Arama

Nötron Nedir?

Güncelleme: 29 Aralık 2017 Gösterim: 7.711 Cevap: 2
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
11 Kasım 2008       Mesaj #1
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
Bütün elementler atom denen çok küçük parçacıklardan oluşur ve her elementin atomu farklı bir yapıdadır. Bu ufacık atomla­rın kendileri de çeşitli parçacıklardan oluşur; her atomun merkezinde bir çekirdek ve bu çekirdeğin çevresindeki enerji katmanlarına ya da kabuklarına yerleşmiş elektronlar var­dır. Çekirdek ise, proton ve nötronlardan oluşmuştur
Nötronları 1932'de İngiliz fizikçi Sir James Chadwick keşfetti; bu buluşuyla da 1935 Nobel Fizik Ödülü'nü kazandı. Nötronlara bu adın verilmesinin nedeni, bu parçaların hiç elektrik yükü taşımamaları, yani elektriksel bakımdan nötr olmalarıdır. Nötron, protonla hemen hemen aynı kütleye sahiptir ve nötron­lar ile protonlar atom kütlesinin yüzde 99,9'unu oluşturur. Atom çekirdeğini oluştu­ran bu nötron ve protonlar bazen birlikte çekirdek parçacığı ya da nükleon olarak ad­landırılır. Nötron ve protonları bir arada tutan, doğadaki bilinen en büyük kuvvet olan güçlü nükleer etkileşim 'dir. Artı yüklü proton­ların birbirini iterek çekirdeğin dağılmasına yol açmalarını önleyen bu kuvvettir.
Bir proton ve bir elektronu olan hidrojen atomunun dışındaki bütün atomlarda nötron­lar vardır. Bir elementin atomunu başka bütün elementlerin atomlarından farklı kılan, o atomdaki nötron, proton ve elektronların sayısıdır. Bir elementin atom numarası (ya da proton sayısı), o elementin her atomundaki protonların sayısıdır. Bu sayı elektron sayısıy­la aynıdır ve bu elementin kimliğini ve özel­liklerini belirler. Bir atomun çekirdeğindeki proton ve nötronların toplam sayısı, o ele­mentin kütle numarasını verir. Bir atomdaki elektronların ve protonların sayısı, atomu elektriksel bakımdan dengede tutmak için aynı olmak zorundadır; ama nötron sayısı değişebilir. Bu nedenle, bir elementin atom numarası tek ve değişmezken, aynı element, kütle numaraları farklı olan biçimlerde bulu­nabilir. Aynı elementin değişik sayıda nötro­na sahip (kütle numaraları değişik) atomları­na, o elementin izotopları denir. Bugün artık pek çok elementin doğada, bir dizi farklı izotopunun karışımları halinde bulundukları bilinmektedir. Radyoaktif olan bir izotopa radyoizotop denir.
Sponsorlu Bağlantılar
Nötronlar elektrik yükü taşımadıkları için, bu parçacıklar ile eksi yüklü elektronlar ya da artı yüklü çekirdekler arasında herhangi bir etkileşim (itme) olmaz. Bu özellikten yararla nılarak belirli bir maddenin atom çekirdekle nötronlarla bombardıman edilebilir (dövübilir) ve maddenin çekirdeğinde bir değişim yaratılabilir. Bazen herhangi bir çekirdek, bir nötron soğurarak (emerek) daha büyük bir kütleye sahip olabilir. Ama çoğunlukla, nöt­ron soğuran bir çekirdek kararsız hale gelir ve ışınım salarak dağılır, yani bozunur; bu ışınım salma olayına radyasyon ya da radyoaktif ışıma denir. Tıp ve sanayide kullanılan radyo­izotoplar, nötron bombardımanı yoluyla üre­tilir. Nötronlar uranyum ve plütonyum gibi ağır atomların çekirdekleriyle çarpıştıkları zaman, çekirdek bölünmesi (fisyon) olayı gerçekleşir ve çok büyük bir nükleer enerji açığa çıkar.


MsxLabs & TemelBritannica

Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
2 Ocak 2016       Mesaj #2
Safi - avatarı
SMD MiSiM
NÖTRON a. (fr. neutron; neutr[e], yansız ve [electr]on, elektron'dan). Fiz. Elektriksel bakımdan yansız, kütlesi protonunkine çok yakın hadron parçacığı. (Nötron, atomların çekirdeğinde bağlı halde ya da serbest halde bulunabilir ama, bu durumda kararsızdır ve radyoaktifliğiyle bozunur). [Bk. ansikl. böl.]

Sponsorlu Bağlantılar
—Astrofiz. Nötron yıldızı, yozlaşmış maddelerden (temel bileşeni nötron gazıdır) oluşan son derece yoğun ve çok küçük boyutlu yıldız. (Kütlesi, 1,5 ile 3 Güneş kütlesi arasında değişen, yarıçapı ise yalnızca 10 km olan nötron yıldızlarının hacimsel kütleleri cm3'te 100 milyon ton düzeyindedir Bu yıldızlar süpernova patlamalarından geri kalan yıldız artıklarından meydana gelir ve gözlem sırasında pulsar olarak görünür.)

—Savunm. Nötron bombası, kaynaşma tepkimelerinden yararlanarak çalışan nükleer silah (bu tepkimelerde açığa çıkan enerjinin büyük bölümü çok hızlı hareket eden nötronlar biçimindedir). [Bk. ansikl. böl.]

—ANSİKL.
Nötronun bulunması. Nötronu 1932'de James Chadvvick buldu. O zamanlar, atom çekirdeklerini oluşturdukları varsayılan, bilinen tek atomaltı parçacıklar, elektronlar ve protonlardı. Bununla birlikte 1930’da, parçacıklarla bombardıman edilen kimi cisimlerin, yüklü parçacık algılayıcıları üzerinde etkisiz kalan (sıfır yük) ama ikincil etkileriyle ve özellikle bir parafin blok dışına proton fırlatılmasıyla kendini belli eden kimi parçacıkların yayımlandığı gözlemlendi; bu parçacıkların kütlesi protonların kütlesiyle aynı düzeydeydi. Chadvvick, nötron adını verdiği bu yeni parçacıkları, çekirdeği oluşturan öğeler olarak yorumladı. Günümüzde nötronun ayırtedici nitelikleri iyi bilinmektedir. Elektrik yükü sıfırdır (daha kesin olarak, nötron için olası bir yük konusunda en yeni ölçüler, e elektron yükü olmak üzere 10-19 elik bir üst sınır göstermiştir). Kütlesi M= 1,67495-10"27 kg'dır. Spini 1/2 değeriyle nitelenir. Nötron, baryonlar sınıfına aittir. Protondan daha az kararlıdır ve yaklaşık 12 dakikalık bir yaşam süresiyle, nötron - proton + elektron + karşı tnötrino tepkimesi uyarınca protona bozunur. (RADYOAKTİFLİK.)

Nötron kınnımı. Isıl nötronlar denen nötronların (çünkü enerjileri, oda sıcaklığında, ısıl çalkanma kinetik enerjisi düzeyindedir) angström düzeyinde yani kristallerdeki atomlararası uzaklıkla karşılaştırılabilir bir De Broglie dalga boyu vardır. Bu nedenle nötronların kırınımı, kristal haldeki katı cisimlerin atom yapısını belirlemeye yarar. Hafif atomları (özellikle hidrojen atomlarını) saptamada, X ışınlarının kırınımından daha üstün yanları vardır. Gerçekte X fotonlarının atomlarla, yalnızca bu atomların elektronları düzeyinde yaptıkları etkileşim, elektron sayısı düşük atomlar için (hidrojen atomları gibi) fazla önemli değildir; buna karşılık nötronlar atom çekirdeklerinin nükleonlarıyla etkileşir; dolayısıyla nötronlar elektron sayılarına bağlı olmadan atomlar tarafından kırınıma uğratılır. Nötronların bu kırınım özelliğinden, özellikle hidrojen bakımından zengin organik maddeleri incelemede yararlanılır.
Spin manyetik momenti sayesinde nötron, atomları bir manyetik moment taşıyan manyetik gereçleri incelemede seçkin bir araçtır. Karşıtferromanyetik maddelerin, kuramsal olarak öngörülen varlığı, deneysel olarak nötron kırınımıyla ortaya konmuştur. Öte yandan, ısıl nötronların enerjisi, kristal atomlarının kendi denge konumları çevresindeki titreşim enerjisine benzer. Dolayısıyla nötronların kırınımı, bu uyarmaların tayfını ve bunların ortak biçimini (fononlar ve manyonlar) belirlemeye olanak verir.

—Nük. müh. Serbest bir nötronla bir çekirdek arasında çeşitli tip etkileşimler vardır. Uranyum 235 gibi kimi ağır çekirdekler, bir nötronun çarpmasıyla iki (nadir olarak üç) parçaya ayrılabilir; bu parçalanma'dır. Bu son derece ısıveren tepkimede, yaklaşık 200 MeV'lik bir enerji açığa çıkar ve 2 ya da 3 nötron yayımlanır. Bu nötronların enerjisi değişkendir ve 2 MeV' ye yakın bir ortalamayla, 10 MeV'nin ötesine dek uzanır. Bu enerji, nötronlar ve bunların içinden geçtiği gereç atomlarının çekirdekleri arasındaki çarpmalarla yavaş yavaş azalır. Reaktörler fiziğinde, bu nötronların enerjileri, 0,1 MeV'den büyük olanları hızlı nötronlar, enerjileri 1 eV ile 0,1 MeV arasında olanları ara nötronlar, enerjileri 1 eV'nin altında olanları yavaş nötronlar adlarıyla belirtilir. İçinde bulundukları ortamın atomlarıyla ısıl dengede olacak biçimde yeterince yavaşlatılmış nötronlara, ısıl nötronlar adı verilir. Başlıca iki nükleer reaktör ailesi hızlı nötronlu reaktörler ile ısıl nötronlu reaktörlerdir. Birincilerde, parçalanmaları temel olarak hızlı nötronlar, İkincilerde ise ısıl nötronlar oluşturur.
Bilimsel araştırma ve sanayisel uygulamaların gereksinimleri için çeşitli nötron kaynakları kullanılır. En yeğin nötron kaynakları nükleer reaktörlerdir; bunlar kolayca saniyede, cm2 başına 1014 nötron düzeyinde akılar elde etmeye olanak verir. Küçük kaynaklar, a radyoaktif bir maddeyle, örneğin bir radyum ya da polonyum tuzuyla berilyumun bir karışımından oluşturulabilir; Öte yandan, nötronlar yayımlayarak kendiliğinden parçalanmaya uğrayan kaliforniyum 252 de kullanılabilir.

—Savunm. Nötron bombası. Daha açık olarak, güçlendirilmiş ışınımlı silah ya da küçültülmüş ısılmekanik etkili silah olarak adlandırılan bu bomba 1960Tı yıllarda ortaya çıktı. Nötron bombasında ısı ve darbe etkileri klasik nükleer silaha göre küçültülmüş, nükleer ışınımların etkisiyse (nötronlar ve ikincil gama ışımaları) güçlendirilmiştir. Örnek olarak bu tipten bir amerikan silahı gösterilebilir; bu silah 1 kt'luk bir enerji için, klasik 10 kt'luk bir bomba kadar nötron yayımlar. Oysa mekanik tahribat ışınları hemen hemen enerjinin küp kökü kadar değişir, yani yukar hoktasr da seçilen örnek için 2,15 oranında azalır. Eşit enerjide, 1 kt'luk bir nötron bombası, tam parçalanmaya dayalı 1 kt'luk taktik bir silahtan beş ile yedi kat daha fazla ani ışıma (nötronlar, gama ışımaları) yayar, etkinlik alanı aynı oranlardadır ve artık radyoaktif serpinti çok daha azdır. Nötron bombası önceleri füzesavar olarak kullanıldı (alçaktan uçan amerikan Sprint av önleme uçağı, 1975). Bu silah, önlemenin yapıldığı dost topraklar üzerinde önemli bir hasar meydana getirmeme gibi bir üstünlüğe sahiptir. Daha sonraları, bir zırhlı düşman birliğinin personelini ve darbe ve yangınla, bombalanan bölgenin çevrede oluşturacağı tahribatı en az düzeyde tutarak destek kuvvetlerini muharebe dışı bırakma yeteneğine sahip, kara muharebe alanlarında kullanılacak taktik bir savunma silahı olmuştur. Bu özellikleri sığınaklardaki sivillere ve yerleşim merkezlerindeki halka gelebilecek zararları azaltmayı sağlar. Üstelik toprak, nötronları klasik bir zırhtan çok daha etkili bir biçimde durdurduğundan savunma yapanlar oldukça yakın bir patlamadan toprak altına girerek korunabilirler; bu da, zırhlı araçların açığa çıkıp toplandıkları savunma hattı yakınlarında kullanım olanağını yaratır. Bu silah kendi türünde ilk değildir: nükleer olmayan silahlar içinde, çok daha dar bir alanda, çeşitli etkilere sahip pek çok silah örnek gösterilebilir.

Kaynak: Büyük Larousse

Avatarı yok
nötrino
Yasaklı
29 Aralık 2017       Mesaj #3
Avatarı yok
Yasaklı

Nötron Nedir? / Nötron Hakkında!


Nötron yüksüz, yüksüz olduğu için de çok girici temel bir parçacıktır. Ancak kendi kütlesine yakın kütleli parçacıklarla çarpıştırılarak durdurulabilir.

Ağır su, parafin gibi içeriğinde protonu bol olan maddeler nötronu iyi tutan maddelerdir. Çünkü protonun kütlesi nötronun kütlesine çok yakındır. Bu açıdan reaktörlerde moderatör olarak ağır su kullanılır.

Benzer Konular

24 Nisan 2014 / FSDFS Soru-Cevap
11 Nisan 2013 / tuğçe yıldız Taslak Konular
3 Eylül 2011 / NihLe Taslak Konular
9 Eylül 2014 / nötrino Uzay Bilimleri
4 Mayıs 2013 / nötrino Uzay Bilimleri