Arama

Biyom Nedir? Biyom Hakkında

Güncelleme: 26 Şubat 2017 Gösterim: 48.378 Cevap: 3
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
19 Mayıs 2007       Mesaj #1
Misafir - avatarı
Ziyaretçi

Biyom

Ad:  biyom.jpg
Gösterim: 8083
Boyut:  61.8 KB

biyom, aynı çevre koşulları içinde, benzer yaşam biçimleri gösteren büyük bir hayvan ve bitki topluluğunu barındıran en geniş ekolojik birim. Her biyom çeşitli karma toplulukları ve bu toplulukların gelişme evrelerini kapsar. Otlak, tropik yağmur ormanı ya da savan gibi egemen bitki örtüsünün adıyla anılan biyomların, değişik coğrafi bölgelere dağılmış benzer örnekleri bir biyom tipini oluşturur; örneğin ılıman kuşak yaprakdöken orman biyom tipi, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki yaprakdöken orman biyomlarım kapsar.
Sponsorlu Bağlantılar

Farklı biyomlar


Bir biyomu öbüründen ayıran temel etki iklimdir. Sözgelimi, bir tropikal yağmur ormanının iklimi, iğne yapraklı ormanların ikliminden çarpıcı bir biçimde farklıdır. Tropikal yağmur ormanında bol su bulunur; günlük 13,9 °C - 29,4 °C'lik sıcaklık, bitki gelişmesi için aşağı yukarı kusursuz bir ortam yaratır. İğne yapraklı orman, tipik olarak yazın kuraklığa, kışın da çok soğuk havaya daha iyi dayanır. Aynı biçimde hayvan topluluğu da biyomdan biyoma değişir. Her biyomun bitki ve hayvan toplulukları, o biyoma uyarlanmışlardır. Sözgelimi kuzey tundralarında, yılın önemli bir bölümünde çok soğuk bir iklim egemendir; bitki gelişme dönemi de serin ve kurak geçer. Bununla birlikte gerek bitki topluluğu, gerek hayvan topluluğu, bu sert koşullara uyum sağlamışlardır. Kuzey kutup bölgesinin ağaçsız tundra bitki örtüsü, çokyıllık bitkilerden oluşur. Bitkilerin alçak boylu olması, sert, dondurucu rüzgarlara karşı geliştirilmiş bir uyumdur; böylece nem, besin azlığı, vb. öbür olumsuz koşullara, yüksek boylu bitkilerden daha iyi dayanırlar.

Benzer biyomlar


Benzer biyomlar, çoğunlukla aynı enlemlerde bulunurlar. Bu durum tundrada ve tayga adı verilen iğne yapraklı kuzey ormanlarında açıkça görünür. Enlem benzerliklerinin yanı sıra, yükseklik benzerlikleri de biyomun oluşumunu etkiler. Yüksek bir dağın doruğuna doğru çıkıldıkça, sıcaklık düşer, hava soğur; kışlar daha uzun ve sert geçer (ekvator yakınlarındaki yüksek dağların dorukları bile karlarla kaplıdır). Bu yüzden, aynı dağda birkaç farklı iklim ve bitki örtüsü kuşağı gözlenir.

Kara ve Su Biyomları


Biyomlar kara ve su biyomları olmak üzere ikiye ayrılır. Kara biyomları; tundralar, taygalar(kozalaklı ağaç), yapraklarını döken ve dökmeyen ormanlar, ılıman bölge ormanları, koruluk ve çalılıklar, çöller, tropikal ormanlar ve çalılıklar, stepler-savanlar, çayırlıklardır. Su biyomları ise; tuzlu su ve tatlı su biyomları olmak üzere iki bölümde incelenir. Tatlı su biyomları da akarsular, haliçler ve göllerdir.

BAKINIZ
Habitat Nedir?
Biyosfer (Canlı Küre)
Son düzenleyen Safi; 26 Şubat 2017 01:27
vain - avatarı
vain
Ziyaretçi
20 Mayıs 2007       Mesaj #2
vain - avatarı
Ziyaretçi
YERKÜRE ÜZERİNDEKİ BÜYÜK BİYOMLAR
Biyomlar; benzer iklim, toprak, bitki örtüsü ve doğal ortam koşullarına sahip alanların ortak adıdır. Biyomlar genel olarak karasal ve su biyomları olmak üzere iki grupta incelenmektedir. Karasal biyomlar, biyomda hâkim bitki topluluğuna göre, su biyomları ise suyun kimyasal özelliğine göre sınıflandırılmaktadır.
Sponsorlu Bağlantılar

1. KARASAL BİYOMLAR

TROPİKAL YAĞMUR ORMANLARI BİYOMU


Yayılım Alanı
0-10° Kuzey ve Güney enlemleri arasında kalan Amazon ve Kongo havzaları ile Okyanusya adalarında görülmektedir.

İklim Koşulları
Ekvatoral iklim kuşağında sıcaklık ortalaması 25 C°‘nin üzerindedir. Günlük ve yıllık sıcaklık farklılıkları oldukça düşüktür. Yıllık yağış miktarı 2000 mm’den fazladır. Hemen her gün şiddetli yağmurların görüldüğü bu bölgelerde, sıcaklık değerlerinin de yüksek olması, Dünyanın canlı çeşitliliği bakımından en zengin biyomu olmasına yol açmıştır.

Bitki Örtüsü
Dev boyutlu ağaçlar ile uzunluğu kilometrelerce olan orman altı sarmaşıklarının yanı sıra, çeşitli boy ve tiplerde yoğun bir bitki topluluğuna ev sahipliği yapmaktadır. Tropikal ormanlar yıl boyu yeşil kalmaktadır.

Hayvan Türleri
Fil, şempanze, orangutan, antilop, leopar, çeşitli yılan türleri ve çok sayıda sürüngenden oluşmaktadır.

SAVAN BİYOMU


Yayılım Alanı
Her iki yarımkürede de 10-30° enlemleri arasında görülmektedir. Özellikle Brezilya, Hindistan ve Güney Afrika’da görülen bir biyomdur.

İklim Koşulları
Dev boyutlu ağaçlar ile uzunluğu kilometrelerce olan orman altı sarmaşıklarının yanı sıra, çeşitli boy ve tiplerde yoğun bir bitki topluluğuna ev sahipliği yapmaktadır. Tropikal ormanlar yıl boyu yeşil kalmaktadır. Yazı bol yağışlı, kışları ise kurak geçen, sıcaklık değerlerinin yüksek olduğu bir biyomdur. Yağış miktarı 1000 mm’den fazladır. Sıcaklık 20 C’nin altına düşmez.

Bitki Örtüsü
Tropikal ormanlar ile çöller arasındaki bölgede yer alan, yaz yağışlarına bağlı olarak ortaya çıkan uzun boylu ot topluluklarına savan adı verilmektedir. Savanların içinde yer yer ağaç topluluklarına rastlanmaktadır. Örneğin, savan bölgelerinden geçen akarsu boylarında görülen ormanlara park ve galeri ormanları adı verilmektedir.

Hayvan Türleri
Savanlar çok geniş bir memeli topluluğuna ev sahipliği yapmaktadır. Zebra, zürafa, babun, aslan, çita, bizon, deve kuşu ve timsah gibi türler bu kuşakta yaşamaktadır.

SICAK ÇÖL BİYOMU


Yayılım Alanı
Sıcak çöller iki gruba ayrılmaktadır. Bunlardan ilki dönenceler çevresinde görülen sürekli yüksek basınç kuşaklarında ortaya çıkan çöllerdir. Büyük Sahra, Atakama, Nabib, Büyük Avustralya ve Arap çölleri bu tip çöllerdendir. Diğer çöller ise karaların deniz etkisinden uzak iç kesimlerinde görülmektedir. Bunların en tipik örneği Gobi ve Taklamakan çölleridir.

İklim Koşulları
Yıllık yağış miktarı 200 mm’den az olan alanlar çöl olarak adlandırılmaktadır. Buralarda günlük ve yıllık sıcaklık farklılıkları oldukça yüksektir. Gün içinde sıcaklık anormal olarak yükseldiğinden buharlaşma çok şiddetlidir.

Bitki Örtüsü
Çöl bölgelerinde bitki yaşaması için gerekli ortam koşulları yoktur. Ancak Kuzey Amerika’daki çöllere özgü kaktüs türü bitkilere rastlanabilmektedir.

Hayvan Türleri
Deve, çöl tilkisi, yer sincabı, fare türleri ve bazı böcekler çöllerde yaşayabilmektedir.

ILIMAN YAPRAK DÖKEN ORMANLAR BİYOMU


Yayılım Alanı
Yaprağını döken ormanların yayılım alanı oldukça geniştir. Hem ılıman okyanusal iklim bölgelerinde hem de muson iklim kuşağında görülmektedirler. Muson Asyasının (Çin, Hindistan ve Japonya) ormanları genellikle az sayıda bitki türünün yoğun olarak görüldüğü yerlerdir. Orta kuşak yaprak döken ormanları ise yükseltinin az olduğu yerlerde görülmektedir.

İklim Koşulları
Yağış ve sıcaklık değerlerinin orman oluşumuna elverişli olduğu yerlerde görülen bu biyom, yağışın 800 mm’den fazla sıcaklığın genelde sıfırın altına inmediği bölgelerde görülebilmektedir.

Bitki Örtüsü
Sonbaharda sıcaklık değerlerinin düşmesine bağlı olarak yaprağını döken ağaçlar ve bu ağaçların altında yaşayan zengin orman altı florası bu biyomun karakteristik bitkilerini oluşturmaktadır.

Hayvan Türleri
Kartal, ayı, sincap, kurt, tilki, fare, geyik, çakal, köstebek, kurbağa ve timsah.

ILIMAN ÇAYIRLAR BİYOMU


Yayılım Alanı
İklim koşullarının uygun olduğu yerlerde, genellikle de 20-60° enlemleri arasında karaların iç kesimlerinde görülmektedirler.

İklim Koşulları
Yağış miktarının 200-600 mm arasında değiştiği, kış aylarında sıcaklığın zaman zaman sıfırın altına düştüğü koşullarda ortaya çıkmaktadırlar. Bu biyomun görüldüğü yerlerde yağış rejimi genellikle düzensizdir. En fazla yağış ilkbahar ve yaz aylarında görülmektedir.

Bitki Örtüsü
Step, çayır ve preriler genellikle benzer türlerden oluşmaktadır. Step ve preriler genellikle yarım metreyi geçmeyen kısa ot topluluklarıdır. Yaz yağışlarının fazla olduğu yüksek yerlerde ise daha uzun ve gür otlaklar yer alır. Bunlara çayır adı verilmektedir.

Hayvan Türleri
Lama, bizon, antilop, zebra, zürafa, fil ve bufalo.

ÇALI BİYOMU


Yayılım Alanı
Farklı iklim bölgelerinde gruplar halinde görülseler de en tipik şekilde 30-40° enlemlerinde Akdeniz iklim kuşağında görülmektedirler.

İklim Koşulları
Yaz aylarının sıcak ve kurak kış aylarının ılık ve yağışlı geçtiği bölgelerde görülmektedirler. Bu alanlarda yaz kuraklıkları şiddetli, kış yağışları fazladır.

Bitki Örtüsü
Ana bitki örtüsünü oluşturan orman ağaçlarının ortadan kalkmasıyla bodur çalı ve ağaççıklar ortaya çıkmıştır. Bunlar Akdeniz kuşağında maki, Amerika’da şaparol olarak adlandırılırlar.

Hayvan Türleri
Çakal, yabani koyun, keçi, tavşan, kurt, çalıkuşu, tilki, puma ve kokarca.

İĞNE YAPRAKLI ORMAN BİYOMU


Yayılım Alanı
Sıcaklık değerlerinin geniş yapraklı ağaçların yaşamasına izin vermediği yüksek kesimler ile sert karasal iklim koşullarının yaşandığı Kanada, Sibirya ve İskandinavya gibi alanlarda görülmektedir.

İklim Koşulları
Yağış miktarı genellikle 600 mm’den yüksek, sıcaklık ortalaması 6° C’den daha fazla olan yerlerde görülen bitki topluluğudur. Yer yer daha düşük sıcaklık değerlerinin bulunduğu yerlerde de görülebilmektedir. Orta kuşakta özellikle yüksek kesimlerde görülmektedir.

Bitki Örtüsü
Tayga ormanları olarak adlandırılan bu bitkiler genellikle sağlam gövdeli ve soğuğa karşı dayanıklıdır. Soğuğa karşı dayanıklı olmaları nedeniyle boreal (soğuk bölge) ormanları olarak da adlandırılırlar.

Hayvan Türleri
Samur, vizon, vaşak, kunduz, geyik, ayı, tilki, kartal, kurt, baykuş, su samuru.

TUNDRA BİYOMU


Yayılım Alanı
Genellikle kuzey yarımkürede 60-70j enlemleri arasında görülmektedirler. Kanada, İskandinavya ve Sibirya’nın kuzeyi en belirgin biçimde görüldükleri bölgelerdir.

İklim Koşulları
Yıl boyunca toprağın donmuş halde olduğu tundra kuşağında yaz aylarında sıcaklık sıfırın üzerine çıkmaktadır. Yağış miktarı genellikle 250 mm’den daha azdır.

Bitki Örtüsü
Yaz aylarında ortaya çıkan bataklık alanlarda çok kısa ot toplulukları görülür. Bu ot toplulukları tundra olarak adlandırılmaktadır. Tundralar çok kısa otlar ile yosun ve likenlerden oluşmaktadır.

Hayvan Türleri
Kutup tilkisi, ren geyiği, impala, misk öküzü, boz ayı, karibu, palyaço ördek ve bazı kuş türleri. Sıcaklık daima sıfırın altındadır. Tümüyle buzullarla kaplı olan bu bölgede gece gündüz süreleri oldukça uzundur. Bu nedenle daimi olarak yaşayan canlılar görülmez. Yalnızca yaz aylarında bölgede bulunan fok, kutup ayısı ve penguen gibi canlılar ile bazı kuş ve balık türleri eriyen buzulların kenarına yerleşmektedir.

DAĞ BİYOMU


Sıcaklık ve yağış koşullarının yükseldikçe değişmesine bağlı olarak belirli bir yükseltiden itibaren ağaç türü bitkiler görülmez. Bu sınıra orman üst sının, adı verilmektedir. Orman üst sınırının üzerinde genellikle kısa boylu otlar görülür. Daha yüksek yerlerde ise bitkiler de ortadan kalkmaktadır. Bu sınır ise bitki üst sınırı olarak adlandırılmaktadır. Dağlık alanlar iç içe geçmiş ve yükseltiye bağlı olarak sıralanmış bitki topluluklarından oluşmaktadır. Yüksek dağlık alanlarda dağ keçisi, kartal, Tibet öküzü (yak), kar tavşanı ve yırtıcı hayvanlar görülmektedir.

2. SU BİYOMLARI


Deniz Biyomları
Dünyayı genel anlamda çepeçevre kuşatan okyanus ve denizlerde var olan biyomdur. Çok zengin ve değişken bir canlı topluluğuna ev sahipliği yapan denizler canlı yaşamının ve besin zincirinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Denizlerde bitkisel planktonlar, hayvansal planktonlar, balık türleri, memelilerden yunus ve balinalar, denizyıldızı ve denizanası gibi çok zengin bir canlı topluluğu barınmaktadır.

Tatlı Su Biyomları
Akarsu ve göl biyomları olarak ayırt edilmektedirler. Genellikle canlı çeşitliliği sınırlıdır. Saz, kamış, nilüfer gibi bitkiler ile balık, kurbağa ve böcekler görülmektedir.
kaynak: coğrafya hocası

Son düzenleyen Safi; 26 Şubat 2017 00:29
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
13 Ocak 2012       Mesaj #3
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye

Biyom Nedir? Biyom Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?


Biyom; aynı iklim koşullarının yaşandığı ve bunun paralelinde aynı bitki örtüsüne sahip olan geniş coğrafi alanlardır.

Canlıları ve yaşadıkları ortamı içine almaktadır. Her biyom kendine özgü iklim, hayvan ve bitki türüne sahiptir. Biyomlar iklim koşullarına bağlı olarak ayrılmıştır. Her biyomun sahip olduğu egemen bitki örtüsü o biyomda yaşayan hayvan türlerini etkilemektedir.

Karasal ve Sucul olmak üzere biyomlar ikiye ayrılmaktadır:

A) Karasal Biyomlar


Karasal biyomlar bulundukları ortamın iklim koşulları ve fiziki özelliklerine bağlı olarak değişik canlı türlerine sahiptir. Karasal biyomlar 3′ e ayrılmaktadır.


1) Orman Biyomları


Ormanlar yeryüzünde karaların bir bölümünü kapsamaktadır. Orman biyomları özellikleri bölgeden bölgeye farklılıklar göstermektedir. Orman biyomlarını inceleyecek olursak;

a) Tropikal Yağmur Ormanları


Bu orman alanları ekvator kuşağının 20 derece güney ve kuzeyinde bulunmaktadır. Yeryüzünün en çok yağmur alan yerlerindendir. Eski zamanlarda ortaya çıkan bu ormanlar yeryüzünde yaşayan hayvanların büyük bir bölümüne ev sahipliği yapmaktadır. Ağaçların boyları 70 metreyi bulabilmektedir. Yağışlar ise fazla ve düzenlidir. Tropiak yağmur ormanlarında yüksek sıcaklık ve nem yıl boyunca devam etmektedir. Tropikal yağmur ormanlarında yaşayan başlıca hayvanlar; kuş, yarasa kurbağa, maymun ve yılandır. Ancak günümüzde ekolojik sistemlerin bozulmasıyla tropikal yağmur ormanlarıda tehlike altına girmiştir. Burada yaşayan bir çok canlı türünün yaşam alanı yok olma tehlikesindedir. Dünyanın en önemli oksijen kaynakları tropikal yağmur ormanlarıdır.


b) Ilıman Bölge Ormanları


Orta enlemlerde bulunmaktadır. Yağışın bol olduğu yaprak döken ağaçlardan oluşmaktadır. Kuzeydoğu Amerika , Avrupa,Asya ve Avusturalya ‘da bulunmaktadır. Tropikal yağmur ormanlarına göre daha kısa ağaçlara sahiptir. Ağaçlar açık renktedir. Ağaçlar iklimine bağlı olarak kışın yapraklarını dökmekte ilkbahar geldiğinde ise yaprak oluşumu gözlenmektedir. Ilıman Bölge Yaprak Döken Ormanlarının karakteristik bitkileri; meşe, kestane,kayın,ceviz, ıhlamur ve kavaktır. Sıcak bölgelerinde ise keçiboynuzu ve palmiye ağaçlarına rastlanmaktadır. Ilıman bölge ormanlarında yaşayan başlıca hayvanlar ise; güvercin, atmaca, ayı, tilki ,kurt, geyik ve yaban kedisidir.


c) İğne Yapraklı Ormanlar


Genellikle Kuzey Yarım kürenin kışları sert geçen, kar ve don durumları olan yüksek enlemlerinde bulunmaktadır. Dünya üzerinde yayılmış bir vaziyette bulunurlar. Özellikle Sibirya bölgesinde iğne yapraklı ormanların sayısı fazladır. Bu orman türü kozalaklı ağaç ormanları olarak da nitelendirilmektedir. Çam, ladin ve köknar karakteristik ağaçlarıdır. İğne yapraklı ormanlarda bulunan ağaçlarının gövdesi genellikle düz ve dalsızdır. Bu yüzden insanlar tarafından yasal olmayan şekilde kesilebilmektedir.Bu ormanlarda; kirpi,fare,ayı,çakal,köstebek, kartal gibi hayvan türleri yaşamaktadır.


2) Çöl Biyomları


Bitki örtüsünün hiç bulunmadığı ya da çok seyrek olarak bulunduğu yerlerdir. Düzenli olarak yağmur yağmamaktadır. Belli aralıklarla kısa süreli yağışlar meydana gelebilmektedir. Çöl biyomunda sıcaklık farkı çok yüksektir.Gündüz + 55 derecelere kadar çıkabilen sıcaklık geceleri eksi değerlere inmektedir. Bu sıcaklık farkından dolayı çölde bulunan taşlarda çözülmeler meydana gelmektedir. Çöl biyomunda su ihtiyacı az olan bitkiler bulunmaktadır. Yağmur yağdığı zaman gerekli suyu vücutlarına depolayan kaktüsler en önemli çöl bitkilerindendir. Çölde yaşayan hayvan türlerine örnek olarak sürüngenleri, böcekleri ve bazı kemirgenleri verebiliriz. Başlıca çöllere örnek olarak Gobi Çölü, Büyük Sahra Çölü, Arabistan Çölü, Kalahari Çölü verilebilir.


3) Ilıman Bölge Çayır Biyomları


Yağış oranının ne çok fazla olduğu ne de çok az olduğu bölgelerde çayır biyomları oluşmaktadır. Yağış miktarı orman oluşturacak kadar fazla değildir. Bunun yanında oluşan bitkilerin kurumasına yol açaçak kadar az yağış almamaktadır.. Bitkiler hızlı bir şekilde büyümektedir. Hızlı şekilde büyüyen bu bitkiler mevsimden dolayı çabuk bir şekilde çürümektedir. Bundan dolayı tarım için elverişli humus miktarı fazla olan topraklar ortaya çıkmaktadır. Çayır köpekleri, zebra,yabani at ve eşekler bu biyomda yaşayabilmektedir.


B) Su Biyomları


Bilindiği gibi Dünyamızın büyük bir kısmı sularla kaplıdır. Bu yüzden sucul biyomlar çok geniş bir alan kaplamaktadır. Sucul biyomlar genel olarak 2 ye ayrılmaktadır
.

1) Tatlı Su Biyomları


Su içinde tuz oranı %1 den az olan bölge tatlı su biyomu olarak nitelendirilmektedir. Tatlı su biyomları 2′ ye ayrılmaktadır


a) Göl Biyomları


Göl biyomlarının büyüklüğü değişmektedir. Bazen küçük gölcüklerden oluşurken bazen çok büyük göllerde bu biyom canlılarına uygun yaşam ortamı meydana gelebilmektedir. Göller kara ve su ekosisteminin iç içe olduğu bölgelerdir.Bu yüzden bir çok özelliği bünyesinde barındırmaktadır. Göller, çok fazla canlı türünün olduğu su biyomlarıdır.Göl biyomlarında genellikle; sazan,turna,levrek ve kurbağa gibi hayvan türleri yaşamaktadır.

b) Akarsu Biyomları


Akarsu tek yönlü akan sulardan meydana gelmektedir. Akarsu ağızları genellikle canlı yaşamı ve tarım için uygun bölgelerdir. Akarsular bir çok bölgeyi dolanarak yapılarına zengin mineral kaynaklarını katmaktadır. Akarsu kaynağına yakın kısımlar besin ve oksijen bakımından zengindir. Bundan dolayı buralarda yaşayan canlı türleri sayısı fazladır. Ancak akarsuyun genişleyerek akım hızının azaldığı bölgelerde kum ve çakıl oranı artmaktadır. Bundan dolayı buralarda yaşayan fazla bitki türü bulunmamaktadır. Akarsularda; sazan,turna, levrek yaşayabilmektedir.

Ayrıca bataklık, sazlık gibi sulak alanlarda tatlı su biyomları içinde yerini almaktadır. Buralarda oksijen miktarı azdır. Yaşam için fazla uygun olmayan bu alanlarda az miktarda canlı türü yaşamaktadır.

2) Tuzlu Su Biyomları


Genellikle %3 lük tuz derişimine sahip sular tuzlu su biyomları içerisinde kabul edilmektedir. En büyük tuzlu su biyomları deniz ve okyanuslardır. Canlılar için büyük bir yaşam alanıdır. Denizler bulunduğu bölgeye göre farklı özellikleri bünyesinde barındırmaktadır. Denizlerde yaşayan canlı türleri genellikle derinliğe göre değişmektedir. Denizlerin akarsular ile beslenme noktaları en verimli bölgeleridir. Deniz ve okyanusların canlı çeşitliliğinin bol olduğu noktalar suyun üst kısımlarıdır. Tuzlu su biyomlarında derine doğru gidildikçe yaşayan canlı sayısı azalmaktadır. Bunun nedeni buralarda bulunan oksijenin yetersiz olmasıdır. Ayrıca derinlerdecanlı yaşamını olumsuz etkileyecek gazlar bulunmaktadır.
Son düzenleyen Safi; 26 Şubat 2017 00:04
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
11 Ekim 2012       Mesaj #4
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Biyom Nedir ?
Biyom; aynı iklim koşullarının yaşandığı ve bunun paralelinde aynı bitki örtüsüne sahip olan geniş coğrafi alanlardır.

Ekvatoral (Tropikal) Yağmur Ormanları Biyomu

Bu orman alanları ekvator kuşağının 20 derece güney ve kuzeyinde bulunmaktadır. Yeryüzünün en çok yağmur alan yerlerindendir. Eski zamanlarda ortaya çıkan bu ormanlar yeryüzünde yaşayan hayvanların büyük bir bölümüne ev sahipliği yapmaktadır. Ağaçların boyları 70 metreyi bulabilmektedir. Yağışlar ise fazla ve düzenlidir. Tropiak yağmur ormanlarında yüksek sıcaklık ve nem yıl boyunca devam etmektedir. Tropikal yağmur ormanlarında yaşayan başlıca hayvanlar; kuş, yarasa kurbağa, maymun ve yılandır. Ancak günümüzde ekolojik sistemlerin bozulmasıyla tropikal yağmur ormanlarıda tehlike altına girmiştir. Burada yaşayan bir çok canlı türünün yaşam alanı yok olma tehlikesindedir. Dünyanın en önemli oksijen kaynakları tropikal yağmur ormanlarıdır.

Savan Biyomu
Tropikal iklim bölgelerinde uzun boylu otlarla birlikte seyrek ağaç ve çalıların görüldüğü otlaklardır. Afrika’da, Avustralya’da ve Brezilya’nın güneyinde görülür. Çok çeşitli sayıda ve büyüklükte hayvanların yaşadığı ve beslendiği alanlardır. Çeşitli çiçek ve böcek türleri, çayır köpekleri, Afrika vahşi köpeği, bizon, sırtlan, çakal, antilop, zebra, zürafa, babun, aslan, çıta, firavun faresi, deve kuşu, timsah, geyik, karaca, antilop, fil, yabani at ve eşek gibi otçullar ile etçil yırtıcıların iç içe bulunduğu bir yaşama alanıdır.
Savanlarda çıkan yangınlar çok büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Yangına uğrayan alanda otsu bitkiler yeniden gelişme imkânı bulsa da ağaç türleri yok olmakta ve savanlar sadece otların yetiştiği alanlar haline gelmektedir.

Çöl Biyomları
Bitki örtüsünün hiç bulunmadığı ya da çok seyrek olarak bulunduğu yerlerdir. Düzenli olarak yağmur yağmamaktadır. Belli aralıklarla kısa süreli yağışlar meydana gelebilmektedir. Çöl biyomunda sıcaklık farkı çok yüksektir.Gündüz + 55 derecelere kadar çıkabilen sıcaklık geceleri eksi değerlere inmektedir. Bu sıcaklık farkından dolayı çölde bulunan taşlarda çözülmeler meydana gelmektedir. Çöl biyomunda su ihtiyacı az olan bitkiler bulunmaktadır. Yağmur yağdığı zaman gerekli suyu vücutlarına depolayan kaktüsler en önemli çöl bitkilerindendir. Çölde yaşayan hayvan türlerine örnek olarak sürüngenleri, böcekleri ve bazı kemirgenleri verebiliriz. Başlıca çöllere örnek olarak Gobi Çölü, Büyük Sahra Çölü, Arabistan Çölü, Kalahari Çölü verilebilir.

Ilıman Bölge Çayır Biyomları

Yağış oranının ne çok fazla olduğu ne de çok az olduğu bölgelerde çayır biyomları oluşmaktadır. Yağış miktarı orman oluşturacak kadar fazla değildir. Bunun yanında oluşan bitkilerin kurumasına yol açaçak kadar az yağış almamaktadır.. Bitkiler hızlı bir şekilde büyümektedir. Hızlı şekilde büyüyen bu bitkiler mevsimden dolayı çabuk bir şekilde çürümektedir. Bundan dolayı tarım için elverişli humus
miktarı fazla olan topraklar ortaya çıkmaktadır. Çayır köpekleri, zebra,yabani at ve eşekler bu biyomda yaşayabilmektedir.

Çalı Biyomu
Çeşitli çalı ve bodur ağaçlardan oluşan bitkilere sahiptir. Çakal, yaban koyunu, keçi tavşan, kurt, çalı kuşu, tilki, puma, kokarca, böcek ve kuş türleri bulunur.

İğne Yapraklı Orman Biyomu

Kutuplara göre daha az soğuk ve kısmen yağışlı bölgelerde kozalaklı ağaç ormanları biyomu başlar. Sibirya, İskandinavya, Kanada gibi soğuk yerlerden başlayıp, Akdeniz’e kadar inen çam ormanları (sarıçam, karaçam, ladin, köknar, huş, K.Amerika’da sekoya sediri, köknar, sedir gibi reçineli ve soğuğa dayanıklı ağaçlardan oluşan ve Sibirya boyunca Tayga adı verilen ormanlar) bu biyoma girer. Bu türe İğne yapraklı ormanda denir.
Çevresi genellikle karla kaplı olan bu kuşakta geyik, kar tavşanı, kurt, şahin ve baykuş, samur, vizon, vaşak, kunduz, kartal, baykuş, çeşitli kuş ve böcek türleri gibi hayvanlar yaşar.

Tundra Biyomu

Kutuplar gibi soğuk, rüzgârlı ve az yağışlı bölgelerdeki bitki örtüsüne Tundra denir. Kuzey Yarı Kürede Kuzey Buz Denizi ile Kutup Dairesi arasında yani kutup bölgelerine yerleşmiş biyomlardır. Tundralarda buzullar etkili olur, yılın sadece 3 ayı buzsuz geçer ve gün içindeki en yüksek sıcaklık bile 10°C den azdır. Toprağın buzlu yapısı sıcak mevsimlerde 30–40 cm derinliğe kadar çözünebilir. Bu zamanda da ortalık çamur deryası haline gelir.
Tundralarda toprak çoğunlukla donmuş olduğundan bitki türleri bakımından fakir, ağaç yetişmesine uygun değildir. Tundralarda rüzgâra ve soğuğa dayanıklı kara yosunu, ot, bodur çalılar ve likenler yaşar.
Tundralardaki hayvan türleri de sınırlıdır. Ren Geyiği, Misk Öküzü, Yer faresi, Kutup tilkisi, Boz ayı, kutup ayısı, Karibu, Palyaço ördek, birkaç kuş ve böcek türüne rastlanır. Tundralarda kar kuşları, kar kazları ve baykuşlar bulunur. Ayrıca çok sayıda böcek türü ve nadir olarak kurbağa ve sürüngenler vardır.

Tuzlu Su Biyomu (Deniz Biyomları)

Genellikle %3 lük tuz derişimine sahip sular tuzlu su biyomları içerisinde kabul edilmektedir. En büyük tuzlu su biyomları deniz ve okyanuslardır. Canlılar için büyük bir yaşam alanıdır.
Denizler bulunduğu bölgeye göre farklı özellikleri bünyesinde barındırmaktadır. Denizlerde yaşayan canlı türleri genellikle derinliğe göre değişmektedir.
Denizlerin akarsular ile beslenme noktaları en verimli bölgeleridir. Deniz ve okyanusların canlı çeşitliliğinin bol olduğu noktalar suyun üst kısımlarıdır.
Tuzlu su biyomlarında derine doğru gidildikçe yaşayan canlı sayısı azalmaktadır. Bunun nedeni buralarda bulunan oksijenin yetersiz olmasıdır. Ayrıca derinlerde canlı yaşamını olumsuz etkileyecek gazlar bulunmaktadır.
Tuzlu sularda yaşayan canlılara örnek : Bitkisel planktonlar Midye, yengeç, balık türleri,balina , yunus, deniz anası, ahtapot

Tatlı Su Biyomu

Su içinde tuz oranı %1 den az olan bölge tatlı su biyomu olarak nitelendirilmektedir. Tatlı su biyomları 2′ ye ayrılmaktadır
a) Göl Biyomları
Göl biyomlarının büyüklüğü değişmektedir. Bazen küçük gölcüklerden oluşurken bazen çok büyük göllerde bu biyom canlılarına uygun yaşam ortamı meydana gelebilmektedir. Göller kara ve su ekosisteminin iç içe olduğu bölgelerdir.Bu yüzden bir çok özelliği bünyesinde barındırmaktadır. Göller, çok fazla canlı türünün olduğu su biyomlarıdır.Göl biyomlarında genellikle; sazan,turna,levrek ve kurbağa gibi hayvan türleri yaşamaktadır.
b) Akarsu Biyomları
Akarsu tek yönlü akan sulardan meydana gelmektedir. Akarsu ağızları genellikle canlı yaşamı ve tarım için uygun bölgelerdir. Akarsular bir çok bölgeyi dolanarak yapılarına zengin mineral kaynaklarını katmaktadır. Akarsu kaynağına yakın kısımlar besin ve oksijen bakımından zengindir. Bundan dolayı buralarda yaşayan canlı türleri sayısı fazladır. Ancak akarsuyun genişleyerek akım hızının azaldığı bölgelerde kum ve çakıl oranı artmaktadır. Bundan dolayı buralarda yaşayan fazla bitki türü bulunmamaktadır. Akarsularda; sazan,turna, levrek yaşayabilmektedir.

Kutup Biyomu
Soğuk çöller Antarktika ve Gröndland’da bulunur. Buzlarla kaplı olduğu için yağış alan kıyı kesimleri dışındaki yerlerde yaşam pek mümkün değildir. Genel olarak yer buzullarla kaplı olduğu için bitki örtüsü yoktur. Yağış alan bölgelerde ise buzlar eridikten sonra bitkiler ortaya çıkar.Buralarda yaşayan kutup tilkisi, penguen, fok, kutup ayısı ve bazı kuşlar besinini denizden sağlarlar.

Dağ Biyomu
Dağlarda kısa mesafelerde sıcaklık değerleri ve iklim koşulları değişiklikler gösterir.Yükseğe çıkıldıkça sıcaklık azalır belirli bir yükseklikten sonra yağışta artmaktadır.Dağların zirvelerine yakın yerlerde çok yüksek yerlerde ise nem güneş ısısısın az gelmesinden dolayı azdır.Tüm bu iklim faktörleri yeryüzü şekilleri biyolojik çeşitliliği etkiler.Yüksek dağların zirveleri yıl boyunca kar altında olduğu için bu yerlerde bitki ve hayvan yaşamaz.Kalıcı karların bulunduğu yerlerden daha alt kısımlarda ki bölgelerde dağ çayırları ve ormanlar görülebilir.Dağ biyomunda yaşayan hayvanların başlıcaları şunlardır.Soğuk şartlara dayanabilen ayı,tilki,tavşan,tibet öküzü,engebeli ve oldukça dik dağ koşullarında yaşayabilen dağ keçileri bu yaşam alanında yaşayabilirler.
Son düzenleyen Safi; 26 Şubat 2017 00:29

Benzer Konular

30 Ağustos 2012 / ThinkerBeLL Coğrafya
10 Mart 2018 / Misafir Biyoloji
21 Haziran 2011 / _KleopatrA_ Biyoloji
23 Kasım 2007 / Tiglon Ekonomi
14 Ocak 2010 / Misafir Biyoloji