Attila József

Attila József , (11 Nisan 1905 - 3 Aralık 1937) Macar, toplumcu gerçekçi şair.
Budapeşte'de doğan Jozsef, zor bir çocukluk ve ilkgençlik geçirdi.Fakir bir ailenin üç çocuğundan biriydi. Babası bir sabuncu, annesi ise hizmetçiydi. Babası, şair üç yaşındayken evi terk etti. Annesinin de hastalanması üzerine Macar Çocuk Esirgeme Derneği tarafından Ocsöd köyüne evlatlık verildi. Orada 7 yaşına kadar yaşadı. 14 yaşında annesini kaybetti.
Bu dönemle birlikte kendini okumaya ve yazmaya veren Jozsef'in ilk şiirleri yerel gazetelerde görünmeye başladı. 17 yaşında ilk şiir kitabı olan "Güzellik Dilencisi"ni yayımladi. Liseyi dışarıdan bitirerek, üniversitede edebiyat ve felsefe derslerine devam etmeye başladı. İkinci şiir kitabı "Haykıran Ben Değilim" 20 yaşında yayımlandı. Kitapta yer alan bir şiir yüzünden okuldan uzaklaştırıldı. Önce Viyana Üniversitesi'ne, daha sonra Paris'te Sorbonne'a devam etti.
1930 yılında Macaristan Komünist Partisi'ne üye oldu. Ülkede faşizmin ağırlığını hissettirdiği dönemde parti çalışmalarında aktif olarak görev aldı. 1931'de ruhsal sorunlar yaşarken yayımlanan "Devir Gövdeyi, Ağlayıp Sızlanma" kitabı sakıncalı bulunarak hemen toplatıldı. 1932'de "Kenar Mahallede Gece", 1936'da "Çok Acıyor" adlı kitapları çıktı.
Şizofreni teşhisi koyulan Jozsef 1937 yılında kendini bir trenin altına atarak intihar etti.

Atilla Jozsef

(1905 Budapeşte-1937 Balatonszarszo), Macar şairi. Sabun fabrikasında çalışan bir işçinin oğluydu. Yoksulluk içinde yetişmiş olmasına karşın geniş bir kültür edinmeyi başardı. 1922'de ilk şiir kitabı basıldı: "Güzellik Dilencisi". 1924 yılında "Başkaldıran İsa" şiirinden dolayı dine karşı gelmekle suçlandı. Aynı yıl Szeged Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'ne girdi. 1925'te "Haykıran Ben Değilim" adlı bir şiir kitabı yayımlandı. Şiirlerinin fazla atılgan tonu nedeniyle üniversiteden uzaklaştırıldı. Önce Viyana daha sonra da Sorbonne Üniversitesi'ne kaydoldu. 1927'de Budapeşte'ye döndü. 1929'da üçüncü şiir kitabı yayımlandı: "Ne Anam Var Ne Babam". Şiirleri, taşıdıkları dışavurumcu ve gerçeküstücü ögelerle birlikte, isyancı duyarlıkları ve şaire özgü içten lirizmleri, gergin dramatizmleriyle dikkati çektiler. 1930'da, yasadışı Macar Komünist Partisi'ne girdi. 1931'de ilk psikanaliz tedavisini gördü. Aynı yıl yayımlanan "Devir Çınarları" adlı şiir kitabı toplatıldı. 1932'de "Yoksulların Gecesi" adlı şiir kitabı yayımlandı. Bunu 1934'de "Ayının Dansı", 1936'da "Çok Acıyor" adlı şiir kitapları izledi. Bu yıllarda dogmatik dar görüşlülüğe karşı çıkan, faşizme karşı halkın ilerici güçlerini birleştirmeye çaba gösteren A. Jozsef, Freudculuğu Marksizmle birleştirme konusunda görüşler ileri sürdü. 1937'de Macaristan'a gelen Thomas Mann'la tanıştı. Üst üste yinelenen ruhsal bunalımlar sonucunda, kendini bir trenin altına atarak intihar etti. A. Jozsef, çağdaş Macar şiirinde edebi lirizmin en büyük temsilcisi sayılır. Şiirinde, yalnızlık ve keder duygularının yanı sıra, bu duyguları alt etme ve onlara üstün gelme yollarını da yansıttı.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi