Mahmut Yesari

Mahmut Yesari
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Mahmut Yesari (5 Mayıs 1895- 16 Ağustos 1945) Türk roman ve oyun yazarı.

Yaşamı

Mahmut Yesari, 5 Mayıs 1895 tarihinde Elazığ'da doğdu. Miralay Fahrettin Bey’in oğlu, hattat Yesarizâde Mehmet Esat ile hattat Yesarizâde Mustafa İzzet’in torunu, öykücü Afif Yesari’nin babasıdır. Soyadını, sol eliyle yazdığı için Yesari lakabı ile anılan hattat dedesinden aldı.
Lise öğrenimini İstanbul Lisesi’nde tamamladı. Resim öğrenimi için Avrupa'ya gideceği sırada I. Dünya Savaşı patlak verince Güzel Sanatlar Okulu’nda girdi; okulu bitirmeden askere alındı ve Anafartalar Cephesi’nde görev yaptı.
Savaştan döndükten sonra sanat hayatına karikatürle başladı. 1918-1919 yıllarında çizgileri Diken ve Gıdık dergilerinde yer aldı. 1920’lerde oyun yazarlığına yöneldi. Bu alandaki ilk ürünü Fidan Zehra adlı uyarlama oyunudur. Oyunlarının çoğu Darülbedayi tarafından sahnelendi. Oyun yazarlığından sonra roman yazarlığına yöneldi. İlk romanının adı Namus'tur.
Reşat Nuri Güntekin ile birlikte çıkardığı “Kelebek (77 sayı, 1923-24)” olmak üzere “Resimli Herşey”, “Yedigün” ve “Yarımay” gibi dergilerde öyküler yayımladı, gazetelerde romanlar tefrika etti, telif ve uyarlama oyunlar yazdı. 1925 yılında yayımlanan Çoban Yıldızı adlı romanıyla üne kavuştu, 1927’de yayımlanan Çulluk adlı romanıyla ünü yaygınlaştı. Bu roman, kimilerince Türk edebiyatının ilk işçi romanı kabul edilir. Hikaye ve romanları Yarın, Herşey, Yedigün, Yarımay dergilerinde dizi halinde yayımlandı. Hikayelerinin çoğu kitap olarak yayımlanmadı. Konularını yakın çevresinden, halkın günlük yaşamından aldı. Günlük gazetelerde edebiyat ve tiyatro alanında kısa tanıtım ve eleştirileri çıktı. Tiyatro uyarlamaları yaptı. Film senaryoları yazdı. Romanları dışında Yakacık Mektupları adıyla bir anılar-hikayeler kitabı ve ****** adlı oyunu en bilinen eserleridir.
Ömrünün son yıllarında kendinden 20 yaş küçük olan Cahit Uçuk ile evlendi. Mahmut Yesari, 16 Ağustos 1945 günü Yakacık Sanatoryumu’nda veremden öldü. Çamlıca’da Çataldağı’ndaki aile mezarlığı’nda toprağa verildi.

Eserlerinden bazıları

• Çoban Yıldızı (1925),
• Çulluk(1927),
• Pervin Abla (1927),
• Su Sinekleri (1932),
• Ölünün Gözleri (1933),
• Tipi Dindi! (1933),
• Dağ Rüzgarları (1939),
• Gece Yürüyüşü (1944),
• Yakacık Mektupları (1938),
• Bay-Bayan,
• Telli Turna.
• Bağrı yanık ömer

YESARİ (Mahmut), türk romancı (İstanbul 1895 - ay. y. 1945). Hattat Yesarizade Mustafa izzet'in torunu. 15 yaşındayken Gıdık (1910-1911) adlı mizah dergisinde M. Esat imzasıyla karikatürleri çıktı. İstanbul sultanisi’ndeki öğreniminden sonra devlet hesabına Avrupa’ya gönderileceği sırada Birinci Dünya savaşı başlayınca Sa- nayi-i nefise mektebi'ne girdi (1914); yedek subay olarak Çanakkale'ye gönderildi. Savaştan sonra Diken (1918 1919) der gısınde karikatürler yayımladı. Fransızca- dan uyarladığı Fidan Zehra komedisi Nedim dergisinde tefrika edildi (1919). Yarın dergisinde tiyatro eleştirileri yazdı (1923) Konularını günlük yaşamdan alan gerçekçi bir halk romancısı olarak tanındı. Toplumun değişik kesimlerinden insanların sorunlarını güçlü bir gözlem ve gerçekçi bir yaklaşımla işledi. Fabrika işçilerinin yaşam koşullarını, geçim güçlüklerini dile getiren Çulluk (1927) romanını yazabilmek için bir süre İstanbul'da tütün fabrikasında çalışmıştı. Pervın Abla (1927), Bahçemde bir gül açtı (1932), Sevda ihtikârı (1934) gibi romanlarında batı uygarlığının yanlış anlaşılması üzerinde durdu. Aksaçlı genç kız (1928). Bağrıyanık Ömer (1930), Su sinekleri (1932), Sağnak altında (1943) gibi romanlarında aile yapısındaki bozuklukları konu edindi. Toplum sorunlarına değinirken zaman zaman duygusallığa yer verdi. Yalın bir dili, akıcı anlatımı vardı. Yazdığı, çevirdiği, uyarladığı oyunların sayısı 59'dur: Ayrı oda, Çürük merdiven, ****** (filme de alındı), Kaplıca oteli, Müthiş bir hastalık, Telli turna vb.