Ross Adası (Ross Adası Hakkında)
VIP VIP Üye
Ross Adası
Antarktika’da, Yeni Zelanda' ya ait Ross Topraklarında, Ross Denizinin batısında volkanik oluşum.
Sponsorlu Bağlantılar
Victoria Topraklarının hemen açığındaki Ross Buzlasının kuzey ucunda yer alır. Uzunluğu 69 km, genişliği 72 km’dir. Etkin bir yanardağ olan Erebus Dağıyla (3.795 m) Terror Dağı (3.277 m), derin vadilerle birbirinden ayrılan bir dizi sıradağın arasında yükselir. Yüksek yamaçlardaki buzullar dışında dağlarda kar yoktur. ABD’ye ait McMurdo İstasyonu adanın güney ucundaki Armitage Burnunun hemen kuzeyinde, Yeni Zelanda’ya ait Scott Üssü ise yaklaşık 1,6 km güneydedir. İngiliz kâşif Ernest H. Shackleton’la Robert F. Scott’un adada kurdukları kamp yerleri tarihsel değerleri nedeniyle koruma altına alınmıştır.
Ross Buzlası
ROSS ŞELFBUZU olarak da bilinir, Antarktika’daki Ross Denizi'nin baş kısmında yer alan, dünyanın en büyük yüzer buz kütlesi. Yaklaşık 155° batı ve 160° doğu boylamı ile yaklaşık 78° güney ve 86° güney enlemi arasında yer alır. Yüzey alanının 496-540 bin km2 arasında olduğu tahmin edilmektedir; bu haliyle yaklaşık olarak Fransa’ya eşit bir büyüklüktedir. Antarktika’nın iç kesimlerine yönelik keşif gezileri için bir geçit oluşturan buzlanın tarihsel önemi büyük olmuştur.
Buzlanın ön bölümündeki büyük beyaz duvan ilk olarak 1841’de İngiliz kutup kâşifi tuğamiral James Clark Ross gördü. Yüksekliği kimi yerlerde 50-60 m’ye ulaşan buzla, batıda Ross Adasının sabit “demir noktalarından, doğuda VII. Edward yarımadasına kadar 800 km boyunca uzanır. Antarktika’nın merkezine doğru uzanan yaklaşık 960 km’lik hafif dalgalı yüzeyiyle, kıtanın içlerine doğru ilerlemek bakımından en uygun buzladır. Buzlanın batısındaki McMurdo Sound bölgesi, İngilizlerin 1900’lerin başlarında düzenledikleri seferlerde merkez üs olarak kullanılmıştır. R. F. Scott, 1911- 12’de Güney Kutbu’na kızakla gerçekleştirdiği yolculuğa buradan başladı.
1960’ların başlarında, ABD ve Yeni Zelanda’nın Antarktika Araştırma Programları ve ABD Deniz Kuvvetleri’nin gerçekleştirdiği “Deep Freeze” tatbikatında da merkez üsler bu bölgede kuruldu. Doğuda bulunan duvar bölgeleri ise, Norveçli Roald Amundsen’in 14 Aralık 1911’de Güney Kutbu’na varmasıyla sonuçlanan ilk seferinde; ABD’li Richard E. Byrd’in 1928-41’de yaptığı üç seferde; 1946-47’de, “High Jump” tatbikatı kapsamında ABD’nin gerçekleştirdiği deniz keşif gezisinde; 1955-57'de ABD’nin düzenlediği Uluslararası Jeofizik Yılı (IGY) seferlerinde merkez üs olarak kullanıldı.
Ross Buzlası, batıda Transantarktik Dağları'nın merkez bölümlerindeki diklikler ile doğuda kara parçasını örten Batı Antarktika buz örtüsü arasında uzanır. Buzlada, yüksekliği 3.900 m’ye ulaşan Royal Society ve Kraliçe Alexandra sıradağları ile Kraliçe Maud Dağları, Doğu Antarktika’nın yüksek, kutupsal buz örtüsünün geriye kaymasını önleyen doğal bir baraj görevi görür. Ama bu baraj, başta Byrd, Beadmore, Mulock, Nimrod, Scott, Amundsen, Ready ve Liv buzullarında olmak üzere kutup buzunun dev buz akıntılarına yol açtığı belirli kesimlerde yarılmış durumdadır. Günde yaklaşık 2,28 cm hızla akan Byrd buzulu bilinen en hızlı Antarktika vadi buzuludur.
Ross Buzulu, oldukça esnek ve bitişiğindeki kara parçalarına gevşek biçimde bağlanmış, üçgen biçimli dev bir sala benzer. Byrd’in ikinci Antarktika seferi (1933-35) sırasında, buz örtüsünün sismolojisi üzerinde yapılan ilk çalışmalar, buzlanın kuzeydoğusundaki geniş bir bölümünün (Roosevelt Adası) aslında kara parçasının üzerinde bulunduğunu ortaya çıkardı. Hafif gelgit değişimleri, buzlanın karaya bağlandığı kesimlerini sürekli olarak zayıflatmakta, böylece buzlanın kenar bölgelerinde ince çatlaklar oluşmaktadır. Ama çatlaklara sızan deniz suyunun donması, bu çatlakların sürekli olarak kapanmasını sağlamaktadır. Duvarın arka kısmında dev çöküntüler oluşmakta, bu çöküntüler de bazen Antarktika Okyanusunun tipik özelliklerinden olan, çok büyük, düz buzdağlarmın ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Bu nedenle sabitmiş gibi görünmesine karşın duvarın konumu, buzlanın kuzeye doğru hareketiyle birlikte oluşan erime ve donma olayları nedeniyle, sürekli olarak değişmektedir. 79° güney enlemi boyunca buz katmanının ortalama kalınlığı yaklaşık 335 m'dir. Yaklaşık 168° batı boylamı doğrultusunda ise bu kalınlık, 700 m’yi aşar. Duvardan 160-320 km uzaklıktaki noktalar arasında bulunan bölgenin tabanına her yıl, 40-50 cm kalınlığında yeni buz katmanı eklendiği sanılmaktadır. Tüm buzlanın tabanına donma yoluyla eklenen toplam net kütlenin ise l,8xl013 kg olduğu sanılmaktadır.
kaynak: Ana Britannica
Son düzenleyen Safi; 31 Mayıs 2017 22:58
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
