Karadeniz Bölgesi Tarım ve Hayvancılık

Karadeniz Bölgesi Tarım ve Hayvancılık

Tarım

Her mevsim yağış görülmesi, yaz kuraklığı isteyen ( buğday, arpa, yulaf, çavdar, mercimek, pamuk) ürünlerin yetişmesini önlemiştir. Kıyı kesimde tahılın yerini mısır almıştır.
Kış mevsiminde Doğu Karadeniz'de kış ılıklığı fındık, çay, turunçgil, zeytin gibi ürünlerin yetişmesini kolaylaştırmıştır. İç bölgelerde yağış azlığı orman örtüsünün azlığına, tahıl ve şekerpancarı gibi ürünlerin öne çıkmasına yol açar. Bölgede çalışan nüfusun %70'i geçimini tarımdan sağlamaktadır. En verimli tarım arazileri kuzeye bakan yamaçlarda görülür.
Bölgede yetişen başlıca tarım ürünleri şunlardır:

• Fındık: Trabzon, Giresun ve Ordu başlıca üretim alanlarıdır. Türkiye toplam üretiminin % 85'i bölgeden karşılanır.
• Çay: Giresun'dan Gürcistan'a kadar olan kıyı şeridinde yetiştirilir. Rize çevresinde yoğunlaşır. Türkiye toplam çay üretiminin %100'ü bu bölgeden karşılanır. Tabii ekim alanı en dar olan ürünlerimizdendir.
• Tütün: Daha çok Orta Karadeniz Bölümü'nde (Samsun, Amasya ve Tokat çevresi) yetiştirilir. Ayrıca Batı Karadeniz'de Düzce dolaylarında da üretimi yapılır. Türkiye toplam tütün üretiminin %13'ü bölgeden karşılanır.
• Mısır: Bütün kıyı boyunca yetiştirilir.
• Elma: Bölgede Amasya başta olmak üzere Kastamonu ve Tokat çevresinde yetiştirilir. Şekerpancarı: Amasya, Tokat, Kastamonu çevresinde tarımı yapılmaktadır. Keten-kenevir: Kastamonu başta olmak üzere Sinop, Zonguldak çevresinde tarımı gelişmiştir.
• Soya Fasulyesi: Ordu- Giresun çevresinde tarımı yapılmaktadır.
• Zeytin: Soğuktan korunmuş Çoruh vadi oluğunda ( Artvin -Yusufeli) tarımı yapılır.
• Turunçgiller: Kış ılıklığı sebebiyle Rize çevresinde tarımı yapılır.
• Kivi: Son yıllarda Rize ve Trabzon çevresinde tarımı yapılmaya başlamıştır.

Hayvancılık

Bölgede hayvancılık faaliyeti önemli bir ekonomik etkinliktir. Kıyı kesiminde bitki örtüsünün gür olması, yüksek dağ çayırlarının bulunması ve arazinin engebeli olması ve nemli iklim nedeniyle büyükbaş hayvancılık yapılır.
Bölgenin kuzeyindeki Karadeniz, balık potansiyeli bakımından zengindir. Türkiye balık üretiminin yaklaşık % 80'i Karadeniz'den karşılanır. Son yıllarda aşırı avlanma ve denizin kirlenmesi nedeniyle balık üretiminde düşme görülmüştür. Karadeniz'de 200 m den daha derinlerde zehirli gazlar sebebiyle canlı hayatı yoktur.
Küçükbaş hayvancılık bölgenin iç kesimlerindeki ovaların kenarlarında yaygındır.
Arıcılık faaliyetleri de bölgede gelişmiştir. Özellikle Rize-Anzer yöresinin balları çok ünlüdür.

Bakınız
> Karadeniz Bölgesi
> Karadeniz Bölgesi İklim Özellikleri

Karadeniz Bölgesi

halkının büyük çoğunluğu geçimini topraktan sağlar. Bölge tarımının kendine özgü bazı özellikleri vardır. Öteki bölgelerde egemen tahıl türü olan buğday, bu bölgenin kıyı kesiminde yerini mısıra bırakır. 1989’da Türkiye mısır üretiminin beşte ikisi Karadeniz Bölgesi’nde gerçekleştirilmiştir. Kıyı dağlarının gerisindeki ovalarda ise daha çok buğday elalir. Bölgede önemli miktarda arpa da yetiştirilir. Kızılırmak ve Yeşilırmak deltaları ile Gökırmak Vadisinin Boyabat kesimi ve Devrez Vadisinin Tosya kesiminde pirinç yetiştirilir. Baklagiller ekiminde ilk sırayı fasulye, sanayi bitkilerinde ise şeker pancarı alır.
Eskiden başta Samsun olmak üzere Tokat ve Amasya’da yaygın olan tütün üretimi giderek gerilemektedir. Bölgede yetiştirilen öteki önemli ürünler patates, soğan, ayçiçeği ve kendirdir. 1989’da Türkiye patates üretiminin beşte birinden fazlası Karadeniz Bölgesi’nde gerçekleştirilmiştir.
Karadeniz Bölgesi’nin özellikle doğu kesiminin en ünlü meyvesi fındıktır. Karadeniz kıyı şeridi yaygın olarak fındık ağaçlarıyla kaplıdır. Rize kıyılarında seyrek olan fındık alanları, Trabzon kesiminde sıklaştıktan sonra Giresun ve Ordu illerinde en yüksek düzeye ulaşır ve Orta Karadeniz Bölümü’nde gene seyrekleşir. Batı Karadeniz Bölümü’nde Bolu ilinin kıyı kesimindeki Akçakoca ile iç kesimde yer alan Düzce yöresinde de fındık bahçeleri vardır. Bağ bakımından zengin olmayan bölgede elma üretimi yüksek düzeydedir. Türkiye’de yalnızca Doğu Karadeniz Bölümü’nde yetişen çay ülkenin en önemli ürünlerindendir. 1989’da 662.549 ton yaş çay yaprağı üretilmiştir.

Tarım Ürünleri

Mısır : Kıyı kesiminde buğdayın yerini almıştır. Halkın temel besin maddesidir. Bölge mısır üretiminde 1. sırada yer alır. Ancak üretilen mısırın tümü bölge içinde tüketildiğinden ticari değeri yoktur.

Tütün : Karadeniz Bölgesi, üretimde Ege Bölgesi’nden sonra 2. sırada yer alır. Bafra Ovası (Samsun) en yoğun ekim yapılan alandır. Ayrıca Tokat, Amasya, Düzce Ovası (Bolu) ve Rize Yöresi’nde yetiştirilir.

Fındık : Kış ılıklığına gereksinim duyan fındık Karadeniz iklimine en uyumlu üründür. Türkiye üretiminin %84’ü Karadeniz Bölgesi tarafından karşılanır. Bütün Karadeniz kıyılarında, yer yer iç kesimlerde yetişmesine karşın, en yoğun olarak Ordu ve Giresun’da üretilir.

Çay : Muson iklimine uyumlu bir tarım ürünüdür. Bol nem ve kış ılıklığına gereksinim duyar. Trabzon – Rize arasında Doğu Karadeniz kıyılarında, denize dönük yamaçlarda yetiştirilir. Ülke üretiminin tamamını Karadeniz Bölgesi karşılar.

Pirinç : Bol suya gereksinim duyar. Akarsu vadi tabanlarında ekimi yapılır. Tosya, Boyabat, Çarşamba ovaları başlıca ekim alanlarıdır.

Şekerpancarı : Bol yağışlı olan Doğu Karadeniz kıyıları dışında tüm bölgede yetişme koşulları vardır. Ekim alanları Kastamonu, Çorum, Tokat, Amasya illerinde geniştir.

Keten-kenevir : Nemli iklim bitkisi olan keten Batı Karadeniz Bölümü’nde Kastamonu ve Sinop’ta yetiştirilir. Kenevir ise uyuşturucu özelliği nedeniyle devlet kontrolünde üretilir.

Meyve : Amasya’da elma, Kastamonu’da erik, Rize’de turunçgiller, Orta Karadeniz’de üzüm, Batı Karadeniz’de kestane tarımı yaygındır.

Hayvancılık

Bölgede hayvancılık faaliyeti önemli bir ekonomik etkinliktir. Kıyı kesiminde bitki örtüsünün gür olması, yüksek dağ çayırlarının bulunması ve arazinin engebeli olması ve nemli iklim nedeniyle büyükbaş hayvancılık yapılır.Türkiye’nin öteki bölgelerinde koyun sayısı sığır sayısının iki katına ulaşmasına karşın, Karadeniz Bölgesi’nde sığır varlığı daha çoktur (1984). Eskiden bölgenin başlıca hayvansal ürünü, büyük kentlerde aranan ve önemli ölçüde tüketilen, ama bitkisel yağ kullanımının yaygınlaşmasından sonra önemini yitiren Vakfıkebir yağıydı. Tavukçuluk ve arıcılık, hayvancılığın önemli dallarıdır. Bölgenin kıyı kesiminde balıkçılık önemli bir geçim kaynağıdır. Ülke balık üretiminin büyük bölümünü bölge karşılar; başlıca deniz ürünü hamsidir.

• Gür otlaklar ve nemli iklimi büyükbaş hayvancılığı yaygınlaştırmıştır
• Batı ve Orta Karadeniz iç kesimlerinde tiftik keçisi yetiştirilir.
• Balıkçılık önemli geçim kaynağıdır.
• Bolu Yöre’sinde arıcılık ve kümes hayvancılığı yaygındır.
• Büyük baş hayvancılık ön plandadır.
• Bölgenin kuzeyindeki Karadeniz, balık potansiyeli bakımından zengindir. Türkiye balık üretiminin yaklaşık % 80'i Karadeniz'den karşılanır. Son yıllarda aşırı avlanma ve denizin kirlenmesi nedeniyle balık üretiminde düşme görülmüştür. Karadeniz'de 200 m den daha derinlerde zehirli gazlar sebebiyle canlı hayatı yoktur.
• Küçükbaş hayvancılık bölgenin iç kesimlerindeki ovaların kenarlarında yaygındır.
• Arıcılık faaliyetleri de bölgede gelişmiştir. Rize-Anzer yöresinin balları meşhurdur.