Yaylı Çalgılar - Viyola

viyola

keman ailesinin altosu olan telli çalgı. Keman gibi omuzla çene arasına sıkıştırılarak tutulur.

Boyutları kemandan biraz büyük, sesi ise ondan bir tam beşli peştir. Orta Do’nun altındaki do'dan (viyola do'su) başlamak üzere dört teli do-sol-re'- lar seslerine akort edilir. Ses rengi kemana oranla daha buğulu, gizemli, tizlerde ise dramatiktir. Modern senfoni orkestrasında 6-10 arasında viyola yer alır.

18. yüzyılda orkestrada viyola genellikle viyolonsel partilerine eşlik ederdi. Gluck, Mozart ve Haydn’ın çok özel bir biçimde ele aldıkları viyola orkestra müziğinde giderek bağımsız bir işlev üstlendi. Berlioz Harold en Italie'ye (Harold İtalya’da) uzun bir solo viyola partisi koymuştu; Richard Strauss’un Don Quijote'ında Sancho’nun temasını viyola seslendiriyordu.

Kendisi de bir viyolacı olan Paul Hindemith (viyola sonatlarıyla) ve Bela Bartök (viyola konçertosuyla) gibi bestecilerle William Primrose ile Walter Trampler gibi viyolacılar bu çalgının önem kazanmasında rol oynadılar. Arnold Schoenberg ve Pierre Boulez gibi 20. yüzyıl bestecileri de oda müziği parçalarında viyolaya sık sık yer verdiler. Ayrıca bak. telli çalgılar.

VİYOLA
(esk. provence dili viola'dan).
Keman ailesinden telli çalgı. (Eşanl. ALTO.)

—ANSİKL. Viyolanın boyutları kemanınkilerden büyük ancak, daha değişkendir (uzunluğu 38-42 cm arasında değişir). Dört teli, kemanın pes beşlisine akortlanır. Bu çalgıya özgü bir repertuvar XVIII. yy.'ın sonlarında oluşturuldu ve XIX. yy.'da özellikle konçertolarla zenginleştirildi. Viyola telli dörtlüler arasında yer alırsa da kemanın, XVIII. yy.'da ortadan kalkan tenor partisinin yerini tam olarak doldurmaz.