Dünyanın Küresel Şekli ve Sonuçları

_KleopatrA_

Ziyaretçi

13 Şubat 2010 Mesaj #1

Ziyaretçi

Dünya'nın Küresel Şekli ve Sonuçları
MsXLabs.org
Sponsorlu Bağlantılar

Dünya'nın Şekli
Dünya, kutuplardan hafifçe basık, Ekvator’dan şişkin kendine has bir şekle sahiptir. Buna geoit denir. Dünya’nın geoit şekli, kendi ekseni etrafında dönüşü sırasında oluşan, merkez kaç kuvvetiyle savrulması sonucu meydana gelmiştir. Dünya'nın şekli eğer düz olsaydı, Güneş tüm paralellere dik ve aynı açıda düşecekti ve buna bağlı olarak ekvatordan kutuplara doğru sıcaklık değişiklikleri olmayacak ve yaşanmayacaktı.
Dünya'nın şeklinden dolayı (kutuplardan basık-ekvatordan şişkin) ekvatordan kutuplara doğru Güneş'in düşme açısı küçülür ve sıcaklık değişiklikleri yaşanır.

Güneş ışınları Ekvator'a daha kısa yolla ulaşır ve bu nedenle ekvator daha sıcaktır
Güneş ışınları kutuplara daha uzun yol kat ederek ulaşır. Atmosferde izlediği yol arttıkça tutulma daha da artacağından, kutuplarda sıcaklık azalır.

Dünya'nın Küresel Şeklinin Sonuçları

Ekvator'dan kutuplara gidildikçe, Güneş ışınlarının düşme açısı küçülür. Buna bağlı olarak sıcaklık kuşakları ortaya çıkar. (Sıcak, ılıman, soğuk kuşak oluşur). Güneş ışınları, Ekvator'a dik kutuplara eğik açıyla gelir.
Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe iklim, doğal bitki örtüsü, buharlaşma, akarsu özellikleri, yağış, tuzluluk değişir. En önemli sonuçlarından biridir.
Paralellerin boyları ekvatordan kutuplara doğru küçülür.
Dünya 1 günde (24 saatte) kendi ekseni etrafında batıdan doğuya döner. Çizgisel hız ekvatordan kutuplara doğru azalır.
Meridyen aralıkları ekvatordan kutuplara doğru daralır.
Harita yapımında bozulmalar olur ve hiç bir harita gerçeği tamamen yansıtamaz.
Ekvator’un uzunluğu tam bir meridyen dairesinin uzunluğundan daha fazladır.
Ekvator yarıçapı, kutuplar yarıçapına göre 21 km daha uzundur.
Dünya’nın şeklinden dolayı, güneş ışınları yeryüzüne farklı açılarla düşer.
Sıcaklık dağılışını etkiler. Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe sıcaklık değerleri düşer.
Dünya’nın şeklinden dolayı, Dünya’nın bir yarısı karanlıkken diğer yarısı aydınlıktır. Aydınlanma çizgisi daire biçiminde olur. Buna aydınlanma çemberi de denir.
Kutuplar, Dünya’nın merkezine (Ekvator’a göre) daha yakındır. Bunun sonucu olarak, yerçekimi Ekvator’da az, kutuplarda daha fazladır.
Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı Ekvator’dan kutuplara gidildikçe azalır.
Ekvator’dan kutuplara gidildikçe, paralel boyları ve meridyenler arası mesafe azalır.
Dünya’nın şeklinden dolayı, harita çizimlerinde hatalar meydana gelir.
Kutup yıldızının görünüm açısı bulunduğumuz yerin enlem derecesini verir.

Not: Ekvator ve kutup karşılaştırılması yapılan herhangi bir durum genelde Dünya'nın küresel şekliyle alakalıdır.

BEĞEN Paylaş Paylaş

Son düzenleyen Safi; 16 Aralık 2016 09:02

Cevapla

rock45

Ziyaretçi

28 Şubat 2011 Mesaj #2

Ziyaretçi

Dünya'nın şekli tam bir küre olmayıp kutuplardan biraz basık, Ekvator bölgesinde ise daha şişkin küreye yakın bir şekildir. Dünya'nın bu özel şekline GEOİD denir.

Sponsorlu Bağlantılar

DÜNYA'NIN ŞEKLİNİN SONUÇLARI

1. Ekvator'dan kutuplara gidildikçe yerçekimi artar.
2. Güneş ışınlarının düşme açısı kutuplara gidildikçe daralır.
3. Paralellerin boyları kutuplara gidildikçe küçülür.
4. Meridyenler arası kutuplara gidildikçe daralır.
5. Yeryüzünden yükseldikçe görülen alan genişler.
6. Dünya'nın dönüş hızı Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe azalır. (Ekvator'da 1670 km/saat, Kutuplarda ise 0 km/saat)
7. Kuzey kutbundan güneye gidildikçe Kutup Yıldızının görünüm açısı küçülür.
8. Doğuya gidildikçe Güneş daha erken batar.
9. Dünya'nın bir yarısında gece diğer yarısında gündüz yaşanır.
10. Ay tutulmasında Dünya'nın gölgesi Ay üzerine daire biçiminde düşer.
11. Ekvator'dan kutuplara doğru sıcaklık azalır.
12. Ekvator çemberi, meridyenlerden ve paralellerden daha uzun olur.

DÜNYA'NIN GEOİT ŞEKLİNE BAĞLI SONUÇLAR:
Dünya'nın geoid şekli nedeniyle, yerçekimi Ekvator'dan kutuplara doğru artar.
Dünya, geoid değil de küre şeklinde olsaydı, yerçekimi Dünya'nın her yerinde aynı olurdu.
Dünya'nın geoid şekli nedeniyle Ekvator diğer paralellerden ve meridyenlerden daha uzundur. Dünya küre şeklinde olsaydı, Ekvator çevresi (kutupları çevreleyen iki meridyenin uzunluğu) birbirine eşit olurdu.
Ekvator çevresi= 40.077 km
Kutuplar çevresi= 40.009 km

BEĞEN Paylaş Paylaş

Son düzenleyen Safi; 30 Mart 2016 07:32

Cevapla

ArCHanqeL

Ziyaretçi

12 Eylül 2012 Mesaj #3

Ziyaretçi

Dünya'nın Biçiminin Sonuçları
1. Güneş ışınlarının yere değme açısı kutuplara doğru azalır. Buna bağlı olarak yeryüzünde sıcaklık, Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe genel olarak düşer.

2. Ekvator'dan kutuplara gidildikçe, güneş ışınlarının atmosferdeki katettiği yol uzar. Yol uzadıkça enerji azalır. Çünkü atmosfer güneş ışınlarını tutar, tamamının yeryüzüne ulaşmasını engeller. Yani kutuplarda güneş ışınlarının tutulması çok, ısınması azdır.

3. Ekvator çevresi 40.076 km iken, bir meridyen çemberi 40.009 km'dir.

4. Paralellerin uzunluğu Ekvator'dan kutuplara doğru azalır.

5. Birbirini izleyen iki meridyen yayı arasındaki uzaklık (bir derecelik uzaklık) Ekvator'dan kutuplara doğru azalır. İki meridyen arasındaki uzaklık Ekvator üzerindeki 111 km iken, 40 derece paraleli üzerinde meridyenler arasında yaklaşık 85 km, kutup noktalarında ise 0'dır.

6. Dünya'nın kendi ekseni çevresindeki dönüşünden doğan hızı kutuplara gidildikçe azalır. Hız Ekvator'da en çok ( saatte yaklaşık 1670 km ), kutup noktalarında sıfıra yakındır.

7. Dünya'nın dönüş hızına bağlı olarak kutuplara gidildikçe Güneş'in görünen günlük hızı azalır (Doğudan batıya olan görünürdeki hareket).

8. Harita çiziminde hatalara neden olur. Çünkü Yer'in küresel biçimi ile harita düzlemi birbirine uymaz.

BEĞEN Paylaş Paylaş

Son düzenleyen Safi; 30 Mart 2016 07:33

Cevapla