Vitaminler - B1 Vitamini (Tiamin) 4 ek Tiamin adıyla bilinir. İlk keşfedilen B Vitaminidir. Vücutta karaciğer, kalp ve böbreklerde çok az depolandığı için günlük olarak alınması gereklidir. Fazla alındığında da idrarla atılır. Oldukça dayanıksızdır. Alkol, kafein, yiyecek katkıları, antibiyotik kullanımında etkisiz hale gelir. Fırında pişirilme işleminde suda pişirilmeye oranla daha az tahribata uğrar. B-1 Vitaminin EtkileriKoenzim gibi hareket ederek vücutta önemli görevler yapar.
B-1 Vitaminin EksikliğiUzun yıllardır bu vitamin eksikliğinin bazı sorunlara yol açtığı bilinmektedir.
B-1 Vitaminin FazlalığıVücutta önemli miktarda depolanamadığı için atılmaktadır ve toksik etkisi gözlenmemiştir. İğne şeklinde kullanıldığında ağrı ve ödem yapabilir. B-1 Vitaminin Tedavide Kullanımı
B-1 Vitaminin GereksinimiBarsaklarda bulunan bakteriler tarafından da bir miktar üretilmektedir. Günlük gereksinim yaşa göre değişir. Erişkinler için 1,5 mg. Yeterlidir. |
1 ek Beyninizin daha iyi çalışması için B1 vitaminiSuda eriyen vitaminler arasında yer alan B1 vitamini vücutta depolanmaz ve kullanılmayan bölümü yemekten 3 saat sonra böbrekler yoluyla tamamen dışarı atılır. B vitamini günlük olarak ihtiyaç duyduğumuz vitaminler arasında gelir. Diğer B vitamini kompleksleri ile birlikte alındığında tek başına yapacağı etkiden daha fazla etki oluşturur. B1 vitamininin yararlarıThiamin olarak da adlandırılan B1 vitamini, merkezi sinir sistemi sağlığını korumakta önemli bir rol oynar. B1 vitamini, kan hücrelerinin oluşumu ve sağlıklı bir dolaşım sistemi için gerekli olan hidroklorik asidin üretiminde önemlidir. B1 vitamininin karbonhidratlardan enerji üretiminde, kalp ve sindirim sistemi kaslarının tonusunun korunmasında anahtar rolü vardır. Diğer B vitaminleri gibi B1 vitamini de suda eriyen vitaminler sınıfındandır ve vücutta depolanmaz. Vitamin B1 ya da Tiamin, diğer B grubu vitaminlerle birlikte vücudun, özellikle beynin, enerji üretiminimde gerekli bir vitamindir. Bu vitamin öncelikle şekerhastalığı, doku sertleşmesi, sinirsel hastalıklar önlenmesinde kullanılır ve yaşlı insanların zihinsel fonksiyonların sürdürebilmesine yardımcı olur. Merkezi sinir sistemi sağlığını korumakta önemli bir rol oynar. B1 vitamini kan hücrelerinin oluşumu ve sağlıklı bir dolaşım sistemi için gerekli olan hidroklorik asidin üretiminde rol oynar. Ayrıca karbonhidratlardan enerji üretiminde, kalp ve sindirim sistemi kaslarının tonusunun korunmasında anahtar rolü vardır. Hangi besinlerde bulunur?Kuru fasulye, yumurta, bira mayası, bütün hububatlar, kahverengi pirinç ve deniz ürünleri, B1 vitamini bakımından zengindir. Süt ve süt ürünleri, sebze ve meyveler, B1 vitamini açısından çok zengin kaynaklar olmasalar da yüksek miktarlarda tüketildiklerinde yeterli B1 vitamini girişini sağlayabilirler. Buğday başağı, kepek, bira mayası, sebzeler gibi bir çok besinde bol miktarda bulunur. Sebzelerin pişirilmesi, sütün kaynatılması yada sterilize edilmesi çok önemli miktarda tiamin kaybına neden olur, bu nedenle pastörize olmuş sütte az bulunur. Kuru fasulye, yumurta, bütün hububatlar, kahverengi pirinç ve deniz ürünleri B1 kaynaklarıdır. Süt ve süt ürünleri, sebze ve meyveler B1 açısından çok zengin kaynaklar olmasalar da yüksek miktarlarda tüketildiklerinde yeterli B1 vitamini sağlayabilir. Besinler haricinde alınan ek vitamin preperatlarında B1 genellikle B2, B3, B6, pantetonik asid ve folik asit ile birlikte bulunur. Günlük ihtiyacınız nedir?Yaklaşık 1,5 mg dır. Eksikliği nelere yol açar?B1 vitamini eksikliği durumunda Wernicke-Korsakoff sendromu hastalığı görülür. Ciddi bir beyin hastalığı olan bu sendrom alkol kullanımı ve tiamin eksikliği birleşiminde görülür. Hafif dereceli tiamin eksikliği ise yorgunluk ve depresyon ile sonuçlanır. B1 düzeylerindeki yetersizlik ise gözlerde güçsüzlük, zihin bulanıklığı ve fiziksel koordinasyonda bozukluğa sebep olur. Ayrıca iştah azalması, sindirim bozukluğu, kabızlık, yorgunluk, başağrısı, sinir ve dolaşım sistemi hastalıkları, kas krampları, ödem gibi sorunlara yol açabilir. B1 vitaminin uzun süre eksikliklerinde Beriberi adı verilen ve merkezi sinir sistemini yıkıcı ve bazen ölümcül derecede etkisi olan bir hastalık oluşabilir. Beriberi'ye beslenme düzeyleri yeterli olan ülkelerde pek rastlanmaz. Ancak uzun süreli alkolizm vakalarında bu hastalığa ratlanabilmektedir. B1 düzeylerini ağızdan alınan antibiotikler, sulfa grubu ilaçlar, antiasitler ve doğum kontrol hapları da etkileyebilir. Ayrıca karbonhidratı yüksek diyetle beslenen kişilerde B1 ihtiyacı artabilmektedir. Çocuklardaki eksiklik Büyüme döneminde sinir sisteminin gelişimi ve hızlı metabolizma için B1 vitaminine ihtiyaç vardır. Özellikle gelişmiş ülkelerde besinlerin aşırı kaynatılması içindeki B1 vitamininin büyük ölçüde yitirilmesine neden olur. Eksikliğinde kusma, iştahsızlık, huzursuzluk, nefes almada zorluk, kalp çarpıntısı, morarma, kalp yetmezliği, merkezi sinir sistemi bozuklukları, emziren annede sütteki thiamin eksikliğine bağlı olarak bebekte görülen kalp yetmezliği, ses kaybı, görme refleksi eksikliği ile karakterize infantil beriberi hastalığı görülebilir. |
3 ek B1 VİTAMİNİ (TIAMIN)Tiamin ilk bulunan B vitamini olduğu için B1 vitamini olarak isimlendirilmiştir. Ciddi tiamin eksikliği beriberi sendromuna yol açmaktadır. Beriberide nörolojik ve müsküler dejenerasyon, sıvı birikimi, kan basıncı yüksekliği, yürüme zorluğu ve kalp rahatsızlığı gelişebilir. Beriberi Asyada sıktır. Daha çok gemicilerde ve mahkûmlarda rastlanmaktadır. 1890’lerin öncesinde nedeni bilinmiyordu. 1873’de Hollandalı bir denizci doktor, Avrupalı tayfalarda, doğu Hindistandan gelen tayfalara göre daha az beriberi saptandığını fark etmiş. Tayfaların yediği pirinç miktarı azaldıkça daha az beriberi saptanmış. Doktorlar, beriberiye pirinçteki bir toksin ya da enfeksiyon ajanının yol açtığını düşünmüşler. Japon denizci doktoru olan Takaki,ilk defa beriberinin beslenme bozukluğuna bağlı geliştiğini söylemiştir. Çünkü Japon denizcilere ek et, yağsız süt ve meyve verildiği zaman beriberi sıklığında azalma olduğunu fark etmiş. Ancak beriberideki diyetin rolünü açık olarak ilk defa Christian Eijkman 1890’da bildirmiştir. Eijkman, kümes hayvanlarına pirinç yedirildiğinde beriberi benzeri semptomlar geliştiğini fark etmiştir. Pirinç kaldırılınca beriberi tedavi edilebilmiştir. Bu ilişkiden yola çıkarak yeşil bezelye, yeşil fasulye ve etin kümes hayvanlarındaki beriberiyi önlediğini görmüş ve gıda maddelerinin beriberiden korumayı sağladığını göstermiştir. 1911’de Casimir Frunk, pirinci ayrıştırarak beriberiye neyin yol açtığını araştırmıştır. Sonunda bir vitamin bulmuştur. Ancak 1926’da tiamin tam izole edilebilmiş ve antiberiberi vitamini olarak gösterilmiştir. Günümüzde pirinç, tiamin ve öğütülürken kaybettiği besin maddelerince zenginleştiriliyor. Ancak beriberi Asya’da özellikle total kalorisinin %80’ni pirinçten alan kişilerde hala sık gözükmektedir. Beriberi ve diğer birçok beslenme bozuklukları tam tahıl tüketimi sağlanarak önlenebilinir. Tam tahıllar kompleks karbonhidratların, minerallerin, diyetsel lif ve B vitaminlerinin temel kaynaklarından biridir. Tam tahılların protein içeriği ve kalitesi rafine edilmiş buğdaydan daha fazladır. Tam tahıldan zengin diyet kanser, kalp hastalığı, diyabet, varis, kolon kanseri, inflamatuar barsak hastalığı, hemoroid ve divertikülite karşı koruyuculuk sağlamaktadır. BESİN KAYNAKLARITiaminden zengin besinler; soya fasulyesi, ayçiçeği çekirdeği, yer fıstığıdır. Tam tahıllar ve kuruyemişler de iyi birer tiamin kaynağıdır. Tiamin alokole, sülfata ve kahve ve siyah çayda olan tanene çok duyarlıdır. Bu bileşikler, tiamini parçalayıp etkisiz hale getirir. Tiamin ayrıca çiğ balık ve kabuklu deniz ürünlerindeki bir faktöre de duyarlıdır. EKSİKLİK SEMPTOM ve BULGULARICiddi tiamin eksikliği beriberi hastalığına neden olur. Alkolikler dışında ciddi tiamin eksikliğine pek rastlanmasa da özellikle yaşlı insanlar 1.5 mg/gün’den az tiamin alırlar. Ilımlı eksiklikte yorgunluk, depresyon, ayakta karıncalaşma ve uyuşma ve kabızlık gelişir. Alkoliklerde tiamin eksikliği, ciddi bir nörolojik sorun olan; Werniki-Korsakof Sendorumuna yol açabilir. GÜNLÜK ÖNERİLEN DOZFaydalı Etkileri : Tiamin enerji üretimi, karbonhidrat metabolizması, sinir hücrelerinin fonksiyonu için gerekli olan tiamin pirofosfataz enziminin kofaktörüdür. TEMEL KULLANIM ALANLARITiaminin temel kullanım alanı özellikle diyabet, Krohn hastalığı ve Mültıpl Sklerozu olanlarda tiamin eksikliği oluşmasını önlemektir. Ayrıca, yaşlılarda ve Alzheimer hastalığı olanlarda zihinsel fonksiyon bozukluklarını önleme ve tedavi etmekte kullanılır. Fetinoin alan epileptik hastalarda da kullanılır. Tiamin beyinde enerji üretimi için mutlak gereklidir. Tiamin eksikliğinde, mental fonksiyonlarda bozulma ve ciddi eksiklikte ise psikoz gelişir. Psikiatri servisine yatırılanların % 30’dan fazlasında tiamin eksikliği saptanmıştır. Tiamin beyinde farmakolojik etkileri de vardır. Hafızada görevli asetilkolin gibi nörotransimitterleri taklit eder. Alzheimer hastalarında, beynin çeşitli bölgelerinde asetilkolin aktivitesinde ciddi azalma ortaya çıkar. Tiamin beyinde asetilkolinin etkisini hem arttırır hem de taklit eder. Bu etki; Alzheimer hastalarına ve yaşa bağlı mental fonksiyonları bozulanlara 3-8 g/gün tiamin verilmesinin mental fonksiyonları düzelttiğini gösteren klinik çalışmaları açıklıyor. Fenitoin alan epilepsi hastalarında da tiamin desteği ile mental fonksiyonlarda düzelme görülüyor. Bir çalışmada, dört yıldan fazla süredir fenitoin alan 72 epilepsi hastası dört gruba ayrıldı. Bir gruba sadece plasebo, diğer gruba 5 mg folik asit, diğerine 50 mg tiamin ve son gruba da, her iki vitamin de verildi. Çalışma altı ay sonra sonuçlandırıldı. Sonuçlara göre tiamin IQ testlerinde mental fonksiyonları düzeltirken, folik asit etkisiz bulundu. DOZ ARALIĞIGenelde 50-100 mg/gün tiamin alımı uygun ve güvenilirdir. Alzheimer hastaları veya yaşa bağlı mental bozukluk gelişenlerde önerilen doz ise, 3-8 g/gün’dür. Tiamine bağlı toksisite bildirilmemiştir. ETKİLEŞİMİMagnezyum, tiaminin aktif formuna dönüşümü için gereklidir. Alkol, fenitoin ve bazı ilaçlar tiamini inhibe ederler. kaynak: Ankalab |
4 ek Tiamin
Tiaminin Kimyasal FormülüThiazoldeki N +1 yüklüdür, bu N atomu thiaminin katıldığı kimyasal reaksiyonlarda elektron kaynağı olarak kullanılır. Thiaminin Biyokimyasal ve Nörofizyolojik Rolü
eksikliği ile beraber gelen karbonhidrat metabolizmasındaki düşü ve sorunlar kalp kasını zayıflatır ve bu zamanla ciddi kardiyovasküler sorunlar yaratabilir.Bunların dışında thiamin hastalığı sindirim sistemi bozukluklara neden olabilir. Besin kaynaklarıYe il sebzeler, balık, et, meyve ve sütte, baklagillerde ve özellikle bezelyede bulunur. Yemek pişirme durumunda ısı 100 derecenin üzerine çıkarsa vitamin özelliğini yitirir. Soğuktave dondurularak saklanan yiyecekler B1 vitamini yönünden kayba uğramazlar. Sebzelerin pişirilmesi, sütün kaynatılması ve sterilize edilmesi çok miktarda thiamin kaybına yol açar. |
4 ek Tiaminbir diğer ismiyle B1 vitamini, kimyasal formülü C12H17ClN4OS olan renksiz bir bileşiktir. "Thio-vitamine" ("sülfür- içeren vitamin") anlamına gelmekte olup suda çözülebilen B kompleks vitaminlerinden birisidir. Tarihçesi
Ne İşe Yarar?
B-1 Vitaminin GereksinimiB1 Vitamin Tiyamin EksikliğiBı Vitamin eksikliğinin ilk belirtileri, vücudun halsizlik ve kırıklık yansıtan iştah kaybı (anoreksiya denir).Sinir sistemini dengesizlik, özellikle baldır kaslarında yanma ağrı, sindirimsel hazımsızlık veya kabızlık ve kas ağrısı neden olabilir. Bacaklarda iğnelenme “duyumları veya uyuşma, içerir. Tiamin eksikliği, eritrosit içinde transketolase[(enzimdir tiaminin işe yarar koenzim haline getirir yani Tiamin pirofosfat (TPP) ] aktivitesini ölçerek test edilebilir. B1 Vitamin Eksikliği BelirtileriYapılan araştırmalarda Uzun yıllardır B1 Vitaminin eksikliğinin bazı sorunlara yol açtığı bilinmektedir.
Kuru tipi ise kilo kaybı, adalelerin incelmesi ve sinirlerin dejenere olmasına yol açar. Alkolik tipine VVernicke- Korsakof Sendromu da denilir. Beyin ile adaleleri tutarak yürüyememe, hafıza kaybı ve kişilik değişikliği yapar. Bu hastalık tedavi edilmediğinde ölümle sonuçlanır. B1 vitamini eksikliğden dolayı oluşan hastalıklar
B1 Vitamini ve BeriberiBı Vitaminin eksikliğinde , yeterli tiamin almamanın neden olduğu hastalık beriberidir. Belirtiler, şişlik, karıncalanma veya yanma hissi nistagmus denilen eller ve ayaklar, konfüzyon, solunum sorunları nedeniyle sıvının akciğerlere ve kontrolsüz göz hareketleri içerir. Bı vitamini ile güçlendirilmiş tahıl ve ekmek gibi yiyecekleri, çünkü gelişmiş dünyada insanlar genellikle sakın beriberi almak. Bı Vitamini ve VVernicke-Korsakoff sendromuVVernicke-Korsakoff sendromu, tiamin eksikliğinin yol açtığı bir beyin hastalığıdır. VVernicke-Korsakoff aslında iki bozuklukları: VVernicke hastalığı, merkezi ve periferik sinir sistemi sinir hasarı içerir. Genellikle alkolizm nedeniyle yetersiz beslenme ile kaynaklanır. Korsakoff sendromu, hafıza problemleri ve sinir hasarı ile karakterizedir. Yüksek dozlarda tiamin, kas koordinasyonu ve karışıklık geliştirilmesi, ancak nadiren hafıza kaybını artırır. B1 Vitamini ve Kataraktİnsanlar beslenmesinde , bol protein ve vitamin A, Bı, B2, ve B3 veya niasin, besin ögelerikullandığında katarakt gelişmesi çok az bir olalısılıktır. Özellikle Bı, B2, B9 veya folik asit ve B12 , vitamin C, E ve B kompleks vitaminleri almak gözünüzü katarakt olmaktan koruyabilir. Ama B vitaminleri ve katarakt hakkında Daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Bı Vitamini ve Alzheimer hastalığıVVernicke-Korsakoff sendromu demans, Bı Vitamin eksikliği nedeni olabilir. Bu yüzden araştırmacılar, Alzheimer hastalığının Bı Vitamin tiamin yardımcı olabilir spekülasyonlar var.Alzheimer hastalığı için bir tedavi olarak önerilen B 1 Vitamini daha fazla araştırma gereklidir. Bı Vitamini ve Kalp yetmezliğiKalp yetmezliği olan birçok kişi, aşırı sıvı vücuttan atılmasına yardımcı olan diüretik (su hapları), çünkü Tiamin kalp yetmezliği ile ilişkili olabilir. Ancak diüretikler, aynı zamanda vücudun çok fazla tiyamin atılımına neden olabilir. Birkaç küçük çalışma tiamin takviyeleri alarak bu durumu düzeltebiliriz.Düzenli olarak alınan bir multivitamin,kesinlikle yeterli tiamin vermelidir. Bı Vitamini Gıda KaynaklarıBı Vitamin I Tiyamin aşağıdaki besinlerde bulunur:
|
3 ek Bı Vitamini ( Tiamin )B grubu vitaminleri arasında ilk bulunandır. Tiamin; suda eriyen, sinir ve sindirim sistemi sağlığında, karbonhidrat metabolizmasında önemli rolü olan bir vitamindir. Bitkisel ve hayvansal kaynaklarda bulunur. Tiamin ince bağırsak mukozasında, karaciğerde ve başka dokularda fosfatla birleşerek tiamin pirofosfat (TPP) oluşur ve vücutta TPP şeklinde kullanılır. Tiaminin aktif şekil olan (TPP), çeşitli enzimatik reaksiyonlarda aldehit grubunun transferinde görev yapan bir koenzimdir. B1 Vitamininin Özellikleri
Bı Vitamininin Vücuttaki Görevleri
B1 Vitamini Kaynakları
Gıda Hazırlama Ve Pişirme İşlemlerinin B1 Vitaminine Etkisi
Gıdalarda Tamin Kaybını Önleme Yolları
Gereksinimi, yetersizliği ve fazlalığında görülen bozukluklarBı vitamininin en zengin kaynakları; bira mayası, kuru baklagiller, organ etleri, tahıllar, fındık, fıstık gibi yağlı tohumlardır. Ancak rafine edilmiş bitkisel yağlarda, tahıl taneleri öğütülürken kepek ve embriyon kısımları ayrıldığından beyaz unda , B1 vitamini bulunmaz. Yetişkinler için günlük harcanan her 1000 kalori enerji için 0.4mg tiamin yeterlidir. Ancak alkol, çay kahve tüketimi, büyüme dönemi, gebelik, emziklilik, stres, fiziksel aktivitenin fazla olması, ilaç kullanımı vb ihtiyacı artırır. Tam buğday unundan yapılmış 100 g ekmek günlük ihtiyacın 1/3’ini karşılamaktadır. Yetersizliğinde yorgunluk, nedeni açıklanamayan ağrı sinir ve sindirim sistemi hastalıkları, kaslarda zayıflık, ruhsal dengesizlikler, ödem, eklemlerde şişme ve ağrılar görülür. İleri derecede yetersizliğin yol açtığı bu hastalığa “beriberi”denir. Hastalık tedavi edilmediğinde ölümle sonuçlanır. Beriberi hastalığı, beslenmesi özellikle kabuksuz pirince dayalı Uzak doğu ülkelerinde yaşayan bireylerde görülür. Günümüzde tiamin yetersizliği azalmıştır. Besinlerde zararlı olacak miktarda tiamin yoktur. Ancak damardan aşırı verildiğinde toksik etki yapar. kaynak: Gıda Teknolojisi |
Saat: 15:11 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık