İş Güvencesi Yasası
Kayıtlı Üye
İŞ GÜVENCESİ YASASI... Yasa metni 9 Ağustos 2002 Kamuoyunda "İş Güvencesi Yasa Tasarısı" olarak bilinen "İş Kanunu ile Sendikalar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı", 9 Ağustos 2002'de TBMM'de kabul edildi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca hazırlanan "İş Güvencesi Yasa Taslağı", Eylül-2000'de Bakanlar Kurulu'na sunuldu. Ancak taslak, iş dünyasından gelen tepkiler üzerine TBMM'ye sevkedilmedi. 7 Şubat 2001'de Ankara'da işçi ve işveren konfederasyonlarının genel başkanlarının katılımıyla gerçekleşen toplantıda, Türk çalışma hayatını düzenleyen yasalarda gerekli değişiklikleri yapmak üzere yasa taslakları hazırlamakla görevli 9 bilim adamından oluşan bir komisyon kuruldu.
Komisyon, Mayıs 2001'de İş Güvencesi'ne ilişkin metni Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile işçi ve işveren kesimine sundu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, komisyonun hazırladığı metne dayanarak, üzerinde bazı değişikliklerle hazırladığı "İş Güvencesi Yasa Taslağı"nı 28 Mayıs 2001'de Bakanlar Kurulu gündemine getirdi.
Bakanlar Kurulu'nda 29 Ağustos 2001'de son şeklini alan ve Kamuoyunda "İş Güvencesi Yasa Tasarısı" olarak bilinen "İş Kanunu ile Sendikalar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı", Bakanlar Kurulu'nca 14 Şubat 2002'de TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Milletvekili Genel Seçimlerinin 3 Kasım 2002'de yapılması kararından sonra, işçi kesiminin yoğun talepleri üzerine 58. Koalisyon Hükümeti, tasarıyı TBMM gündemine getirmeye karar verdi.
Tasarı, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda 2 Ağustos 2002'de ele alındı ve üzerinde bazı değişikliklerle kabul edildi.
TBMM Genel Kurulu, MHP Grup Başkanvekili Ankara Milletvekili Koray Aydın, DYP Grup Başkanvekili Mersin Milletvekili Turhan Güven, ANAP Grup Başkanvekili Denizli Milletvekili Beyhan Aslan, DSP Grup Başkanvekili Konya Milletvekili Mehmet Emrehan Halıcı, YTP Grup Başkanvekili Ankara Milletvekili Oğuz Aygün, AKParti Grup Başkanvekili Van Milletvekili Hüseyin Çelik, SP Grup Başkanvekili Çorum Milletvekili Yasin Hatiboğlu ve 187 milletvekili tarafından olağanüstü toplantı çağrısı üzerine 8 Ağustos 2002'de toplandı.
Tasarı, Genel Kurulun 127. Birleşiminde (Olağanüstü Toplantı) kabul edildi.
Yasanın yürürlülük tarihi, işveren kesiminden gelen yoğun tepkiler nedeniyle 15 Mart 2003 olarak değiştirildi.
Yasa, 15 Ağustos 2002 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.
İşveren kesimi, yasayı "işçi kesimine seçim tavizi olarak" nitelendirdi.
Yasa metni şöyle: İŞ KANUNU, SENDİKALAR KANUNU İLE BASIN MESLEĞİNDE
ÇALIŞANLARLA ÇALIŞTIRANLAR ARASINDAKİ MÜNASEBETLERİN
TANZİMİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN
Kanun No: 4773
Kabul Tarihi : 9.8.2002
Resmi Gazete: 15.8.2002 - 24847
MADDE 1. - 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 6 ncı maddesinin başlığı ile (III) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki bent eklenmiştir.
Sanayi, ticaret ve tarım işleri:
III. Bu Kanunun uygulanması bakımından tarımdan sayılacak işler şunlardır:
a) Her çeşit meyveli ve meyvesiz bitkiler; çay, pamuk, tütün, elyaflı bitkiler; turunçgiller; pirinç, baklagiller; ağaç, ağaççık, omca, tohum, fide, fidan; sebze ve tarla ürünleri; yem ve süs bitkilerinin yetiştirilmesi, üretimi, ıslahı, araştırılması, bunlarla ilgili her türlü toprak işleri, ekim, dikim, aşı, budama, sulama, gübreleme, hasat, harman, devşirme, temizleme, hazırlama ve ayırma işleri, hastalık ve zararlılarla mücadele, toprak ıslahı, çayır, mera, toprak ve su korunması işleri,
b) Fidanlık ve ağaçlandırma, tabiî ve sunî tensil, orman koruma ve bakımı (yangın dahil), orman imar ve ıslahı, tohum toplama, ormancılık araştırma (sulama, dikim, yetiştirme, bakım), tali orman yolu yapımı ve onarımı, amenajman, silvikültür, orman ürünleri istihsali, ana depolara nakil, son depolarda istif ve tasnif, millî parkların yapım, bakım ve geliştirilmesi işleri,
c) Her türlü iş ve gelir hayvanlarının (arı, ipek böceği ve benzerleri dahil) yetiştirilmesi, üretimi, ıslahı ve bunlarla ilgili bakım, güdüm, terbiye, kırkım, sağım ve ürünlerinin elde edilmesi, toplanması, saklanması işleri ile bu hayvanların hastalık ve asalaklarıyla mücadele işleri,
ç) 854 sayılı Deniz İş Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kara ve su avcılığı ve bu yoldan elde edilen ürünlerin saklanması, taşınması ve üretilmesi işleri.
IV. Yukarıda sayılan işler dışında kalan bir işin bu Kanunun uygulanması bakımından sanayi, ticaret veya tarım işlerinden sayılıp sayılmadığını belirlemeye, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığının görüşleri alınarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.
MADDE 2. - 1475 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve bu maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
Madde 13. - Süresi belirli olmayan sürekli hizmet akitlerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.
Hizmet akdi;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
b) İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
c) İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmiş sayılır. Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
Bildirim şartına uymayan taraf bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle hizmet akdini feshedebilir.
İşverenin bildirim şartına uymaması veya bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek akdi feshetmesi, 13/A, 13/B, 13/C, 13/D ve 13/E maddelerinin uygulanmasına engel olmaz.
13/A maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 13/B, 13/C, 13/D ve 13/E maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerin hizmet akdinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim sürelerine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödenir. Fesih için bildirim şartına da uyulmaması ayrıca dördüncü fıkra uyarınca tazminat ödenmesini gerektirir.
Feshin geçerli sebebe dayandırılması :
MADDE 13/A. - On veya daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan ve işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili niteliğinde olmayan bir işçinin belirsiz süreli hizmet akdini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Aşağıdaki hususlar fesih için geçerli bir sebep oluşturmaz:
a) Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında ya da işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katılmak,
b) İşyeri sendika temsilciliği veya işçi temsilciliği yapmış olmak, yapmak veya temsilciliğe aday olmak,
c) Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip için işveren aleyhine idarî veya adlî makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak,
d) Irk, renk, cinsiyet, medenî hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, din, siyasî görüş, etnik veya sosyal köken,
e) 70 inci madde uyarınca kadın işçilerin çalıştırılmalarının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek,
f) Hastalık veya kaza nedeniyle 17 nci maddenin numaralı bendinin (b) fıkrasında öngörülen bekleme süresinde işe geçici olarak devam etmemek.
İşçinin altı aylık kıdemi, aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde geçen süreler birleştirilerek hesap edilir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca hazırlanan "İş Güvencesi Yasa Taslağı", Eylül-2000'de Bakanlar Kurulu'na sunuldu. Ancak taslak, iş dünyasından gelen tepkiler üzerine TBMM'ye sevkedilmedi. 7 Şubat 2001'de Ankara'da işçi ve işveren konfederasyonlarının genel başkanlarının katılımıyla gerçekleşen toplantıda, Türk çalışma hayatını düzenleyen yasalarda gerekli değişiklikleri yapmak üzere yasa taslakları hazırlamakla görevli 9 bilim adamından oluşan bir komisyon kuruldu.
Sponsorlu Bağlantılar
Bakanlar Kurulu'nda 29 Ağustos 2001'de son şeklini alan ve Kamuoyunda "İş Güvencesi Yasa Tasarısı" olarak bilinen "İş Kanunu ile Sendikalar Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı", Bakanlar Kurulu'nca 14 Şubat 2002'de TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Milletvekili Genel Seçimlerinin 3 Kasım 2002'de yapılması kararından sonra, işçi kesiminin yoğun talepleri üzerine 58. Koalisyon Hükümeti, tasarıyı TBMM gündemine getirmeye karar verdi.
Tasarı, Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda 2 Ağustos 2002'de ele alındı ve üzerinde bazı değişikliklerle kabul edildi.
TBMM Genel Kurulu, MHP Grup Başkanvekili Ankara Milletvekili Koray Aydın, DYP Grup Başkanvekili Mersin Milletvekili Turhan Güven, ANAP Grup Başkanvekili Denizli Milletvekili Beyhan Aslan, DSP Grup Başkanvekili Konya Milletvekili Mehmet Emrehan Halıcı, YTP Grup Başkanvekili Ankara Milletvekili Oğuz Aygün, AKParti Grup Başkanvekili Van Milletvekili Hüseyin Çelik, SP Grup Başkanvekili Çorum Milletvekili Yasin Hatiboğlu ve 187 milletvekili tarafından olağanüstü toplantı çağrısı üzerine 8 Ağustos 2002'de toplandı.
Tasarı, Genel Kurulun 127. Birleşiminde (Olağanüstü Toplantı) kabul edildi.
Yasanın yürürlülük tarihi, işveren kesiminden gelen yoğun tepkiler nedeniyle 15 Mart 2003 olarak değiştirildi.
Yasa, 15 Ağustos 2002 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.
İşveren kesimi, yasayı "işçi kesimine seçim tavizi olarak" nitelendirdi.
Yasa metni şöyle: İŞ KANUNU, SENDİKALAR KANUNU İLE BASIN MESLEĞİNDE
ÇALIŞANLARLA ÇALIŞTIRANLAR ARASINDAKİ MÜNASEBETLERİN
TANZİMİ HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI
HAKKINDA KANUN
Kanun No: 4773
Kabul Tarihi : 9.8.2002
Resmi Gazete: 15.8.2002 - 24847
MADDE 1. - 25.8.1971 tarihli ve 1475 sayılı İş Kanununun 6 ncı maddesinin başlığı ile (III) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki bent eklenmiştir.
Sanayi, ticaret ve tarım işleri:
III. Bu Kanunun uygulanması bakımından tarımdan sayılacak işler şunlardır:
a) Her çeşit meyveli ve meyvesiz bitkiler; çay, pamuk, tütün, elyaflı bitkiler; turunçgiller; pirinç, baklagiller; ağaç, ağaççık, omca, tohum, fide, fidan; sebze ve tarla ürünleri; yem ve süs bitkilerinin yetiştirilmesi, üretimi, ıslahı, araştırılması, bunlarla ilgili her türlü toprak işleri, ekim, dikim, aşı, budama, sulama, gübreleme, hasat, harman, devşirme, temizleme, hazırlama ve ayırma işleri, hastalık ve zararlılarla mücadele, toprak ıslahı, çayır, mera, toprak ve su korunması işleri,
b) Fidanlık ve ağaçlandırma, tabiî ve sunî tensil, orman koruma ve bakımı (yangın dahil), orman imar ve ıslahı, tohum toplama, ormancılık araştırma (sulama, dikim, yetiştirme, bakım), tali orman yolu yapımı ve onarımı, amenajman, silvikültür, orman ürünleri istihsali, ana depolara nakil, son depolarda istif ve tasnif, millî parkların yapım, bakım ve geliştirilmesi işleri,
c) Her türlü iş ve gelir hayvanlarının (arı, ipek böceği ve benzerleri dahil) yetiştirilmesi, üretimi, ıslahı ve bunlarla ilgili bakım, güdüm, terbiye, kırkım, sağım ve ürünlerinin elde edilmesi, toplanması, saklanması işleri ile bu hayvanların hastalık ve asalaklarıyla mücadele işleri,
ç) 854 sayılı Deniz İş Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kara ve su avcılığı ve bu yoldan elde edilen ürünlerin saklanması, taşınması ve üretilmesi işleri.
IV. Yukarıda sayılan işler dışında kalan bir işin bu Kanunun uygulanması bakımından sanayi, ticaret veya tarım işlerinden sayılıp sayılmadığını belirlemeye, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığının görüşleri alınarak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.
MADDE 2. - 1475 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve bu maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki maddeler eklenmiştir.
Madde 13. - Süresi belirli olmayan sürekli hizmet akitlerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.
Hizmet akdi;
a) İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
b) İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
c) İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,
Feshedilmiş sayılır. Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
Bildirim şartına uymayan taraf bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle hizmet akdini feshedebilir.
İşverenin bildirim şartına uymaması veya bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek akdi feshetmesi, 13/A, 13/B, 13/C, 13/D ve 13/E maddelerinin uygulanmasına engel olmaz.
13/A maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 13/B, 13/C, 13/D ve 13/E maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerin hizmet akdinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim sürelerine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödenir. Fesih için bildirim şartına da uyulmaması ayrıca dördüncü fıkra uyarınca tazminat ödenmesini gerektirir.
Feshin geçerli sebebe dayandırılması :
MADDE 13/A. - On veya daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan ve işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekili niteliğinde olmayan bir işçinin belirsiz süreli hizmet akdini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
Aşağıdaki hususlar fesih için geçerli bir sebep oluşturmaz:
a) Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında ya da işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katılmak,
b) İşyeri sendika temsilciliği veya işçi temsilciliği yapmış olmak, yapmak veya temsilciliğe aday olmak,
c) Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip için işveren aleyhine idarî veya adlî makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak,
d) Irk, renk, cinsiyet, medenî hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, din, siyasî görüş, etnik veya sosyal köken,
e) 70 inci madde uyarınca kadın işçilerin çalıştırılmalarının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek,
f) Hastalık veya kaza nedeniyle 17 nci maddenin numaralı bendinin (b) fıkrasında öngörülen bekleme süresinde işe geçici olarak devam etmemek.
İşçinin altı aylık kıdemi, aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde geçen süreler birleştirilerek hesap edilir.
Son düzenleyen Daisy-BT; 18 Şubat 2011 22:20
Bir bildiğim varsa hiç bir şey bilmediğimdir. (:
