Diş Protez Teknikeri (Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri)

TANIM Kaybedilmiş dişlerin ve fonksiyonlarının yeniden oluşturulmasını sağlamak amacıyla; diş hekimi tarafından planlanan tedavi şekline göre çene ve yüz bölgesine uygulanan hareketli ve sabit diş ve çene protezlerinin laboratuvar çalışmalarını yapan veya yapılmasını sağlayan kişidir.

GÖREVLER Diş Protez Teknikerleri/Ağız ve Diş Sağlığı Teknikerleri, diş hekiminin oluşturduğu tedavi planına göre aşağıdaki laboratuar uygulamalarını yapar veya yaptırır. - Diş hekimince alınan ağız ölçülerinden model hazırlar, - Hazırlanan modeller üzerinde; sabit ve hareketli bölümlü protezlerin şekillendirilmesini, döküm yöntemiyle çoğaltılmasını, bunlara tesviye ve cila ile estetik görünüm vererek ağızda kullanılmaya uygun hale getirilmesini sağlar, - Diş hekiminin tam dişsiz veya yarı dişli iken aldığı ağız ölçülerine uygun, hareketli tam ve bölümlü protezlerin hazırlanmasında, diş dizimi, mum modelaj ve akrilik işlemlerinin yapılmasında görev alır, - Çatlayan ve kırılan protezlerin tamirini yapar, - Diş hekiminin uyguladığı tedavi süreci boyunca planladığı hareketli ortodontik apareyleri hazırlar. - Kullandığı aletlerin bakımı ve basit onarımını yapar.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Elektrikli aletler; Tur motoru, mikromotor, alçı kesme motoru, cila motoru, vibratör, kumlama cihazı, döküm potası, parelelometre, El aletleri; Çeşitli boy ve şekillerde ateş spatülleri, modelaj spatülleri, bol kabı, bol kaşığı, alçı bıçağı, alçı makası, alçı kesme testeresi, farklı amaçlar için kullanılan makas ve pens çeşitleri, Protezlerin hazırlanmasında kullanılan maddeler; Alçı, silikon, revetman, pomza, döküm maddeleri (değerli değersiz metal alaşımları), akrilikler (takma dişlerin yapıştırıldığı malzeme), seramik tozları, modelaj mumları, okluzar ve ispirto ocağı gibi malzemeler.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Diş protez teknikeri/ağız ve diş sağlığı teknikeri olmak isteyenlerin; - Temel bilimlere ilgi duyan, - Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme ve bunu elindeki malzemeye aktarabilme gücüne sahip, - El ve parmak becerisi olan ve bu organları ile çalışmasına engel olacak özürü olmayan, - Renkleri ayırdedebilen ve ayrıntılara dikkat eden, - Estetik anlayış ve görüşü gelişmiş, - Sorumluluk sahibi ve grup çalışmaları yapabilecek kimseler olmaları gerekir. Kimyasal madde ve toz alerjisi olanlar bu mesleği yaparken zorlanabilirler.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Diş protez teknikerleri/ağız ve diş sağlığı teknikerleri genellikle lâboratuar ortamlarında çalışırlar. Çalışırken birinci derecede malzeme ve aletlerle ilgilidirler, hastalarla doğrudan iletişimleri yoktur Büyük ve gelişmiş laboratuarlarda çok farklı sayıda bölüm ve bu bölümlerde çalışan birden fazla kişiler bulunmaktadır..Bu farklı bölümlerde yapılan işe bağlı olarak çalışma ortamı aydınlatma, oturma ve havalandırma açısından değişiklikler göstermektedir. Metal döküm ve tesviye işlerinin yapıldığı ortamlar genellikle gürültülü ve tozludur. Akrilik ve porselenle çalışılan ortamlar daha temizdir. Çalışma saatleri değişken olup, geç saatlere kadar hatta hafta sonları ve resmi tatillerde de çalışılabilmektedir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI - Diş protez teknikerleri; devlet hastaneleri, diş hastaneleri, üniversite hastaneleri gibi kamu kuruluşlarında oluşturulan diş protez laboratuarlarında, özel kesime ait özel diş protez laboratuarlarında iş bulabilirler. Kendilerinin açabilecekleri diş protez laboratuarlarında da çalışabilirler. - Diş protez teknikerleri, diş hekimlerinin yönlendirmeleri doğrultusunda çalıştıkları için diş hekimlerinin yoğun olarak çalıştığı il, ilçe ve bölgelerde çalışırlar. - İş bulma konusunda cinsiyet farkı yoktur. Çalışma ortamı ve çalışma saatleri işyeri seçiminde etkili olmaktadır.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, üniversitelere bağlı sağlık hizmetleri meslek yüksek okullarının "Diş Protez ve Ağız ve Diş Sağlığı" programlarında verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI - Meslek liselerinin Diş Protez Teknisyenliği bölümünden mezun olanlar “Diş Protez Teknikerliği ve Ağız ve Diş Sağlığı” ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. - Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara isteklerine ve ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir. Bunun için bu kişilerin ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri ve yeterli “Sayısal (SAY)” puanı almaları gerekir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi 2 yıldır. Eğitim süresince; anatomi, implant protezler, diş anatomisi ve oklüzyon, teknikerler için kimya-fizik, davranış bilimleri, protez I-II, maddeler bilgisi ve meslek teknolojisi, ortodontik apereyler, protetik freze tekniği, modern protez gibi meslek dersleri yanında, Türk dili, yabancı dil ve Atatürk ilkeleri ve İnkılap Tarihi gibi genel kültür dersleri okutulur. Ayrıca, özel diş protez laboratuarlarında 45 işgünü yaz stajı uygulaması vardır.

MESLEKTE İLERLEME “Diş Protez Teknikerliği” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, Sağlık Eğitimi lisans programına dikey geçiş yapabilirler. BENZER MESLEKLER: Diş Hekimi, Diş Protez Teknisyeni.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU - Mesleki eğitim süresince isteyen öğrenciler Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu öğrenim kredisi ve yurt hizmetlerinden faydalanırlar. Vakıfların, kamu ve özel kurum ve kuruluşlarının sağladığı burslardan yararlanabilirler. - Eğitim sonunda devlete ait hastanelerde bulunan diş protez laboratuarlarında çalışanlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre aylık alırlar. Ücretler kıdeme göre ve yıllık belirlenen oranlarda artış göstermektedir. Hastane döner sermayesinden yararlanabilirler. - Özel diş protez laboratuarlarında çalışıldığında ücretler anlaşmalara göre belirlenmektedir. Genellikle ilk işe başlayışta asgari ücretin 3-3,5 katı civarında ücret alınmaktadır.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER - İlgili Eğitim Kurumları, - Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Meslek Danışma Merkezi, - Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü İl ve Şube Müdürlükleri.

DİŞ PROTEZ TEKNİSYENİ

TANIM

Diş hekiminin kendisine verdiği ölçülere göre hastanın eksik olan diş ve ağız dokularını tamamlayan ve düzenleyen, protez ve diş köprülerini yapan kişidir.

GÖREVLER

- Diş hekimince alınan ağız kalıbı üzerine alçı ile suyu karıştırarak yaptığı hamuru dökerek, alçı model elde eder,
- Alçı kalıptan akrilik denilen maddeyi çıkarır,
- Diş hekimince yapılan provadan gelen dişleri mumlayarak diş eti şeklini verir,
- Dişleri mum kalıbın yerine plastik kalıba yerleştirir (mufta safhası),
- Kalıptan çıkardıktan sonra, tesviye (fazlalıkların alınması) işlemini yapar,
- Protez cilası yapar,
- Kırılan protezleri tamir eder,
- Kron köprü yapar,
- Çarpık dişlerin düzeltilmesi için gereken malzemeleri hazırlar (bağlama kanalları),
- Kullandığı aletlerin bakımını yapar.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

- Kıymetli ve kıymetsiz metal alaşımları, alçı, mum, porselen tozları, cila, plastik vb.,
- Elektriksiz el aletleri (mufla, bol bol kaşığı, modelaj, ateş spatülü, pense çeşitleri, makas, testere vb.),
- Elektrikli el aletleri ve makineler (tur motorları ve mikromotorlar).

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Diş protez teknisyeni olmak isteyenlerin;
- El becerisine sahip,
- Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,
- Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneğine ve estetik görüşe sahip,
- Renkleri ayırdedebilen,
- Ayrıntılara dikkat edebilen
kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Diş protez teknisyenleri, diş laboratuarlarında görev yaparlar. Çalışma ortamı farklılık gösterebilir. Metal döküm ve metal tesviye işlerinin yapıldığı laboratuarlar tozlu ve gürültülü olabilir. Akrilik ve porselen çalışması yapılan kısımlar temiz ortamlardır. Birinci derecede malzeme ve aletlerle çalışılır. Diş Protez teknisyenleri Diş hekimleri ile iletişim içinde görev yaparlar.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Diş protez teknisyenleri özel diş laboratuarlarında, kliniklerde ve kamu ve özel hastanelerde iş bulabilirler. Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde iş bulma şansları biraz azdır.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Meslek eğitimi Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık meslek liselerinin “Diş Protez” bölümlerinde verilmektedir.
Ayrıca; Mesleki Eğitim Merkezlerinde “Diş Protezcisi” mesleğinin eğitimi verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Sağlık Bakanlığına bağlı Sağlık meslek liselerine girebilmek için, ilköğretim okulu mezunu olmak gerekmektedir. Eğitim kurumuna kayıt diploma notu başarısı dikkate alınarak yapılmaktadır.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır.
Eğitim süresince öğrenciler, meslek dersleri olarak Diş Morfolojisi, Tam protezler, Bölümlü Protezler, Sabit Protezler, Ortodonti, Mikrobiyoloji, Çene-Yüz Protezleri, İlkyardım, Sağlık İstatistiği, Hastalıklar Bilgisi ve genel kültür dersleri okutulmaktadır.

MESLEKTE İLERLEME

Sağlık meslek liselerinin “Diş Protez Teknisyenliği” bölümünden mezun olanlar istedikleri takdirde, Ağız Diş Sağlığı , Ağız ve Diş Sağlığı, Diş Protez, Sağlık Kurumları İşletmeciliği ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde bu proğramlara kayıt yaptırma hakkına sahip olurlar.

Çeşitli üniversite ve özel laboratuarların düzenledikleri ücretli kurslara katılarak mesleki bilgi ve becerilerini artırabilirler.
BENZER MESLEKLER: Diş protez teknikeri, Protez ortez teknikeri.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

Eğitim süresince kazanç söz konusu değildir. Kamu kesiminde çalışanlar sağlık hizmetleri sınıfından asgari ücretin yaklaşık 2-3 katı tutarında ücret almaktadırlar.
Özel işyerlerinde çalışanların ücreti ise işyerinin durumuna göre ve çalışan kişinin beceri ve deneyimine göre değişiklikler gösterir.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili Eğitim Kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü İl ve Şube Müdürlükleri.