Volkanlar - Etna Yanardağı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Etna Yanardağı


Etna Yanardağı, Sicilya'nın doğu kıyısında, Messina ve Catania'ya yakın aktif yanardağ. Avrupa kıtasındaki en yüksek yanardağdır. Şu anki yüksekliği 3.326 m olmakla beraber, zirvedeki püskürmelerle bu yükseklik zaman zaman değişmektedir. Dağ, 1865'deki yüksekliğine göre 21,6 m daha alçaktır. İtalya'da Alplerin güneyindeki en büyük dağdır. 1190 km² alan kaplamakta, taban çevresi 140 km'ye varmaktadır. İtalya'nın en büyük üç aktif yanardağından biridir, yüksekliği en yakın rakibi Vezüv'ün üç katı, Stromboli'nin 3.5 katı kadardır.

Etna Yanardağı'nın Denize Doğru Kaydığı Belirlendi!

Avrupa'nın en büyük aktif yanardağı olan Etna'nın her yıl birkaç santimetre kadar denize doğru kaydığı ve bu kayışın büyük bir çöküş ve tsunamiye yol açabileceği belirtildi. İtalya'nın Sicilya adasında bulunan Etna Yanardağı'nda İtalyan Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü ve Alman Helmhotz Okyanus Araştırmaları Merkezi'nden araştırmacılar tarafından yürütülen çalışmada, yanardağın çevresindeki deniz tabanında aylar süren incelemeler yapıldı. Araştırma süresince, bazı dönemlerde herhangi bir hareketlilik tespit edilmezken, Mayıs 2017'de 8 günlük bir sürede yanardağın güneydoğu kanadında denize doğru 4 santimetrelik bir kayış belirlendi. Uzmanlar, ilgili hareketliliğin yanardağda "felaket boyutlarında bir çöküşe" ve bu olası çöküşün de büyük heyelan ve tsunamilere yol açabileceğini ifade etti. Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü (Ingv) araştırmacıları, elde ettikleri bulguları "Etna'nın güneydoğu tarafında ayakları yokmuş gibi" şeklinde yorumladı.

Söz konusu araştırmayla, Etna'nın deniz altındaki kısımlarında ilk kez deformasyon tespit edildiği söylendi. Etna Yanardağı'nda 1980'lerden itibaren yapılan araştırmalar, yanardağın tepe kısımlarında bir kayış olduğunu gösteriyordu. Bu kayışın magma hareketlerinden kaynaklandığı düşünülüyordu. Ancak son araştırmada elde edilen bulgular, yanardağdaki kaymanın çok daha derinlerde de mevcut olduğunu açığa çıkardı. Araştırmacılar, bu hareketlilik ve deformasyonun yer çekiminden kaynaklandığını ve magma dinamiklerinden de etkilendiğini tahmin ettiklerini yazdı. Alessandro Bonforte, "Eğer tek sebep magma olsaydı, en büyük hareketlilikler yanardağın orta bölgelerinde görülürdü. Ancak karada yılda 2 cm, deniz altında ise 4 cm'lik bir yer değiştirme gözlemledik" dedi.

Elde edilen bulguların Etna'daki kayışın geçmişte tahmin edilenden "daha büyük bir tehlike oluşturduğu" anlamına geldiği belirtildi. Ancak olası bir çöküş ve tsunaminin ne zaman meydana geleceğini hesaplamanın mümkün olmadığı belirtiliyor. Uzmanlar, Etna Yanardağı'nın yaklaşık 500 bin yaşında olduğunu ve son yıllarda yapılan incelemelerin bu 500 bin yıllık tarihin gidişatını önceden kestirmek için yeterli olmadığını belirtti.

Kaynak: Science Advances (12 Ekim 2018)