Gazete

Gazete
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar

Gazete, haber, bilgi ve reklam içeren, genellikle düşük maliyetli kâğıt kullanılarak basılan ve dağıtımı yapılan bir yayım olup halka güncel olaylara ilişkin bilgi verme amacı gütmektedir . Genel olarak yayınlandığı gibi, özel bir konu üzerinde de yayınlanabilir ve genellikle günlük ya da haftalık olarak yayınlanır.

Gazetenin Tarihi
İlk haber toplama ve dağıtma gazetesi Roma Senatosu'nca İÖ 59 yılında 2.000 kopya olarak çıkarılıp imparatorluğun değişik köşelerine dağıtılan Acta Diurna'dır. Fethedilen topraklar, siyasi gelişmeler, toplumsal olaylar, gladyatör dövüşlerinin sonuçlarını içeren Acta Duirna'yı Okuma bilen Roma vatandaşları yüksek sesle okuyarak okuma bilmeyenlere duyururdu. Çin'de Tang hanedanı döneminde dağıtılmaya başlayan Kai Yuan Za Bao adlı saray genelgesi de mandarinlerin başarıları konusunda haberlere yer verdigi için bu yönüyle bir gazete sayılabilir. 15. yüzyılda matbaanın keşfi gazete ve dergilerin hızla gelişmesine yol açmıştır. 16. yüzyılda Avrupa'da savaşlara tanıklık etmiş kimselerin birinci elden aktardığı birkaç sayfalık savaş haberleri yayımlandıktan sonra süreli yayımlanan ilk gazeteler ise 17. yüzyılın başlarında Almanya'nın bazı kentlerinde ve Belçika'nın Anvers şehrinde basılmıştır. Johann Carolus’un 1605 yılında yayınladığı !aller Fürnemmen und gedenckwürdigen Historie' adlı gazetesi kâğıt üzerine basılan ilk gazete kabul edilmektedir. İlk İngilizce gazete 1622 yılında İngiltere'de yayımlanan 'Nathaniel Butter'; ilk Türkçe gazete ise 1828'de Kahire'de yayınlanmaya başlayan 'Vekdyi-i Misriye'dir. Sanayi devrimi ile gelişmiş matbaa makinelerinin icat edilmesi gazetelerin tiraj ve maliyetlerini olumlu ölçüde etkileyerek gazete okuma alışkanlığının yaygınlaşmasına neden olmuştur. Londra'da yayımlanan The Times gazetesi, 1814 yılında yeni matbaa aletlerini edinince dakika da 1.100 baskı yapabilecek kapasiteye ulaşmıştır .

Gazete Tipleri
Gazeteler yayım saati, yayım süresi, konuları ve dağıtıldıkları bölgelere göre gruplandırılabilirler:

Yayımlandığı saate göre sabah gazetesi, akşam gazetesi, yayımlanma sıklığına gore günlük gazete, haftalık gazete gibi bölümlere ayrılabilir.
Hitap ettiği kitle ve göre dağıtımının yapıldığı alana göre yerel, ulusal ya da uluslararası gazete olarak sınıflandırılır.
Genel olaylarla ilgili haber ve bilgi veren genel içerikli gazetelerin yanı sıra yalnızca belirli konuları işleyen veya kesimleri ilgilendiren gazeteler de vardır (Spor, din, magazin, ekonomi).

Basım
Muhabirlerin ilettigi ve terminaller aracılığı ile dogrudan gazetenin ana bilgisayarına giren haberler, burada sayısal kodlar biçiminde depolanır. Gazetede yer alacak yazılar insan eli değmeksizin, bilgisayardan fotodizgi (elektrodizgi) makinelerine aktarılarak filme çekilebilir. Günümüzde bu filmden baskı kalıbı hazırlanması da otomatik makinelerde yapılabilmektedir. Elektronik tarama ile renkli fotoğraf ve resimlerin renk ayrımını yapabilen laserin ortaya çıkmasıyla maliyetler düşmüş ve gazeteler sayfalarında daha fazla renk kullanma olanağına kavuşmuştur. Teknolojinin sağladığı olanaklar yurt çapında yayımlanan gazetelerin dağıtımında da yardımcı oldu. Baskı için hazırlanmış sayfaların tıpkı basımları, faksimile kullanilarak uydu ya da yer hatları aracılıgıyla ülkenin çeşitli yerlerine gönderilebilmekte ve gazeteden aynı anda birden çok yerde basılması saglanabilmektedir. Bu büyük teknolojik degişimler gazetenin hazırlanmasından basılmasına kadar geçen birçok aşamada eskiden insanların yaptığı çok sayıda işi ortadan kaldırmıştır.
Yeni yöntemlerde ise basımı yapılacak malzemenin filmleri alınır. Kimyasal bazi işlemlerden geçirilen bu filmlerden baskı kalıpları hazırlanır.
Birçok gazete saatte on binlerce gazete basabilen rotatif baskı makineleri ile basılır. Baskıda kullanılan kalıpları hazırlamanın başlıca iki yöntemi vardır. Artık terk edilmeye başlanan eski yöntemde, kalıplar linotip makinelerinde, harflerin kurşun alaşımından dökülerek satırlar biçiminde dizilmesiyle hazırlanır.

Gazete Formatları

Büyük boy: 578 mm x 380 mm: Özel konuları işleyen genellikle entellektüellere hitap eden gazete formatıdır
Tabloid: 380 mm x 300 mm: The Sun, The National Enquirer, The National Ledger, The Star Magazine, New York Post, The Globe gazeteleri gibi sansasyonel haberlere yer veren halka hitap eden gazetelerdir.
Berliner veya Midi: 470 mm x 315 mm: Avrupa gazeteleri genellikle bu boydadır. Örneğin Fransız Le Monde, İtalyan La Stampa. İnternet ve TV medyası karşısında sürekli kan kaybeden reklam gelirleri artıp baskı maliyetleri artan pek çok büyük boy gazetede midi formata dönmektedir. 12 Eylül 2005 tarihinde ünlü İngiliz gazetesi The Guardian midi formata dönmüştür. Belçika'da De Standaard ve İsviçre'den Fluck gibi ciddi içeriğe sahip gazetelerin tiraj kayıplarını ve maliyet sorununu çözmek amacıyla tabloid formata geçerek başarılı olmaları Türkiye'de de tartışılmış hatta Radikal gazetesinin tabloid olarak yayımlanması gündeme gelmiştir.
Kompakt: Gazete endüstrisinde kullanılan broadsheet kalitesindeki baskının, tabloid formata basılmasıyla ortaya çıkan gazete formatıdır. The Times gazetesi bu formatta basılmaktadır.

Gazete
MsXLabs.org

Yazı ve fotoğraf kullanarak halka güncel olaylara ilişkin haber, bilgi ve yorum getiren yayın organı. Genellikle günlük ve haftalık olmak üzere yayınlanan gazetelerde, yukarıda sayılanlara ek olarak hava durumu, borsa, televizyon yayın programları, spor olayları vb. yararlı bilgilere de yer verilir. İnsanlar okuyacakları gazete ya da gazeteleri seçerken çok çeşitli eğilimler içinde bulunur. Ayrıca gazetenin baskı kalitesi de bu seçimde etkili olur.

Gazete; radyo, televizyon, dergi gibi bir kitle iletişim aracıdır. Bunların tümüne birden medya adı verilir. Gazete ve dergilere de kısaca basın denilmektedir.
Türkiye’de ilk gazete 1831 yılında Takvîm-i Vak’ayi adıyla yayımlanmıştır. İlk Türk gazetecisi de Agâh Efendidir. Daha sonraları Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkâr, Hürriyet ve İbret gibi gazeteler yayın yaşamına girmiştir. 1928 yılında yapılan Harf Devrimi ile birlikte Türk gazeteciliğinde büyük gelişmeler olmuş, gazetelerde ayrıntılı haberler, fıkralar, makaleler, romanlar, öyküler, röportajlar yayımlanmaya başlanmıştır.
Günümüzde gazetecilikle ilgili teknoloji çok büyük bir gelişme göstermiştir. Türk gazeteciliği de teknolojik gelişmelere ayak uydurmuştur.
Gazetelerin habere yaklaşım biçimleri değişik özellikler gösterir. Kimi gazeteler haberciliğin ciddîlik, tarafsızlık gibi ögelerini öne çıkarırken kimileri de magazin boyutu üzerinde yoğunlaşırlar.
Okullar, sendikalar vb. kuruluşlar da gazete çıkarabilirler. Bunların tirajları sınırlı sayıdadır. Seslendikleri kitle ve amaçları bellidir. Günümüzde gerek içerik, gerekse teknik açıdan gazeteler çok büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Özellikle bütün birimlerde bilgisayar tekniklerinin kullanılmaya başlaması, halkın gazete okumaya yönelik ilgisinin tükenmeyeceği konusunda umut vermektedir.

Ansiklopedim.net

Gazete

Benzer Konular

Benzer Konular

MsXLabs Üye Girişi

Gazete

Benzer Konular

Benzer Konular