Adriya Denizi
MsXLabs.org & Büyük L.
Akdeniz’e bağlı deniz, İtalya ve Balkan yarımadaları arasında, dar (200 km) ve uzun (800 km) bir körfez halinde, Otranto boğazına (eni 70 km, derinliği 648 m) kadar uzanır. Adriya deni- zi’nin büyük bölümünü, Apenninler ile Dinar dağları arasındaki çöküntü bölgesinde oluşmuş bir kıta sahanlığı kaplar. Sözkonusu sıradağlann yükselen denizin altında kalmaları, Dalmaçya kıyılarının büyük ölçüde girintili-çıkıntılı olmasına yol açmıştır: derin ve güvenli koyları (Kotor' un ağızları) ile "kanarları çevreleyen ya- lıyarlarla kesilmiş antiklinal yapısındaki takımadalar ve burunlar. İtalya kıyısı, Gar- gano ile Apuglia’nın etekleri dışında, sel akışlı ırmakların getirdiği alüvyonlarla düz- leşmiştir: kıyı ovaları (özellikle, kıyı oklarının ilerlemesi sonucunda lagünlerin dolma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı Po ovası) deltamsı ve bataklıktır.
Po ırmağının denizaltı deltası, Şibenik ile Pescara arasında uzanan dar bir çanak olan Ja- buka çukurluğuna (260 m) kadar, Adri- ya'nın kuzey kesiminin üçte birini kaplar; bu çukur, geniş bir kanal aracılığıyla güney-doğuya uzanır ve yer kaymaları nedeniyle çevresindeki yamaçların eğimi azalmış oval biçimli bir havzayla (-1 260 m) birleşir.
Adriya denizi'nin su rejimi büyük ölçüde kıtasal etkilere bağımlıdır. Güney yarısında suların ılık ve tuzlu (°/oo 35'ten çok) olmasına karşılık, Venedik körfezinin suları soğuk (kışın bora estiği zaman 5°C) ve çok daha az tuzludur (°/oo 18). iyon denizi’nden gelen sular, Gargano’dan Dubrovnik’e uzartan bir çizginin her iki yanında, saat ibresinin ters yönünde bir çifte akıntı oluşturur. Kuzey bölümdeki suların hareketini, seyş hareketleri (Dalmaç- ya kıyısı) ve gelgit (Venedik körfezinde 1 mlik genlik) karmaşıklaştırır. Sözkonusu kesimde oluşan çok yoğun sular, dipte güney bölümüne kadar akarak, Otranto boğazından dışarı çıkar. Adriya denizi XVIII. yy.’a kadar süren ticari önemini günümüzde yitirmiştir. Balıkçılık (Dalmaçya kıyılarında sardalya ve hamsi); sanayi (Venedik, Trieste, Bari) ve turizm limanları dışındaki limanlar yalnızca yerel hizmet verir. Denizde geniş çaplı petrol ara' u çalışmalarına girişilmiştir.
MsXLabs.org & Büyük L.
Sponsorlu Bağlantılar
Akdeniz’e bağlı deniz, İtalya ve Balkan yarımadaları arasında, dar (200 km) ve uzun (800 km) bir körfez halinde, Otranto boğazına (eni 70 km, derinliği 648 m) kadar uzanır. Adriya deni- zi’nin büyük bölümünü, Apenninler ile Dinar dağları arasındaki çöküntü bölgesinde oluşmuş bir kıta sahanlığı kaplar. Sözkonusu sıradağlann yükselen denizin altında kalmaları, Dalmaçya kıyılarının büyük ölçüde girintili-çıkıntılı olmasına yol açmıştır: derin ve güvenli koyları (Kotor' un ağızları) ile "kanarları çevreleyen ya- lıyarlarla kesilmiş antiklinal yapısındaki takımadalar ve burunlar. İtalya kıyısı, Gar- gano ile Apuglia’nın etekleri dışında, sel akışlı ırmakların getirdiği alüvyonlarla düz- leşmiştir: kıyı ovaları (özellikle, kıyı oklarının ilerlemesi sonucunda lagünlerin dolma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı Po ovası) deltamsı ve bataklıktır.
Po ırmağının denizaltı deltası, Şibenik ile Pescara arasında uzanan dar bir çanak olan Ja- buka çukurluğuna (260 m) kadar, Adri- ya'nın kuzey kesiminin üçte birini kaplar; bu çukur, geniş bir kanal aracılığıyla güney-doğuya uzanır ve yer kaymaları nedeniyle çevresindeki yamaçların eğimi azalmış oval biçimli bir havzayla (-1 260 m) birleşir.
Adriya denizi'nin su rejimi büyük ölçüde kıtasal etkilere bağımlıdır. Güney yarısında suların ılık ve tuzlu (°/oo 35'ten çok) olmasına karşılık, Venedik körfezinin suları soğuk (kışın bora estiği zaman 5°C) ve çok daha az tuzludur (°/oo 18). iyon denizi’nden gelen sular, Gargano’dan Dubrovnik’e uzartan bir çizginin her iki yanında, saat ibresinin ters yönünde bir çifte akıntı oluşturur. Kuzey bölümdeki suların hareketini, seyş hareketleri (Dalmaç- ya kıyısı) ve gelgit (Venedik körfezinde 1 mlik genlik) karmaşıklaştırır. Sözkonusu kesimde oluşan çok yoğun sular, dipte güney bölümüne kadar akarak, Otranto boğazından dışarı çıkar. Adriya denizi XVIII. yy.’a kadar süren ticari önemini günümüzde yitirmiştir. Balıkçılık (Dalmaçya kıyılarında sardalya ve hamsi); sanayi (Venedik, Trieste, Bari) ve turizm limanları dışındaki limanlar yalnızca yerel hizmet verir. Denizde geniş çaplı petrol ara' u çalışmalarına girişilmiştir.
Son düzenleyen _Yağmur_; 19 Ekim 2015 17:01
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.