
• Yükleme penceresinden "Bu programı diske kaydet"i seçiniz.
• WordRMR.exe ismi ile bilgisayarınıza çekiniz.

2. Adım
Word Microsoft Reader Eklentisi'ni Word yazılımınıza eklemek
Bu işlem için:

• MS Word programının kapalı olduğundan emin olun.
• Az önce bilgisayarınıza çektiğiniz "WordRMR.exe" dosyasını, üstüne çift tıklayarak açın.
• Word Microsoft Reader Eklentisi'nin yerleştirilmesi sırasında bilgisayarınız kendini yeniden başlatmak isteyebilir. Yeniden başladıktan sonra da yerleştirme işlemi devam eder.
• İşlem bittiğinde Word'ü çalıştırın.
• Dosya (File) menüsünde ve Araç Çubuğunda (Toolbar) MSReader'ın ikonu görülecektir.

3. Adım
Word Microsoft Reader Eklentisi ile ekitabınızı yaratmak

• Yazmış olduğunuz kitap dosyanızı son bir kez kayıt ediniz ve Word'ün araç çubuğundaki MSReader butonuna basınız. Eğer bu işlemi yapmadan önce dosyanızı kayıt (Save) etmediyseniz aşağıdaki uyarı çıkar. Ok seçeneğine tıklayınız. Dosyanız otomatik olarak kaydedilecek ve işleme kalınan yerden devam edilecektir.

• MSReader'ın penceresi açılacaktır. Eğer gerekiyorsa değişiklikleri yazınız.
  

Title: Kitabınızın adı
Author: Yazarı
File name: .lit uzantılı olarak dosya adı
This Computer bölümünden Belgelerim (My Documents) / My Library seçeneğini lit dosyasının kayıt edileceği yer olarak seçiniz. OK ile onaylayınız.

E-kitabınız okunmaya hazırdır.

2. EbookExpress sitesi yardımı ile ekitap hazırlamak
ekitap yaratmanın en kolay yollarından biri de EbookExpress sitesinden yararlanmaktır. Site, herhangi bir yazılım ile yazıp siteye yüklediğiniz eserinizi birkaç saniye içinde ekitaba çevirerek size geri yollamaktadır. Üstelik bu site yardımıyla yaratacağınız ekitaplarınıza kapak da ekleyebilirsiniz. Kaynak metin tipi olarak birçok farklı biçimi de (.htm/.html .doc .rtf .txt ASCII .xml .wps .wpd .wri) desteklediği için kitabınızı Microsoft Word ile yazmak zorunda da değilsiniz.
Öncelikle eserinizi herhangi bir program yardımı ile yazıp yukardaki dosya biçimlerinden birinde kaydedin. Burada dikkat etmeniz gerekli en büyük sorun dosya boyutu. Ne yazık ki denemelerimiz sırasında 700 K'dan büyük dosyaları bu site aracılığı ile ekitap haline getiremedik. Sitede belirtilen, dikkat etmeniz gereken bir nokta da html dosyalarında Cascading Style Sheet (CSS) kullanmamanız gerektiği. Kapak resminizi jpg veya png formatında hazırlayabilirsiniz. Sitede önerilen boyut ise 500x400 pikseldir. Kapak yüklemek sizin tercihinize kalmıştır. ekitap yaratabilmek için şart değildir.
Dosyanız hazır ise:

• One (Birinci Adım) : "Enter title of eBook" bölümüne kitabın adını (burada ı, ş, ğ gibi Türkçe harfleri kullanmayın) hemen altındaki bölüme de yazarın adını giriniz.
• Two (İkinci Adım) : "Attache the source file" bölümüne dosyanızı ekleyiniz. (Burada Browse düğmesi ile dosyanızı seçiniz.) Aynı şekilde arzu ederseniz (şart değil) altındaki bölüme de kapak dosyanızı ekleyebilirsiniz.
• Three (Üçüncü Adım) : "Click to publish" düğmesine tıklayıp beklemeye başlayınız. Bu arada ekitabınızın siteye aktarımı yapılacaktır. Bir süre sonra çevirme işleminin yapıldığını gösteren aşağıdaki ekran çıkacaktır.

Bu işlem de bittiğinde ekitabın oluşturulduğunu ve size geri gönderilmeye hazır olduğunu belirten ekran çıkacaktır. "Click To Download" düğmesine basarak yaratılan e-kitabı bilgisayarınıza çekebilirsiniz.

İlgili Siteler
Aşağıdaki sitelerden birçok ekitaba ulaşabilir veya ekitap biçimleri, elektronik kitapların hazırlanması gibi konularda detaylı bilgi alabilirsiniz.
Türkçe içerikli siteler:

• altkitap
• exlibrary

Diğer dillerdeki siteler

• Microsoft
• Adobe
• Overdrive
• Open eBook Forum
• University of Virginia Library
• Amazon
• Barnes & Noble

E-Kitap Okuyucularda Kullanılan Elektronik Mürekkepler Nasıl Çalışır?

Elektronik mürekkep, geniş görüş açısı ve parlak gün ışığında okunabilmesi gibi özellikleri ile kâğıt üzerine yapılan baskıya hayli benzeyen bir ekran teknolojisidir. LCD ve LED ekranlarla kıyaslandığında en önemli avantajlarından biri enerji tüketiminin çok düşük olmasıdır.

Elektronik mürekkep mikro ölçekte kapsüllerden oluşur. Kapsüllerin içinde eksi yüklü siyah pigmentler ve artı yüklü beyaz pigmentler bulunur. İki elektrot arasına yerleştirilen bu parçacıklar uygulanan elektrik alanın etkisiyle hareket edebilir. Örneğin ekranın yüzeyindeki şeffaf elektrot eksi yükle yüklenirse, bu tabakanın altında bulunan kapsüllerdeki artı yüklü beyaz pigmentler kapsüllerin üst kısmına doğru hareket eder. Eğer elektrot artı yükle yüklenirse, bu durumda eksi yüklü siyah pigmentler kapsüllerin üst kısmında toplanır. Bu değişim ekranda beyaz ve siyah noktalar şeklinde görülür.

Bu teknolojinin diğer ekranlardan farkı ışık yayması değil, ışığı yansıtmasıdır. Yani ortamdaki ışık, kâğıdın üzerindeki mürekkebe benzer şekilde, ekrandaki pigmentler tarafından yansıtılır. Bu nedenle ekrandakilerin görülebilmesi için harici bir ışık kaynağına ihtiyaç vardır. Elektronik mürekkep ekranların tükettiği enerji miktarı çok düşük olduğu için bu ekranların kullanıldığı E-Kitap okuyucuların pil ömrü bir aya kadar uzayabilir. Ayrıca bu teknolojide ekrandaki görüntü enerji harcamaksızın ekranda kalabilir. Elektronik mürekkep ekranların üzerindeki yazılar ve görüntüler parlak gün ışığında ve her açıdan görülebilir.

Kaynak: Bilimgenç / TÜBİTAK (23 Şubat 2017)