Ulusal Saat (Ortak Saat) ve Ulusal Saat Hesaplamaları

Türkiye'nin, İzmit-Kütahya yakınlarından geçen 30 doğu meridyeni esas alınarak ulusal saat ayarı yapılmıştır. Ulusal saat ayarı uyarınca, Edirne'de saat 9.15 iken, Kars'ta da saat 9.15'tir.
Uluslararası saat, Dünya'nın 24 saat dilimine ayrılmasıyla oluşturulmuştur. Örneğin; 40 doğu meridyeninde saat 5.00 iken aynı anda 60 doğu meridyeninde saat 6.20; 20 batı meridyeninde ise 1.00'dir. 20 batı meridyeninde saat 2.00 iken aynı anda 40 doğu meridyeninde saat 6.00'dır.Aynı meridyen üzerinde bulunan noktalarda (yerel) saatler aynıdır. Zaman, doğuya doğru her derecelik meridyen için 4'er dakika ileri, batıya doğru her derecelik meridyen için 4'er dakika geri olur.
Güney yarımkürede ise durum kuzeydekinin tam tersidir. Güneş ışınları 21 Haziranda, ekvatordan 23 27' uzaklıktaki kuzey paraleline (yengeç dönencesine), 21 Aralıkta ise yine ekvatordan 23 27' uzaklıktaki güney paraleline (oğlak dönencesine) dik olarak gelir. 21 Mart ve 23 Eylülde güneş ışınları ekvatora dik gelir. Ekvatorda gece ile gündüz her zaman 12'şer saattir.

Ulusal Saat (Ortak Saat)

Sponsorlu Bağlantılar

Bir ülke içinde meridyenlerden herhangi birinin yerel saatinin ülke sınırları içinde kullanılmasına ulusal saat (ortak) saat denir.
Uluslararası ortak saat kullanımı amacıyla ortak bir başlangıç belirlenerek (Greenwich) oluşturulmuş, on beş boylamın güneş önünden bir saatte geçişi esas alınarak on beşer boylam aralıkla çizilen saat dilimleridir. Saat dilimlerinde de başlangıç olarak Greenwich'in 7°30' doğusu ile 7°30' batısı kabul edilmiştir.
Bir ülke on beşer boylam aralıklarından hangisi içerisinde yer alıyorsa o boylamın saatini ulusal saati olarak kullanır.

Neden Ortak Saat?
Haberleşme ve ulaşım sistemlerinin hızlı ve düzenli bir biçimde yapılabilmesi için ortak bir saate ihtiyaç duyulmuştur.
Çalışma hayatında, yerel saatlerin hepsini kullanmak mümkün değildir. Ticari ve ekonomik ilişkilerin kolaylaştırılması, haberleşme ve ulaşım hizmetlerinin hızlı ve düzenli bir şekilde yapılabilmesi için, yerel saatten farklı olarak, ortak saat ya da ulusal saat uygulamasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu nedenle her ülkenin, kendisine en uygun meridyenin yerel saatini bütün ülke sınırlarında geçerli hale getirmesiyle oluşan saate ortak saat adı verilmektedir.
Doğu - batı doğrultusunda geniş olan ülkeler (A.B.D, Kanada, Çin, vb.) aynı anda birden çok ortak saat kullanırlar. Ancak doğu - batı yönünde dar olan ülkeler (Türkiye, İtalya, Bulgaristan, İspanya, vb.) ise aynı anda tek ortak saat kullanırlar.
Ülkeler arasında her alanda gelişen ilişkilerde, saat farklılıklarından ortaya çıkan karışıklıkları önlemek amacıyla uluslararası saat ayarlamalarına gidilmiştir. Bunun için dünyamız 15°' lik meridyen yayları şeklinde 24 saat dilimine ayrılmıştır. Her saat diliminde de tam ortadan geçen meridyenin yerel saati ortak kabul edilmiştir.
Türkiye’de, 1978 yılına kadar, 2. saat diliminde yer alan 30° Doğu meridyeninin yerel saati ortak saat olarak kullanılmıştır. 1978 yılından sonra, güneş ışınlarından daha fazla yararlanarak enerji tasarrufu sağlamak amacıyla, ileri ve geri saat uygulamasına geçilmiştir. Şöyle ki;

• İlkbahar-yaz dönemlerinde (yaz dönemi, 21 Mart- 23 Eylü), 3. saat dilimine giren 45° Doğu meridyeninin (45° Doğu meridyeni-Iğdır) yerel saati esas alınarak ileri saat uygulamasına geçilmektedir.
• Sonbahar-kış dönemlerinde (kış dönemi, 23 Eylül- 21 Mart) ise 2. saat dilimine giren 30° Doğu meridyeninin (30° Doğu meridyeni -İzmit) yerel saati esas alınarak geri saat uygulaması yapılmaktadır.