Arama

Önemli İcatlar - Otobüs

Güncelleme: 3 Aralık 2010 Gösterim: 11.908 Cevap: 0
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
14 Kasım 2008       Mesaj #1
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
OTOBÜS Çok değişik biçim ve büyüklükte otobüsler vardır. İngiltere'de ve başka bazı ülkelerde iki katlı otobüslere rastlanır. Birçok ülkede, özel olarak döşenmiş hava hatların­dan aldığı elektrikle çalışan troleybüsler bulu­nur. Dünyanın pek çok kentinde de körüklü otobüsler (köşeleri dönerken orta bölümleri bükülebilen, eklemlenmiş otobüsler) çalışır. Kentte olsun, kasabada olsun, otobüs en uygun ve yaygın ulaşım aracıdır. İki katlı ve körüklü otobüsler öbür otobüslerden daha çok yolcu taşıyabilir.

Sponsorlu Bağlantılar
Otobüsün Tarihsel Gelişimi

İlk otobüsler atla çekiliyordu ve ilk kez 1662'de Paris'te hizmete konmuştu. Hükümet sıradan insanların otobüse binmesini yasakla­mış, bundan yararlanma hakkını yalnızca zenginlere tanımıştı. Fransa'da otobüslerin yaygın olarak kullanılmaya başlaması ancak 1820'lerde gerçekleşti; hizmete konan bu araçlara da, Latince'de "herkes için" anlamı­na gelen "omnibus" adı verildi. Kısa bir süre sonra "omni" atılıp ad kısaltıldı. İngiltere'de ilk otobüs hizmeti Londra'da 1829'da başladı. Bu ilk otobüsler atla çekiliyordu; 1830'da buharla işleyen bir posta arabası da hizmete girdi.
1832'de New York'ta tramvay işlemeye başladı. Tramvayın otobüsten farkı, caddeye gömülü raylar üzerinde gitmesidir. İlk tram­vayların o dönemin otobüslerine göre bir üstünlüğü vardı: Karayollarının bozuk olma­sına karşılık raylar düzgündü ve karayolunun üstünde iki atın çekebildiği bir yükü, ray üstünde tek at çekebiliyordu. 19. yüzyılın sonlarında büyük kentlerin pek çoğunda atlı tramvay ve atlı otobüs işletmeleri kurulmuş­tu. İstanbul'da 1871'de, İzmir'de ise 1884'te atlı tramvay seferleri başlamıştı.
Çok geçmeden atın yerini mekanik güç aldı. İngiltere'de ilk elektrikli tramvay 1886'da Blackpool'da işlemeye başladı. ABD'de ise başarıyla çalışan ilk elektrikli tramvay hattı, 1887'de Virginia'daki Rich­mond kentinde hizmete girdi. Elektrikli tram­vaylar, elektriği genellikle hava hattından alırlar; ama bu elektrik akımının caddeye gömülü üçüncü bir raydan alındığı bazı tram­vay sistemleri de vardır. Tramvay kısa bir süre içinde büyük kentlerin çoğuna yayıldı. İstanbul ve İzmir'de de I. Dünya Savaşı yılla­rında atlı tramvayların yerini elektrikli tram­vaylar aldı.Benzin motoruyla çalışan otobüsler de o sıralarda ortaya çıktı. 1895'te Almanya'da sekiz yolcu taşıyabilen bu tür bir otobüs yapıldı. 1904'te Londra'da işlemeye başlayan ilk motorlu otobüs iki katlıydı.
Başlangıçta otobüsler pahalıydı; bunun ne­denlerinden biri tekerlek lastiklerinin kauçuk dolgu olmasıydı. Ama 1920'lerde havalı las­tiklerin geliştirilmesi ve dizel motorlarının benzin motorlarının yerini alması otobüs fi­yatlarını ve işletme giderlerini büyük ölçüde düşürdü. Böylece otobüsler hızla tramvayla­rın yerini almaya başladı.

Otobüsler en önemli kent içi toplu taşıma aracı olma özelliklerini sürdürürken, kulla­nım alanları kırsal kesimlere doğru da taşma­ya başladı. Çoğu ülkede kırsal kesimleri kapsayan geniş bir otobüs ağı kuruldu ve 1950'lerde düzenli otobüs işlemeyen hemen hemen hiçbir köy kalmadı. Özel otomobilkullanımının yaygınlaştığı 1960'larda otobüsle taşımacılık bir süre gerilediyse de, daha son­raları demiryolu taşımacılığındaki gerileme uzun yol otobüs şirketlerine çok sayıda yolcu kazandırdı. Ama gene de yerel yerleşim noktalarına, özellikle de ülkenin uzak kesim­lerine yapılan otobüs seferlerinde büyük dü­şüşler oldu. Havayolu taşımacılığı da bu düşüşte etkili oldu.

Kent İçi Taşımacılık

Bütün kentlerde otobüs taşımacılığı, otomo­billerin olduğu kadar, metro işletmelerinin de şiddetli rekabetiyle karşı karşıyadır. Ne var ki, otomobiller yoğun trafik tıkanıklığına yol açarak otobüs hizmetlerini de aksatmaktadır. Bütün dünyada kent yetkilileri toplu taşımacı­lığı daha çekici hale getirmenin yollarını araştırmaktadır; yalnızca otobüsler için ayrıl­mış yollar (tercihli yollar) bulunan çarelerden biridir.
Başka bir olanak, tramvaya eski yerini yeni­den vermekti. Tramvaylar 1970'lere gelindi­ğinde İngiltere ve Fransa'da olduğu kadar Türkiye'de de ortadan kalkmış ve yalnızca ABD'de Boston, Avustralya'da Melbourne ve Hong Kong gibi birkaç büyük kentte kalmıştı. Almanya Federal Cumhuriyeti gibi bazı ülkeler ise tam tersine, tramvaylarını hurdaya çıkarmak yerine yenileştirmiş ve bu araçtan yararlanmayı sürdürmüştü. Bunda, elektrikle işleyen tramvayların hava kirliliğine yol açmamasının da etkisi olmuştur. ABD'de, 1981'de California'daki San Diego'da yeni bir tramvay sisteminin işletmeye açılmasıyla bir­likte, tramvayları hurdaya çıkarma eğilimi tersine döndü; 1985'te de Fransa'daki Nantes' ta yeni bir tramvay sistemi kuruldu.
Bir başka olanak troleybüse geri dönmek­tir. Bu, elektrik motoruyla işleyen ve gerekli elektrik enerjisini iki hava hattından alan bir otobüs türüdür. Tramvaydan farklı olarak, troleybüs raylar üstünde gitmek zorunda de­ğildir ve yolcu almak için kaldırım kenarına yanaştırılabilir. Ama, İngiltere'de tamamen ortadan kalkan, ABD'de ise yalnızca birkaç kentte bulunan geleneksel troleybüs, ancak özel hava hatlarının bulunduğu yollarda işle­yebilir. Ankara'da 1947-81, İstanbul'da 1966-82 arasında kullanılan troleybüsler İzmir'de günümüzde de kullanılmaktadır.
Fransa'da yeni bir "melez" troleybüs türü geliştirilmiştir. Bunun, biri dizel, öbürü elek­trikli olmak üzere iki motoru vardır. Bu otobüs, izlediği yolun kent merkezinde kalan ve hava hattı döşeli ana kesiminde elektrik motorundan; az yolcu bulunması nedeniyle hava hattı döşemenin ekonomik olmadığı banliyö kesimindeyse dizel motorundan ya­rarlanmaktadır.

Ulaşımın Yalnızca Otobüsle Sağlandığı Yerler

Demiryolu bağlantısının olmadığı ya da pek az olduğu ülkelerde, kentler arasında ya da kırsal kesimden kente ulaşımda halkın büyük çoğunluğu için tek olanak otobüsle yolculuk­tur. Güney Amerika, Afrika, Güneydoğu Asya ve Hindistan'ın pek çok yerinde, kentler ile kırsal kesimler arasında ulaşım otobüsle sağlanır. Dünyanın bazı yerlerinde, örneğin Endonezya'nın Sumatra Adası'nda olduğu gibi, tek ulaşım aracı otobüstür. Yolların genellikle yetersiz ve bakımsız olduğu azgeliş­miş ülkelerde otobüsler yavaş gitmek zorun­dadır, kalabalıktır ve rahat değildir. Ama otomobil satın almaya, kiralamaya ya da bir yere uçakla gitmeye gücü yetmeyen halkın başka bir seçeneği de yoktur.Bu tür ülkelerdeki otobüsler çoğu kez parlak boyalarla boyanıp süslenmiştir; içeride radyo ya da kasetçalar sonuna kadar açılmış­tır, bazen film gösterildiği de olur. İçleri, sebze, meyve ve hatta canlı tavuklannı sat­mak için pazara götürenler, civar kent ve kasabalardaki arkadaş ve akrabalarını görme­ye gidenler; tepeleri de, çantalarını ve aldıkla­rı hediyelikleri sırtlamış cesur turistlerle tıka basa doludur. Otobüs gerçekten "herkes için" bir ulaşım aracıdır.

MsxLabs & TemelBritannica

Son düzenleyen asla_asla_deme; 3 Aralık 2010 14:02
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....

Benzer Konular

5 Mart 2017 / Misafir Mühendislik Bilimleri
20 Ağustos 2013 / asla_asla_deme Mühendislik Bilimleri
31 Ekim 2008 / asla_asla_deme Taslak Konular
11 Ekim 2013 / _EKSELANS_ Taslak Konular
11 Eylül 2009 / asla_asla_deme Taslak Konular