Kıbrıs Adası'nın önemi nedir?

Kıbrıs Adası'nın önemi nedir? Kıbrıs adası hakkında

Kibris Adasinin Jeopolitik Ve Jeostratejik Önemi

Kıbrıs Adası, tarih boyunca Orta Doğuya açılmak isteyen devletler için, vazgeçilmez stratejik ve ticari bir üs olarak görüldü.

Adayı elinde bulunduran güç, her zaman, Türkiyeden Mısıra; Lübnandan, İrana kadar olan bölgeyi kontrol etti. Türkiye üzerinden Orta Doğuya açılamayan güçler, Kıbrıs Adasını amaçları için kullanmışlardır.

Sicilya ve Sardunyadan sonra, Akdenizin üçüncü büyük adası olan Kıbrısın en yakın komşusu Türkiyedir. Kıbrıs, Güney Anadolu sahillerinden 70, Suriyeden 100. Mısırdan 400. Yunanistandan ise 800 kilometre uzaklıktadır.

Yunanlı Tarihçi Dr. Achille Emiliyanidis; Adada yaşayan insanlar hakkında Kıbrısın ilk halkı kuvvetli bir ihtimalle Anadolu kıyılarından gelip Adaya yerleşmiştir. Bunlar adet ve davranışlarını da beraberlerinde getirmişlerdir diyor. (1)

Kıbrısın 10 bin yıllık tarihinin 7 bin yılı, tarih öncesi çağlara ait olup Akdeniz kültürüyle yakından ilgilidir. 1930lu yılların başlarında Neolitik çağın keşfi, Kıbrısın ilk çağlardaki tarihinin ortaya çıkarılmasına önemli bir katkı sağladı. Elde edilen bilgiler, Kıbrısı Akdeniz kültür tarihinin ön sıralarına yerleştirdi.

DEVAMI Kıbrıs Adasının Jeopolitik ve Jeostratejik Önemi

Kıbrıs

Yunanca KİPROS
Akdeniz’in kuzeydoğusunda ada.

9.251 knr’lik yüzölçümüyle Akdeniz’in üçüncü büyük adasıdır. Türkiye’ nin 64 km güneyinde, Suriye’nin 96 km batısında, Mısır’ın Nil Deltasının 400 km kuzeyinde ve Yunanistan anakarasının yaklaşık 770 km güneydoğusunda, 35°45' ve 34°15' kuzey enlemleriyle, 32°15' ve 34°30' doğu boylamları arasında yer alır. En uç noktaları arasındaki uzunluk batı-doğu doğrultusunda 224 km’ye, kuzey-güney doğrultusunda 96 km’ye ulaşır. Kıyılarının toplam uzunluğu yaklaşık 780 km’dir.

Bugün adada de facto (fiili) olarak iki devlet bulunmaktadır. Toprakların yaklaşık üçte ikisini oluşturan güney bölümü Kıbrıs Cumhuriyeti’nin (Yunanca Kipriakı Dimokratia, Türkiye'de resmî adı Kıbrıs Rum Yönetimi) denetimi altındadır. Kıbrıs Cumhuriyeti uluslararası alanda adanın tümünü temsil eden devlet olarak tanınır. 1992 tahmini nüfusu 580.000, yüzölçümü 5.896 knr, başkenti Levkosıa’dır (Lefkoşa/Lefköşe). Türkiye’nin Temmuz 1974’teki askeri müdahalesinden sonra adanın kuzey kesiminde 13 Şubat 1975’te kurulan Kıbrıs Türk Federe Devleti, Kasım 1983’teki bağımsızlık ilanının ardından Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) adını almıştır. KKTC uluslararası alanda yalnız Türkiye tarafından tanınmaktadır. 1992 nüfusu 176.000, yüzölçümü 3.355 km2, başkenti Lefkoşa’dır (Lefkoşe olarak da yazılır).
Bütünsel, federal bir devletin oluşturulması amacıyla iki toplum arasında sürdürülen görüşmeler bugüne değin sonuç vermemiştir.

DOĞAL YAPI
YÜZEY ŞEKİLLERİ
Kıbrıs'ın tava biçimli görünümü jeolojik oluşumların sonucunda ortaya çıkan topografik yapısından kaynaklanır. Adanın kuzeyinde, kıyıya çok yakın uzanan ve beş tepeli görünümünden dolayı Beşparmak (Pentadaktylos) Dağlan olarak da bilinen Gime Dağlan yer alır. Kıyıya koşut olarak 160 km boyunca uzanan bu dağlar Akdeniz’in doğu kesimindeki büyük Alp-Himalaya zincirinin en güney ucunu oluşturur. Güneydeki Troodos Dağlan (Karlıdağ) eskiden Avrasya ve Afrika-Arabistan anakaralarını ayıran Tetis adlı derin okyanusun dibindeki volkanik kayalardan oluşur. Bu sıradağ, adanın batı kıyısının yakınından, güneydoğu kıyısının yaklaşık 19 km uzağındaki Stravrovuni Tepesine (689 m) kadar 80 km boyunca uzanır. Sıradağların en yüksek noktası olan Olympos Dağı (Troodos Dağı olarak da bilinir) 1.951 m’ye ulaşır. Kuzeyde ve güneyde bulunan dağlık kesimler arasında, batıda Güzelyurt (Morfu) Körfezinden doğuda Gazimağusa (Famagusta) Körfezine uzanan ve Mesarya (Mesaoria) olarak da bilinen düz ve alçak Içova yer alır. Genel olarak Tersiyer (Üçüncü) Döneme (y. 65- 2,5 milyon yıl önce) ve Kuvaterner (Dördüncü) Döneme (y. 2,5 milyon yıl öncesinden günümüze) ait tortul katmanların bulunduğu ovada, İç Anadolu'ya benzer yüzey şekilleri görülür. Yarısı sulanan ova adanın temel tahıl üretim alanıdır.

AKARSULAR VE İKLİM.
Kıbrıs’taki bütün önemli ırmaklar Troodos Dağlarından doğar. En büyükleri olan Kanlı Dere (Pedieos) Gazimağusa Körfezine, Karyoti Irmağı Güzelyurt Körfezine, Kuris Irmağı ise Episkopi Körfezine dökülür.

DEVAMI Kıbrıs Adası (Kıbrıs Adası Hakkında)