Arama

Radyoizotop

Güncelleme: 19 Kasım 2015 Gösterim: 3.517 Cevap: 2
Mira - avatarı
Mira
VIP VIP Üye
19 Temmuz 2012       Mesaj #1
Mira - avatarı
VIP VIP Üye
Radyoizotop
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Sponsorlu Bağlantılar

Bir elementin radyoaktif izotopu. Radyum ve uranyum gibi doğal radyoaktif izotopu olan elementler çok azdır. Ancak bilimsel çalışmalarda ve sanayideki yararlarından ötürü birçok radyoizotop da yapay olarak hazırlanır. Bunlar, kararlı izotopların fotonlarla ya da bir hızlandırıcıda veya nükleer reaktörde elde edilen nötron gibi hızlandırılmış parçacıklarla bombardımanı yoluyla üretilir. Böylece yarılanma süreleri çok geniş bir dağılım gösteren çok sayıda radyoizotop elde edilebilmektedir. Radyoizotoplar kimyasal ve biyolojik bakımlardan kararlı izotoplarına çok benzer biçimde davrandığından ve miktarı ne denli az olsa da yaydıkları radyasyon gözlenebildiğinden, kimyasal bir tepkimenin nasıl yürüdüğü ya da fizyolojik bir sürecin nasıl geliştiği yolunda, bıraktıkları radyoaktif izle yardımcı olabilirler. Radyoizotopların yaydığı radyasyon, vücudun belli bir dokusundaki hastalığın giderilmesine, besinlerin sterilize edilmesi vb. yarar.

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
ölmez fenerli - avatarı
ölmez fenerli
Ziyaretçi
11 Kasım 2012       Mesaj #2
ölmez fenerli - avatarı
Ziyaretçi
Radyoizotop

Sponsorlu Bağlantılar
Radyoizotoplar yaşamımıza öylesine girmişlerdir ki, bunların kullanıldıkları alanlar saymakla bitmez. Bilimde, teknikte, tıpta, tarımda, bütün hizmet dallarında radyoizotoplar çok yaygın şekilde kullanılırlar. Nükleer çağın insanoğlunun hizmetine sunduğu yeni iki olanaktan birincisi muazzam "atom enerjisi" ise, ikincisi hiç şüphesiz "radyoizotoplardır.


Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
19 Kasım 2015       Mesaj #3
Safi - avatarı
SMD MiSiM
RADYOİZOTOP

—ANSİKL. Çekird. fiz. 1983’te 27 radyoe- lement biliniyordu: bunlar, teknisyum ve prometyumun yanı sıra, atom numaralan 83’ten büyük olan elementlerdi. Kimi radyoelementler doğada bulunmaktadır ve uranyumun 238U, 235U gibi izotopuyla toryumun 232Th izotopundan başlayan üç aile grubu oluştururlar. Bunlar art arda a ve (S~ yayımlayarak atom numaraları 81 ile 92 arasında değişen elementlerin izotoplarının ve sonunda 206, 207 ve 208 kütleli kararlı kurşunun oluşumuna neden olurlar. Neptünyum 237'den başlayıp ^Bi'de son bulan bir dördüncü aile de yapay olarak elde edilmiştir. Atom numarası Z=93 ile 100 arasında olan öbür bütün radyoelementler gerek uranyum ya da plütonyumun şiddetli nötron ışınlamasıyla, gerekse yüklü parçacıklarla yapılan çekirdek tepkimeleriyle yapay olarak elde edilir. Kimi radyoelementlerin doğal ya da insan tarafından yapay olarak elde edilmiştartılabilecek nicelikte uzun yarıömür- lü bir ya da daha çok radyoaktif izotopu vardır. Z > 100 olan diğerleri belli bir anda ancak son derece küçük miktarlarda, kimi kez ancak beş on atom düzeyinde elde edilebilir. Bu nedenle böyle radyoelementlerin özelliklerinin incelenmesinde çoğu kez radyoaktif ölçümlere dayanan özel yöntemlerden yararlanılır.
Doğal radyoelementlerin birincil kaynakları uranyum ve toryum cevherleridir. Uranyum cevherleri jeolojik kökenlerine göre üç gruba ayrılabilir:
1. pehblende, uraninit, uranotoryanit ve uranyum niyobat, uranyum titanat, uranyum tantalat (davidit) gibi birincil cevherler;
2. öncekilerin yükseltgenmesinde doğan, dolayısıyla canlı ve değişik renkleri alan ikincil cevherler. Bunlar uranutlar, fosfatlar (autunit), vanadatlar (carnotit, tiyüya- münit), silikatlar (uranofan), sülfatlar ve hidratlı oksitlerdir;
3. uranyumun, öbür elementler yanında daha az miktarlarda bulunduğu cevherler; örneğin toryumun başlıca cevherleri (monazit, torit, torianit, torogumit) az ya da çok küçük miktarlarda uranyum içerirler.


RADYOİZOTOP
a. (fr. radio-isotope). Fiz. Radyoaktif izotop. (Eşanl. RADVOELE- MENT.)

—ANSİKL. ilk yapay radyoizotop ya da radyoelement (radyoaktif) olan 30 kütleli fosforu ( 1934’te Frödöric ve iröne Joliot-Curie alüminyumu (gAl), polonyumun yayımladığı a parçacıklarıyla gHe) bombardıman ederek elde ettiler. Parçalanmanın bulunuşu ve nükleer reaktörle
rin gerçekleştirilmesi önemli miktarlarda yapay radyoizotop elde etmeye olanak veren yeğin nötron kaynaklarından yararlanma olanağı sağladı. Yapay radyoele- mentlerin ilki 9 ağustos 1945'te Nagazaki üzerine atılan atom bombasının gerçekleştirilmesinde kullanılan 239 kütleli plütonyumdu (2gPu). Savaştan sonra, radyoizotop üretimi öteki alanlarda barışçı amaçlar yönünde gelişti:
1. fotosentez üzerine araştırmalar için bitki biyolojisi (bu araştırmalarda karbon 14 [’JC] önemli bir rol oynar);
2. bitkilerin ıslahı, böceklerin yok edilmesi, yiyeceklerin saklanması, toprakların neminin ölçülmesi için tarımbilim;
3. DNA’nın formülünün açılıp incelenmesi için biyokimya;
4. biyolojik sistemlerin kinetik parametrelerinin incelenmesi için fizyoloji;
5. farmakokinetiğin ve ilaçların metabolizmalarının incelenmesi için farmakoloji;
6. ışın tedavisinde (kobalt 60 [|ŞCo], iridyum 192 [’ff İr] ve sezyum 137 [1gCs] ile) ve invivo tanıda (örneğin, tiroit bezi hastalıkları tanısında iyot 131 ['J< I]) ve in vit- ro tanıda tıp;
7. yaş belirlemeleri, maden taraması, hidroloji ve sedimantoloji için yer bilimleri;
8. malzemelerin tahribatsız kontrolünde (kobalt 60 ya da iridyum 192 kaynakları kullanılarak gamagrafiyle), ölçü mastarlarının gerçekleştirilmesi, kimya mühendisliği, etkinleştirmeyle çözümleme, ışıma altında kimya için sanayi.


Kaynak: Büyük Larousse