Ses hangi ortamlarda yayılır? - Sayfa 11

yav nerde yayılıyor bi söyleyemediniz haaaaa

Ses dalgaları katı, sıvı ve gaz gibi maddelerin bulunduğu ortamlarda yayılma özelliğine sahiptir. Ses dalgalarının yayılma alanı maddesel ortamlardır!

of haklısın bu soruya cevap verin

Yukarıda bu soruların cevapları verildi!

Ses maddesel ortamlarda iletilir.Sesin en iyi iletildiği ortam katı maddelerin bulunduğu ortamdır.Ses dalgaları havadaki moleküller aracılığıyla duyulur hale gelir.Sesin duyulmasında ortamda bulunan maddenin molekül ve atomları arasındaki boşluklar etkilidir.Ses dalgaları yayıldığı ortamdaki maddenin taneciklerini titreştirir.Böylece ses bu titreşimler sonucunda bir tanecikten diğerine doğru yayılmış oluyordur. Sesin temel oluşum prensibi budur.Sesin oluşabilmesi için titreşim gereklidir.Titreşen cisimler ise ses üretirler!

Ses kaynakları sesin çıktığı kaynağa göre iki grupta incelenir;

*Doğal ses kaynakları => İnsan sesi, kuş sesi, dalga sesi, rüzgar sesi...vs gibi!
*Yapay ses kaynakları => Elektronik aletlerin çıkardığı sesler, müzik aletlerinden çıkan sesler...vs gibi!

Ses Hangi Ortamda Yayılır?
Ses çıkaran her cisim bir ses kaynağıdır. Ses, maddelerin titreşmeleri sonucu meydana gelir. Hava, davul, saz, hayvanlar vb. birer ses kaynağıdır.
Bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Ses dalgaları maddenin içerisindeki bu tanecikleri titreştirerek ilerler. Tanecikler arası mesafe katı maddelerde çok azken sıvılarda fazla, gazlarda ise daha fazladır.

Tanecikler arası mesafe arttıkça sesin yayılma hızı azalır. Bu nedenle katılarda hızlı, sıvılarda yavaş, gazlarda ise daha yavaştır.
Işık enerji olduğu gibi ses de bir enerjidir. Fakat ses ve ışık arasında farklılıklar vardır.
Örneğin:
• Işık cisimleri görmemize, ses duymamıza yardımcıdır.
• Işık demir, taş, tahta, duvar vb. geçemez, ses ise geçebilir.
• Işık boşlukta en hızlı şekilde yayılırken ses hiç yayılamaz.

Madde Adı Yayılma Hızı (m/s)
Hava 340
Su 1500
Tahta 4700
Demir 5100
Boşluk yayılmaz

YA
HEM DE BİZ UÇAK SESİ DUYRIZ

Ses Nasıl Yayılır?
MsXLabs.org

Ses bir enerji türüdür ve dalgalar halinde yayılır. Ses dalgalarının yayılabilmesi için ses dalgalarının kaynağından çıktığı ortamda taneciklerin olması gerekir. Bu nedenle ses dalgaları katı, sıvı ve gaz gibi maddelerde yani maddesel ortamlarda yayılabilir. Boşlukta, maddesel ortam yani tanecikler olmadığı için ses kaynağının titreşim sonucu yaydığı titreşim enerjisi taşınamaz ve ses boşlukta yayılmaz.

Ses dalgaları su dalgalarına benzer fakat su dalgaları gibi görünen dairesel dalgalar şeklinde değil, görünmeyen küresel dalgalar şeklinde yayılır.

Ses dalgaları, ortamdaki taneciklerin kendilerinin değil, taneciklerin titreşim enerjilerinin taşınması sonucu oluşur. Ses kaynağından çıkan ses dalgaları, yayıldığı ortamdaki maddenin taneciklerini titreştirir. Titreşen tanecik etrafındaki diğer tanecikleri titreştirir ve bu nedenle ses bir tanecikten diğerine yayılır.
Cisimlerin titreşmesi ile meydana gelen sesin kulağımıza kadar gelebilmesi için ses kaynağı ile kulağımız arasında katı – sıvı – gaz gibi esnek bir ortamın bulunması gerekir.

NOT :

1- Çevremizde ses çıkaran sayısız varlık vardır. İnsanlar, hayvanlar, taşıtlar, müzik aletleri, şelale, rüzgâr, yağmur ses çıkaran varlıklardandır.
2- İnsanların birbirleriyle iletişim kurmaları, duygu ve düşüncelerini aktarabilmeleri için konuşmaları gerekir. Konuşmanın temel öğesi sestir ve insan sesi de titreşim sonucu oluşur.
3- Güneş’in yaydığı ışık Dünya’ya ulaştığı halde Güneş’te oluşan patlamaların sesi duyulamaz. Bunun nedeni sesin yayılması için maddesel ortam gereklidir. Uzay boşluğunda maddesel ortam olmadığı için Güneş’te oluşan patlamalar duyulamaz.
4- Saat, hava dolu fanusta iken çalarsa sesi duyulabilir. Fakat havası tamamen boşaltılmış fanusta çalarsa sesi duyulamaz. Bunun nedeni, sesin boşlukta yayılamaması ve sesin yayılabilmesi için maddeye ihtiyaç duymasıdır.
5- Sesin Yayılmasına Örnekler :

• Sesin yayılması yan yana dizili madeni paralara benzetilebilir. Baştaki paraya kuvvet uygulanınca bu paranın enerjisi sırasıyla diğer paralar tarafından en sondaki paraya iletilir.
• İki pet bardak ve bunları birbirine bağlayan iple sesin yayılması sağlanabilir.
• Ses bu olayda katı ve gaz halindeki maddelerde yayılmıştır.
• Ses, 1. kişinin ağzından çıkar ve hava tarafından 1. pet bardağa ulaşır.
• Ses, 1. pet bardaktan ipe ve ipten de ikinci pet bardağa ulaşır.
• 2. pet bardaktan havaya yayılır ve 2. kişiye ulaşır.
• Bir yüzücünün su altında çıkardığı ses, su altındaki diğer kişiler tarafından duyulabilir.
• Diyapazona lastik tokmağı ile vurulunca, tokmağın enerjisi diyapazona aktarılır. Diyapazonun titreşen kolu, kendisine değen hava moleküllerini titreştirir. Bu hava molekülleri titreşirken (ileri – geri hareket ederken) etrafındaki diğer hava moleküllerini de titreştirir ve havada görünmez bir dalga hareketi oluşur.
• Bir hoparlörden ses yayılırken hoparlördeki kağıt (koni) ileri – geri titreşir. Bu kağıt ileri (dışa) doğru hareket ettiğinde önündeki hava moleküllerini iterek sıkıştırır. Hoparlördeki kağıt geriye (içeri) doğru hareket ettiğinde önündeki hava moleküllerinin arasını açar. Bu şekilde sürekli sıkışan ve ayrılan hava molekülleri ses dalgalarını oluşturur.
• Kırıcı ile delme işlemi yapılırken kırıcının ucunun titreşmesi ile oluşan ses, hava tanecikleri sayesinde dalgalar halinde yayılır.

Hazırlayan: Murat ÜSTÜNDAĞ
Kayseri Mithatpaşa İlköğretim Okulu Fen ve Teknoloji Öğretmeni

NÖTRİNO Başka bir sitede adını vermeyeyım sıvılarda fazladır gazlar da ise daha fazladır demiş katıdan bahsetmemiş SEN KATI-SIVI-GAZ diye sıralamışsın ben takıldım .....
bence gaz en iyisi ancak boşluklarla ilgili birşey söyleyemem ....