Arama

Baskı Teknikleri - Şablon Baskı

Güncelleme: 9 Kasım 2018 Gösterim: 54.121 Cevap: 1
nünü - avatarı
nünü
Ziyaretçi
25 Mart 2008       Mesaj #1
nünü - avatarı
Ziyaretçi

şablon baskı


Ad:  Baskı Teknikleri - Şablon Baskı.jpg
Gösterim: 14274
Boyut:  58.9 KB
Sponsorlu Bağlantılar
metal ya da karton bir şablonun bezenecek yüzeye konup üstünden mürekkep ya da boya geçirilmesiyle elde edilen baskı.

Şablon baskının Çin’de daha 8. yüzyılda uygulandığı bilinir. Baffin Adasında yaşayan Eskimolar, Batı uygarlığıyla karşılaşmalarından önceki tarihlerde fok derisinden kestikleri şablonlarla baskı yaparlardı. 20. yüzyılda da bazı sanatçılar yapıtlarında şablon baskıdan yararlandılar. Örneğin ABD’li Roy Lichtenstein ince bir metal levhaya açtığı deliklerden boya akıtarak pop sanat doğrultusundaki resimlerinde tramlı yüzeylere benzeyen fonlar oluşturdu. Pablo Picasso, Joan Mirö gibi sanatçılar yaptıkları kitap resimlerinde bu teknikten yararlandılar. Giderek şablon baskı bir resmin, sanatçısının eliyle ve ancak belirli bir sayıda çoğaltıldığı özgün baskı uygulamasında kullanılan en yaygın yöntem haline geldi.

Şablon baskının en basit uygulaması, tek tek şablonları hazırlanmış harflerin kullanılmasıyla sözcük ve cümlelerin yazılmasıdır. Buradaki en büyük zorluk, örneğin “O” gibi bir de iç parçası bulunan harflerin (ya da biçimlerin) şablonunun yapılmasıdır. Çünkü iç parçanın olmaması durumunda, içi boyanan şablondan “O” harfi yerine dolu bir daire çıkacaktır. Buna çare olarak şablonu oluşturan parçalar ince gözenekli (tül gibi) bir dokumanın üstüne yapıştırılır. Şablonun üstüne sürülen boya gözeneklerden geçerek alttaki yüzeyde harfi tam olarak oluşturur. Bu yöntemden yola çıkarak, boyanın geçmesi istenmeyen noktalarda gözeneklerin karton ya da metal şablon yerine sıvı bir madde sürülerek kapatılması yoluna gidilmiş, böylece şablon baskının daha gelişmiş bir türü olan ipek baskı (serigrafi) doğmuştur.

Adı ipek baskı olsa da, bugün artık bu yöntemde kullanılan malzeme, çıplak gözle seçilemeyecek kadar küçük gözenekli plastik bir folyodur. Bu folyo (ipek), basılacak desen büyüklüğünde bir kasnağa gerilir ve üstüne lak denen bir sıvı sürülerek bütün gözeneklerinin kapanması sağlanır. Lak, ışık görünce sabitleşen bir maddedir. Saydam bir asetat folyoya çizilmiş olan desen kasnağın üstüne konarak ışıklandırılır. Folyodaki saydam alanlardan geçen ışık, ipekteki lakı etkileyerek sabitleştirir. Desen ise siyahla çizilmiş olduğu için ışığı geçirmez ve o noktalarda ipeğin üstündeki lak sabitleşmez. Ardından ipek suya tutulur, sabitleşen yerlerdeki lak kalır, sabitleşmeyen yerlerdeki lak temizlenir; böylece ipeğin üstünde desenin bulunduğu yerlerde gözenekler açılmış olur. Daha sonra ipek gerili kasnak baskı yapılacak kâğıda yatırılır, üstüne dökülen boya ragletle boydan boya sıvanır. Raglet, bir kenanna sert kauçuktan bir ağız geçirilmiş, cetvele benzeyen, alüminyum ya da ahşaptan bir alettir. Ragletle sıvanan boya açık gözeneklerden geçerek alttaki kâğıdın üzerinde deseni oluşturur. Her renk için ayn bir şablon hazırlanarak aynı kâğıt üzerinde çok renkli ipek baskılar da yapılabilir.

Ticari amaçlarla seri üretim yapıldığında ipek baskı yerine elek baskı yöntemi uygulanır. Bunda şablon olarak, çok sayıdaki baskıyı yıpranmadan gerçekleştirebilecek daha dayanıklı malzeme kullanılır.

İpek baskıyı ticari olmayan amaçlarla ilk kez 1938’de ABD’de Federal Sanat Projesi’nde çalışan bir grup ressam denemiş, bunlar daha sonra kullanımı yaygınlaştırmak amacıyla Ulusal Serigrafi Derneği'ni kurmuşlardır. Victor Vasarely, Eduardo Paolozzi, Bridget Riley, Jim Dine ve Claes Oldenburg gibi sanatçılar bu tekniğin geliştirilmesinde rol oynamışlardır. Türkiye’de de Süleyman Saim Tekcan, son yıllarda oluşturduğu büyük bir ipek baskı atölyesiyle bu konuda çalışan bütün sanatçılara hizmet vermektedir.

kaynak: Ana Britannica


Son düzenleyen Safi; 9 Kasım 2018 01:59
Alvarez Ocean - avatarı
Alvarez Ocean
Ziyaretçi
28 Kasım 2009       Mesaj #2
Alvarez Ocean - avatarı
Ziyaretçi

ŞABLON BASKI TEKNİĞİ

Serigrafi, filmdruck, şablon baskı adlarıyla da anılan bu teknikler Çinde ve Japonyada yüzyıllar önce kumaşlara baskı yapmak için kullanılmıştır. Bir çerçeveye ipek, sentetik iplik veya bronz telden ince bir dokuma gerilerek elde basmayacak yerleri kapatılır. Oluşan kalıp kağıt üzerine oturtulur ve eleğin içine konan baskı boyasının sıyrılarak alttaki kağıda geçmesiyle baskı elde edilir. Kalıbın dokuması üzerine uygulanan kapatma, açık bırakma işlemleri için çeşitli malzeme ve yardımcı tekniklerden yararlanılır.

Sponsorlu Bağlantılar
a) Kesme, oyma şablondan kağıttan ve çeşitli yapışkan düz tabakalardan ayırarak hazırlanır. Eleğin dokumasına ütü veya yapışkanla yapıştırılır. Keskin kenarlı, geniş yüzeyli resimler veren ilkel ve kolay bir kalıp hazırlama yöntemidir.

b) Yağlı kalem ve mürekkeple (Litografı kalemi ve mürekkebi vb.) eleğin dokuması üzerine resim çizilir. Eleğin tüm yüzü kolloidal eriyikler (jelatin, Arap zamkı, kitre vb.)sürülerek kapatılır. Kuruduktan sonra yağlı kalem ve mürekkep izleri benzinle silinir. Basacak yerler açılmış, kalıp baskıya hazırlanmış olur.

c) Işığa duyarlı haldeyken üzerine saydam folyeler üzerine çizilmiş ve boyanmış resimler ışık yardımı ile kopye edilir. Resim olan yerler ışıktan etkilenmez. Diğer yerlerden geçen ışık duyarlı tabakayı sertleştirir. Sertleşmeyen yerler yıkanarak açılır ve kalıp kurutularak baskıya hazır hale getirilir.

d) Resmin siyah beyaz değerleri fotografik yolla filme geçirilir. Bu yolla özgün resmin her rengi için ayrı film çekilebilir. Bu filmlerdeki resim izleri ışığa duyarlı maddeler yardımıyla eleğe geçirilir. Bu teknikten daha çok benzer baskılar (reprodüksiyon) yapmak için yararlanılır. Sanatçı özgün resim yaratılması aşamalarında bu teknikten yararlanabilir. Bu durumda özgün resim baskıdan sonra ortaya çıkar Resimler önceden proje niteliğinde yapılabilir. Ancak baskıdan önce baskının benzetilmeye çalışıldığı orijinal resim yoktur.

Bu tekniklerin çeşitlenmeleri, karışık kullanılmaları gibi pek çok yeni olanaklardan yararlanılmıştır. Elek baskının özgün baskı sanatı alanında kullanılması oldukça yenidir. 1850 yılında Lyon kentinde ipekli kumaşa renkli süslemelerin Lyon Emprimeleri basmak için kullanıldığı bilinir. 1870de İsviçre ve Almanyada, 1900 yıllarında Amerikada (USA) kullanılmaya başlanır. I. Dünya Savaşı sırasında teknik Amerikada geliştirilir ve endüstri değeri kazanır. II. Dünya Savaşından sonra elek baskı özgün resim baskı aracı olarak benimsenir. Hans Arp, Joseph Albers, Willi Baumeister, Victor Vasarelly, Jackson Polloc, Robert Rauschenberg, Andy Warhol gibi ünlü ressamlar bu teknikten yararlanarak özgün resim baskılan yaparlar. Bugün özellikle çok renkli resim baskılarında tercih edilen bir özgün baskı tekniğidir.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Son düzenleyen Safi; 16 Aralık 2016 03:17

Benzer Konular

8 Nisan 2009 / KisukE UraharA Sanat
27 Nisan 2009 / Misafir Sanat
2 Ekim 2012 / nünü Sanat
26 Mart 2010 / Misafir Cevaplanmış
30 Nisan 2012 / Mira Sanat