Arama

Zerdüşt

Güncelleme: 8 Nisan 2011 Gösterim: 13.877 Cevap: 0
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
8 Nisan 2011       Mesaj #1
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Zerdüşt (? - ?)
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & Vikipedi
Sponsorlu Bağlantılar

Zerdüşt, Zerdüştlük dininin kurucusudur (bak. Zerdüştlük). Yaşamı büyük ölçüde efsaneye dayanır. İ.Ö. 7. yüzyılda Doğu İran'da yaşadığı, soylu Spitima ailesine mensup olduğu söylenmektedir. Yaşadığı dönem hakkında genel bir ortak kabul görülmüşlüğü yoktur. Bazı bilginler yaklaşık olarak İ.Ö. 1200 yıllarında yaşadığını tahmin etmekteyken diğerleri onu İ.Ö. 18. yüzyıl ile 6. yüzyıl arasındaki bir tarihe yerleştirmektedirler. İranlı, Türk ya da Hintli olduğu tartışmalıdır. Rahiplik öğrenimi görmüştür. Söylendiğine göre Hindistan'dayken Budizm'e karşı çıkmış, bu nedenle önce hapsedilmiş, daha sonra da ülke dışına çıkarılmıştır. Türkistan'ın Belh kentinde dinini yaymaya başlamıştır. Görüşleri, başlangıçta tepki uyandırmış, ama daha sonra giderek yayılmıştır. Din ve evren anlayışı, "Avesta" denilen kitapta toplanmıştır. Ortaya koyduğu din, iyilik ile kötülüğün evrende sürekli çatışma içinde olmaları anlayışına dayanır.

Etimoloji

Zerdüşt (Avesta dilinde: Zarathustra, Farsça: Zartoşt)'ün diğer bir adı da Mazdaizm olarak geçer.
Zerdüşt kelimesi, muhtemelen Avesta dilindeki yaşlı anlamına gelen zareta ile, deve anlamına gelen ustra kelimelerinden türetilmiştir. Anlamı "yaşlı develere sahip olan kişi"dir. Aynı zamanda ismin ilk bölümünün Avesta dilinde sarı anlamına gelen "Zaray" dan gelme olasılığı da bulunmaktadır bu durumda "sarı develere sahip olan" anlamına gelmektedir. Bilge dini olarak da adlandırılır. Bazı akedemisyenlere göre de gerçek adı Spitama'dır. Zerdüşt adı, Zerdüşt mesajını ilan ettikten sonra muhtemelen bilinen adıdır.

Hayatı

İ.Ö. 628 yılında Rey'de doğduğu, İ.Ö. 551 yılında Tahran yakınlarında öldüğü sanılmaktadır. Zerdüşt, dinler tarihinde başlıca iki açıdan önem taşır:
  • Yakındoğu ile Akdeniz Bölgesi’nin Helenistik döneme (İ.Ö. 323 - 30) özgü gizli bilimleri ve büyü uygulamalarıyla bağlantılı olduğuna inanılan efsanevi bir kişiliğe dönüşmüştür.
  • Tek tanrılı öğretisi ile batılı araştırmacıların ilgisini çekmiştir.
Zerdüşt'ün ya da eski İran düşüncesinin Yunan, Roma ve Yahudi düşüncelerini etkilediği tezi tartışmalı olsa bile, Zerdüşt’ün dini düşüncelerinin yaygın etkisi malumdur. Zerdüşt dinini inceleyenlerin karşılaştığı sorunların başında, bu dinin ne oranda Zerdüşt'ün bağlı olduğu kabilenin dininden, ne oranda da onun kendi görüşlerinden ve yaratıcılığından esinlendiği konusu gelir. Sasaniler dönemindeki (224 - 651) Mazdekçilik'in ne ölçüde Zerdüşt'ün öğretilerine dayandığı bir başka tartışma konusudur. Avesta kitabının önemli bir bölümünü oluşturan Gathalar (Zerdüşt'ün sözleri olduğu sanılan şarkı ve ilahiler), Pehlevi dilindeki dini metinler Bundahişn ile Denkart ve çeşitli Yunan yazarların eserleri gibi kaynakların Zerdüşt'ün görüşlerini ne ölçüde doğru yansıttığı de tartışılımaktadır. Zerdüşt'ün hayatı ile ilgili bilgiler de yetersizdir. Çoğunlukla efsanelere, tahminlere dayanır. Zerdüştçü inanışta İskender'den 258 yıl önce ortaya çıktığı kabul edilir. İskender Ahameniş Hanedanı'nın (İ.Ö. 559 - 330) Merkezi Parsa'yı (Persepolis) İ.Ö. 330'da aldığına göre Zerdüşt, Aral Gölü'nün güneyindeki Harezm'in kralı olduğu sanılan Viştaspa'ya kendi dinini İ.Ö. 588'de benimsetmiş olmalıdır. O sırada 40 yaşında olduğu rivayeti doğruysa İ.Ö. 628'de doğmuş olması gerekir.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Biyografi Konusu: Zerdüşt nereli hayatı kimdir.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!

Benzer Konular

1 Mart 2012 / Misafir Din/İlahiyat
6 Şubat 2016 / Ziyaretçi Taslak Konular