Eşdeğer Ağırlık Nedir?
Ziyaretçi
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs.org
Eşdeğer Ağırlık
Bir elementin 1 atom-gram (1,008 gram) hidrojenle ya da yarım atom-gram (8,000 gram) oksijenle birleşebilecek miktarı. Her elementin bir atom gramında Avogadro sayısı kadar atom olduğundan, bir elementin eşdeğer gramı, Avogadro sayısı kadar elektron alan ya da verebilen miktarıdır. Bir elementin eşdeğer gramı, atom gramının, değerliğine bölümüdür. Bileşiklerin eşdeğer gramları, formül gramlarının, asitler için yer değiştiren hidrojen sayısına; bazlar için yer değiştiren hidroksil grubu sayısına, tuzlar için pozitif iyon toplam değerine ve yükseltgen ya da indirgenler için ise alınan ya da verilen elektron sayısına bölümüdür.
Ekivalent (eşdeğer) gram: Ekivalent tartısına karşılık olan sayının gram cinsinden ifadesine ekivalent gram adı verilir. Bir ekivalent gram flor, 19 gram flor demektir. Eşdeğer ağırlık teriminin izahı ile ilgili bazı örnekler:
1) Amonyak, NH3, 3 hidrojen atomu ile birleşmiş, 1 azot atomu ihtiva eder. Hidrojenin eşdeğer ağırlığı atom ağırlığına eşit olduğu için, azotun eşdeğer ağırlığı atom ağırlığının 1/3’ü kadar olup, tesir değeri (valensi) 3’tür.
2) Mağnezyum oksit, MgO, 1 atom magnezyumla, 1 atom oksijen ihtiva ediyor. Oksijenin eşdeğer ağırlığı atom ağırlığının 1/2’si olduğu için mağnezyumun da eşdeğer ağırlığı, atom ağırlığının 1/2’si kadar olup, tesir değeri ikidir.
Bir bileşiğin eşdeğer tartısı o bileşiğin girdiği reaksiyonun gidişine bağlıdır. Asit-baz reaksiyonları için bir asidin eşdeğer tartısı 1 mol (1,0089 g) H iyonu veren gram sayısı, bir bazın eşdeğer tartısı ise 1 mol OH- iyonu veren veya 1 eşdeğer gram asitle reaksiyona giren gram sayısına eşittir. H2SO4 için eşdeğer tartı formül tartısı/2 ve Al(OH)3 için formül tartısı/3 olur. Buna göre “H2SO4’ün tesir değeri 2 ve Al(OH)3’ün tesir değeri 3’tür.” denir. Tuzlar için tesir değeri tuzun içinde bulunan pozitif yük sayısına eşittir. Mesela K2CO3 için eşdeğer, tartı, formül tartısı/2’dir. Çünkü çözündüğünde (+1) değerlikli 2 potasyum iyonu verir. Redoks reaksiyonlarında tesir değeri veya eşdeğer ağırlık, reaksiyon sırasında, söz konusu bileşiğin aldığı veya verdiği elektron sayısı ile bulunur. Potasyum iyodat (KIO3) potasyum iyodürle (KI), iyoda I2 indirgendiğinde, beher KIO3 başına üç molekül I2 teşekkül eder:
KIO35KI+6HCl ® 3I2+3H2O+6KCl
İyodun eşdeğer ağırlığı, molekül ağırlığının 1/2’si kadar olduğu için, bu reaksiyonda potasyum iyodatın eşdeğer ağırlığı formül tartısının 1/5’i kadardır. Yani potasyum iyodatın (KIO3) tesir değeri 5’tir. Bir başka ifadeyle bu bileşik indirgenirken 5 elektron almıştır.
kaynak
Sponsorlu Bağlantılar
Bir elementin 1 atom-gram (1,008 gram) hidrojenle ya da yarım atom-gram (8,000 gram) oksijenle birleşebilecek miktarı. Her elementin bir atom gramında Avogadro sayısı kadar atom olduğundan, bir elementin eşdeğer gramı, Avogadro sayısı kadar elektron alan ya da verebilen miktarıdır. Bir elementin eşdeğer gramı, atom gramının, değerliğine bölümüdür. Bileşiklerin eşdeğer gramları, formül gramlarının, asitler için yer değiştiren hidrojen sayısına; bazlar için yer değiştiren hidroksil grubu sayısına, tuzlar için pozitif iyon toplam değerine ve yükseltgen ya da indirgenler için ise alınan ya da verilen elektron sayısına bölümüdür.
Ekivalent (eşdeğer) gram: Ekivalent tartısına karşılık olan sayının gram cinsinden ifadesine ekivalent gram adı verilir. Bir ekivalent gram flor, 19 gram flor demektir. Eşdeğer ağırlık teriminin izahı ile ilgili bazı örnekler:
1) Amonyak, NH3, 3 hidrojen atomu ile birleşmiş, 1 azot atomu ihtiva eder. Hidrojenin eşdeğer ağırlığı atom ağırlığına eşit olduğu için, azotun eşdeğer ağırlığı atom ağırlığının 1/3’ü kadar olup, tesir değeri (valensi) 3’tür.
2) Mağnezyum oksit, MgO, 1 atom magnezyumla, 1 atom oksijen ihtiva ediyor. Oksijenin eşdeğer ağırlığı atom ağırlığının 1/2’si olduğu için mağnezyumun da eşdeğer ağırlığı, atom ağırlığının 1/2’si kadar olup, tesir değeri ikidir.
Bir bileşiğin eşdeğer tartısı o bileşiğin girdiği reaksiyonun gidişine bağlıdır. Asit-baz reaksiyonları için bir asidin eşdeğer tartısı 1 mol (1,0089 g) H iyonu veren gram sayısı, bir bazın eşdeğer tartısı ise 1 mol OH- iyonu veren veya 1 eşdeğer gram asitle reaksiyona giren gram sayısına eşittir. H2SO4 için eşdeğer tartı formül tartısı/2 ve Al(OH)3 için formül tartısı/3 olur. Buna göre “H2SO4’ün tesir değeri 2 ve Al(OH)3’ün tesir değeri 3’tür.” denir. Tuzlar için tesir değeri tuzun içinde bulunan pozitif yük sayısına eşittir. Mesela K2CO3 için eşdeğer, tartı, formül tartısı/2’dir. Çünkü çözündüğünde (+1) değerlikli 2 potasyum iyonu verir. Redoks reaksiyonlarında tesir değeri veya eşdeğer ağırlık, reaksiyon sırasında, söz konusu bileşiğin aldığı veya verdiği elektron sayısı ile bulunur. Potasyum iyodat (KIO3) potasyum iyodürle (KI), iyoda I2 indirgendiğinde, beher KIO3 başına üç molekül I2 teşekkül eder:
KIO35KI+6HCl ® 3I2+3H2O+6KCl
İyodun eşdeğer ağırlığı, molekül ağırlığının 1/2’si kadar olduğu için, bu reaksiyonda potasyum iyodatın eşdeğer ağırlığı formül tartısının 1/5’i kadardır. Yani potasyum iyodatın (KIO3) tesir değeri 5’tir. Bir başka ifadeyle bu bileşik indirgenirken 5 elektron almıştır.
kaynak
