Şelale nedir, ne demektir?
Ziyaretçi
Şelale nedir, ne anlamlara gelir?
Şelale nedir?
MsXLabs.org
Akarsu yatağının, dike yakın bir biçimde aniden düştüğü, suların yüksekten dökülerek aktığı kısmı. Daha küçük çapta olan şelaleye çağlayan denir
Bir kaynak veya kar-buz suyunun dağ yamacından fışkırarak akması şelale meydana getirebilir. Bu durumda suyun aktığı yatakla döküldüğü yatak arasında birkaç yüz metre yükseklik farkı bulunabilir. Genellikle ırmak sularının normal akışını bırakarak yüksekten döküldüğü yerlerde şelale meydana gelir. Eğer sular çok miktarda aşındırıcı madde taşıyorsa, şelalenin eteğini oyar ve duvarların parçalanarak yıkılmasına ve aşınmasına yol açar. İri döküntülerin çok az bulunduğu bölgelerde ise şelaleler görünüşlerini muhafaza ederler.
Şelalelerin en önemli özelliklerinden biri çok büyük aşındırma gücüne sahip olmalarıdır. Aşınmanın hızı, suyun düşme yüksekliğine, düşen suyun hacmine, aşağıya taşıdığı aşındırıcı maddelerin yapısına göre değişir. Çoğu zaman şelalelerin düşme hattı aşınarak, akarsu kaynağına doğru geriye kayar. bazen da aşındırmanın yönü aşağıya yöneliktir. Böylece suların düştüğü ağız bölümü aşınarak daha yumuşak bir eğim kazanır. Şelaleler suyun döküldüğü yerde geniş ve derin çukurlar meydana getirir. Bazı durumlarda bu çukurların derinliği düşme yüksekliği kadar olabilir.
Şelalelerin yüksekliğiyle döktükleri su miktarı arasında her zaman doğrudan bir bağıntı bulunmaz. 300 metrenin üstündeki şelalelerin çoğunda dökülen su miktarı azdır. Öyle ki taban bölümünde su ancak bir çiy gibi çevreye yayılır.
Şelalelerin yeryüzündeki dağılımı düzensizdir. Temel olarak üç çeşit bölgede bulunur: Bunlar yüksek platoların kenar bölümleriyle buraları kesen büyük çatlak hatlarda; karaların iç bölümlerinde bulunan yüksek yerlerde ve kıyı bölgelerinde yer alan gevşek tortul kütleler arasındadır. Dünyanın çeşitli ülkelerinde bulunan bazı şelalelerin yükseklikleri şöyledir: Venezuella’da bulunan Angel Şelalesi 979 m Güney Afrika’da bulunan Tugela Şelalesi 948 m Zimbabve’de bulunan Mtarazi Şelalesi 762 m ABD’de bulunan Yosemite Şelalesi 739 m
Yeni Zelanda’da bulunan Sutherland Şelalesi 580 m Fransa’da bulunan Gavarnie Şelalesi 422 m İtalya’da bulunan Serio Şelalesi 315 m
İsviçre’de bulunan Reichenbach Şelalesi 190 m Kanada-ABD’de bulunan Niyagara Şelalesi 49 m
Türkiye’de bulunan şelalelerden ise Manavgat ve Düden en önemlilerindendir. Manavgat Çayı üzerindeki Manavgat Şelalesinin tabii görünümü son yıllarda bozulmuştur.
Sözlükte "şelale" ne demek?
1. Büyük çağlayan, çavlan: kurşunlu şelalesi. düden şelalesi .
MsXLabs.org
Sponsorlu Bağlantılar
Akarsu yatağının, dike yakın bir biçimde aniden düştüğü, suların yüksekten dökülerek aktığı kısmı. Daha küçük çapta olan şelaleye çağlayan denir
Bir kaynak veya kar-buz suyunun dağ yamacından fışkırarak akması şelale meydana getirebilir. Bu durumda suyun aktığı yatakla döküldüğü yatak arasında birkaç yüz metre yükseklik farkı bulunabilir. Genellikle ırmak sularının normal akışını bırakarak yüksekten döküldüğü yerlerde şelale meydana gelir. Eğer sular çok miktarda aşındırıcı madde taşıyorsa, şelalenin eteğini oyar ve duvarların parçalanarak yıkılmasına ve aşınmasına yol açar. İri döküntülerin çok az bulunduğu bölgelerde ise şelaleler görünüşlerini muhafaza ederler.
Şelalelerin en önemli özelliklerinden biri çok büyük aşındırma gücüne sahip olmalarıdır. Aşınmanın hızı, suyun düşme yüksekliğine, düşen suyun hacmine, aşağıya taşıdığı aşındırıcı maddelerin yapısına göre değişir. Çoğu zaman şelalelerin düşme hattı aşınarak, akarsu kaynağına doğru geriye kayar. bazen da aşındırmanın yönü aşağıya yöneliktir. Böylece suların düştüğü ağız bölümü aşınarak daha yumuşak bir eğim kazanır. Şelaleler suyun döküldüğü yerde geniş ve derin çukurlar meydana getirir. Bazı durumlarda bu çukurların derinliği düşme yüksekliği kadar olabilir.
Şelalelerin yüksekliğiyle döktükleri su miktarı arasında her zaman doğrudan bir bağıntı bulunmaz. 300 metrenin üstündeki şelalelerin çoğunda dökülen su miktarı azdır. Öyle ki taban bölümünde su ancak bir çiy gibi çevreye yayılır.
Şelalelerin yeryüzündeki dağılımı düzensizdir. Temel olarak üç çeşit bölgede bulunur: Bunlar yüksek platoların kenar bölümleriyle buraları kesen büyük çatlak hatlarda; karaların iç bölümlerinde bulunan yüksek yerlerde ve kıyı bölgelerinde yer alan gevşek tortul kütleler arasındadır. Dünyanın çeşitli ülkelerinde bulunan bazı şelalelerin yükseklikleri şöyledir: Venezuella’da bulunan Angel Şelalesi 979 m Güney Afrika’da bulunan Tugela Şelalesi 948 m Zimbabve’de bulunan Mtarazi Şelalesi 762 m ABD’de bulunan Yosemite Şelalesi 739 m
Yeni Zelanda’da bulunan Sutherland Şelalesi 580 m Fransa’da bulunan Gavarnie Şelalesi 422 m İtalya’da bulunan Serio Şelalesi 315 m
İsviçre’de bulunan Reichenbach Şelalesi 190 m Kanada-ABD’de bulunan Niyagara Şelalesi 49 m
Türkiye’de bulunan şelalelerden ise Manavgat ve Düden en önemlilerindendir. Manavgat Çayı üzerindeki Manavgat Şelalesinin tabii görünümü son yıllarda bozulmuştur.
Sözlükte "şelale" ne demek?
1. Büyük çağlayan, çavlan: kurşunlu şelalesi. düden şelalesi .
Son düzenleyen _Yağmur_; 24 Aralık 2014 13:34
Sebep: soru düzeni
