Arama

Homozigot ve heterozigot nedir?

En İyi Cevap Var Güncelleme: 25 Kasım 2018 Gösterim: 308.090 Cevap: 6
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
8 Kasım 2010       Mesaj #1
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Homozigot nedir, heterozigot nedir, tanımlar mısınız?
EN İYİ CEVABI Safi verdi
GENETİKLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR
Mendel'in çalışmalarının ve kalıtımla ilgili yasalarının daha iyi anlaşılması için bazı temel kavramların bilinmesi gerekir.
Sponsorlu Bağlantılar
GEN:
DNA'nın belli bir proteine şifre veren kısmına denir. Ökaryot hücrenin çekirdeği de ve kromozonlar üzerinde bulunur. Yaklaşık 1500 nükleotitten oluşur.
Kalıtsal karakterleri ifade eden genler harflerle ifade edilir. Bir karekter için aynı harfin büyüğü de, küçüğü de kullanılabilir. Örnek; S ve s, A ve b, D ve d gibi.
ALEL GEN:
Bir karakterin kalıtımından sorumlu genlerden her birine alel gen denir. Alel genlerin biri anneden diğeri babadan gelir. Türlerde alel genler ikiden çok olsa bile, bir çok canlıda bunlardan en fazla ikisi bulunur ve karakterin özelliğini ortaya koyar. Alel genlerin kromozomların LOKUS adı verilen karşılıklı bölgelerinde bulunur. Örneğin S sarı bezelye tohumu, s yeşil bezelye tohumu, D uzun boy, d kısa boy gibi... 
Alıntıdaki Ek 50292
HOMOZIGOT:

Bir karakteri kontrol eden anneden ve babadan gelen alel genlerin birbirinin aynısı olması durumudur. (AA, aa, DD, dd gibi) Bir karakter için aynı alelleri taşıyan bireye homozigot denir.
HETEROZİGOT:
Anneden ve babadan gelen, bir karakteri kontrol eden genlerin birbirinden farklı olması durumudur. (Aa, Dd, Bb gibi) Bir karakter için farklı alelleri taşıyan bireye heterozigot denir.
DOMİNANT GEN:
Baskın genlerdir ve büyük harfle ifade edilirler. Bu genler fenotipte etkilerini her zaman gösterirler.
RESESİF GEN:
Çekinik genlerdir ve küçük harfle ifade edilirler. Bu genler heterozigot durumda etkileri gizli kalır ve fenotipte kendilerini gösteremezler. Fenotipte etkilerini gösterebilmeleri için mutlaka homozigot olmaları gerekir.
GENOTİP:
Bir canlının sahip olduğu genlerin tümüne denir.
FENOTİP:
Bir canlının dış görünüşüne denir. Sarı saç, mavi göz, yeşil bezelye gibi. Fenotip, çevre ve genotip etkisiyle ortaya çıkar.

DEVAMI Genetik (Kalıtım Bilimi)
Son düzenleyen Safi; 20 Mayıs 2016 00:12
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
23 Eylül 2011       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi

Gen


Gen, kalıtımın temel fiziksel ve işlevsel birimidir. Her gen, protein veya RNA molekülü gibi özel bir işlev taşıyan kromozomların belli bir noktasındaki nükleotid dizilerinden oluşur.
Sponsorlu Bağlantılar

Klasik genetikte, aynı biyolojik işlevleri yöneltip yöneltmemelerine ve karşılıklı rekombinasyon yapıp yapmamalarına göre alel ve alel olmayan genler vardır. Alel genler, aynı özellik üzerinde etkili olan genlerdir.

Alel


Alel, bir genin değişik biçimlerine genetikte verilen ad. Genelde gen ve alel birbirine karıştırılır. Her ikisi de, belirli bir özelliğin kalıtsal faktörünü ifade eder. Ama alel sözcüğü, özellikle bir kromozomun bir lokusundaki iki ya da daha fazla seçenekli gen çeşidini anlatmak için kullanılır.

Kromozomlarda bulunan genler, "alel" denilen genlerden oluşmuş çiftler halinde bulunurlar. Her homolog kromozomda her karakter için genin işgal ettiği belli bir yer vardır. Buna lokus denir. Homolog (eş) kromozomların aynı lokuslarında yer alan, iki veya bazen daha çok sayıda alternatif karakterin genleri alel genler olarak bulunurlar.
Genlerde aynı karakteristik özelliği kodlayan fakat farklı kodlar taşıdığı için farklı özelliklerin ortaya çıkmasını sağlayan genlerden her biri aleldir.

Örneğin göz rengini belirleyen genin ela rengi ortaya çıkaran versiyonu ile kahverengi rengi ortaya çıkaran versiyonundan her biri aleldir. A kan grubu aleli ve B kan grubu alelini taşıyan bir birey "AB" kan grubuna sahip olur.
Eğer atalardan biri zıt özelliklerin birine, diğeri öbürüne sahipse, buna "Alelmorfik özellikler" denir.
Göz rengi örneğinde olduğu gibi, ela ve kahverengi renk, gözdeki alelmorfik bir renk özelliğidir. Her hücrede göz rengini denetleyen bir çift gen bulunur.

Homozigot


Bir karakteri kontrol eden iki alel gen birbirinin aynısı ise buna homozigot denir. SS, dd, OO, XX gibi.

Heterozigot


Bir karakteri kontrol eden iki alel gen birbirinden farklı ise buna heterozigot denir. Ss, Dd, XY gibi.
Ad:  hom geter2.jpg
Gösterim: 66850
Boyut:  22.2 KB

Dominant


Baskın (Dominant) Gen: Hem homorozigot hemde heterezigot durumda fenotipte kendini gösteren gendir.Büyük harfle gösterilir.
Bunun anlamı şudur; kişi genin bir normal kopyasını ve bir de değişmiş kopyasını taşır. Bununla birlikte değişmiş gen, normal gene baskındır veya normal genden üstündür. Bu durum, bireyin genetik hastalıktan etkilenmesine neden olur. Kişiyi etkileyen genetik hastalık, değişmiş gen tarafından vücuda verilmesi beklenen bilgiye bağlıdır. Bazı dominant (baskın) genetik hastalıklar kişiyi doğumundan itibaren etkiler. Diğerleri ise kişiyi sadece yetişkinlik döneminde etkiler. Bunlar geç başlayan hastalıklar olarak bilinirler. Dominant (baskın) genetik hastalıklara yetişkin polikistik böbrek hastalığı ve Huntington hastalığı örnek olarak verilebilir.

Resesif


Çekinik(resesif) Gen: Yanlız homozigot durumda kendini gösteren gendir.Küçük harfle gösterilir.Fenotipte görülme sıklığı azdır.
Bunun anlamı şudur; kişi bu hastalığa sahip olmak için aynı genin iki değişmiş kopyasını (her bir ebeveynden değişmiş bir kopya) taşımak zorundadır. Eğer kişi genin bir değişmiş kopyasını ve bir normal kopyasını taşıyorsa, normal kopya değişmiş kopyayı telafi ettiği için birçok durumda kişi sağlıklı taşıyıcı olacaktır. Taşıyıcı olmak hastalık olmaması anlamına gelir, fakat bir çift genden birisinin değişimi taşıyor olmasıdır. Otozomal resesif durumlara kistik fibrozis ve orak-hücre anemisi örnek olarak verilebilir.
Son düzenleyen Safi; 20 Mayıs 2016 02:31
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
20 Kasım 2013       Mesaj #3
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Homozigot Tanımı
En kısa tabirle aynı karakteri taşıyan alel gen çiftine homozigot denir. Diğer bir deyişle herhangi bir karakteri kontrol eden alel genlerden ikisi birbirinin aynısı ise yine bu alel gen çiftine homozigot denir. Örnek ile açıklamak gerekirse SS, dd, OO, XX gibi.

Örnek:
Şimdi homozigot dölü örnekle tanımlamak gerekirse:
Bir karakter için iki alel gen bulunmalıdır. Örneğin insanlarda dil yuvarlayabilme karakterini oluşturan iki aleli aynı olan insanların genotipleri YY, yuvarlayamayanlarınki ise yy şeklinde yazılır. Bu şekilde gösterilen döllere saf döl, arı döl veya homozigot döl denir.

Homozigot Özellikleri
1- Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında belirli bir karakter ya da bütün karakterler için aynı alel çiftin bulunmasıdır.
2- Baskın (dominant) genler, bireyin fenotipinde kendi varlığını her zaman gösterirken çekinik (resesif) genler, bireyin fenotipinde kendi varlığını sadece homozigotken gösterirler.
3- Homozigot genlerin her ikisi de ya resesif (çekinik), ya dominant (baskın) ya da eş baskındırlar.
Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında belirli bir karakter ya da bütün karakterler için aynı alel çiftin bulunmasıdır.
Örnek: Gen çiftlerini benzer aleller şeklinde taşıyan bireylerde homozigot genotip görülür .
Son düzenleyen Safi; 20 Mayıs 2016 02:25
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
29 Ekim 2014       Mesaj #4
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Homozigot: Bir karakteri kontrol eden iki alel gen birbirinin aynısı ise buna homozigot denir. SS dd OO XX gibi.
Heterozigot: Bir karakteri kontrol eden iki alel gen birbirinden farklı ise buna heterozigot denir. Ss Dd XY gibi.
Gen: DNA'nın bir parçasıdır ve bu "yönetici" molekül nasıl göründüğünüzü vücudumuzda hangi olayların gerçekleştiğini ve bazen de hangi hastalıkları geçirmeye eğilimli olduğunuzu belirler.
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
8 Haziran 2016       Mesaj #5
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Bu mesaj 'en iyi cevap' seçilmiştir.
GENETİKLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR
Mendel'in çalışmalarının ve kalıtımla ilgili yasalarının daha iyi anlaşılması için bazı temel kavramların bilinmesi gerekir.
GEN:
DNA'nın belli bir proteine şifre veren kısmına denir. Ökaryot hücrenin çekirdeği de ve kromozonlar üzerinde bulunur. Yaklaşık 1500 nükleotitten oluşur.
Kalıtsal karakterleri ifade eden genler harflerle ifade edilir. Bir karekter için aynı harfin büyüğü de, küçüğü de kullanılabilir. Örnek; S ve s, A ve b, D ve d gibi.
ALEL GEN:
Bir karakterin kalıtımından sorumlu genlerden her birine alel gen denir. Alel genlerin biri anneden diğeri babadan gelir. Türlerde alel genler ikiden çok olsa bile, bir çok canlıda bunlardan en fazla ikisi bulunur ve karakterin özelliğini ortaya koyar. Alel genlerin kromozomların LOKUS adı verilen karşılıklı bölgelerinde bulunur. Örneğin S sarı bezelye tohumu, s yeşil bezelye tohumu, D uzun boy, d kısa boy gibi... 
Ad:  hom ve geter.jpg
Gösterim: 118660
Boyut:  19.5 KB
HOMOZIGOT:

Bir karakteri kontrol eden anneden ve babadan gelen alel genlerin birbirinin aynısı olması durumudur. (AA, aa, DD, dd gibi) Bir karakter için aynı alelleri taşıyan bireye homozigot denir.
HETEROZİGOT:
Anneden ve babadan gelen, bir karakteri kontrol eden genlerin birbirinden farklı olması durumudur. (Aa, Dd, Bb gibi) Bir karakter için farklı alelleri taşıyan bireye heterozigot denir.
DOMİNANT GEN:
Baskın genlerdir ve büyük harfle ifade edilirler. Bu genler fenotipte etkilerini her zaman gösterirler.
RESESİF GEN:
Çekinik genlerdir ve küçük harfle ifade edilirler. Bu genler heterozigot durumda etkileri gizli kalır ve fenotipte kendilerini gösteremezler. Fenotipte etkilerini gösterebilmeleri için mutlaka homozigot olmaları gerekir.
GENOTİP:
Bir canlının sahip olduğu genlerin tümüne denir.
FENOTİP:
Bir canlının dış görünüşüne denir. Sarı saç, mavi göz, yeşil bezelye gibi. Fenotip, çevre ve genotip etkisiyle ortaya çıkar.

DEVAMI Genetik (Kalıtım Bilimi)
Son düzenleyen Safi; 8 Haziran 2016 21:35
SİLENTİUM EST AURUM
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
17 Ocak 2018       Mesaj #6
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Sayın hocam, öncelikle 40 yaşındayım. Annemi 54 yaşında meme kanserinden ananemi ise 52 yaşında over kanserinden kaybettik. Yüksek risk olduğunu düşünüp genetik test yaptırdım. Brca1 ve brca2.genetik testi. Kıymetli yorumlarınızı bekler şimdiden çok teşekkür ediyorum.  Kısaca şöyle: brca 1 geninde p.glu1346lys varyantasyonu heterozigot olarak saptanmıştır. patojenik varyant saptanmamıştır.veri tabanlarina olası benign varyant olarak belirtilmiştir. brca2 geninde p.val2466ala varyantasyonu homozigot olarak saptanmıştır. patojenik varyant saptanmamıştır. veri tabanlarina olası benign olarak belirtilmiştir.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
25 Kasım 2018       Mesaj #7
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Biri anneden biri babadan gelen gen çiftlerinin (Alel) genotipi farklılık göstermiyorsa bu durumda bu gen çiftlerini taşıyan canlı homozigot olarak adlandırılır. Örneğin otozom çift için homozigotluk (A harfi ile) "AA" veya "aa" şeklinde olabilir.

Biri anneden biri babadan gelen gen çiftlerinin (Alel) genotipi farklılık gösteriyorsa bu durumda bu gen çiftlerini taşıyan canlı heterozigot olarak adlandırılır. Örneğin otozom çift için heterozigotluk (B harfi ile) "Bb" şeklindedir.

Benzer Konular

8 Haziran 2016 / Misafir Cevaplanmış
23 Şubat 2010 / Misafir Soru-Cevap