İklimlendirme ve Soğutma Teknikeri

TANIM Çeşitli gıda ve sanayi ürünlerinin uygun ortamlarda özelliklerini yitirmeden saklanması ve işlenebilmesi amacıyla, endüstriyel soğutma ve iklimlendirme sistemleri ile binaların iklimlendirme sistemlerini kuran, maliyet hesapları ile gerektiğinde bakım ve onarım işlemlerini yapan teknik elemandır.

GÖREVLER - Çeşitli tarımsal ve endüstriyel ürünlerin saklanması için uygun sıcaklık ve nem düzeyleri ile saklama sürelerini inceler, - Soğutma ve iklimlendirme sistemlerinin kurulacağı mekanlar ve 100 m2'ye kadar olan tesisler için projeler hazırlar, - Soğutma, iklimlendirme ve havalandırma sistemlerini tasarlar, uygun elemanları seçer ve maliyetini hesaplar, - Sistemi kurar ve devreye alır, - Kurulmuş soğutma ve iklimlendirme sistemlerinde uygun periyodik bakım işlemlerini yapar, - Her türlü soğutucu, iklimlendirici tesisatın bakım ve onarımını yapar.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Soğutma kompresörü ve yardımcı elemanları, akışkan kontrol cihazları, vakum pompası, şarj silindiri, basınç manifoldları, su soğutma kuleleri, elektriksel ölçme aletleri, oksi-asetilen kaynak seti, bakır boru bağlantı aletleri, bakır boru şekillendirme aletleri, termostatlar, hava hızı ölçüm cihazları, hava kanalı yapımında kullanılan aletler, bilgisayar ve ilgili yazılımlar.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İklimlendirme soğutma ve teknikeri olmak isteyenlerin; Fen bilimlerine, özellikle fiziğe ilgili ve bu konuda başarılı, - Elleri ve gözleri sağlam, bunları eşgüdümle kullanabilen, - Bedence güçlü ve dayanıklı, - Mekanik ilişkileri ve şekil ilişkilerini algılayabilen, - Tasarım ve çizim yeteneğine sahip kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI İklimlendirme soğutma ve teknikerleri kapalı yerlerde, soğuk ve sıcak ortamlarda görev yaparlar. Çalışırken yüksek yerlere çıkmaları gerekebilir. İklimlendirme soğutma ve teknikerleri işçilerle, gerektiğinde makine mühendisleri ve işverenlerle iletişim halinde çalışırlar.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI İklimlendirme soğutma ve teknikerleri çeşitli tesislerdeki soğutma ve havalandırma sistemlerinin işletilmesi, bakım ve kontrolü gibi hizmetleri yapmak üzere kamu ve özel sektör kuruluşlarında görev alabilirler.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi çeşitli üniversitelere bağlı meslek yüksekokulların “İklimlendirme ve Soğutma” programında verilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Meslek Liselerinin Sıhhı Tesisat, Sıhhı Tesisat- Kalorifercilik-Isıtma, Soğutma ve İklimlendirme,Tesisat Teknolojisi (Isıtma Doğalgaz), Tesisat Teknolojisi (Isıtma ve Tesisat) ,Tesisat Teknolojisi (Isıtma ve Sıhhı Tesisat), Sıhhı Tesisat, Tesisat Teknolojisi, bölümlerinden mezun olanlar İklimlendirme- Soğutma ön lisans programlarına sınavsız geçiş için başvurabilirler. Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler. Meslek liselerinin sınavsız geçiş için belirlenen bölümleri dışındaki bölümlerden ya da liselerden mezun olanlar/olacaklar ise ÖSYM Başkanlığınca yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girmeleri, yeterli “Sayısal (SAY)” puanı almaları koşulu ile sınavsız yerleştirme sonunda kontenjan kalırsa ek yerleştirme ile açık olan programlara istedikleri taktirde Y-ÖSS puanlarına göre yerleştirilebileceklerdir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitimin süresi 2 yıldır (önlisans). Eğitim süresince; Matematik, Fizik, Bilgisayar, Soğutma ve İklimlendirme İlkeleri, İklimlendirme Sistemleri, Koruyucu Bakım ve Arıza Teşhisi, Klima Teknolojisi, Genel ve Mesleki Malzeme Bilgisi, Teknik ve Meslek Resmi, Genel Yapı Bilgisi, Elektrik Tesisat Bilgisi, İş güvenliği, Ekonomi gibi dersler okutulmaktadır. Birinci sınıfta ortak dersler alan öğrenciler ikinci sınıftan itibaren "Soğutma Teknikerliği" ve "İklimlendirme Teknikerliği" olmak üzere iki ayrı dalda eğitim-öğretim görmektedirler.

MESLEKTE İLERLEME Ön lisans programını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında (DGS) başarılı oldukları taktirde, · Makine mühendisliği, · Tesisat Öğretmenliği Lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler. - Tekniker olarak çalışan kişi isterse soğutma, iklimlendirme, ısıtma alanlarından birinde uzmanlaşabilir. Ayrıca, işyerinde idareci konuma yükselebilir. BENZER MESLEKLER: Soğutma ve havalandırma teknisyenliği, soğutma sistemi operatörlüğü, ısıtma ve havalandırma cihazı operatörlüğü, soğutma iklimlendirme teknisyenliği.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU - Eğitim süresi boyunca staj dönemleri hariç herhangi bir kazanç söz konusu değildir. Öğrenci staj döneminde işverenin belirleyeceği bir miktarda ücret alabilir. - Öğrencilik süresince çeşitli kamu ve özel kurum ve kuruluşlardan burs, kredi, harç alınabilir. Bunlar karşılıklı (geri ödemeli) veya karşılıksız olabilmektedir. - Eğitim sonrası kazanç çalışılan sektör ve işletmeye göre değişebilmektedir. Kamu sektöründe teknik hizmetler sınıfında ücret alınmaktadır. Özel sektörde ise net asgari ücretin 2 katı civarında ücretle başlayıp yetenek ve deneyimine göre daha da yükselebilmektedir. - Kendi işyerini açan teknikerlerin kazancı da çalışma durumuna göre değişmektedir. - İlgili eğitim kurumları, - Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi, - Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl Müdürlükleri.

Yaygın olarak kullanılan soğutma kulelerinde, kulenin içinden geçerken suyun hava ile teması sonucu bir kısmı buharlaşarak atmosfere verilir, bu esnada soğutma suyu üzerindeki ısının bir kısmı buharlaşma vasıtası ile atmosfere verilerek suyun soğuması sağlanmış olur. Soğutma kulelerinin çalışma prensibi, suyun hava ile karşılaşma şekline göre ikiye ayrılır.

Karşı akışlı soğutma kuleleri:
Su ve havanın 180 derecelik bir açı oluşturacak şekilde karşı karşıya geldiği sistemlerdir. Su dağıtımı oluklu bir sistemle yapılabileceği gibi trake adı verilen basınçlı bir borulama sistemiyle de gerçekleştirilebilir. Nozullar aracılığıyla minimize edilen su dolgu üzerindeyken, kulenin dört bir yanından içeriye hızla nüfuz eden hava ile karşılaşır ve ısı transferi gerçekleştirilir. Soğuk su, alt havuzda bir araya getirilir ve sisteme basılır.

Çapraz akışlı soğutma kuleleri
Su ve havanın 90 derecelik bir açı oluşturacak şekilde karşı karşıya geldiği sistemlerdir. Su dağıtımı doğal bir şekilde, yerçekiminin gücü ile gerçekleşmektedir. Sıcak su dağıtım havuzu üzerine sistematik şekilde konuşlandırılmış olan nozullar aracılığıyla su minimize edilir ve dolgu üzerine gönderilir. Hava giriş panjurlarından gelen hava ile dolgu yüzeyinde karşılaşan su arasında ısı transferi gerçekleşir ve alt havuzda toplanan soğuk su tekrar sisteme basılır.

Karşı akışlı tip kulelerde su yukarıdan aşağı akarken, havada aşağıdan yukarıya hareket ederek su ile temas eder. Çapraz akışlı tiplerde ise, su yine yukarıdan aşağı akarken, bu kez hava yatay olarak hareket eder.

Karşı ve çarpraz akışlı kuleler arasında yıllardan beri süregelmekte olan bir rekabet söz konusudur. Buna karşın birinin diğerinden daha üstün olduğu söylenemez. Hangi prensiple çalışırsa çalışsın bir soğutma kulesinden azami verimi alabimek için ortam koşulları ve su özellikleri dikkate alınmalıdır. Genelde yaygın olarak kullanılan tiplerde, kule üzerinden fıskiye sistemi ile homojen biçimde kulenin altındaki dolgu alanına püskürtülen su, kule üzerindeki fanlar ile dolgu alanından yukarıya emilen hava ile karşılaşarak soğur ve bir kısmı buharlaşır. Buharlaşma ile nem miktarı artan hava fanların emişi ile kule içinden atmosfere gönderilir. Bu sayede soğuyan su dolgu alanına birikir ve oradan sisteme gönderilir.