Doğu Avrupa (Doğu Avrupa Hakkında)
Ziyaretçi
Doğu Avrupa
Doğu Avrupa tüm kıtanın yaklaşık yansıdır. Kuzey Buz Denizi'nden Karadeniz'e ve Kafkas Dağlan'na kadar 2.800 km; Ural Dağlan ile Karpat Dağları arasında, doğu-batı doğrultusunda 2.400 km uzanır. Neredeyse dümdüz olan bu büyük alanı bölen tek bir dağ sırası bile yoktur; burası dünyanın en büyük düz-
İliklerinden biridir. Bir uçtan öbürüne çok az değişiklik göstermesiyle kıtanın öteki bölümlerinden ayrılır. Sığ ırmakların geniş alçak yaylalarla ayrılan geniş havzaları birbirine çok !benzer. Güneydeki iklim en kuzeydekinden .farklıdır, ama bu değişiklik yavaş yavaş gerçekleşir. Toprak da bir bölgeden ötekine az değişiklik gösterir. Doğu Avrupa'nın kıtanın öteki bölgelerinden iklim ve toprak açısından | gösterdiği farklılık, yetiştirilen ürün cinslerine ve insanların yaşam biçimlerine yansır.
• SSCB karlı bir ülkedir; biraz Kanada'ya benzer. Ama SSCB'de Kanada'daki Kayalık Dağlar'a benzeyen büyük dağ sıralan yoktur. Kar kalınlığı genellikle çok fazla değildir, ama kar çok uzun bir süre yerde kalır. Karadeniz
"kıyılanndaki en ılık bölümleri bile genellikle
• yılın altı haftası karla kaplıdır. Kuzeye "doğru gidildikçe kann yerde kalma süresi
uzar.
Avrupa'nın kuzeydoğudaki en uç noktasında ve Kutup Dairesi'nin kuzeyinde bulunan Vorkuta'da zengin kömür yatakları vardır. Buradan çıkarılan kömür, SSCB'nin kuzeybatı sınırında bulunan Leningrad'daki fabrikalara götürülür. Kuzey Buz Denizi kıyısı boyunca uzanan tundra bölgesinde, ancak birkaç bin kişi yaşar. Bunlar geçimlerini besledikleri rengeyiklerinden, balıkçılık ve avcılıktan sağlarlar. Beyaz Deniz'den Leningrad'a ve Ural .Dağlan boyunca daha güneye doğru büyük "melez çam, köknar, ladin ağacı ormanları - uzanır. Bu ormanlardan sağlanan büyük miktarlardaki kereste Arhangelsk limanından öteki ülkelere gönderilir. Yaz aylannın kısalığı tanmı olanaksız kılar. I Kuzeydeki bu ormanlann güneyinde, yap-; raklannı sonbaharda döken meşe gibi ağaçlarla, köknar benzeri ağaçlann birlikte bulunduğu kanşık bir orman kümesi vardır. Bu ormanlar Baltık Denizi'nden batıdaki Karpat Dağlan'na kadar olan alanı kaplar ve güneye gittikçe daralarak Urallar'ın güney ucuna kadar uzanır. Gelişerek büyük SSCB'yi oluşturan Rusya'nın yüreğinin attığı yer işte burasıdır. Geçmişte bol miktarda kereste sağlayan ormanlar kesilerek tanma elverişli topraklar elde edildi. Moskova bu bölgenin ortasında yer alır. Yakınındaki Valday Tepeleri'nden Doğu Avrupa'nın birkaç büyük ırmağı doğar ve çeşitli yönlere doğru giden ticari taşımacılığa elverişli suyollarını oluşturur. Ülkenin en büyük kömür yataklanndan biri bu ormanın güney ucundadır; Moskova ile bölgedeki öteki kentlerdeki fabrikalara enerji sağlar. Moskova ile daha önceki iki başkent, Kiev ve Leningrad, bu kanşık orman kuşağının oluşturduğu üçgenin üç ayn köşesinde yer alır.
SSCB'nin Avrupa'daki topraklarının güney ve güneydoğusu çayırlık alanlardır. Özellikle ırmak kenarlannda, gür çayırlıklarla birbirinden aynlan birçok orman vardır. Daha sonra, çok az ağaçlı ama koyu renkli, verimli topraklar olan gerçek stepler gelir. Bu "kara toprak" bölgesi SSCB'de en çok tahılın üretildiği yöredir. Binlerce işçinin çalıştığı büyük çiftliklerde, buğday, çavdar, arpa ve yulaf yetiştirilir. En büyük kömür yatağı olan Donbass ve zengin demir cevheri yatakları, Ukrayna adlı bu bölgede bulunur. Bu nedenle burası SSCB'nin en önemli sanayi bölgelerinden biri olmuştur.
Hazar Denizi yakınlarında çok az yağış olur. Bu yüzden, ancak ırmaklardan sulama yapılabilen yerlerde ekin yetişebilir. Hazar Denizi'nin batısında ve Kafkas Dağlan'nın kuzeyindeki bölgede ise Avrupa'nın en zengin petrol yataklan bulunur.
Doğu Avrupa tüm kıtanın yaklaşık yansıdır. Kuzey Buz Denizi'nden Karadeniz'e ve Kafkas Dağlan'na kadar 2.800 km; Ural Dağlan ile Karpat Dağları arasında, doğu-batı doğrultusunda 2.400 km uzanır. Neredeyse dümdüz olan bu büyük alanı bölen tek bir dağ sırası bile yoktur; burası dünyanın en büyük düz-
Sponsorlu Bağlantılar
• SSCB karlı bir ülkedir; biraz Kanada'ya benzer. Ama SSCB'de Kanada'daki Kayalık Dağlar'a benzeyen büyük dağ sıralan yoktur. Kar kalınlığı genellikle çok fazla değildir, ama kar çok uzun bir süre yerde kalır. Karadeniz
"kıyılanndaki en ılık bölümleri bile genellikle
• yılın altı haftası karla kaplıdır. Kuzeye "doğru gidildikçe kann yerde kalma süresi
uzar.
Avrupa'nın kuzeydoğudaki en uç noktasında ve Kutup Dairesi'nin kuzeyinde bulunan Vorkuta'da zengin kömür yatakları vardır. Buradan çıkarılan kömür, SSCB'nin kuzeybatı sınırında bulunan Leningrad'daki fabrikalara götürülür. Kuzey Buz Denizi kıyısı boyunca uzanan tundra bölgesinde, ancak birkaç bin kişi yaşar. Bunlar geçimlerini besledikleri rengeyiklerinden, balıkçılık ve avcılıktan sağlarlar. Beyaz Deniz'den Leningrad'a ve Ural .Dağlan boyunca daha güneye doğru büyük "melez çam, köknar, ladin ağacı ormanları - uzanır. Bu ormanlardan sağlanan büyük miktarlardaki kereste Arhangelsk limanından öteki ülkelere gönderilir. Yaz aylannın kısalığı tanmı olanaksız kılar. I Kuzeydeki bu ormanlann güneyinde, yap-; raklannı sonbaharda döken meşe gibi ağaçlarla, köknar benzeri ağaçlann birlikte bulunduğu kanşık bir orman kümesi vardır. Bu ormanlar Baltık Denizi'nden batıdaki Karpat Dağlan'na kadar olan alanı kaplar ve güneye gittikçe daralarak Urallar'ın güney ucuna kadar uzanır. Gelişerek büyük SSCB'yi oluşturan Rusya'nın yüreğinin attığı yer işte burasıdır. Geçmişte bol miktarda kereste sağlayan ormanlar kesilerek tanma elverişli topraklar elde edildi. Moskova bu bölgenin ortasında yer alır. Yakınındaki Valday Tepeleri'nden Doğu Avrupa'nın birkaç büyük ırmağı doğar ve çeşitli yönlere doğru giden ticari taşımacılığa elverişli suyollarını oluşturur. Ülkenin en büyük kömür yataklanndan biri bu ormanın güney ucundadır; Moskova ile bölgedeki öteki kentlerdeki fabrikalara enerji sağlar. Moskova ile daha önceki iki başkent, Kiev ve Leningrad, bu kanşık orman kuşağının oluşturduğu üçgenin üç ayn köşesinde yer alır.
SSCB'nin Avrupa'daki topraklarının güney ve güneydoğusu çayırlık alanlardır. Özellikle ırmak kenarlannda, gür çayırlıklarla birbirinden aynlan birçok orman vardır. Daha sonra, çok az ağaçlı ama koyu renkli, verimli topraklar olan gerçek stepler gelir. Bu "kara toprak" bölgesi SSCB'de en çok tahılın üretildiği yöredir. Binlerce işçinin çalıştığı büyük çiftliklerde, buğday, çavdar, arpa ve yulaf yetiştirilir. En büyük kömür yatağı olan Donbass ve zengin demir cevheri yatakları, Ukrayna adlı bu bölgede bulunur. Bu nedenle burası SSCB'nin en önemli sanayi bölgelerinden biri olmuştur.
Hazar Denizi yakınlarında çok az yağış olur. Bu yüzden, ancak ırmaklardan sulama yapılabilen yerlerde ekin yetişebilir. Hazar Denizi'nin batısında ve Kafkas Dağlan'nın kuzeyindeki bölgede ise Avrupa'nın en zengin petrol yataklan bulunur.
Kaynak: MsXLabs.org & Temel Britannica
