Keçi Söğüdü (Salix caprea)

Keçi Söğüdü - Söğütgiller - Keçi Söğüdü Bitkisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi




Keçi söğüdü (Salix caprea), söğütgiller (Salicaceae) familyasından 5-15 m'ye kadar boylanabilen ağaç, ağaççık veya çalı formunda olan bir söğüt türü. Kışın yaprağını döken İki evcikli süs ve orman ağaçlarıdır. İsmini erken baharda açan yapraklarla beslenen keçilerden alır. Erkenden çiçek açarak ürettiği polen ve nektarla çok sayıda arı ve böceği kendine çeker. 266 böcek türüne ev sahipliği yapar.




Morfolojik Özellikleri

Erkek Kedicikler

Sürgünler sarımsı yeşil ila sarımsı kızıl renkte tüylü veya tüysüzdür. Kulakçıklar yarım daire şeklinde ucu sivridir. Yaprak sapı 1 cm uzunluğundadır, sarmal dizili yapraklar yumurtamsı eliptik veya geniş yumurtamsı eliptik 5-7 × 2.5-4 cm, biraz kalınca, alt yüzeyi keçemsi tüylü (tomentose) veya tüylü, üst kısmı donuk yeşil ve tüysüzdür. Taze iken yaprakların buruşuk şekli göze çarpar. Yaprak dibi yuvarlak, kenarlar düzensiz dişli (dalgalı) veya tamdır, genellikle geriye doğru eğilmiştir. Ucu sivri veya damla uçlu olup genellikle çarpıktır; yaprak damarları ağsı yapıda olur.




Dişi kedicikler çok sayıda içinde tohum barındıran kapsüllerden oluşur.

Çiçekler erken gelişir. Erkek kedicikler elipsoid veya geniş elipsoid, 1.5-2.5 × 1.5 cm kadar olup sapsızdır. Brahteler 2 renklidir, yakında olanlar açık, merkezden uzakta olanlar siyah, hepside mızraksı yapıda 2 mm uzunluğunda tüylüdür. Erkek çiçeklerde stamen sayısı 2 adettir ve üst yüzeyinde salgı bezleri bulunur. Flamentler 6-8 mm kadar, ince; anterler ise sarı renkli eliptiktir. Dişi kedicikler kısadır; meyve 2 × 0.8-1 cm ila 6 × 1.8 cm boyutunda, salkım şeklinde kısadır. Dişi çiçeklerde brahte ve salgı bezi erkek çiçekte olduğu gibidir. Ovaryum dar konik, 2.5-3 mm, tüylüdür. Stigma 2-4 loplu, kapsül 9 mm uzunluğundadır. Kromozom sayısı 2n = 38'dir.


Ekoloji ve Fenoloji

Işık ağacıdır. Büyümesi oldukça hızlıdır. Çiçekler Mart ve Nisan aylarında açar ve Mayıs sonunda olgunlaşır, tohumlar rüzgarla kısa sürede dağılır. Diğer söğüt türlerinde olduğu gibi tohumlar kısa sürede çimlenme özelliği kaybeder, ömrü 1 hafta ile 10 gün arasında değişir. Yapraklar Ekim ayında tamamen sarıya dönerek dökülür. En iyi nemli ve ıslak topraklarda gelişim gösterir. Tozlaşmanın böcekler vasıtasıyla gerçekleşmesi 20 doğal melez keçi söğüdü varyasyonun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu olay türün teşhis edilmesini son derece zorlaştırır.

Yaşam Alanı

Keçi söğüdü, ormanlık kenarlarının bir ağacıdır. Bu tür, açıklıklar, çorak araziler ve çakıllık alanlarda öncü ağaçdır. Diğer söğüt türlerine nazaran dere vejetasyonu dışında da yetişebilmesine rağmen ıslak, nötr ve kireçce zengin topraklarda iyi büyüme yapar. Hatta, meşe ormanlık bölgelerinde katın bir parçasını oluşturabilir. Ancak aşırı kurak ve çorak topraklara tolerans göstermez.



Entomolojik Zararlılar

Söğütler, böcekler için son derecede zengin bir besin kaynağını oluşturur, bunların içerisinde güve tırtılları söğüt yapraklarıyla beslenir. 14 güve türü içerisinde en fazla zarara uğratanlardan gözlü atmaca güvesi (Smerinthus ocellata), kavak atmaca güvesi (Laothoe populi), kedi güvesi (Cerura vinula) ve söğüt güzeli (Peribatodes rhomboidaria) bazılarıdır.

Dağılımı

Türkiye'de doğal olarak Kuzey Anadolu'da görülür, deniz seviyesinden 2300 m yüksekliğe kadar çıkar. Dünya'da bütün Asya ve Avrupa'da geniş bir yayılış sahası vardır.



Sınıflandırma ve Kültivarlar

Keçi söğüdü sınıflandırmada seksiyon Vetrix içerisine dahil edilir.
Park ve bahçelerde yaygın olarak kullanılan iki önemli kültivarından bahsedilebilir.
Kilmarnock söğüdü (Salix caprea cv. "Kilmarnock")
Fransız keçi söğüdü (Salix caprea cv. "Select")

Ters Keçi Söğüdü (Salix caprea pendula)

Keçi söğüdü (Salix caprea), söğütgiller (Salicaceae) familyasından 5-15 m'ye kadar boylanabilen ağaç, ağaççık veya çalı formunda olan bir söğüt türü. Kışın yaprağını döken İki evcikli süs ve orman ağaçlarıdır. İsmini erken baharda açan yapraklarla beslenen keçilerden alır. Erkenden çiçek açarak ürettiği polen ve nektarla çok sayıda arı ve böceği kendine çeker. 266 böcek türüne ev sahipliği yapar.

Sürgünler sarımsı yeşil ila sarımsı kızıl renkte tüylü veya tüysüzdür. Kulakçıklar yarım daire şeklinde ucu sivridir. Yaprak sapı 1 cm uzunluğundadır, sarmal dizili yapraklar yumurtamsı eliptik veya geniş yumurtamsı eliptik 5-7 × 2.5-4 cm, biraz kalınca, alt yüzeyi keçemsi tüylü (tomentose) veya tüylü, üst kısmı donuk yeşil ve tüysüzdür. Taze iken yaprakların buruşuk şekli göze çarpar. Yaprak dibi yuvarlak, kenarlar düzensiz dişli (dalgalı) veya tamdır, genellikle geriye doğru eğilmiştir. Ucu sivri veya damla uçlu olup genellikle çarpıktır; yaprak damarları ağsı yapıda olur.

Dişi kedicikler çok sayıda içinde tohum barındıran kapsüllerden oluşur
Çiçekler erken gelişir. Erkek kedicikler elipsoid veya geniş elipsoid, 1.5-2.5 × 1.5 cm kadar olup sapsızdır. Brahteler 2 renklidir, yakında olanlar açık, merkezden uzakta olanlar siyah, hepside mızraksı yapıda 2 mm uzunluğunda tüylüdür. Erkek çiçeklerde stamen sayısı 2 adettir ve üst yüzeyinde salgı bezleri bulunur. Flamentler 6-8 mm kadar, ince; anterler ise sarı renkli eliptiktir. Dişi kedicikler kısadır; meyve 2 × 0.8-1 cm ila 6 × 1.8 cm boyutunda, salkım şeklinde kısadır. Dişi çiçeklerde brahte ve salgı bezi erkek çiçekte olduğu gibidir. Ovaryum dar konik, 2.5-3 mm, tüylüdür. Stigma 2-4 loplu, kapsül 9 mm uzunluğundadır. Kromozom sayısı 2n = 38'dir.

Ekoloji ve fenoloji
Işık ağacıdır. Büyümesi oldukça hızlıdır. Çiçekler Mart ve Nisan aylarında açar ve Mayıs sonunda olgunlaşır, tohumlar rüzgarla kısa sürede dağılır. Diğer söğüt türlerinde olduğu gibi tohumlar kısa sürede çimlenme özelliği kaybeder, ömrü 1 hafta ile 10 gün arasında değişir. Yapraklar Ekim ayında tamamen sarıya dönerek dökülür. En iyi nemli ve ıslak topraklarda gelişim gösterir. Tozlaşmanın böcekler vasıtasıyla gerçekleşmesi 20 doğal melez keçi söğüdü varyasyonun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu olay türün teşhis edilmesini son derece zorlaştırır.

Yaşam alanı
Keçi söğüdü, ormanlık kenarlarının bir ağacıdır. Bu tür, açıklıklar, çorak araziler ve çakıllık alanlarda öncü ağaçdır. Diğer söğüt türlerine nazaran dere vejetasyonu dışında da yetişebilmesine rağmen ıslak, nötr ve kireçce zengin topraklarda iyi büyüme yapar. Hatta, meşe ormanlık bölgelerinde katın bir parçasını oluşturabilir. Ancak aşırı kurak ve çorak topraklara tolerans göstermez.



Entomolojik zararlılar
Söğütler, böcekler için son derecede zengin bir besin kaynağını oluşturur, bunların içerisinde güve tırtılları söğüt yapraklarıyla beslenir. 14 güve türü içerisinde en fazla zarara uğratanlardan gözlü atmaca güvesi (Smerinthus ocellata), kavak atmaca güvesi (Laothoe populi), kedi güvesi (Cerura vinula) ve söğüt güzeli (Peribatodes rhomboidaria) bazılarıdır.

Dağılımı
Türkiye'de doğal olarak Kuzey Anadolu'da görülür, deniz seviyesinden 2300 m yüksekliğe kadar çıkar. Dünya'da bütün Asya ve Avrupa'da geniş bir yayılış sahası vardır.

Kaynak