"@" İşaretinin Kısa Tarihi

"@" İşaretinin Kısa Tarihi

Internet'in hayatımıza girişiyle birlikte en sık kullandığımız işaret oldu. Amatör kullanıcılar, şirketler, ünlüler, politikacılar hemen hemen herkes bir e-mail adresi alarak isminin arkasına "@" işaretini yerleştirdi. "@", modernliğin, hızın, İnternet'e bağlı olmanın sembolü oldu. Peki bizim İngilizce'den çevirerek "at sign- at işareti" dediğimiz bu sembolün neredeyse 500 yıllık bir tarihi olduğunu biliyor muydunuz? Daha eskilere gitmeden önce "@" işaretinin yakın tarihine bakmakta fayda var. "@", e-mail adresinin bir parçası olarak ilk kez 1971 yılında Ray Tomlinson tarafından kullanıldı. Bilgisayar mühendisi Tomlinson kendisine gönderdiği ilk elektronik mesajı kısaca ifade etmek için "@" işaretini seçti.

Sponsorlu Bağlantılar

Peki neden "@"?
"Klavyede kimsenin adında kullanılmayan ve karışıklığa yol açmayacak bir işaret aradım" diyen Ray Tomlinson "@" işaretini bu yüzden kullandığını belirtiyor.

İlk Keşişler mi Kullandı?

Peki bu işaret bilgisayar klavyelerinde nasıl kullanılmaya başlandı?
Dilbilimciler bu noktada ikiye ayrılıyor. Bazılarına göre ilk olarak Ortaçağın başlarında el yazmaları üzerinde çalışan keşişler tarafından kullanıldı. Keşişlerin "@" işareti, "içinde", "tarafına doğru", "yanında" anlamlarına gelen Latince kelime "ad"i temsil ediyordu.
Aslında dilbilimcilerin büyük bir çoğunluğu "@" işaretinin daha yakın bir tarihe, 18. yüzyıla ait bir buluş olduğunu düşünüyor. Uzmanlara göre "@", o tarihte birim başına verilen fiyatı temsil eden ticari bir semboldü. "5 elma @ 10 peni" denildiğinde, 5 elmalık bir birimin 10 peniye satıldığı ifade ediliyordu.

500 Yıllık Geçmiş

Ancak geçen Temmuz ayında İtalyan bir araştırmacı 14. yüzyıla ait bazı ticari Venedik belgelerinde belirgin bir şekilde "@" işaretinin kullanıldığını ortaya çıkardı. Bu belgelerde işaret "anfora" ya da "küp"ü sembolize eden bir miktar ölçüsü olarak kullanılıyordu. Giorgio Stabile adlı araştırmacı ayrıca 1492 tarihli bir Latince-İspanyolca sözlükte "anfora"nın bir ağırlık ölçüsü olan "arroba"ya çevrildiğini keşfetti. Bunların sonucunda "@" işareti "ticari a" olarak 1885'te, yazı makinelerinin ilk örneği olan Underwood'un klavyesindeki yerini aldı. O tarihten yaklaşık 80 yıl sonra da bilgisayar klavyelerine e-mail işareti olarak geçiş yaptı.
Bugünlerde "@" işareti ile ilgili olarak en büyük problem okunuşunda yaşanıyor. Evrensel bir işaret haline gelen işaretin ortak bir adı yok. İspanyollar, Portekizliler tarihten gelen anlamıyla "arroba" derken, Fransızlar bunu biraz değiştirerek "arobase" diyorlar. Amerikalı ve İngilizler ise "at-sign" (at işareti)ni tercih ediyor. Almanlar "at Zeiczhen", Japonlar ise "atto maak" diyor.Türkçe'de ise pek yaygın bir kullanımı olmamakla birlikte "@" işareti "güzel a" olarak tanımlanıyor. Ancak en sık kullanılan ifade İngilizce'den çevrilen "at işareti"...

Hangi Hayvana Benziyor ?

Ucu kıvrık bir a harfi olan "@", bazı ülkelerde farklı hayvanlara da benzetiliyor. Almanlar, Hollandalılar, Macarlar ve Güney Afrikalılar "@" işaretini "maymun kuyruğu"na benzetirken, Fransızlar "salyangoz"a, Danimarkalılar "fil hortumu"na, Norveçliler "domuz kuyruğu"na, Çinliler "küçük bir fare"ye, Ruslar da "köpeğe" benzetiyor. Finlandiya'lılar ise "@" işaretini "kıvrılmış uyuyan küçük bir kedi" olarak görüyor.

Biraz komik görünümlü, kuyruğu tepesinden dolaşan bu küçük 'a' harfi, internetle beraber günümüzde en çok kullanılan sembollerden biri olmuştur. Sembolün gerçek orijini tam olarak bilinmemektedir. Dünya üzerinde genel kabul görmüş ortak bir isminin olmaması da şaşırtıcıdır. En çok kabul gören ismi İngilizce'deki 'at sign'dır. Bu sembole Almanlar 'at zeichen', İspanyollar 'arroba', Fransızlar 'arobase', Japonlar ise 'atto maak' adını vermişlerdir.

'@' sembolü birçok ülkede şekil olarak değişik hayvanlarla özdeşleştirilir. Internet erişimi olan herkesin adres veya telefon numarasının bir çeşit karşılığı olan e-posta (e-mail) adresi vardır. İki bölümden oluşan bu elektronik posta adresini @ sembolü ikiye ayırır. Önceki kısım kişisel ad olan posta kutusunu, sonraki kısım ise internet servis sağlayıcının adını belirler.

İkinci kısımdaki son birkaç karakter genellikle o kişinin bağlı olduğu kuruluşu ve ülkeyi gösterir. Örneğin, 'com' (ticari), 'gov' (hükümet), 'net' (ağ organizasyonu), 'edu' (eğitim), 'mil' (askeri) gibi. Bunların dışındakiler de 'org' (organizasyon) uzantısını taşırlar. Bunlardan sonra gelen karakterler ait olduğu ülkeyi belirlerler, tr (Türkiye), uk (İngiltere), fr (Fransa) gibi. 'us' uzantısını kullanması gereken ABD genellikle bir ülke kodu uzantısı kullanmaz.

@ sembolünün orijini bir muammadır ama yine de iki hikaye var. Birinci hikayeye göre @ sembolünü Ortaçağ keşişlerinin yorgun elleri yaratmıştır. Matbaanın icadından önce çoğunluğu din konulu olan kitapların her bir kopyası elle yazılıyordu. Bu uzun ve yorucu işi keşişler yapıyorlardı, 'Tarafına, doğru, halinde içinde, yanında, hususunda üzerinde, beherine' gibi çeşitli birçok anlama gelen, Latince 'ad' kelimesinden türemiş 'at' kelimesi her ne kadar kısa bir kelime idiyse de kitaplarda o kadar çok tekrar ediliyordu ki sonunda usanan keşişler onu tek el hareketi ile yazacak şekilde, 't' yi 'a'nın üzerinden sola doğru aşırarak @ şekline dönüştürdüler.

İkinci hikayeye göre sembol 'amphora' kelimesinin kısaltılmasıydı. O zamanlar 'amphora', hububat, baharat ve şarapların taşındığı fırında pişirilmiş küplerin ölçüm birimiydi. Giorgio Stabile isimli bir İtalyan araştırmacı 1492 tarihli Latince - İspanyolca sözlükte 'amphora'nm bir ağırlık ölçüsü olan 'arroba'ya çevrildiğini keşfetti. İspanyolların hala@ işaretini 'arroba' diye isimlendirmelerinin sebebi de bu olmalıdır.

Stabile ayrıca, Floransalı tüccar Francesco Lapi'nin 1536'da yazdığı bir mektupta @ işaretini kullandığını da tespit etti. İşaret aynı zamanda uzak mesafeler arası ticareti belirtmek için de kullanılıyordu ama 18. yüzyılda kullanılışı birim başına bir fiyatı göstermek içindi. Örneğin, tanesi 5 Peni'den 10 portakal alınsa '10 portakal @ 5 Peni' şeklinde 'her biri' anlamında yazılıyordu.

@ işareti ilk olarak 1885'te yazı makinelerinin ilk örneği olan Underwood'un klavyesinde kullanıldı. E-posta adresinin bir parçası olarak ise ilk olarak 1977 yılında Roy Tomlinson tarafından kullanılmıştır. Tomlinson'un amacı ise kimsenin adında bulunmayan ve karışıklığa yol açmayacak bir işareti kullanmaktı.