Arama

Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı

Güncelleme: 12 Ekim 2012 Gösterim: 76.729 Cevap: 2
kompetankedi - avatarı
kompetankedi
VIP Bir Dünyalı
8 Ekim 2008       Mesaj #1
kompetankedi - avatarı
VIP Bir Dünyalı
Sigorta (elektrik)

Sponsorlu Bağlantılar


200px Car fuses

Otomobillerde kullanılan sigortalar


Bir elektrik Sigorta alternatif ve doğru akım devrelerinde kullanılan cihazları ve bu cihazlara mahsus iletkenleri, aşırı akımlardan koruma devreleri ve cihazı hasardan kurtaran açma elamanları. Sigortalar evlerde, elektrik santrallarında, endüstri tesislerinde kumanda panolarında, elektrikle çalışan bütün aletlerde kullanılır.
Yapısına göre genelde üç çeşit sigorta vardır:

Buşonlu sigorta


Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı

Bu sigorta bir gövde ve kapaktan meydana gelir. Gövdeye geçecek akım seviyesine göre, iletken tel veya silisyumlu kum konur. Kumun görevi herhangi bir kısa devre anında, sigorta atması sonucu hasıl olan, elektrik arkını söndürmektir. Bunlar ev ve küçük işletmelerde kullanılırlar.
Bu sigortalar kullanılacağı yerlere göre özel şekillerde yapılır. Umumiyetle yalıtkan olan cam ve porselen bir gövde ve bu gövdenin uca doğru incelen baş tarafında iletken metal ve ekseri düz olan tarafında da iletken bir metal bulunur. Bu iletken metaller belli bir akıma kadar dayanacak bir tel ile birleştirilir. Bu tel cihazı tahrip edecek şekilde akım seviyesi yükseldiği zaman, eriyerek akımı keser, bu sigortalarda dar uç ne kadar ince olursa, aşırı akımı önleme hassasiyeti de o derece fazla olur. Sigorta gövdesinin iki ucu arasındaki uzaklık, ark yapmayı önleyecek şekilde uzun yapılmalıdır. Çünkü iki uc aralığı az olursa tel eriyince ark yaparak akım geçmeye devam eder. Bunu önlemek için de sigortanın kullanılacağı yere göre, iki uç arası uzun kıvrımlı ve çeşitli şekillerde yapılabilir. Bunlar ekseri fabrikalarda hazır yapılırlar.

Bıçaklı sigorta


federal nh

Bu sigorta akım değeri yüksek ve daha fazla güç isteyerek çalışan devrelerde kullanılırlar. Bunlar NH tipi olup, tekrar sarılmazlar, yenisi ile değiştirilirler

Otomatik sigorta


Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı

Bu sigorta umumiyetle hassas yerlerde ve çok hassas devrelerde kullanılır. (Ölçüm ve araştırma laboratuvarlarında, kumanda panolarında). Kumanda devresini herhangi bir kısa devreye maruz bırakmamak gayesiyle kullanılır. Akım değeri düşük olan bu sigortalar attıklarında şalter iner. Şalter kaldırılınca devreden tekrar akım geçer. Günümüzde evlerde ve iş yerlerinde pratik olması sebebiyle yaygın olarak kullanılmaktadır.
But tip sigortalarda, temel olarak iki şekilde devre kesilir.
Ani yüksek akım Uzun süreli limit akım
Ani yüksek akımda, sigorta devreyi kesecek olan mekanizmayı bir elektromıknatıs vasıtası ile tetikler.
Uzun süreli limit akımda ise,sigorta,devreyi kesecek olan mekanizmayı bir bi-metalik şerif vasıtası ile tetikler.


Evlerimizde yada işyerlerimizde günümüzde otomatik sigortalar kullanılmaktadır. Bu sigortalar buşonlu ve bıçaklı sigortalardan ayıran en belirgin özelliği Aşırı akım çekmesi durumunda Amper oranında değişmede atar ve gücü keser. Üzerindeki butonu on yaptıgımızda tekrar devreye girer.
Diğer sigorta tipleri attığında tekrar kullanılmaz ve yenisi ile değiştirilir.
Evlerimizde günümüzde tesisatlarda 16 Amperlik sigortalar yetersiz kalmaktadır. Gelişen teknolojinin getirdiği elektrik ve elektronik cihazların çektikleri akımların artması nedeniyle 16- 20 amperlik sigortalar 20 -25 Amperle iç tesisatlarda ve mutfak banyo bolgesindede 32-40 Ampere cıkmaktadır. Banyolarda kullanılan elektrikli termosifon ve otomatik çamaşır makinalarının bilhassa suyu ısıtmada cektikleri akımın fazlalığı nedeniyle 32-40 amperlik sigortalar kulanılmalıdır.
Aksi halde düşük sigorta kullanıldığında bu cihazları her açısımızda (Tost makinası,çamasır makinası elektrikli ısıtıcı vb) sigortamız atacaktır.

Amper secimi ise:

Sigorta secerken guc onemlidir 1000 watt lık bir alıcının cektigi akımı bulmak istiyorsan sebeke gerilimine bolersin 1000/220=4.5 A sigorta secimi yapmak istiyorsan minimum 4.5 A in bir ust grubundaki sigorta grubunu secilir.

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
kompetankedi - avatarı
kompetankedi
VIP Bir Dünyalı
8 Ekim 2008       Mesaj #2
kompetankedi - avatarı
VIP Bir Dünyalı
Anahtarlı Otomatik Sigortalar ( V OTOMAT )

Sponsorlu Bağlantılar


Sigortalar, kendisinden sonra gelen ve kendisine seri olarak bağlanan elektrik devresini aşırı akım ve kısa devrelere karşı korumak için kullanılan devre elemanıdır. Sigortalar üzerinde yazılı olan akım değerinde açma yaparlar. Bu yüzden bu değere ulaşmayan aşırı akımlarda açma yapması beklenmemelidir. Anahtarlı otomatik sigortalar devrenin kolayca açılıp kapatılmasına imkan sağlarlar. Bu yüzden üzerinde bir anahtar mevcut olup; her atımdan sonra anahtar yukarı kaldırılarak sigortanın tekrar yükü enerjilendirmesi sağlanır. Aynı zamanda bu anahtar yükü devreye alıp, devreden çıkarmak amacı içinde kullanılabilir. Ancak sigortanın bir anahtar olmadığı unutulmamalıdır.
Anahtarlı otomatik sigortalara otomat veya W otomat’ta denilmektedir. 6-10-16-20-25-32-40-50-63-100 Amper’lik akım değerlerine sahiptirler.
Otomatik sigortalar 6, 10, 16, 20, 25, 32, 40, 63 ve 100 Amper standartlarındadır. 1, 1+N, 2, 3 ve 3+N kutuplu imal edilirler. TS 5018, IEC 60898, EN 60898 standartlarına göre B ve C olmak üzere iki ayrı tipi mevcuttur. Sigorta kaç kutuplu olursa olsun, herhangi bir fazında oluşabilecek arıza durumunda, tüm kutuplar açılırlar.
B tipi : Hat koruması yapar ve ev aydınlatması, priz, kumanda devrelerinde kullanılır. Kısa devre esnasında nominal akımın 3 ila 5 katında açma yaparlar.
C tipi : Cihazı korumak için kullanılır. Elektrik motoru gibi ilk çalışma anında normal değerinden fazla akım çeken endüktif yüklerde kullanılır. C tipi otomatlar 5 ila 10 katı akımda devreyi gecikmesiz olarak açarlar
Otomatik sigortalar; kısa devre anında devreyi çok kısa sürede açarlar. Küçük boyutları ve raya takılabilme özelliği montaj esnasında kolaylık sağlar. Bağlantı yapılan noktaları, izoleli yapılır.
Birçok AC hattına bağlanan güç aletlerinde izolasyon trafoları (transformatör yalıtıcıları) kullanılır. İzolasyon trafoları, hem giriş ile çıkış arasında güvenlik yalıtımı sağlar. Sekonder sargı şebekeden tamamen izole edildiğinden kullanıcı ve cihaz şebekenin sağlayacağı yüksek akımdan trafonun gücü oranında korunmuş olurlar. Sekonder sargıda oluşabilecek kısa devre veya yüksek akım ihtiyacında, sekonder geriliminde düşme olacak ve elektrik etkisine maruz kalan şahıs sistemden ayrılabilecektir.
Elektrik şoklarının kullanıcı ve sistemler üzerindeki etkisini azaltmak için ekstra düşük voltaj (ELV - Extra Low Voltage) kullanılması ihtiyacı doğdu. Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (IEC) alternatif akımda 50 V remenans ve doğru akımda 120 volt değerlerini, insan hayatı için tehlikeli değerler olmasına rağmen, üst sınır olarak tespit etti. Gelişmeler insanın temas halinde olduğu izolasyon trafosu çıkışlı 110-220 Volt AC gerilim yerine, bazı alanlarda 24 Volt DC gerilimin kullanılması şeklindedir. Kullanıcının 24 Volt DC gerilim ile teması hayati tehlike oluşturmaması, 24 Volt DC gerilimlerde oluşacak aşırı yüklenmelerin ve kısa devrelerin yük üzerindeki yıkıcı etkilerinin az olması tercihi belirlemiştir.
İzolasyon trafoları 3 fazlı iletim hattına nötr iletkeni bulunmaması durumunda da kullanılmaktadır. Primer tarafı iki fazdan beslenen trafonun çıkışında nötr hattı elde edilmiş olur.
Yalıtım trafoları AC hat dalgalanmalarına karşı (ani yükselme ve geri kalmalar) koruma sağlamaz. Elektrostatik kalkanlar (şok bobinleri), hızlı geçişlere karşı sınırlı bir koruma sağlarlar.
Motor sürücüleri yalıtım trafoları kullanmaz, bunun yerine doğru akıma çevrilmiş AC hatta direk bağlı yüksek frekanslı IGBT’leri kullanırlar. DC yalıtım bobinleri (chokes) , AC hatlarda meydana gelen dalgalanmaları (fluctuations) azaltmak için kullanılırken, voltaj yükselmelerini (surge) önleyen aletler ve diğer ileri kontrol takımları AC hatta meydena gelen dalgalanmaları (fluctuations) azaltır. Bu motor sürücülerinin yaygın kullanımı, bunların en zor şartlarda bile güvenilirliğini ve uygunluğunu ispatlamıştır.
AC hatlarda yalıtım transformatörleri yerine, voltaj yükselme önleyecileri (surge protector) ve hat yakalıyıcıları ( line arrestors) , AC hatta oluşan dalgalanmaları (transient) ve yıldırım düşmelerine karşı en iyi korumayı sağlar.

1. 1 Kutuplu anahtarlı otomatik sigorta (anma gerilimi 230 Volt)
Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı
2. 1 Kutuplu, Nötrlü anahtarlı otomatik sigorta (a. gerilimi 230 Volt)
Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı
3. 2 Kutuplu anahtarlı otomatik sigorta (anma gerilimi 400 Volt)
Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı
4. 3 Kutuplu anahtarlı otomatik sigorta (anma gerilimi 400 Volt)
Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı
4. 3 Kutuplu, NÖTRLÜ anahtarlı otomatik sigorta (a. gerilimi 230 Volt)
sigorta1 Sigorta (Elektrik) Çalışma Şekli ve Yapısı
Editör: Uğur YÜCEL

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Efulim - avatarı
Efulim
VIP VIP Üye
12 Ekim 2012       Mesaj #3
Efulim - avatarı
VIP VIP Üye
Sigorta
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

Elektrik devrelerinde devreyi koruyan eleman. Genellikle yalıtkan bir madde içine geçirilmiş, ergime noktası düşük metal bir telden oluşur. Telden geçen akım teli ısıtır ve akım şiddeti arttıkça telin sıcaklığı yükselir. Sonunda ergime noktasına ulaşarak kopar. Böylece devre açılmış olur, yani akım kesilir. Evlerde kullanılan sigortaların teli "buşon" adı verilen iki ucu metal kapaklı porselen bir mahfaza içine alınmıştır. Bu tel ergiyince genellikle buşon kapakları arasına kablo teli sarılarak sigorta yeniden "bağlanır". Gereğinden çok tel sarılmasının yanı sıra bu tür bağlama, kopan tellerin elektrik çarpmasına yol açması bakımından da tehlikelidir. Bu nedenle genellikle her "attığında", düğmesine basılarak yeniden çalışması sağlanan ve belli bir ampere ayarlanmış "otomatik sigorta" kullanılır. Sanayide büyük akımlar için "bıçaklı sigorta"lar, elektronik aygıtlarda ve otomobillerde de uçları metal kapaklı, içinde ince bir iletken bulunan küçük cam tüp biçiminde sigortalar kullanılır.
Sen sadece aynasin...

Benzer Konular

14 Haziran 2013 / NihLe Ekonomi
17 Eylül 2017 / Misafir Cevaplanmış
15 Aralık 2012 / merve-melis Cevaplanmış
11 Ekim 2011 / xP meliha xP Soru-Cevap
4 Şubat 2013 / Misafir Soru-Cevap