|
İLİN TARİHİ OLUŞUMU İlin Adı :Kırıkkale'nin adının, şehrin 3 km. Kuzeyindeki Kırıkköyü ile kendin merkezindeki Kaletepe'nin kısaltılarak birleştirilmesinden ortaya çıktığı söylenir. Bu ismin halk tarafından9 yakıştırıldığı kanaatı yaygın olmakla beraber bölgenin ismi Osmanlı arşiv belgelerinde, şimdiki haliyle Kırıkkal'a biçiminde geçmektedir.XVI. ve XVII. Yüzyıllarda, doğudan gelen çeşitli Türk aşiret ve cemaatlerinin Anadolu'da - bilhassa Orta Anadolu'da- iskan edildikleri bilinmektedir. Bunlardan "Oğuz, Oğuzhan" adı verilen büyük bir oymağın Ankara yakınlarında, o zamanki söyleyişiyle "Kırıkkal'a " ya yerleştirildikleri belgelerde ifade edilmektedir. Yörükan taifesinden olduğu zikredilen Oğuz Oymağı, Anadolu'yu Türkleştirerek ve İslamlaştırarak, Türk vatanı haline getiren, aynı zamanda "Türkmen adıyla da bilinen büyük bir aşirettir. Bu durumda bölgenin adının en az 400 yıllık bir tarihe sahip olduğunu kabul etmek gerekir. a.Türklerden Önce :Yörenin çok eski bir tarihi geçmişi mevcuttur. Bugün Kırıkkale il sınırları içinde kalan bazı tarihi kalıntılar, ören yerleri ve höyüklerin varlığı ile bazı araştırma ve incelemelerde M.Ö. yıllara ait arkeolojik buluntulara rastlanması, Kırıkkale'nin coğrafi alanının ne kadar eski bir yerleşim sahası olduğunu gösterir. KIRIKKALE’NİN ESKİÇAĞ TARİHİ Kırıkkale ili ve çevresinin eskiçağ tarihini aydınlatacak bir arkeolojik kazı henüz yapılmamıştır. Ancak bölgenin tarihi coğrafyasına ışık tutacak bazı bilimsel çabalar da yok değildir. Kırşehir Kaman Kalehöyükte arkeolojik kazılar yapmakta olan Japon bilim heyetinin ilimiz sınırları içerisinde kalan alanda yapmış olduğu yüzey araştırmaları dikkate değer bulgular ortaya koymuştur. KIRIKKALE İLİ VE ÇEVRESİNİN KALKOLİTİK ÇAĞI Japonların 1990-91 yılları arasında Kırıkkale il merkezi ve ona bağlı ilçe ve köyleri kapsayan yüzey araştırmalarında toplam 21 höyük ve düz iskan saptanmıştır. Bu merkezlerden toplanan seramik örneklerinin değerlendirilmesi sonucu bölgenin Kızılırmak kavsi dışında kalan alanda Neolitik Çağ ve sonrası, Kızılırmak kavsi içinde kalan alanda ise bu dönemi takip eden Kalkolitik Çağı, Eski Tunç Çağı, Assur Ticaret Kolonileri Çağı Hitit İmparatorluk Çağı (zayıf), Frig ve Hellenistik-Roma Çağları ile Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait yerleşim birimleri ve bu dönemlerin kültürlerini yansıtan kalıntılar saptanmıştır. KIRIKKALE İLİ VE ÇEVRESİNİN KALKOLİTİK ÇAĞI Kırıkkale ili ve çevresinde yapılan yüzey araştırmalarda, Kırıkkale ili Delice ilçesi Yeniyapan köyünün doğusunda doğal bir tepeden, Delice ilçesi Çongar köyünün 3.5 km doğrultusunda yer alan 8.5 m yüksekliğindeki Kültepe’den Keskin ilçesi Cinali köyünün 2 km kuzeybatısında yeralan 8 m yüksekliğindeki Sulucatepe’den ve Kırıkkale ili merkez ilçe sınırları içinde kalan Kuzeren köyünün 3.5 km güneybatısında yer alan 8.5 m yüksekliğindeki Kuzeren höyüğünden derlenen çanak çömlek parçaları Kalkolitik döneme tarihlenmiştir. Kalkolitik çağ genelde MÖ 5000-3000 yılları arasına yerleştirilmektedir. Maden aletlerin yanında taş aletlerin kullanılmasından ötürü bu devire tarihçiler Taş Maden Devri anlamına gelen Kalkolitik Çağ adını vermişlerdir. Bu kültürün önde gelen iki özelliği bakır aletlerin giderek taşın yerine geçmeye başlaması ile kökleri Neolitik Çağ’a uzayan boya bezemeli çanak-çömleklerdir. Anadolu’yu Erken Kalkolitik Çağ’ın sonralarında farklı bir etnik grup muhtemelen Trakya’dan gelen bir kavim istila etmiş, birçok yerleşim yerini yakıp yıkmışlardır. Erken ve geç kalkolitik dönemler arasında bir ara evre özelliğini gösteren Orta Kalkolitik çağı konusunda fazla bir bilgi yoktur. Hatta böyle bir evrenin varlığı bile tartışma konusudur. Uzun süreli bu karanlık ara dönemi izleyerek kabaca MÖ 4. bin yıla tarihlenen Kalkolitik Çağın son evresine gelinir. Bu dönemde Anadolu’ya Balkanlar üzerinden gelen göçmen kafileleriyle ilişkili olarak nüfus ve yerleşme yerlerinin sayısında da artış olmuştur. Orta Anadolu’da Çorum dolaylarındaki Büyük Güllecek ve Alacahöyük, Yozgat yakınlarındaki Alişar ve Ankara yakınlarındaki Yazırhöyük bu yeni dönemde Anadolu’ya yayılmaya başlayan Kuzey Ege ve Balkan etkili merkezler arasındadır. Kırıkkale ve çevresindeki kalkolitik merkezler de bu etki alanında değerlendirilmelidir. Bu dönemde gittikçe büyüyen köyler birara surla çevrilerek tahkim ettirilmiş, madenin kullanımı ve beraberinde getirdiği ekonomik sosyal canlılığa paralel olarak yeni mesleklerin ortaya çıktığı ve dolayısıyla değişik etnik grupların bir arada yaşamaya başlaması, günlük yaşamın bir çok alanına mutfak kültürün, dini yaşam, yarı mimarisi vs. yenilikler getirmiştir. KIRIKKALE İLİ VE ÇEVRESİNİN ESKİ TUNÇ ÇAĞI Kırıkkale ili ve çevresinde yapılan yüzey araştırmalarda, Kırıkkale ili Delice ilçesi Yeniyapan köyünün doğusunda, doğal bir tepeden (Yeniyapan) aynı ilçenin Çongar köyünün 3.5 km doğusundaki 110m çapındaki ve 8.5 m yüksekliğindeki Kütlepe’den, Keskin ilçesi Efendi köyünün 2 km güneyinde, Kılıç Özü’ nün dere yatağı kenarında kurulmuş olan 91 m çapında 10 m yüksekliğindeki Alibaz’ dan, aynı ilçenin Kavurğalı köyünün 2 km güneydoğusundaki 210 m çapında,15 m yüksekliğindeki Kavurğalı’ dan, Keskin ilçesi Armutlu köyünün 1.5 km güneydoğusundaki 200 m çapında 13 m yüksekliğinde Armutlu’ dan, aynı ilçenin Cinali köyünün 2 km kuzeybatısındaki 100 m çapında, 7 m yüksekliğindeki Sulucatepe’ den, Keskin ilçesi Köprü köyünün 500 m kuzeybatısında, Kızılırmak’ ın hemen kenarında yer alan 280 m çapında 32 m yüksekliğindeki Büyükkaletepe’den aynı ilçeye bağlı Ceritkale köyünün 2 km güneyinde, Ömer Kuru Dere yatağında yer alan 170 m çapında ve 6 m yüksekliğindeki Yaşar Çayır’ dan, yine Keskin ilçesine bağlı Karağıl köyünün 1 km güneydoğusunda, Dinek dağının batı Kıyıhalil İnceli köyünün 2.5 km kuzeybatısında Kızılırmak’ ın yatağında yer alan 155 m çapında ve 8.5 m yüksekliğinde Tepe (Kıyıhalil İnce) ‘den aynı ilçenin Bıyıkaydın’dan Çatal Sögüt höyüğünde derlenen seramik parçaları Eski Tunç Çağına tarihlenmiştir. KIRIKKALE İLİ VE ÇEVRESİNİN ORTA TUNÇ ÇAĞI a) Assur Ticaret Kolonileri Evresi: Kırıkkale ili Delice ilçesi, Çongar Köyü Kültepe höyüğünden, Keskin ilçesi Efendi Köyünün Alibaz höyüğünden aynı ilçenin Kavurgulı köyü höyüğünden, Armutlu höyüğünden, Balışeyh ilçesinin öz höyüğünden ve merkez ilçeye bağlı Çatal Söğüt höyüğünden derlenen seramiklerin bir kısmı Assur Ticaret kolonileri evresine tarihlendirilmiştir. Orta Tunç Çağı MÖ 2000-1400 yılları arasına tarihlenir ve Assur Ticaret Kolonileri ile Eski Hitit Dönemlerini kapsar. Orta Tunç Çağı Anadolu’sunun en çarpıcı özelliği Mezopotamya ile başlayan çok sıkı ve örgütlü bir ticaret ilişkisi bunun sonucunda da yazının öğrenilmiş oluşudur. Assurlu tüccarlar 200-250 merkepten oluşan kervanlarıyla Anadolu’nun silah yapımında gereksinim duyduğu kalay madeni ile güneyin beğenisine göre dokunmuş ince kumaşlar getirip karşılığında ise altın, gümüş ve değerli taşlar götürüyorlardı. MÖ 1925 yıllarında bu yeni ticari düzenle ilişkisi olarak Anadolu’da Assurca karum (liman) denen pek çok pazar yeri kurulmuştu. Bunlardan en ünlüsü ise Kaneş karumuydu. Bugün Kayseri yakınlarındaki Kültepe de yer alan Kaneş aynı zamanda güçlü bir Hitit Beyliğinin de merkeziydi. Orta Anadolu’da daha sonraları Hitit Devleti’nin başkenti olacak Hattuş’a (Boğazköy), Alişar, Aksaray yakınlarındaki Acemhöyük ve Konya yakınlarında Karahöyük’te de Karumlar oluşturulmuştu. Assur’dan Orta Anadolu’ya uzanan yol üzerinde ise Assurca Wabartum (Konuk-konak) denen küçük konaklama birimleri oluşturulmuştu. Anadolu’daki Karum ve Wabartumların hukuki ve siyasi konumları bilim adamları arasında tartışmalı bir konudur. Kimi bilim adamına göre sömürgelerin idari merkezi, kimilerine göre de yerli beylere vergisini ödeyen serbest ticaret bölgeleridir. Koloni Çağı’nın son evresinde Kültepe (Kaneş) Pazar (Karum’u) yeri, Orta Anadolu’daki pek çok yerleşme yeriyle birlikte MÖ 1725 yıllarında bir yangınla son buldu. Muhtemelen yerli beylerin bir iç hesaplaşması sonucu bu olaylardan sonra Hitit Devleti belirmeye başladı. b) Eski Hitit Devleti Evresi: Kırıkkale ili ve çevresinde yapılan yüzey araştırmalarda, Kırıkkale ili, Sulakyurt ilçesi, Kıyıhalilincili köyü höyüğünden ve Keskin ilçesi, Köprü köy Büyükkaletepe höyüğünden derlenen seramik parçalarından bir kısmı Eski Hitit Çağına tarihlenmiştir. Assur Ticaret Koloniler evresinde Anadolu’nun irili ufaklı bir sürü beylik tarafından paylaşıldığını daha önce belirtmiştik. Bu beyliklerden adını bilemediklerimiz içinde önemlileri şunlardır. Neşe (Kaneş), Hattuş, Mama, Puruşhanda, Kuşşara, Zalpa. Ancak kökeni Kuşşara’ ya dayanan Pithana oğlu Anitte (MÖ 1750) lie Orta Anadolu’ da merkezi bir devlete doğru ilk adım atılmıştı. Neşe, Zalpa ve Hattuş’u eline geçiren Anitte kendisini (Gal Lugul) Büyük Kral unvanını taşıyacak kadar güçlü hissediyordu. Anitte’dan 100 yıl kadar sonra, aynı soydan gelen Kuşşara’lı Labarna’nın Hattuş’u başkent yapıp, kente Hattuşa, kendisinede Hattuşalı anlamına gelen Hattuşili (MÖ 1650-1620) adını vermesiyle Hitit Devleti resmen kurulur. Yerli Anadolu oldukları kabul edilen Hattili Beylere karşılık Hint-Avrupalı Hititlerin kökeni konusunda fazla bilgi yoktur. Anadolu’ya bir göçle dışardan mı geldiler? Bu göç nereden ve hangi tarihte oldu. Bu soruların yanıtları doyurucu belgeleriyle verilebilmiş değildir. I. Hattuşili’nin Hattuşa’yı başkent yapmasıyla birlikte Eski Hitit Devleti hızlı bir biçimde gelişmeye başladı. İçte otoriteyi sağlayan I.Hattişuli, ilk hedef olarak Suriye yi seçmişti.Kızılırmak ı Kırıkkale’nin güneyinde ordusuyla birlikte geçen I.Hattuşili,Suriye’nin önemli şehirlerinden Alalah’ı ele geçireceği sefere çıkıyordu.Alalah’ı ele geçirerek daha ileri harekatlar için büyük bir avantaj elde etti .Sefer dönüşünde Fırat’a doğru ilerleyerek Malatya yakınında ırmağın karşı kıyısına geçti. Batı Anadolu’daki Arzava ülkesi zapt edildi. Bunu izleyen I.Murşili döneminde Halep Hitit Devleti ‘nin sınırları içine sokuldu.Babil fethedildi.( MÖ 1594). Böylelikle Hitiler kısa bir sürede yakın Doğu’nun etkin siyasal güçlerinden biri olarak adlarını duyurdular. Eski Hitit Devleti’nin genişlemesi I.Murşili’nin,Babil seferi dönüşünde bir entrika sonucu öldürülmesiyle son buldu. İlimiz sınırları içinde kalan alanda bu çağa ait yerleşim yerlerinin çok sınırlı merkez olması dikkat çekicidir. Ancak herhalukarda bu dönemin bölgemizde de temsil edilmesi, ilimiz eski çağ tarihi açısından önemli bir bulgudur ve aynı zamanda yukarıda anlatılan kültür dokusu çerçevesinde değerlendirilmesidir. Dönemin Anadolu tarihi açısından önemi dikkate alındığında, bölgemizde bir arkeolojik kazının yapılmasının değeri daha kolay anlaşılmaktadır. KIRIKKALE İLİ VE ÇEVRESİNİN GENÇ TUNÇ ÇAĞI Kırıkkale ili ve çevresinde yapılan yüzey araştırmalarda, Kırıkkale ili Delice ilçesi, Çongar köyü, Kültepe höyüğünden, Delice ilçesi Harekli Köyü Beşiktepe mevkiinden ve merkeze bağlı Balışeyh kasabasının 4.5 km kuzeydoğusundaki Öz höyüğünden derlenen seramik parçaları arasında bazı örnekler Hitit İmparatorluk çağına tarihlenmiştir. Hitit İmparatorluk çağı kültürü hemen her yönüyle temelleri daha koloni çağında atılan Eski Hitit kültürünün devamı niteliğindedir. Hitit imparatorluk çağının en görkemli anıtı bizzat başkentleri Hattuşa’nın kendisidir. Hitit uygarlığının en önemli merkezlerinden ikincisi ise, başkentin yakınlarındaki Alacahöyük’tür. Kabartmaları Önasya dünyasının ilk anıtsal örnekleri olmaları bakımından büyük önem taşırlar. Zile yakınlarındaki Maşathöyük, Yozgat yakınlarındaki Alişar, Çorum yakınlarındaki Ortaköy, Malatya yakınlarındaki Aslantepe, Elazığ Altınova’da Korcutepe, Güneyde Tarsus-Gözlükule ve Mersin-Yümüktepe önde gelen öteki Hitit merkezleri arasındadır. İlimiz sınırları içinde kalan merkezlerin aynı kültür geleneğinin temsilcileri oldukları kesin olmakla birlikte, bu kültürün içindeki konumu ve katkıları ise bir arkeolojik kazı sonucunda açıklık kazanacaktır. MÖ 1200-800 yılları arasındaki zaman diliminde Anadolu’da herhangi bir kültür kalıntısına rastlanmadığında “Karanlık Dönem” olarak adlandırılmaktadır. Hitit İmparatorluğunun yıkılışına neden olan kavim veya kavimlerin bir süre 400 yıl gibi göçebe yaşadıkları ve sadece hayvancılıkla uğraştıkları var sayılmaktadır. Dolayısıyla bu döneme ilişkin herhangi bir kültür kalıntısının günümüze kadar gelmeyişi bu şekilde yorumlanmaktadır. İLİN VE ÇEVRESİNİN DEMİR ÇAĞI Kırıkkale ili ve çevresinde yapılan yüzey araştırmalarda Kırıkkale ili Delice ilçesi, Çongar köyü, Kültepe höyüğünden, Delice ilçesi Harekli Köyü Beşiktepe mevkiinden, Keskin ilçesi Kavurgalı Höyüğünden, Armutlu köyü Armutlu höyüğünden, Köprü Köyü Büyüktepe höyüğünden, Ceritkale Köyü Yaşçayır Höyüğünden, Karağıl Köyü Horpağan Tepeden, Kevenli Köyü Acıözü, Çifteli Köyü Höyüktepeden ve Kaldırım Köyü Sarımusalı höyüklerinden, Sulakyurt ilçesinin Bıyıkaydın Höyüğünden, Hasandede Kasabası Çatal Söğüt Höyüğünden derlenen seramiklerin bir kısmı Demir çağına tarihlenmiştir. Bu çağın Demir çağı diye adlandırılmasının temel nedeni, dönemin silah ve diğer aletlerinin çoğunun demirden üretilmiş olmasıdır. Bunun yanı sıra MÖ 9. Yüzyılın sonlarından itibaren Anadolu’nun yeniden MÖ 3 bin yılının sonlarında olduğu gibi bir çok irili ufaklı güç arasında paylaşmış olması böyle bir adlandırmaya gidilmesinin diğer bir nedenidir. Bu çağla birlikte bölgemizdeki iskanın yeniden yoğunlaşması dikkat çekici bir durumdur. Anadolu’daki Hitit çekirdek sahasının hemen her merkezde Hitit yerleşmesinin üzerine Frig yerleşmesin kurulmuş olması dönemin nüfus yoğunluğunu yansıtması açısından da önemli bir durumdur. Japonlar, Kırıkkale ili ve çevresindeki höyüklerden derledikleri seramiklerin bir bölümünü demir devri seramiği olarak tanımlamışlardır ve Friglere bağlamışlardır. Frigler MÖ 1200’lerin başlarında Truva savaşı sırasında boğazlar üzerinden Anadolu’ya gelmiş ve ancak MÖ 8.yy’ın ikinci yarısında merkezi Polatlı yakınlarındaki Gordion olan bir devlet kurabilmişlerdir. İlimiz sınırları içinde kalan Büyükkaletepe höyüğünün konumu büyüklüğü ve yüzeyinden ele geçen geyik motifleriyle tipik Frig seramiği dikkate alındığında bu merkezin Friglerin önemli bir yerleşim birimi olduğu anlaşılmaktadır. Bu höyükte yapılacak bir arkeolojik kazının ilimiz eskiçağ tarihinin aydınlatılmasına büyük katkılar sağlayacağı şüphesizdir. KIRIKKALE İLİ VE ÇEVRESİNİN ROMA VE BİZANS DÖNEMİ Kırıkkale ili Keskin ilçesi Cinali köyü Sulucatep’den, Ortasöken köyü düz yerleşmesinden, Haydardede köyü Kılıç mevkii düz iskanından, Çelebi ilçesi Kaldırım köyü, Sarı Musalı Höyüğünden ve Karaağıl köyü Hopağan tepeden; Sulakyurt ilçesi Bıyıkaydın köyü höyüğünden, İlimize bağlı Kazmaca köyü Öküztepe düz yerleşmesinden, Merkez ilçe Hacılar Kasabası Asar höyüğünden, Merkez ilçesi Kızıldere köyü, Kuzeren höyüğünden ve Hasandede Kasabası Çatal Sögüt höyüğünden derlenen seramik parçalarından bir kısmı Roma ve Bizans dönemlerine tarihlenmiştir. Roma ve Bizans dönemlerine ait çanak-çömlek parçaları, Kızılırmak yatağında yer alan düz yerleşim yerlerinde özellikle Kırıkkale’den güneye doğru uzanan bölgede bulunan höyüklerde bol miktarda derlenmiştir. Bu tür çanak-çömlek parçalarının çok sayıda ele geçtiği höyüklerde ve düz yerleşim yerlerinda prehistorik malzemelere rastlanılmamıştır. Bu Roma ve Bizans döneminde yeni yerleşim yerlerinin kurulduğunu kanıtlamaktadır. Dikkati çeken ayrı bir özellikte höyüklerden çoğunun doğal tepeler üzerine kurulmuş olmasıdır. Ayrıca genel kaideye uyularak, bu höyüklerin büyük bir çoğunluğunun yanında da akar suyun veya su kaynağının varlığıdır. Anadolu’da Roma İmparatorluğunun egemenliği MÖ 129 yılında Pergamon Krallığının ilhakıyla başlamışlardır. Pergamon Devleti’nin arazisi Anadolu’da ilk Roma eyaleti olan Provinicia Asia olrak yeniden düzenlendi. Bu eyalete başkent olarak da Ephesos seçildi. Kesin olarak belirlenmiş olmamakla birlikte Kapadokya’nın bir Roma eyaleti olarak Roma’ya vergi vermeye başladığını tarih genelde MÖ 63 yılı kabul edilmektedir. Kapadokya Eyaletinin sınırları Kuzeyde Samsun (Amisos)’dan doğuya doğru Karadeniz (Pontus Euxens), doğuda Fırat ve Büyük Ermenistan, Doğuda Toros dağları, batıda Galatia ve Pamhylia ile çevrili olan bu eyaletin başkenti Kaisareia (Kayseri) idi. MÖ 395 yılında Roma İmparatorluğunun ikiye bölünmesinden sonra Kapadokya Eyaleti Doğu Roma sınırları içerisinde kaldı. Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenen ve Sulakyurt ilçesinde bulunan tarihi paraların tetkikinden yörede M.Ö. Romalıların yaşadığı tespit edilmiştir. Türklerden Sonra : Malazgirt Zaferinin 1071'de kazanılmasından sonra Anadolu'nun kapıları Türklere açılmış, buralar hızlı bir şekilde Türk-İslam diyarı haline getirilmiştir. İşte o dönemlerde Kırıkkale ili dahilinde bulunan bazı yerlerinde ilk fethedilen İslam beldelerinden olduğu görülmektedir. Bu konuda Prof. Dr. Beşir ATALAY’ “Kırıkkale ve çevresinin özel bir konumu vardır; yani Orta Anadolu’nun ortasındadır. Çok korunmuş, dışa geç açılmış ve yine de az açılmış bir bölgedir. 1071 yılında Malazgirt Muharebesi ile Müslüman Türklerin Anadolu’ya açılışından itibaren yerleşilen, badireli günlerde dahi hiç işgal görmemiş bir özelliğe sahiptir. Etnik dağınıklığı az olan fazla karışmamış bir bölgedir. Dini homojenlik ise çok belirgindir. Türkiye’nin en az kültür değişmesi geçiren bölgesidir. Denilebilir ki kültür safiyeti önemli oranda korunmaktadır. “ demektedir. (1995 Dünya “Hoşgörü-Manas-Abay Yılı” VII. Uluslar arası Edebiyatı Semineri ve I. Uluslar arası Türk Dünyası Kültür Kurultayı Bildirileri , S-159-161) Prof. Dr. Sadık TURAL da “Ankara, Kırşehir, Konya, Çorum, Çankırı, Yozgat ve bugünkü Kırıkkale ilimizin sınırları içinde olan arazi Türklerin çok benimseyip yurt edindiği, yaylak ve kışlak yerleri olmak üzere seçtiği coğrafya alanlarıdır. “ (Ahmet Yesevî’den Hasandede’ye Gönül Erleri YY-1997, S- 215) 11. yüzyıldan sonra Kırıkkale yöresine Oğuz-Türkmen boyları yerleştirilerek iskana açılmıştır. Bu konuda Prof. Dr. İsmail ÖZÇELİK “Kırıkkalelinin Karakeçili ilçesinde yaşayan Karakeçililer, Anadolu’nun diğer yerlerinde yaşayan Karakeçililerle akrabadırlar. Karakeçililer Osmanlı kayıtlarında Ulu Yörük şeklinde anılan ve diğer bazı boylarıda ihtiva eden birliğin koludur. “ demektedir. (Tarihten Günümüze Karakeçililer, YY-2003, S-95) Kırıkkale yöresi ile ilgili Prof.Dr. Faruk SÜMER (Oğuzlar ), Prof. Dr. Cengiz ORHONLU (Osmanlı İmparatorluğunda Aşiretlerin İskanı), Prof. Dr. Fuat KÖPRÜLÜ (Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar), Prof. Dr. Hikmet TANYU (Ankara ve Çevresindeki Adak Yerleri) vs. eserler mevcuttur. Türk ve İslam aleminin büyük mutasavvıfı ve evliyası Hoca Ahmet Yesevi'nin oğlu Haydar Sultan'da Anadolu'daki bu mücadelede de yer almıştır. Bu mücadelenin, Kırıkale'nin en yüksek dağlarından biri olan Behrek Dağı eteklerinde ve civarında Konur Kasabası, Haydar Sultan ve Halil Dede köylerinin bulunduğu mahallerde yapılmış olması kuvvetle muhtemeldir. Hatta Haydar Sultan'ın yaptığı savaşta, kafirlere esir düşerek, bugün aynı isimle anılan bu köydeki kuyuya hapsedildiği ve kabrinin de burada bulunduğu ve bu zatın Hoca Ahmet Yesevi'nin oğlu olduğu kaynaklarda geçmektedir. Diğer taraftan, Balışeyh ilçesinin de o dönemlerde, yani Anadolu'da ilk kurulan Türk yerleşim alanlarından olduğu bilinmektedir. Buradaki taştan yapılmış eski cami ve türbe Selçuklular tarafından 1121 yılında inşa edilmiştir. Aslında Kırıkkale bölgesi tarihini Ankara tarihiyle birlikte düşünmek, incelemek ve araştırmak uygun olur. Çünkü çok yakın olması nedeniyle buralar, eskiden beri Ankara'ya bağlı bir yöre olarak kalmıştır. Ankara'nın Türklerin eline ilk olarak 1073 yılında geçtiği dikkate alınırsa, Kırıkkale bölgesinin de- genel olarak- aynı yıllarda Türkleşmeye ve İslamlaşmaya başladığı kabul edilebilir. Bazı Haçlı seferleri sırasında buralar tekrar Bizanslıların eline geçmiş olmasına rağmen XII. Yüzyıldan itibaren Selçukluların hakimiyetine kesin olarak geçmiştir. Daha sonraki asırlarda Orta Asya'dan, Anadolu'ya göç eden Oğuz Türk boylarından pek çok aşiret ve cemaat Kırıkkale bölgesinde iskan edilerek, buralar bütünüyle Türk ve İslam diyarı haline getirilmiştir. Cumhuriyet Döneminde Kırıkkale : Bilindiği gibi Kırıkkale temelleri 1925'lerde atılan bir Cumhuriyet şehrimizdir. 70 Yıllık gelişmesi, büyümesi ve bugüne taşınması MKEK ile olmuştur. Kırıkkale'nin kurulduğu arazi Kırıkköyü arazileriydi. Kırıkköyü 1925'ten önce 12 hanelik küçük bir köy idi. Kaletepe ise 3-4 km.ötede, aslında bilinen anlamda bir kale olmayıp boz toprakların oluşturduğu bakımsız ve ağaçsız bir tepeydi. 1960 yılından itibaren ağaçlandırma çalışmaları başlatılmıştır. Kırıkkale şehrini ortaya çıkaran esas sebebin;1921 yılında buralarda İmalatı Harbiye Fabrikası'nın kurulmasına karar verilmesi ve 1925 yılında top ve mühimmat fabrikalarının temellerinin atılmış olmasıdır. O tarihlerde Kırıkköyü'nün muhtarı olan Hüseyin Kahya ile Yahşihan köyü öğretmeni Hüseyin Avni Bey'in bu olaylarda yardımcı oldukları bilinmektedir. Şehrin kurulması ve gelişmesi ile ilgili Prof. Dr. Beşir ATALAY “Kırıkkale’nin tarihini 1925’li yıllarda başlatmak mümkündür. Şehrin çekirdeğini oluşturan fabrikaların temeli 1925 de açılmıştır. Kurtuluş Savaşından sonra yeni devletin yeni yönetimi Orta Anadolu’da savunma sanayi kuruluşu için bir yer aramıştır. Başkent olarak da Ankara seçildiği için Başkente de yakın bir yer aranmıştır. Belki Orta Anadolu bu tür bir sanayi için güvenli bir bölge olarak görülmüştür. İşte Kırıkkale’nin bulunduğu boş tarlalar heyetin dikkatini çekmiştir. Arazi sahiplerinin özellikle Kırık köylü Hüseyin Kahya’nın heyete yakın ilgisi bu bölgenin seçilmesine etkili olduğu söylenir. “(1995 Dünya “Hoşgörü-Manas-Abay Yılı” VII. Uluslar arası Edebiyatı Semineri ve I. Uluslar arası Türk Dünyası Kültür Kurultayı Bildirileri , S-159-161) 1925 yılında Top ve Mühimmat Fabrikası'nın temellerinin atılması, Kırıkkale'nin şehirleşmesinin çekirdeğini oluşturur. Aynı kuruma bağlı fabrika sayısı arttıkça personel ve işçi sayısı da artar. Görülmemiş biçimde nüfus artışı görülür. Yeni gelen işçilerin konutları ve halka halka mahalleler çevreye yayılır. Demiryolu, fabrikalarla yerleşim bölgesi arasında sınır oluşturulur. İlk aşamada, fabrikaların teknik ve idari personeli için yapılan sosyal tesisler ve az sayıda lojman da hemen tren istasyonu civarında yapılır. Fazla konut yoktur. Çünkü çalışanlar, yani işçiler askerdir ve kışlada kalırlar. Sonraları sivil işçilerin işe alınmasıyla konut bölgeleri genişlemiş burası kentin merkezi olmuş, İstasyon Mahallesi adını almıştır. Sanayi kesimine ait sosyal tesis ve işletmelerde aynı yerde genişleyerek Fabrikalar Mahallesi adını almıştır. 1931-1941 yılları dönemi Kırıkkale'nin gelişmesinde ikinci aşamayı oluşturur. Hizmete açılan fabrika sayısı hızla çoğalmış, buna bağlı olarak da işçi ihtiyacı artmıştır. Kırıkköyünden ve çevre köylerden akın akın işçiler gelmiştir. Bu dönem şehre rastgele bir yerleşmenin de başladığı dönemdir. Bu dönemde 6 mahalle daha oluşmuştur. Ovacık, Yenidoğan, Hüseyin Kahya, Tepebaşı, Gürler ve Kurtuluş Mahalleleri, Devlet daireleri ve okulların bir bölümünün kurulma ve açılması bu dönemdedir 1929'da Belediyelik, 1944 yılında da ilçe olan Kırıkkale, küçük bir kasaba görünümünü alır. Kentin bir sanayi şehri olarak öneminin artması ve artan nüfusun baskısıyla, Çallıöz, Güzeltepe ve Sanayi Mahalleri kurulmuştur. 1945 ve 1950'lerdeki nüfus artışı ve hızlı göç olayı ile sadece yakın çevredeki köylerden değil; Orta, Doğu, Güneydoğu ve Karadeniz bölgesi illerinden hızlı bir nüfus akışı olmuş ve Kırıkkale büyümüş ve gelişmiştir. 1955'lerde konut alanları Samsun Karayolu üzerine, kuzeye doğru taşmış ve doğya da genişlemiştir. Karyaka ve Kızılırmak mahalleleri de bu dönemde oluşmuştur. Şehrin gelişmesi ile ilgili Prof. Dr. Sadık TURAL ise “Bize göre şahrin asıl önemli ve incelemeye değer yanı milli bütünleşmenin örneği olmasıdır. Öncelikle çevre illerden (Kırşehir, Çankırı, Çorum, Yozgat) daha sonra da hemen hemen Türkiye’nin her ilinden bir aile mutlaka Kırıkkale’de yaşamıştır. Gerek bürokratik , gerekse bedeni hizmet alanlarında 1934-1964 döneminde Kırıkkale’ye uğramamış pek az insan vardır. Sonra fabrikanın nüfusu yerinde saydı. İlk emekliler geldi önce, 1968 ve 1969; sonra 1970-1980 döneminde Makine Kimya Fabrikalarında çalışan idealist ustalar emekli oldular. Emekli olanlardan bir kısmı geldikleri kasaba veya köylere, bir kısmı başka şehirlere göçtü. Göç veren bir şehir oluverdi Kırıkkale... Emekliler için Mahmutlar veya Balışeyh yahut Yahşihan veya uygun bir köy- kasaba (uydu kent) haline getirmek için hiç kimsenin aklından geçmedi.” diyor. 1960'lı yıllarda Kırıkköyü ve Yuva köyünü mahalleleri içine katan Kırıkkale, 1970'li yıllardan itibaren hızlı nüfus artışıyla birlikte mahallerini de artırmıştır. 1925'lerde 12 hanelik bir köyden 2001'de 25 mahalleli ve 205.208 nüfuslu bir yerleşim alanı ortaya çıkmıştır. İL OLUŞU Kırıkkale 21 Haziran 1989 tarih ve 3578 Sayılı yasa gereğince merhum Cumhurbaşkanı Turgut ÖZAL (Başbakan iken) tarafından yapılan törenle İl olmuştur. İlk Valisi Fikret GÜVEN 17 Ağustos 1989 tarihinde yapılan törenle İl Valiliği görevine başlamıştır. |
BAHŞILI İLÇESİ TARİHİ VE COĞRAFİ YAPISI A) TARİHİ YAPISI Bahşili ilçesinin tarihi geçmişi hakkında elimizde yeterli kaynak bulunmamaktadır. Temennimiz ciddi bir bilimsel araştırma ile yörenin zengin tarihinin gün ışığına çıkarılmasıdır. Mevcut kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre ,Bahşili’ninde içinde bulunduğu Kırıkkale yöresi Anadolu’da Türkleşme –İslamlaşma sürecinde ilk açılan yerleşim bölgelerindendir. Öncesinde yüzlerce yıl çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Bugünkü Bahşili’ye temel teşkil eden yerleşim birimi eski adıyla Bahşili Köyü yeni adıyla Bahçeli mahallesidir. Bahşili Köy olarak ilk önce Bala ilçe’sinin bir nahiye’sine daha sonra sıra ile Kalecik ve Keskin İlçesine ve son olarak da Kırıkkale ilçesine,1989 tarihinde Kırıkkale’nin İl olması nedeniyle Kırıkkale’ye bağlanmıştır. 1984 tarihinde Belediye statüsünü kazanmasının ardından 1990 yılında çıkarılan bir Kanunla da ilçe olmuştur. Bahşili ismi ile ilgili çeşitli varsayımlar ileri sürülmekte ise de bunların arasında en fazla kabul göreni Sultan Murat’ın emrindeki bir grup askere “Orta Anadolu da kendinize bir yurt edinin”diyerek bağışta bulunduğu ve daha sonra bu toprakların Bahşili olarak anılmaya başlandığı şeklindeki rivayettir. B) COĞRAFİ YAPISI Bahşili İlçesi Kırıkkale şehir merkezine 5 ,Ankara’ya 80 ,Ankara-Kayseri yoluna ise 3 km mesafede,Türkiye’nin en uzun nehri olan Kızılırmak’a 11 km. kıyısı bulunan 243 km2 yüzölçümüne sahip 700 rakımlı bir yerleşim birimidir. İlçe kuzeyde Yahşihan,Güneyde Karakeçili ,Doğuda Kırıkkale ve Keskin ,Batıda ise Ankara’nın Elmadağ İlçeleri ile çevrilidir. İlçeye bağlı Karaahmetli Beldesinde bulunan Kızılırmak nehri üzerinde kurulu Kapulukaya Baraj gölünden içme ve kullanma amaçlı yararlanılması düşünülmektedir. Bahşili ilçesi engebeli bir arazi üzerinde kurulmuştur. İlçenin batısında yer alan Küre dağının yüksekliği 1552 metre olup, (1774 m. Rakımlı) Denek dağından sonra yörenin en yüksek dağıdır B-NÜFUS DURUMU lçemiz Merkez nüfusu 5.790 Karaahmetli kasabası nüfusu 1.353 Köylerimizin nüfusu ise 1.377 olup, toplam nüfus 8.515 ‘dir Bu nüfusun %49 nu erkek nüfus %51’ni ise kadın nüfus teşkil etmektedir. Nüfusun %65’i kentsel kesimde %35’i Kasaba ve köylerde yaşamaktadır. İlçe Nüfus Müdürlüğünde 19 adet aile kütüğü mevcut olup, 14.644 kadın 13.722 erkek olmak üzere toplam 28.366 kişi kaydı mevcuttur. İlçe sınırları içerisinde işsizlik ve tarıma elverişsiz olan kesimlerde nüfus göçü göze çarpmaktadır. Bu göçün yönü Ankara ve Büyük şehirlerdir. Nüfusun %47 lik dilimin 0-19 yaş grubu %47 lik diliminin 20-64 yaş grubu %6 lık dilimi ise 65 yaş ve üzerindekiler teşkil etmektedir. İlçe Merkezi ve bağlı Köylerimizin nüfus dağılımı 2000 yılı Nüfus sayımı kesin sonuçlarına göre aşağıya çıkarılmıştır 2000 YILI KESİN SONUÇLARINA GÖRE : Merkez :5790 Karaahmetli :1353 Çamlıca Köyü :311 Küreboğazı Köyü :476 Sarıkaya Köyü :459 K.Sarıkaya Köyü :126 TOPLAM :8.515 İlçe merkezi nüfusu 5.790,Kasaba ve Köyler toplamı 2.725 Genel toplam ise 8.515 olup, 1990 yılında yapılan genel nüfus sayımı kesin sonuçlarıyla karşılaştırıldığında nüfus da önemli ölçüde azalma görülmektedir. İlçe Nüfus Müdürlüğü iş ve işlemlerini 1 Müdür, 2 Veri Hazırlama ve Kontrol İşletmeni olarak görev yapmaktadır. C- İDARİ DURUMU 09.05.1990 tarih ve 20523 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Kanunla Kırıkkale İline bağlı (Bahşili)adıyla yeni bir ilçe kurulmuştur. Bunu takiben hızla Resmi Kurum ve kuruluşların İlçe düzeyinde teşkilatlanması için gerekli çalışmalar başlatılmıştır. Şu anda İlçemizde Jandarma Komutanlığı, Özel İdare Müdürlüğü,Nüfus Müdürlüğü,Milli Eğitim Müdürlüğü,Tarım Müdürlüğü ,Mal Müdürlüğü, Tapu Sicil Müdürlüğü, Merkez ve Karaahmetli Sağlık Ocaklarının bağlı bulunduğu Sağlık Grup Başkanlığı, Müftülük, Kadastro Memurluğu , Bedaş İşletme Şefliği,TELEKOM Bakım servisi ve P.T.T Bürosu faaliyet göstermektedir. İlçe teşkilatının büyük bir kısmı tamamlanmış olup, Adliye ve Emniyet birimlerinin açılması için altyapı çalışmaları devam etmektedir. Bahşili İlçesi Coğrafi konumu itibariyle Kırıkkale İl’inin bir uzantısı görünümündedir.Kızılırmak nehrine 11 km. lik bir kıyı şeridi bulunmaktadır. 2000’li yıllarının başından itibaren bugünkü gelişme eğiliminin artarak devam edeceği ve ilçenin Kırıkkale İl’iyle birleşeceği tahmin edilmektedir. İlçeye bağlı iki Belediye (Merkez ve Karaahmetli Belediyesi) ile 8 Mahalle ve 4 Köy Muhtarlığı bulunmaktadır. İLÇE MERKEZİ : KARAAHMETLİ BELDESİ
D-SOSYAL DURUMU İlçe merkezi, kasaba ve köylerdeki konutların büyük bir bölümü sağlam yapılı betonarme binalardır. Tamamında elektrik ve telefon , %90’ı şebeke su % 10’u sebil çeşme suyu ile karşılanmaktadır. İlçe merkezinde toplu konut alanı olarak ayrılan yerlerin altyapısı tamamlanmıştır. İlçe merkezi ve köylerde halkın çoğunluğu tarım, inşaat ve toplum hizmeti sektöründe çalışmaktadır. İlçe genelinde her türlü ihtiyacı karşılayabilecek nitelikte iş yerinin olmaması nedeniyle vatandaşların ticari ilişkileri İl merkezi kaymaktadır. İlçemizde Türk ailesine özgü gelenek ve görenekler sıcaklığını korumakta olup, dini ve milli günlerde halkımız birbirleriyle daha fazla kaynaşmaktadır. Bayram ziyaretleri,nişan düğün törenleri ve eğlenceleri geleneklere bağlı olarak devam etmektedir. İlimiz ve İlçelerimizin sınırları içerisinde bulunan Tüpraş Rafinerisi Sosyal tesisler modern bir yaşam mekanı olarak dikkat çekmektedir. Ayrıca Kızılırmak kıyılarında bahçe içerisinde villa tipi müstakil konutlara da rastlanmaktadır. a- SOSYAL YAŞANTI Bu yüzden sosyal yaşantı canlı değildir. Özellikle bahar ve yaz aylarında ırmak kıyıları ve Celal Bayar parkı İl Merkezi ile çevre İl ve İlçede yaşayan vatandaşların akınına uğramaktadır. İlçeyi bu yönü ile cazibe haline getirmek için gereken gayret gösterildiği takdirde Bahşili’nin iç turizme yönelik potansiyelini harekete geçirmek mümkün olacaktır. Tüpraş rafinerisi lojmanlarının da içinde yer aldığı sosyal tesisler yalnızca rafineri personelinin istifadesine açık olduğu için ilçenin sosyal yaşantısı üzerindeki etkisi son derece sınırlıdır. Karaahmetli Beldesinde bulunan kapulukaya Baraj gölünün çevresindeki alanın Belediye tarafından çevre düzenlemesi yapılmakla birlikte Belediye Bütçesinin imkanlarının kısıtlı olması nedeniyle Valilik tarafından desteklenerek iç turizme kazandırılması ve Bu projenin bir an evvel hayata geçirilmesi büyük önem arz etmektedir. b - İŞ VE ÇALIŞMA HAYATI İlçe de iş yaşamı fazla bir çeşitlilik ve canlılık göstermez Kırıkkale Makine Kimya Endüstrisi Kurumundan emekli olan vatandaşlarımız yanında küçük çaplı işletmeler yaygın değildir. İlçe sınırları içerisinde 1996 yılında faaliyet göstermeye başlayan Gazbeton Fabrikası ve LPG Aygaz dolum tesisi bulunmaktadır. İlçe nüfusunun yarıdan fazlası tarım ve hayvancılıkla uğraşır İşsizlik oranı oldukça yüksektir. Tarımsal amaçlı olarak kullanılan arazilerde buğday,arpa ,ayçiçeği,nohut ve mercimek ekimi yapılır. Örtü altı seracılık ve ile fenni arıcılık çalışmalarının desteklenmesi halinde olumlu sonuç alınabileceği düşünülmektedir. İlçede ek olarak canlı hayvan besiciliği ile bir adet ekmek fırını faaliyet göstermektedir. İlçede herhangi bir banka şubesinin olmaması nedeniyle emekli olan vatandaşlarımızın Sosyal güvenlik kuruluşlarından aylık alan vatandaşlarımızın sayısı tespiti yapılamamıştır.15 MAYIS 2004 tarihi itibari ile 2022 Sayılı Kanunundan yararlanan vatandaş sayısı 159’dur. 3816 Sayılı Kanununda AĞUSTOS 2003 tarihinde yapılan değişikliğe göre 15 MAYIS 2004 tarihine kadar 873 kişiye yeni Yeşil kart sağlık cüzdanları verilmiştir. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfının 15 MAYIS 2004 yılında İlçemizde ikamet eden vatandaşlardan 1615 mağdur vatandaşımıza toplam 53.455.554.560. Tl ve nakdi yardımların yanında 203 kişiye 103.300 kğ. Kömür yapılmıştır. Yardım türlerine göre yapılan kişi sayıları aşağıya çıkarılmıştır. YARDIM TÜRÜ KİŞİ SAYISI MİKTARI (1000) Yiyecek Yardımı
Sağlık Yardımı
Eğitim –Öğretim Yardımı
İş Kurma Yardımı
TOPLAM
Karaahmetli Sağlık Ocağında 15 MAYIS 2004 tarihi itibari ile Kırıkkale ilinden Görevlendirme ile 1 Doktor, 1 Memur 1 Şoför, 1 Hizmetli olmak üzere toplam 5 personelle hizmet verilmekte olup, buna bağlı olarak Sarıkaya köyü sağlık evinde personel olmadığından Sarıkaya köyüne sağlık hizmeti Karaahmetli sağlık ocağınca verilmektedir. 2004 yılı içerisinde Karaahmetli Sağlık ocağına toplam 983 vatandaş baş vurmuş gerekli muayene ve tedavileri yapılmıştır. İlçe Yerleşim alanının Kızılırmak vadisinde olması nedeniyle Sağlık Grup Başkanlığı elamanlarınca sıtma taramaları ve sivri sinekle mücadele yapılmaktadır. E- EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU https://www.msxlabs.org/forum/resimler/egitim.jpgBahşili İlçe Milli Eğitim Eğitim Müdürlüğü 17.09.1991 tarihinde kurulmuştur. 1 Müdür, 1 Şube Müdürü, 2 Memur ve 1 Hizmetli olmak üzere 5 personel ile çalışmalarını sürdüren Milli Eğitim Müdürlüğümüze bağlı olarak 7 İlköğretim Okulu 1’i özel, 1 Çok Programlı Lise, Halk Eğitim Merkezi 2003-2004 Eğitim Öğretim yılında Çok Programlı Lisesinde 16 Öğretmen, Barboros İlköğretim okulunda 20 öğretmen, Atatürk İlköğretim Okulunda 11 Öğretmen, Karaahmetli İlköğretim Okulunda 11 öğretmen, Çamlıca Köyü İlköğretim Okulunda 2 öğretmen, Küreboğazı Köyü İlköğretim Okulunda 2 öğretmen, Özel Gazi Anadolu İlköğretim Okulunda 13 öğretmen, Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünde 1 Müdürü, 1 Müdür Yardımcısı, 1 rehber öğretmen 1 kadrolu öğretici 16 ücretli usta öğretici ile toplam 256 kursiyere kurs verilmektedir. İlçemiz İlköğretim ve ortaöğretim okullarında 40 branş öğretmen, 28 sınıf öğretmeni ile 4 Müstakil, 3 Birleştirilmiş ,1 adet (1,2, ve 3)’ ücü sınıflı birleştirilmiş İlköğretim okullarında Eğitim ve Öğretim Hizmeti verilmiştir. Taşımalı eğitim uygulaması nedeniyle Camlıca köyü İlköğretim Okulu ile Gazi İlköğretim Okulu’nun II. Kademe öğrencileri Barbaros İlköğretim Okuluna, Sarıkaya köyü (4,5,6,7, ve 8 nci sınıf, Küçük Sarıkaya Köyü I. ve II. kademe öğrencileri Karaahmetli İlköğretim okuluna taşınmıştır. Küreboğazı Köyü İlköğretim Okulunun II. Kademe öğrencileri ise Kırıkkale Merkeze bağlı Hacılar Beldesi İlköğretim okulunda eğitim ve öğretimlerine devam edilmektir. Eğitim ve Öğretim veren tek ortaöğretim kurumu Hacı Hidayet Doğruer Çok Programlı Lisesidir. İlçe genelinde öğretmen sayısı ihtiyaca cevap verebilecek düzeyde olmakla birlikte eğitim kadrosunun İngilizce,Müzik ve Beden Eğitimi öğretmenleri ile takviye edilmesine gereksinim vardır. İlçemizde 992 öğrenciye 77 öğretmenle eğitim ve öğretime devam edilmektedir. İlçemiz Merkez ve Köylerinde 2003-2004 Eğitim ve Öğretim yılında 1739 sayılı Temel Eğitim Kanunun 22 maddesi ve 222 Sayılı İlköğretim Kanunun 56 maddesine göre ilköğretim çağına gelmiş okula kayıtlarını yaptırmayan çocuk bulunmamakla birlikte İlköğretim öğretim çağına gelmiş bedensel ve zihinsel 7 çocuk bulunmaktadır.Bunlardan 4 tanesi yaş tahsisi için rapor almış 3 çocuk ailesine gerekli tebligat yapılarak idari işlemler devam etmektedir. Ayrıca ;Ulusal Eğitime Katkı proje kapsamında Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünce 1 nci kademe okuma-yazma kursu açılmıştır. 2003-2004 eğitim öğretim yılında Okuma yazma bilmeyen vatandaşların tespiti amacı İlçe genelinde kurulan Komisyon tarafından tarama devam etmektedir. Halk Eğitim Merkezi kendisine tanınan olanaklar çerçevesinde özellikle örgün eğitim çağı dışında kalan yetişkinlere ev hanımlarına aile ekonomilerine katkıda bulunmalarına katkı sağlayacak kurslar açmakla ve çeşitli beceriler yanında anne çocuk sağlığı ve aile planlaması konularında Sağlık Grup Başkanlığı sağlık personeli tarafından eğitim verilmektedir. Barbaros İlköğretim okulunun bahçesindeki eski okul binasında faaliyet gösteren Halk Eğitimi Merkezi 2003-2004 Öğretim yılında merkez,kasaba ve Köyler de değişik branşlarda (Giyim,Makine nakışları,Bilgisayar, El sanatları, Okuma-yazma ) kursu açılmıştır. 7 Usta Öğretici ve 1 adet kadrolu usta öğretici, 1 adet Rehber öğretmenle Örgün eğitime toplam kursiyer sayısı ise 191 dır. F- EKONOMİK DURUM İlçe dahilinde elektriksiz köy bulunmamaktadır. İlçemiz ve Köylerimize elektrik normal dağılımı ve anında müdahale yapılmaktadır. İlçemizin su ihtiyacı 300 tonluk su deposundan karşılanmaktadır. İlçenin İl merkezine uzaklığı 5 km. dir. Ancak; Bahşılı Kırıkkale 3 ncü kilometrede ana yola bağlantılı Kırıkkale- Kırşehir yolunun duple yol kapsamında olduğu ve trafiğin yoğun olması nedeniyle Kırıkkale istikametine gidecek araçların ana yola girişlerinde zaman zaman maddi, yaralamalı ve can kayıplı kazalar meydana gelmektedir. Bahşılı-Kırıkkale-Kırşehir yol kavşağında sağlıklı ulaşımın sağlanabilmesi için gerekli çalışmaların yapılması gerekmektedir. Belediye minibüsleri ve özel minibüsler tarafından kısa aralıklarla ve düzenli olarak İl merkezi ile İlçe arasında yolcu taşımacılığı yapılmaktadır. Ancak köylerle olan ulaşım yolların bozuk ve yetersiz olduğundan malzemeli bakıma ihtiyaç vardır. İlçe deki PTT hizmet bürosu kiralık Türk Telekom arıza ve bakım servisi kedine ait binada hizmet vermektedir. Hali hazırda Bahşili merkez Karaahmetli Beldesi ,Çamlıca ve Büyük sarıkayalar köylerinde kurulu toplam 1662 hat kapasiteli santraller ile telefon haberleşmesi yapılmaktadır. 4 adedi Bahşili merkez ,2 adedi de Karaahmetli beldesinde olmak üzere 6 adet ankesörlü telefon bulunmaktadır. İlçe merkezi ve köylerimizde su şebekelerinin eski ve yetersiz olması nedeniyle yaz aylarında içme suyu sıkıntısı çekilmektedir. İlçeye bağlı köylerin tamamı asfalttır. İlçemiz Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından finansmanı İl Özel İdare Müdürlüğü tarafından karşılanarak Karaahmetli Kasabası Kapulukaya baraj yolu 6000 metrelik bölümü asfaltlanmıştır. İlçede TV ve Radyo verici istasyonu yoktur. TV, Özel Televizyon kanalları Kırıkkale İlinden karşılanmakta olup, tüm kanallar sorunsuz izlenmektedir. 2- MAHALLİ İDARELERİNİN DURUMU A-İLÇE ÖZEL İDARE MÜDÜRLÜĞÜ İlçe Özel İdare Müdürlüğümüz 14.08.1992 tarihinde kurulmuş olup ,l Müdür ve 1 geçici işçi ile çalışmalarına devam etmektedir. 2108 sayılı Kanun gereğince 8 Mahalle ve 4 köy muhtarımızın ödenekleri Özel İdare Müdürlüğü bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmaktadır. Önceki yıllarda Kızılırmak kıyı şeridinde ruhsatlı olarak işletilen Kum ocakları Kırıkkale Valiliği tarafından hazırlanan Yeşil Vadi projesi kapsamında kaldığından kapatılmışlardır. Kaymakamlık konutu 1994 yılında tamamlanarak hizmete girmiştir. Çamlıca ve Sarıkaya köyü çok amaçlı köy konağı bulunmaktadır. Ayrıca İl Özel İdare Müdürlüğü bütçesi Köylere Yardım tertibinden okul bakım onarım ve cami yapımı için yardımlar sağlanmaktadır. B-BELEDİYELER İlçe merkezi Karaahmetli Kasabası olmak üzere iki Belediyemiz mevcut olup, mali imkanlarının yeterliliği ölçüsünde çalışmalarına devam etmektedirler. 1- BAHŞILI BELEDİYESİ İlçe Merkezi 5 mahalleden oluşan yapıya sahip olup, 2000 yılında yapılan Genel nüfus sayımı kesin sonuçlarına göre 5790 nüfus yaşamaktadır. PERSONEL DURUMU
YILLAR GELİR GİDER DEVİR 2001
2002
Bahşili belediyesinin araç parkında , 7 İveco minibüs , 1 kepçe , 1 grayder , 1 arasöz , 1 çöp kamyonu, 2 traktör , 1 BMC kamyon ,1 cenaze aracı, 1 AS 950 Kamyon ve 2 binek aracı bulunmaktadır. Bu araçların tamamı faaldir. İMAR PLANI VE ALYAPI ÇALIŞMALARI İlçemizde merkez belediyesinin nazım imar planı 1985 yılında 60 bin nüfus hedefine göre hazırlanmış ve aynı yıl tasdik edilmiştir. Altyapı bakımından yetersiz olan ilçede içme suyu ve kanalizasyon şebekesi çalışmaları devam etmektedir. BAHŞILI BELEDİYESİNİN ÖNEMLİ YATIRIMLARI : Bahşili Belediyesinin devam eden veya proje aşamasında olan önemli yatırımlarını şöylece sıralayabiliriz PROJENİN ADI DURUMU 1- İçme suyu şebekesi yapımı. Tamamlandı 2- Yolların parke yapımı. Devam etmektedir. 3- Kanalizasyon şebeke döşemesi, Devam etmektedir. 4- Park ve bahçe yapımı. Tamamlandı 5- Kızılırmak kıyı sahil yolu projesi Devam etmektedir. 2 -KARAAHMETLİ BELEDİYESİ İlçeye balı Karaahmetli kasabası 3 mahalleden oluşmakta olup, 2000 yılında yapılan Genel nüfus sayımına göre 1.353 nüfus yaşamaktadır. Personel durumu aşağıya çıkarılmıştır. PERSONEL DURUMU Memur 4 , geçici işçi 18 mevcut olup, son iki yıla ait kesin hesap cetvelleri aşağıya çıkarılmıştır. YILLAR GELİR GİDERİ 2001
2002
Belediye Başkanlığına ait 1 adet binek otosu, 2 adet otobüs, 2 adet münübüs , 1 adet itfaiye 1 adet traktör, 2 adet kepçe 1 adet cenaze yıkama aracı ve 1 adet greyder mevcuttur. Bu araçların tamamı faaldir. KARAAHMETLİ BELEDİYESİNİN YATIRIMLARI - Kasabada yerleşim alanında İmar planı Uygulaması çalışmaları - Kapulukaya Barajı 13766 m2’lik piknik alanı ayrılarak halkın ve misafirlerin istifadesine sunulmuştur. - Kapulukaya Barajı çevre düzenlemesi yapılmıştır. - Belediye sınırları içerisinde imar planı dahilinde yol açılması ve stabilize çalışmalarının devam etmesi, - Kasaba halkının istifadesine sunulmak üzere park yapım çalışmalarının devam ettiği, - Pazar yeri yapımı C. KÖYLER İlçenin mülki sınırları içerisinde 4 köy bulunmaktadır. Elektrik ve suyu bulunmayan köy bulunmamaktadır. İlçeye bağlı 4 köy mevcuttur. Bunlardan Küçüksarıkaya köyünün nüfusu 150 den aşağı olduğundan köy işlerini imece ve Kaymakamlık direktifleri ile yürütmektedir. 3 köyümüz ise ortak işlerini Mahalli İdarelerin destekleri yürütmektedir. Köylerimizin sorunlarının asgariye indirmek amacıyla Bahşılı Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliğince yardımlar yapılmaktadır. Köy yollarımızın toplam uzunluğu 97 km. olup, tamamı kaplama asfalttır. İlçe Merkezi ile Karaahmetli Kasabası arasındaki 21 km.lik yolun 12 km.sinden Küreboğazı köyü yararlanmaktadır. 3-ASAYİŞ VE GÜVENLİK DURUMU : İlçenin asayişi İlçe Jandarma Komutanlığınca sağlanmaktadır. Polis Teşkilatı bulunmamaktadır |
|
Kırıkkale Mağara Turizmi Sulu Mağara: Mağara Kırıkkale ili, Keskin ilçesi, Arzu Bayırı mevkiinde yer almaktadır. Yatay olarak gelişmiş, yarı doğal-yarı yapay, düden konumlu bir mağaradır. Büyük bir bölümü maden ocağı olarak açılan Sulu Mağara’nın doğal bölümü birbirine bağlı üç kattan meydana gelen Pliyosen rölyef sistemine aittir. Toplam uzunluğu 285 m’dir. Üç kattan oluşan yapay galerilerde kurşun işletmesi yapılmıştır. Gerek doğal gerekse yapay bölümleri birbirine bağlayan dar geçitler Erken Hıristiyanlık döneminde yapılmış taş duvarlarla örtülüdür. Hidrolojik olarak vadoz zonda yer alan Sulu Mağara yağışlı dönemlerde tavandan damlayan sular dışında bütünüyle kurudur. Bu suları toplamak için eski dönemlerde derinliği 2 m’yi bulan havuzlar yapılmıştır. Mağara kuru ve sıcak bir havaya sahiptir. Mağara turizm amaçlı değerlendirilebilir. Yayla Turizmi Kırıkkale ili sınırları içerisinde, yükseklikleri 1200-1600 m. arasında değişen yaylaları bulunmaktadır. Küre Dağı’ndaki Hodar, Bedesten, Kamışlı, Sarıkaya; Koçu Dağı’ndaki Koçu, Denek dağlarındaki Gümüşpınar, Pehlivanlı, Suludere, Yeşilkaya, Azgın yaylaları en önemlileridir. Karakeçili ilçe merkezi ve Balışeyh ilçesine bağlı İzzettin, Hüseyinbeyobası ve Kılevli köylerinde her yıl yaz aylarında Türkmen şölenleri düzenlenmektedir. Bu kapsamdaki etkinliklere Çevre yerleşim birimleri halkının yanı sıra Kırıkkale dışında yaşayan hemşehrileri de katılmaktadır. Kurulan kıl çadırlarda yöresel kıyafetler içinde yemekler ikram edilmekte, halk oyunu ve halk müziği gösterilerinin yanı sıra yarışmalar sergilenmektedir. Ayrıca il dışında bulunan hemşehriler yaz tatillerini bu etkinliklerin yapıldığı süreye denk getirerek tatillerini köylerindeki yayla evlerinde geçirip memleket özlemlerini de gidermektedirler. |
Kırıkkale ili 19 yıl önce 1989 yılında Ankara ilinden ayrılarak il olmuştur. Kırıkkale ilinin güneyinde Kırşehir batısında Ankara doğusunda Çorum ve Yozgat illeri bulunmaktadır. Kırıkkale ilinin ilçeleri Delice, Keskin ve Sulakyurt ilçeleridir. Kırıkkalede gezilecek yerler arasında Hasandede Camisi, Balışeyh Camisi, Koçubaba Türbesi, Hasandede Türbesi, Şeyh Türbesi bulunmaktadır |
|
Kırıkkale Bilindiği gibi Kırıkkale temelleri 1925'lerde atılan bir Cumhuriyet şehrimizdir. 70 Yıllık gelişmesi, büyümesi ve bugüne taşınması MKEK ile olmuştur. Kırıkkale'nin kurulduğu arazi Kırıkköyü arazileriydi. Kırıkköyü 1925'ten önce 12 hanelik küçük bir köy idi. Kaletepe ise 3-4 km.ötede, aslında bilinen anlamda bir kale olmayıp boz toprakların oluşturduğu bakımsız ve ağaçsız bir tepeydi. 1960 yılından itibaren ağaçlandırma çalışmaları başlatılmıştır. Kırıkkale şehrini ortaya çıkaran esas sebebin; 1921 yılında buralarda İmalatı Harbiye Fabrikası'nın kurulmasına karar verilmesi ve 1925 yılında top ve mühimmat fabrikalarının temellerinin atılmış olmasıdır. O tarihlerde Kırıkköyü'nün muhtarı olan Hüseyin Kahya ile Yahşihan köyü öğretmeni Hüseyin Avni Bey'in bu olaylarda yardımcı oldukları bilinmektedir. Şehrin kurulması ve gelişmesi ile ilgili Prof. Dr. Beşir ATALAY “Kırıkkale’nin tarihini 1925’li yıllarda başlatmak mümkündür. Şehrin çekirdeğini oluşturan fabrikaların temeli 1925 de açılmıştır. Kurtuluş Savaşından sonra yeni devletin yeni yönetimi Orta Anadolu’da savunma sanayi kuruluşu için bir yer aramıştır. Başkent olarak da Ankara seçildiği için Başkente de yakın bir yer aranmıştır. Belki Orta Anadolu bu tür bir sanayi için güvenli bir bölge olarak görülmüştür. İşte Kırıkkale’nin bulunduğu boş tarlalar heyetin dikkatini çekmiştir. Arazi sahiplerinin özellikle Kırık köylü Hüseyin Kahya’nın heyete yakın ilgisi bu bölgenin seçilmesine etkili olduğu söylenir. “(1995 Dünya “Hoşgörü-Manas-Abay Yılı” VII. Uluslar arası Edebiyatı Semineri ve I. Uluslar arası Türk Dünyası Kültür Kurultayı Bildirileri , S-159-161) 1925 yılında Top ve Mühimmat Fabrikası'nın temellerinin atılması, Kırıkkale'nin şehirleşmesinin çekirdeğini oluşturur. Aynı kuruma bağlı fabrika sayısı arttıkça personel ve işçi sayısı da artar. Görülmemiş biçimde nüfus artışı görülür. Yeni gelen işçilerin konutları ve halka halka mahalleler çevreye yayılır. Demiryolu, fabrikalarla yerleşim bölgesi arasında sınır oluşturulur. İlk aşamada, fabrikaların teknik ve idari personeli için yapılan sosyal tesisler ve az sayıda lojman da hemen tren istasyonu civarında yapılır. Fazla konut yoktur. Çünkü çalışanlar, yani işçiler askerdir ve kışlada kalırlar. Sonraları sivil işçilerin işe alınmasıyla konut bölgeleri genişlemiş burası kentin merkezi olmuş, İstasyon Mahallesi adını almıştır. Sanayi kesimine ait sosyal tesis ve işletmelerde aynı yerde genişleyerek Fabrikalar Mahallesi adını almıştır. 1931-1941 yılları dönemi Kırıkkale'nin gelişmesinde ikinci aşamayı oluşturur. Hizmete açılan fabrika sayısı hızla çoğalmış, buna bağlı olarak da işçi ihtiyacı artmıştır. Kırıkköyünden ve çevre köylerden akın akın işçiler gelmiştir. Bu dönem şehre rastgele bir yerleşmenin de başladığı dönemdir. Bu dönemde 6 mahalle daha oluşmuştur. Ovacık, Yenidoğan, Hüseyin Kahya, Tepebaşı, Gürler ve Kurtuluş Mahalleleri, Devlet daireleri ve okulların bir bölümünün kurulma ve açılması bu dönemdedir 1929'da Belediyelik, 1944 yılında da ilçe olan Kırıkkale, küçük bir kasaba görünümünü alır. Kentin bir sanayi şehri olarak öneminin artması ve artan nüfusun baskısıyla, Çallıöz, Güzeltepe ve Sanayi Mahalleri kurulmuştur. 1945 ve 1950'lerdeki nüfus artışı ve hızlı göç olayı ile sadece yakın çevredeki köylerden değil; Orta, Doğu, Güneydoğu ve Karadeniz bölgesi illerinden hızlı bir nüfus akışı olmuş ve Kırıkkale büyümüş ve gelişmiştir. 1955'lerde konut alanları Samsun Karayolu üzerine, kuzeye doğru taşmış ve doğya da genişlemiştir. Karyaka ve Kızılırmak mahalleleri de bu dönemde oluşmuştur. Şehrin gelişmesi ile ilgili Prof. Dr. Sadık TURAL ise “Bize göre şehrin asıl önemli ve incelemeye değer yanı milli bütünleşmenin örneği olmasıdır. Öncelikle çevre illerden (Kırşehir, Çankırı, Çorum, Yozgat) daha sonra da hemen hemen Türkiye’nin her ilinden bir aile mutlaka Kırıkkale’de yaşamıştır. Gerek bürokratik , gerekse bedeni hizmet alanlarında 1934-1964 döneminde Kırıkkale’ye uğramamış pek az insan vardır. Sonra fabrikanın nüfusu yerinde saydı. İlk emekliler geldi önce, 1968 ve 1969; sonra 1970-1980 döneminde Makine Kimya Fabrikalarında çalışan idealist ustalar emekli oldular. Emekli olanlardan bir kısmı geldikleri kasaba veya köylere, bir kısmı başka şehirlere göçtü. Göç veren bir şehir oluverdi Kırıkkale... Emekliler için Mahmutlar veya Balışeyh yahut Yahşihan veya uygun bir köy- kasaba (uydu kent) haline getirmek için hiç kimsenin aklından geçmedi.” diyor. 1960'lı yıllarda Kırıkköyü ve Yuva köyünü mahalleleri içine katan Kırıkkale, 1970'li yıllardan itibaren hızlı nüfus artışıyla birlikte mahallerini de artırmıştır. 1925'lerde 12 hanelik bir köyden 2001'de 25 mahalleli ve 205.208 nüfuslu bir yerleşim alanı ortaya çıkmıştır. İL OLUŞU Kırıkkale 21 Haziran 1989 tarih ve 3578 Sayılı yasa gereğince merhum Cumhurbaşkanı Turgut ÖZAL (Başbakan iken) tarafından yapılan törenle İl olmuştur. İlk Valisi Fikret GÜVEN 17 Ağustos 1989 tarihinde yapılan törenle İl Valiliği görevine başlamıştır. kaynak: Kırıkkale Valiliği |
Kırıkkale İlçeleri Kırıkkale’nin biri merkez olmak üzere 9 ilçesi vardır. Merkez: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 206.688 olup, 185.431’i ilçe merkezinde, 21.257’si köylerde yaşamaktadır. İlçe toprakları dağlıktır. Doğusunda Koçubaba Dağı, güneydoğusunda Dinek Dağları, güneyinde Kızılada Dağları, güneybatısında Kösedağı yer alır. Ekonomisi sanâyiye dayanır. M.K. E’ye bağlı fabrikalar başlıca sanâyi kuruluşlarıdır. Bu fabrikalar ilçenin gelişmesinde ve nüfus artışında büyük rol oynamıştır. Kırsal kesimde, tarım başlıca gelir kaynağıdır. Başlıca tarım ürünleri, buğday, şekerpancarı, arpa, üzüm, ayçiçeği ve elma olup az miktarda armut ve baklagiller yetiştirilir. Hayvancılık gelişmiş olup, koyun ve Ankara keçisi beslenir. İlçe merkezi Çoraközü Vâdisinde kurulmuştur. Ankara-Kayseri demir ve karayolu ilçeden geçer. Ankara’ya 76 km mesâfededir. İlçe belediyesi 1942’de kurulmuştur. Bahşili: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 11.058 olup, 6317’si ilçe merkezinde, 4741’i köylerde yaşamaktadır. İlçe toprakları genelde dağlıktır. Kapulukaya Baraj Gölü ilçe sınırları içinde kalır. Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, şekerpancarı, arpa, üzüm, ayçiçeği ve elmadır. TÜPRAŞ’a bağlı Orta Anadolu Rafinerisi başlıca sanayi kuruluşudur. Yumurtalık-Kırıkkale boru hattı ile pompalanan ham petrol, rafineride işlenir. Hayvancılık yaygın olarak yapılır ve en çok koyun ile Ankara keçisi beslenir. İlçe merkezi Küre Dağı eteklerinde kurulmuştur. Merkez bucağına bağlı belediyelik bir köyken 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânunla ilçe oldu. Balışeyh: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 14.097 olup, 2078’i ilçe merkezinde, 12.019’u köylerde yaşamaktadır. İlçe toprakları orta yükseklikte engebeli arâziden meydana gelir. Güneyinde Dinek Dağı yer alır. Başlıca akarsuyu Çoraközü Çayıdır. Ekonomisi tarıma dayanır. Başlıca tarım ürünleri, buğday, şekerpancarı, arpa, ayçiçeği ve üzümdür. Hayvancılık gelişmiş olup yüksek kesimlerde koyun ve Ankara keçisi beslenir. İlçe merkezi Çoraközü Çayı vâdisinde kurulmuştur. Ankara-Sivas demiryolu ve Ankara-Samsun karayolu ilçeden geçer. Merkez ilçeye bağlı bucakken 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânunla ilçe oldu. Çelebi: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 9415 olup, 4068’i ilçe merkezinde, 5347’si köylerde yaşamaktadır. İlçe toprakları orta yükseklikte engebeli arâziden meydana gelmiştir. Başlıca akarsuyu Kızılırmak’tır. Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, ayçiçeği ve üzümdür. Hayvancılık önemli gelir kaynağıdır. En çok koyun ve Ankara keçisi beslenir. İlçe gelişmemiş küçük bir yerleşim merkezidir. Bâlâ-Kaman kara yolu yakınında kurulmuştur. Keskin ilçesine bağlı bucakken 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânunla ilçe oldu. Delice: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 27.668 olup, 7415’i ilçe merkezinde, 20.253’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 35 köyü vardır. Yüzölçümü 726 km2 olup, nüfus yoğunluğu 38’dir. İlçe toprakları genelde platoluktur. Kuzeyinde Karagüney Dağı, güneyinde Dinek Dağı yer alır. Karagüney Dağının eteklerinde ovalık alan vardır. Başlıca akarsuyu Delice Irmağıdır. Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yaygın olarak bağcılık yapılır. Küçük baş hayvan besiciliğinin yapıldığı ilçede ençok Kıl keçisi bulunur. İlçe merkezi Ankara-Samsun karayolu üzerinde kurulmuştur. Ankara-Yozgat karayolu da ilçeden geçer. 1960’ta ilçe olan Delice’nin belediyesi 1955’te kurulmuştur. Ankara’ya bağlı bir ilçeyken 15 Haziran 1989’da Kırıkkale’nin il olması üzerine buraya bağlandı. Karakeçili: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 8.699 olup, 6576’sı ilçe merkezinde, 2123’ü köylerde yaşamaktadır. İlçe toprakları dalgalı düzlüklerden meydana gelir. Kuzeybatısında Küre Dağı yer alır. Başlıca akarsuyu Kızılırmak’tır. Ekonomisi tarıma dayalıdır. En çok buğday yetiştirilir. Hayvancılık gelişmiştir. İlçe merkezi Bâlâ-Kaman karayolu üzerindedir. Ankara’nın Bâlâ ilçesine bağlı bucakken 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânunla ilçe yapılarak Kırıkkale’ye bağlandı. Keskin: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 41.732 olup, 20.044’ü ilçe merkezinde, 21.688’i köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 55 köyü vardır. Plato görünümünde olan ilçe topraklarını Dinek Dağı engebelendirir. Başlıca akarsuları Kılıçözü Deresi ve Kızılırmak’tır. Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, ayçiçeği ve üzüm olup, ayrıca az miktarda elma ve armut yetiştirilir. Hayvancılık önemli geçim kaynağıdır. En çok koyun ve Ankara keçisi beslenir. İlçe topraklarında bentonit ve volframit yatakları vardır. İlçe merkezi, Develi Dağının güneyinde Aktepesi ile Kartaltepesi yamaçlarında kurulmuştur. Hititlerden kalma bir yerleşim merkezidir. Yugoslavya ve Romanya’dan gelen göçmenlerin buraya yerleşmesi ile büyümüştür. Ankara-Kırşehir karayolu ilçeden geçer. Ankara’ya bağlı bir ilçe iken, Kırıkkale’nin il olması üzerine buraya bağlanmıştır. Kırıkkale’nin en büyük ilçesidir. İlçe belediyesi 1884’te kurulmuştur. Sulakyurt: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 18.740 olup, 5754’ü ilçe merkezinde, 12.986’sı köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 26 köyü vardır. Yüzölçümü 741 km2 olup, nüfus yoğunluğu 25’tir. İlçe toprakları orta yükseklikte dalgalı düzlüklerden meydana gelir. Doğu ve güneydoğusunda Karagüney Dağı yer alır. Başlıca akarsuyu Kızılırmak’tır. Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa, üzüm, mercimek ve ayçiçeğidir. Hayvancılık ekonomik açıdan önemli gelir kaynağıdır. En çok koyun, Ankara keçisi ve kıl keçisi beslenir. İlçe merkezi Karagüney Dağının kuzey yamaçlarında kurulmuştur. Eski ismi Konuz’dur. İl merkezine 52 km mesâfededir. Gelişmemiş küçük bir yerleşim merkezidir. 1960’ta ilçe olan Sulakyurt’un belediyesi 1956’da kurulmuştur. Ankara’ya bağlı bir ilçeyken Kırıkkale’nin il olması üzerine buraya bağlanmıştır. Yahşihan: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 11.299 olup, 5695’i ilçe merkezinde, 5604’ü köylerde yaşamaktadır. Merkez bucağına bağlı 6 köyü vardır. İlçe toprakları orta yükseklikte platoluk alanlardan meydana gelmiştir. Başlıca akarsuyu Kızılırmak’tır. Ekonomisi tarıma dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, şekerpancarı, arpa, üzüm ve ayçiçeğidir. Hayvancılık gelişmiş olup koyun ve Ankara keçisi beslenir. İlçe merkezi, Kızılırmak kıyısında kurulmuştur. Ankara-Kırıkkale karayolu ilçeden geçer. İl merkezine çok yakındır. Merkez ilçeye bağlı belediyelik köyken 9 Mayıs 1990’da 3644 sayılı kânunla ilçe oldu. Belediyesi 1956’da kurulmuştur. Kaynak |
Kırıkkale MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi İç Anadolu Bölgesi'nde il ve bu ilin merkezi olan kent. 1989'da il yapılmadan önce Ankara'nın bir ilçesi olan Kırıkkale'nin kuzeyinde Çankırı, doğusunda Çorum ve Yozgat, güneyinde Kırşehir, batısında Ankara illeri vardır. Çoraközü Deresi'nin Kızılırmak'a kavuştuğu yer yakınında vadi tabanında kurulmuş olan kent Cumhuriyet döneminde büyük bir hızla büyümüş, önemli bir ticaret ve iş merkezi hâline gelmiştir. Yıllık ortalama sıcaklık 12,6°C'tır. İlde yaygın olarak buğday üretimi yapılır. Ayrıca şekerpancarı, çeşitli sebzeler, şaraplık ve şıralık üzüm türleri yetiştirilir. İlde bulunan ormanlar düşük kaliteli olduğundan sadece yakacak odun temininde kullanılmaktadır. En yaygın ağaç türü meşedir. Kırıkkale'de çelik döküm imalathanesi, pirinç haddehanesi, barut, top, tüfek fabrikaları, kereste atölyeleri, şarap imalathaneleri, un ve makarna fabrikaları vardır. İlin merkezinde kurşun, demir, manganez, Keskin ilçesinde bakır, kurşun, çinko, demir, manganez yatakları vardır. İl sınırları içinde Eccobriga adıyla bilinen ve Delice-Kırıkkale sınırında kurulmuş olan antik bir yerleşme birimi vardır. Yahşihan ilçesi ve Hasandede bucağı Osmanlılar döneminde önemli yerleşim merkezleriydiler. Cumhuriyetten sonra (1925) askerî amaçlarla kurulacak fabrikalar için il merkezinin bulunduğu alanlar seçilmiştir. Bugünkü il merkezinin kuzeyinde yer alan Kırık Köy ile bugünkü Kale'nin Kızılırmak'a açılan düzlüklerinde kurulan fabrikalar, zamanla burayı hızla gelişen bir yerleşim merkezi durumuna getirmiştir. 1929'da bucak, 1944'te ise ilçe merkezi olan Kırıkkale 1989'da il konumuna getirilmiştir. Adını da Kırık Köyü ve Kale adlarının birleşmesinden almıştır. |
1924 yılında, Cumhuriyetimizin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatıyla, yeni bir sanayi şehri plânlanmaktaydı. Stratejik ve jeopolitik konumundan dolayı Orta Anadolu Bölgesi’nde kurulması kararlaştırılmıştı. Bir kişi vardı ki Kırıkkale‘yi şehir adayları içerisine dâhil etmeyi, köyünü il yapmayı başaracaktı. İlerleyen tarihte o Kırıkkale şehrinin kurucusu olacaktı. Asım Paşa başkanlığındaki heyet bölgede keşif gezisi yaptığı sırada kendilerini köyün muhtarı Hüseyin Kâhya karşılar. Der ki; “Şu gördüğünüz dağa kadar araziler benimdir, gelin fabrikaları buraya kurun, hatta dağın öbür tarafı da benimdir, lâzım olursa oraları da alın” der. Asım Paşa ve heyeti Ankara’ya döner ve durumu Mustafa Kemal Atatürk’e bildirir. 1 yıl sonra müjdeli haber gelir. Fabrikalar o arazilerde kurulacaktır. Yerli ve milli diyerek atılıyordu makina kimya fabrikalarının ilk temelleri onun şahsına ait arazilerinde… Yapılan ilk fabrikanın temelleri çökünce müteahhit firma iflâs ediyor, O fabrika inşaatı gecikmesin diye kefil olduğu müteahhitin zararını cebinden veriyordu. “Şu arazi de benim, orda devam edelim” diyordu. O günlerde ona Ankara’da “bu adam hiç pes etmeyecek, soyadı HİÇYILMAZ olsun” denecekti. Ankara’ya davet ediliyordu 5 kişilik bir köy Heyeti ile. “Madem arazilerini bağış ediyorsun o zaman size hisse verelim ağa” denecekti. Devletin ortaklık teklifine ise “Hâşâ, devletle ortaklık olur mu hiç?” diyen bir vatansever vardı karşılarında … “O zaman bizden bir şey isteyin” sorusuna cevabı hazırdı. Parasını kendisi karşılamak kaydı ile Ankara’dan Kırıkkale’ye 1. Sınıf dönüş bileti istiyordu. Odada bir kahkaha kopar, şaka sananlara ise şu cevabı verir. “Paşam biz köylüyüz, kıyafetimiz uygun olmazmış bizi almazlar, merak ederiz içini” diyordu Hüseyin Kâhya. Hiçyılmayan adamın memleketine Yıllar sonra Kırıkkaleliler bir heykelini yapmak istediler. Ailesi “dedemiz devlete yük olmak değil devletin yükünü almak ister, bizim kendi arazimizde olsun bu park” diyeceklerdir. Yıllar sonra da Cumhuriyetimizin minnet borçlu olduğu isimlerden olmayı başarmıştır. Kaynak: https://www.gundem71.com/kirikkale-haber/ |
| Saat: 20:42 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık