Beydeba

M.Ö. 1. yüzyýl civarýnda yaþadýðý düþünülen Beydeba'nýn el yazmalarýna göre Büyük Ýskender'in zamanýnda yaþamýþtýr. Büyük Ýskender muazzam ordusuyla Çin'e ilerlerken geçtiði yerleri de fethediyordu. O zamanýn Hint hükümdarý Fur onurlu biriydi ve ülkesini ne pahasýna olursa olsun savunmaya kararlýydý ancak Ýskender'in kývrak zekasýyla baþ edememiþ ve yenilmiþti.

Ýskender Hindistan'ý topraklarýna katýp þehrin baþýna güvendiði birini vali atadýktan sonra yoluna devam etti. Ýskender gittikten bir süre sonra Hintliler ayaklandýlar ve Ýskender'in atadýðý valinin yerine Fur'un oðlu Debþelim'i hükümdar yaptýlar. Ancak Debþelim hükümdar olduktan sonra halkýna zulüm etmeye baþladý.

Zamanýn ünlü bilgini Beydeba Debþelim'in huzuruna çýktý ve ona yanlýþ yaptýðýný söyledi. Debþelim önce Beydeba'ya çok kýzdý. Daha sonra hatasýný anladý ve Beydeba'dan kendisini anlatan bir kitap yazmasýný istedi. Beydeba uzun süren uðraþlar sonucunda kitabý bitirdi ve adýný Kelile ve Dimne koydu. Debþelim kitabý çok beðendi ve Beydeba'yý servete boðdu. Kitap çok iyi korunmasýna raðmen çalýndý ve tüm dünyaya yayýldý.

Beydeba'nýn Eserleri

• Kaytr ve Hablu
• Kelile ve Dimne
• Ateþ Sýcaklýðýnda Dürüstlük Sýnavý
• Bülbül ile Baðcý
• Nasihat el Külliye

Beydaba - Kelile ve Dimne Masallarý - Açgözlü Kedi

Bir zamanlar yoksul mu yoksul bir nine yaþardý…
Miskin bir kedisi vardý.
Kendisi yemek için doðru dürüst bir þey bulamayan nine, kedisine artýklarýný veriyordu.Ciðer, et, ekmek, iþkembe gibi yiyecekleri kedi rüyasýnda bile göremezdi yoksa.
Bazen bir fare yakalýyor, kendisini þanslý görüyordu.
Günler böyle geçip giderken…Bizim Miskin Kedi, iyice zayýflamýþ, çelimsizleþmiþti.Bigün evin damýna çýktý.Baktý, orada, iri yapýlý, semiz mi semiz bir kedi vardý.Doðrusu onu kendisinin yanýnda bir kaplan gibi gördü.Zayif kedi, hayýflandý,”Niçin ben böyle güçsüz, bakýmsýzým, sen böyle þiþman, semizsin?” diye…
Semiz Kedi:
- Sen de her gün Padiþah’ýn sarayýnda bulunursan türlü türlü yemekler yersin , benim gibi olursun, dedi.
Güçsüz Kedi’nin aklýna yattý bu.
Her gün miskin miskin oturuyordu.Yoksul ninenin evinde ne vardý ki…Ne yiyecek, ne içecek…
Semiz Kediye,
- Ne zaman gidersen haber ver birlikte gidelim, dedi.
Semiz Kedi bunu kabul etti.
Güçsüz Kedi, akþam olduðunda durumu nineye anlattý.Nine,
- Vah vah, dedi, çok üzüldüm.Hýrs insana zarar verir, þimdi sen bunu düþünemiyorsun.
Kedi nineye gülüp geçti.
Ertesi gün yiyeceði türlü türlü yiyecekleri düþünüyordu.
Sabah oldu.Semiz Kedi, pencereden, “miyaav miyaaav!” diye seslendi, Zayýf Kedi de çýktý, birlikte saraya gittiler.
Fakat sarayda durum hiç de tekin deðildi.Padiþah yüzlerce kedinin miyavlamasýndan býkmýþ usanmýþtý.Adamlarýna,”Bundan sonra gelecek yabancý kedileri öldürün,” diye emir vermiþti.
Bunun için özel olarak okçular hazýrlatýlmýþtý.
Semiz Kediyle, ninenin kedisi iþtahla yemek artýklarýna saldýrdýlar.
Bunun üzerine okçular harakete geçti.
Bizim zavallý kedi, tam midesinden bir ok yedi. Acý acý baðýrarak oracýkta ölü verdi.
Anne Çaylak, bu hikayeyi Þahin ‘e anlattýktan sonra:
- Bu hikaye sana ders alasýn, diye anlattým.Sen de elindekiyle yetinmezsen sonun ninenin . kedisi gibi olur.
Þahin Yavrusu, Anne Çaylaðýn anlattýðý hikayeyi ilgiyle dinledi.Çaylak, kendisini çok seviyordu.Þevkatliydi.Üzerine titriyordu.Hikaye de anlatýlanlarý kendisini sevdiði için örnek olarak vermiþti.Fakat Þahin Yavrusu, herþeye karþýn kalmak niyetinde deðildi.
- Mutluluk, sadece yiyip içmek deðildir.Gerçek mutluluk eriþilmesi güç þeyleri elde etmekle olur.
Þahin Yavrusu, Çaylaða bu sözlerin ardýndan bir öykü daha anlatmaya baþladý.

BAKINIZ
Kelile ve Dimne - Beydaba
Fabl ve Fablýn Özellikleri

Beydeba

Beydeba, MÖ 1. yüzyýlda yaþamýþ fabl yazarýdýr.
Beydeba, döneminin sayýlý bilginlerinden biriydi. Kývrak zekasýyla her iþin üstesinden gelen, imkânsýz denen ve akýl ermeyen olaylarý bile çözen bir Hint düþünürüdür. MÖ 1. yüzyýl civarýnda yaþadýðý tahmin edilmektedir.

Hayatý
Beydeba’nýn hayatý hakkýnda yeterli bilgi mevcut deðildir. Gerçek ismi ve ýrký hakkýnda birçok farklý görüþ ortaya atýlmýþ olsa da, tarihçilerin çoðu, adý Ketku olan bir Türk alimi olduðu kanýsýndadýr. Þam’da doðup, sonralarý Çin’e göç ettiði çok rivayet edilir. Vefat yeri ve tarihi üzerine hiçbir bilgi bulunmamaktadýr. Fabl türünün en önemli eserlerinden biri olan "Kelile ve Dimne"yi Depþelem isimli bir Çin Hükümdarý döneminde kaleme almýþ ve eserini hükümdara sunmuþtur. Eserde bulunan hikayelerde siyaset, erdem ve eðitim gibi birçok farklý konu iþlenmiþtir. Bu eser zalimliði ile tanýnan Hükümdar Depþelem’e dolaylý bir nasihat niteliðindedir diyebiliriz. Eser, adýný ilk bölümündeki hikayelerin kahramaný olan iki çakaldan almýþtýr; “doðruluðu ve dürüstlüðü” simgeleyen "Kaytr (Kelile)" ile “yanlýþlýðý ve yalaný” simgeleyen "Hablu (Dimne)". (bak. Kelile ve Dimne)
Beydeba, hiç kuþkusuz, Çin edebiyatýnda eþsiz bir yere ve öneme sahiptir. Eserlerinden biri de "Bülbül ile Baðcý"'dýr.

Bir görüþe göre Beydeba kimdir?
MÖ 1. yüzyýl civarýnda yaþadýðý düþünülen Beydeba'nýn el yazmalarýna göre Sarp'ýn zamanýnda yaþamýþtýr. Büyük Ýskender, muazzam ordusuyla Çin'e ilerlerken geçtiði yerleri de fethediyordu. O zamanýn Hint hükümdarý Fur onurlu biriydi ve ülkesini ne pahasýna olursa olsun savunmaya kararlýydý ancak Ýskender'in kývrak zekâsýyla baþ edememiþ ve yenilmiþti.
Ýskender Hindistan'ý topraklarýna katýp þehrin baþýna, güvendiði birini vali atadýktan sonra yoluna devam etti. Ýskender gittikten bir süre sonra Hintliler ayaklandýlar ve Ýskender'in atadýðý valinin yerine Fur'un oðlu Debþelimi hükümdar yaptýlar. Ancak Debþelim hükümdar olduktan sonra halkýna zulüm etmeye baþladý. Zamanýn ünlü bilgini Beydeba, Debþelim'in huzuruna çýktý ve ona yanlýþ yaptýðýný söyledi. Debþelim, önce Beydeba'ya çok kýzdý. Ama daha sonra haklý olduðunu anlayýnca yumuþadý.

Diðer bir görüþe göre Beydeba kimdir?
Beydeba, MÖ 1. yüzyýlda yaþamýþ olan ünlü Çin yazarýdýr. Mehmet Küþteri adlý bir Türk yazarýnýn Þeceret-ül-Beþer adlý eserinde belirttiðine göre Beydeba, MS 81 yýlýnda doðmuþtur; musikinin mucididir. Nasihat-El-Külliye adýnda bir eseri Arapça'ya çevrilmiþtir.

beydeba
 

Beydaba - Kelile ve Dimne Masallarý - Þaþkýn Tilki

- Bir gün, dedi; bir tilki ormanda geziyordu.
Aðacýn üzerinde semiz mi semiz bir horoz gördü.
Aðzýnýn suyu aktý. Kenara sindi, saklandý, horoza saldýracaðý sýrada, garip bir ses:
- Güüm güm de güm güm!
Baktý, sesin geldiði yöne.Gördüðünden bir þey anlamadý.Tilki, davulu ne bilsin.Saf saf düþündü. “Bu da ne acaba? Nasýl bir yaratýk bu böyle?” diye…Fakat sesi böyle ilginç olur da tadý olmaz mý? Bu düþünceyle horoza deðil ona saldýrmayý kurdu aklýndan…Bir süre bekledi.Davul rüzgarýn sallamasýyla, “güm güm de güm güm!” diye sesler çýkarýyordu.Tilki,gerildi gerildi, davula doðru atýldý birden.
Fakat bir de ne görsün! Ýçi boþ bir kasnak…
Yiyecek gibi deðil.
Bu . arada horoz da kaçmýþtý.
Tilki, yaptýðýna piþman, önüne baka baka uzaklaþtý oradan.

******

Dimne, Arslan’a bu hikayeyi anlattýktan sonra,
- Doðrusu, dedi sizin gibi güçlü kuvvetli bir sultanýn ne olduðu belirsiz bir gürültüden çekinmesi doðru deðil efendim.
Arslan kuþkuyla baktý Dimne’ye.
. Þetrebe’nin böðürtüsü kuþkulu bakýþlarýnýn üzerine bir kez daha düþünce, Arslan’ý tekrar aldý bir korku.
Dimne, Arslan2dan olayý öðrenmek için izin istedi:
- Buyruðunuz olursa, gidip araþtýrayým, bu sesin kime ait olduðunu öðreneyim.
Arslan istemeye istemeye razý oldu.
Bir yandan seviniyor, bir yandan üzülüyordu. Dimne,yanýnda birkaç kiþiyle yola çýktý.
Kralsa, sabýrsýzlýk içinde beklemeye baþladý;
- Ýzin vermekle doðru mu yaptý acaba? diye hayýflanýyordu.
Neden sonra Dimne huzura geldi.Gülümsüyordu.
Arslan, þaþýrdý.
“Aklýný kaçýrmýþ olmalý” diye düþündü.
Dimne, kurnaz kurnaz gülümseyerek,
- Sizi korkutan o korkunç sesin sahibi kim, bilin bakalým? dedi.
Arslan, tuhaf tuhaf baktý Dimne’ye.
Dimne:
- Ýnanmayacaksýnýz ama, bir öküz, dedi.
- Öküz mü? diye atýldý Arslan.Nasýl da þaþýrmýþtý.
- Evet, öküz, diye devam etti Dimne, otlamaktan semirmiþ büyük bir öküz.Ama sevimli mi sevimli…Dilerseniz gidip hemen getireyim huzurunuza.
Arslan kulaklarýna inanamadý.
Niye olmasýndý, öküze sahip olmak güzel olurdu.
- Pekala, getir bakalým, diye buyruk verdi.
Dimne, Þetrebe’nin yanýna gitti.
Buralarda ne aradýðýný, ne zamandan beri bu ülkede yaþadýðýný sordu.
Þetrebe, baþýndan geçenleri bir bir anlattý.
Dimne:
- Bu ülkenin sultaný var.Büyük ve güçlü bir arslan.Þimdiye dek onun huzuruna niçin çýkmadýn? Doðrusu anlayamadým? diye sordu.
Þetrebe:
- Eðer canýma kastý yoksa niçin gitmeyeyim? diye kuþkulu kuþkulu konuþtu.
Kurnaz Çakal güldü.
- Canýna niye kastý olsun, tam tersi, senin gibi güçlü kuvvetli hayvanlarý çok sever o, dedi.
Bunun üzerine Þetrebe’yi sevinçle huzuruna kabul etti.
Onu uzun uzun dinledi.
Çok iltifatlarda bulundu.
Bununla da kalmadý, sarayda yaþamasýný istedi.
Þetrebe, artýk Padiþah’ýn adamý olmuþtu.
Nereden nereye…
Artýk kýrlarda baþýboþ gezmek yoktu.Arslan’ýn yanýnda ülke yönetiminde yardýmcý olacaktý.
Aradan uzun bir zaman geçti.
Öküz, sarayda önemli görevler üstlendi.Kral, pek çok konuda ona danýþýyordu.Toplantýlarda yer alýyordu.Düþüncesine baþvuruluyordu.Gün geçtikçe öküzün saraydaki durumu deðiþti, daha da iyiye gitti.
Öyle ki Dimne bile gölgede kalmýþtý.
Kurnaz Çakal bundan rahatsýzdý, kuþkusuz.
Gidip durumu, arkadaþý Kelile’ye anlattý.
- Sen, dedi Kelile, kendi elinle yapmýþsýn.Öküzü tut arslanýn huzuruna götür.Onun has adamý yap.Sonra da þikayet et.Buna hakkýn yok.
Dimne çok üzgündü.
Kelile ona bir öykü anlattý.
- Senin durumun öyküdeki adama benziyor, dinle de gör.

Beydaba - Kelile ve Dimne Masallarý - Her Ýþe Karýþan Maymun

Marangozun biri, büyük bir kütüðü ortadan ikiye biçiyordu.Fakat çok zor oluyordu bu iþ. Kütük hem uzun hem de kalýndý.Bir ucundan testereyle kesiyor, sonra kestiði yerebir odun parçasý sýkýþtýrýyordu.Böylece kesilen yerin yarýlmasý kolay oluyordu.
Bir aralýk marangoz ihtiyaç gidermek için çalýþmasýna ara verdi.
Tam bu sýra Maymun ortaya çýktý.Meðer sabahtan beri marangozu gözlüyormuþ.
Geldi, testereyi aldý, kütüðü biçmeye devam etti.Marangozun yardýðý yere yerleþtirdiði odun parçasýný çýkardý.Çýkarýr çýkarmaz yarýlan kýsým birleþti.Ve üzerine oturan maymunun kuyruðu oraya sýkýþtý.
Zavallý Maymun can havliyle baðýrýyordu.
- Ýmdaaat! Kurtarýn beni! Ýmdaaat!
Baðýrtýsýna marangoz yetiþti ki ne görsün.Zavallýnýn kuyruðu koca kütüðün yarýlan kýsmýna sýkýþmýþ…
Marangoz, maymunun kuyruðunu güç bela kurtardý.
Kurtardý kurtarmasýna ama, bir güzel de azarladý onu.
- Bir daha olur olmaz þeye burnunu sokma, dedi.

*****

Kelile, Dimne’ye bu hikayeyi anlattýktan sonra:
- Ýnsan . üzerine düþmeyen þeye karýþmamalý, dedi.
Dimne:
- Çok doðru, dedi.
Kelile:
- Bazen insana layýk olmadýðý þeyler verilmek istenir.Bu durumda eðer layýk deðilse kesinlikle almamalýdýr.Ýçinde bulunduðu duruma þükretmelidir, deyince; Dimne, sordu ona:
- Peki kralýmýzýn durumuyla bu hikayenin ilgisi var mý?
Kelile þaþýrdý; sorusuna soruyla karþýlýk verdi.
- Sence var mý?
- Var, dedi Dimne, bensenin anlattýðýn hikayeden þöyle bir sonuç da çýkarýyorum.
“Padiþahlara yaklaþmak sadece çýkar için deðildir.Ýnsan, dostlarýna yardým etmek için bir güç bulabilir bu yakýnlaþmaktan.Düþmanlarýna karþý da. Padiþahlarýn gücünden yararlanabilir.Yoksa tembel tembel oturmak iyi deðildir.”
- Haklýsýn, dedi Kelile.
Dimne, devam etti konuþmasýna.Ýnsan elde ettiði þeyle de yetinmemeli.Söz gelimi bir arslan bir tavþan avlasa,Sonra, bir yaban eþeði görse, tavþaný býrakýp onu avlamalý.Tavþan mý büyük yaban eþeði mi?Bir köpek kendisine verilen bir kemiðe baðlanýp kalmamalý.Ýnsan bir hizmet yapsa onunla yetinse sence iyi mi?
- Deðil . kuþkusuz, dedi Kelile.
Dimne:
- Ýnsan daima herþeyin iyisini aramalý, dedi.
Kelile:
- Ama insan gücünün sýnýrý var bir de, dedi.Bu sýnýrý fazla zorlamak da boþuna uðraþmaktýr.
- Hayýr, dedi Dimne, ben senin gibi düþünmüyorum.Ýnsan daima yüce þeylere gözünü dikmeli.Bulduðuyla yetinmemeli.Bu konuda bir hikaye biliyorum, onu anlatmamaý ister misin?
Kelile,
- Çok iyi olur, dedi.
Bunun üzerine Dimne, Ýki Arkadaþ hikayesini anlatmaya baþladý.

Beydaba'nýn Hayatý

15. yüzyýl Pers el yazmasý Kelile ve Dimneden.M.Ö. 1 yüzyýl civarýnda yaþadýðý düþünülen Beydeba tarafýndan kaleme alýnan Kelile ve Dimne fabl tarzýnda hikayeler barýndýran bir hikaye kitabýdýr.
Beydebaýn yaþadýðý zaman hakkýnda birçok ihtilaf bulunmakta ise de kitabýn Depþelem isimli bir . Hint hükümdarý zamanýnda yazýldýðý düþünülmektedir. Zira eserin hükümdara sunulduðu ve hükümdara bir tür nasihat niteliðinde olduðu öne sürülmüþtür. Fabl türünün ilk ve en önemli örneklerinden olan Kelile ve Dimne`deki hikayeler siyasetten erdeme kadar birçok farklý konuyu ele almýþtýr. Eser adýný ilk bölümündeki bir hikayenin kahramaný olan iki çakaldan almýþtýr; “doðrunun . ve dürüstlüðün” simgesi “Kelile” ile “yanlýþýn ve yalanýn” simgesi “Dimne”. ehleviceden Arapçaya ve daha sonralarý Arapçadan Farsçaya çevrilmiþtir. Batý dillerine olan tercümeleri bu son Farsça çeviriden yapýlmýþtýr. Edebi otoritelerce Ezop ve La Fontaine fabllarýnýn Kelile ve Dimne`den ilham alýnarak yazýldýðý öne sürülür.

M.Ö. 1 yüzyýl civarýnda yaþadýðý düþünülen Beydeba tarafýndan kaleme alýnan Kelile ve Dimne fabl tarzýnda hikâyeler barýndýran bir hikâye kitabýdýr.
Sanskritçe yazýlmýþ olan eser ilk önce Pehleviceye, sonra Pehleviceden Arapçaya ve daha sonralarý Arapçadan Farsçaya çevrilmiþtir. Batý dillerine olan tercümeleri bu son Farsça çeviriden yapýlmýþtýr.

Beydeba'nýn eserlerinde, hayvan hikayeleri yoluyla büyüklere hayat dersi verilmesi amaçlanmaktadýr. En ünlü eseri olan Kelile ve Dýmne'yi, kendi çaðýnda yaþayan Hint prenslerine devlet hizmetlerinde gerekti olacak hayat derslerim aktarmak ve onlarý eðitmek için kaleme almýþtýr. Kelile ve Dimne, bugün bile çocuk edebiyatýnýn vazgeçilmez malzemelerindendir.
Beydeba'nýn Kelile ve Dimne'den baþka Nasihat-el Külliye adlý bir eseri de vardýr.

Beydaba - Kelile ve Dimne Masallarý - Arslanýn Korkusu

Dimne’nin gerçekten de kararý karardý.Dediði dedikti.
Ne yapýp yapýp Arslan’ýn yanýna gidecekti.
Sonunda dediðini yaptý.
Saraya gitti.Durumunu bildirdi.
Ve huzura kabul olundu.
Arslan önce Dimne’yi küçümsedi.
- Kimmiþ, dedi benimle mutlaka görüþmek isteyen?
Dimne, ileri atýldý.
- Benim, efendim, dedi.
- Sen de kimsin?
- Ben, dedi Dimne, size vakti zamanýnda hizmet etmiþ filan çakalýn torunuyum.
Arslan hatýrlamakta güçlük çekti.Fakat sonunda dedesini hatýrladý Dimne’nin.
Ve aradan günler, haftalar, aylar geçti.
Dimne, öyle kolay bir lokma olmadýðýný Arslan’a kabul ettirdi.Arslan pek çok konuda düþüncesini sordu Dimne’ye.Her defasýnda þaþýrtýcý cevaplar aldý.
Gün geçtikçe Arslan’ýn gözüne daha da girdi.
Sözünü dinletti.
Övgüsünü kazandý.
Ve artýk, Arslan; en küçük bir karar verirken bile Dimne’ye danýþýr hale geldi.
Dimne, kralýn en yakýn adamý oldu.
Günler böylece geçip giderken, bir gün, Arslan’ýn huzurundayken;
- Efendimiz, dedi Dimne, sizi çok zamandýr durgun görüyorum.Avlanmak, uzak diyarlara gitmek, gezip görmek çok yararlýdýr.Siz de böyle bir istek görmüyorum.Eðer benim bilmediðim bir sebebi varsa söyleyiniz.
Arslan, yarasýna dokunulmuþ gibi oldu.
Korkuyordu.Gerçek nedeni buydu.Fakat Dimne’ye bundan söz etse miydi?
. Bir süre sessiz kaldý.
Sonunda anlatmaya karar verdi.
Tam bu sýrada, öküz Þetrebe’nin o korkunç böðürtüsü duyulmaz mý!…
Kral nasýl da korkmuþtu.
. Beti benzi atmýþ, tir tir titremeye baþlamýþtý.
Artýk Dimne ‘den bunu gizlemesi mümkün deðildi.
- Ýþte, dedi, beni korkutan þey bu.
Sesi böylesine korkunç olursa, kimbilir kendisi nasýldýr?
Dimne, kurnaz kurnaz gülümsedi:
- Korktuðunuz þeye bakýn! Doðrusu belki de en korkulmayacak þey bu olmalý, diyerek Padiþah’ý yatýþtýrmaya çalýþtý.
Fakat bir anda korkuyu yenmek imkansýzdý.
Kurnaz çakal, Arslan’a bir tilkinin hikayesini anlatmaya baþladý.

Beydeba

M.Ö. I. Yüzyýl
Fabl yazarý.

Baküde doðdu, ardýndan Hindistan’a yerleþti. Beydebanýn asýl adý etrafýnda çeþitli söylentiler vardýr. Ketku adýnda bir Türk olduðu rivayeti yaygýndýr. Musiki konusunda buluþlarý olduðu da söylenmektedir.
Beydebanýn eserlerinde, hayvan hikayeleri yoluyla büyüklere hayat dersi verilmesi amaçlanmaktadýr. En ünlü eseri olan Kelile ve Dýmneyi, kendi çaðýnda yaþayan Hint prenslerine devlet hizmetlerinde gerekti olacak hayat derslerim aktarmak ve onlarý eðitmek için kaleme almýþtýr. Kelile ve Dimne, bugün bile çocuk edebiyatýnýn vazgeçilmez malzemelerindendir.

15. yüzyýl Pers el yazmasý Kelile ve Dimneden.M.Ö. 1 yüzyýl civarýnda yaþadýðý düþünülen Beydeba tarafýndan kaleme alýnan Kelile ve Dimne fabl tarzýnda hikayeler barýndýran bir hikaye kitabýdýr.

Beydebanýn yaþadýðý zaman hakkýnda birçok ihtilaf bulunmakta ise de kitabýn Depþelem isimli bir Hint hükümdarý zamanýnda yazýldýðý düþünülmektedir. Zira eserin hükümdara sunulduðu ve hükümdara bir tür nasihat niteliðinde olduðu öne sürülmüþtür. Fabl türünün ilk ve en önemli örneklerinden olan Kelile ve Dimne`deki hikayeler siyasetten erdeme kadar birçok farklý konuyu ele almýþtýr. Eser adýný ilk bölümündeki bir hikayenin kahramaný olan iki çakaldan almýþtýr; "doðrunun ve dürüstlüðün" simgesi "Kelile" ile "yanlýþýn ve yalanýn" simgesi "Dimne".

Sanskritçe yazýlmýþ olan eser ilk önce Pehleviceye, sonra Pehleviceden Arapçaya ve daha sonralarý Arapçadan Farsçaya çevrilmiþtir. Batý dillerine olan tercümeleri bu son Farsça çeviriden yapýlmýþtýr. Edebi otoritelerce, Ezop ve La Fontaine fabllarýnýn, Kelile ve Dimne`den ilham alýnarak yazýldýðý öne sürülür.

Beydaba - Kelile ve Dimne Masallarý - Yaramaz Fare

Hazýra Mal Dayanmaz
Bir zamanlar bir köyde, tedbirli bir çiftçi yaþardý.Ne olur ne olmaz diyerek, ekinin büyük bir kýmýný saklamýþtý.O yýl ki ekinden buðday, arpa, çavdar gibi ürünün yarýsýný ambara depolamýþtý.
Bazen kýtlýk olurdu köyde.Çiftçi, bunu düþünüp böyle davranmýþtý.
Ambarýn dýþarý bakan duvarýnda delik açýlmýþtý.
Bunu yaramaz fare yapmýþtý.Dýþarý sürekli tahýl akýyordu.
Fare:
- Gökten yaðýyor, arkasý kesilmez nasýl olsa diyerek har vurup harman savuruyordu.
Üstüne üstlük bir de pek çok arkadaþýný çaðýrmýþtý buraya.Ortalýkta ne kadar tembel varsa üþüþmüþtü ambara.Hemen hepsi týka basa yiyordu.
Gün geldi þiddetli bir kýtlýk ortaya çýktý.
Bir tane buðdaya muhtaç oldu insanlar.
Sadece köylüler deðil, fareler de kýtlýðý hissettiler.Bizim çiftçi ambarýna gidip baktý.Tahýl bir hayli azalmýþtý.
“Kahrolasý fareler!” diyerek söylendi.Ürünü daha güvenli bir yere taþýmaya baþladý.
Adam taþýyadursun, bizim tembel fare uyuyordu bu sýra.
Çiftçi tahýlý güvenli biryere taþýmýþtý bile.Tembel fare hala derin uykudaydý.Çevresindeki çýkarcýlar tahýlýn bittiðini görünce birer birer sývýþmýþlardý.
Neden sonra fare uyandý.Çevresinde kimseler kalmamýþtý.Kýtlýk herkesi etkiliyordu.
Fare yalnýz kaldýðýna çok sevindi.”Nasýl olsa benim yiyeceðim var” diye düþündü.
Çok acýkmýþtý.
Ambara gitti.Deliðe baktý.Eskisi gibi buðday yaðmýyordu delikten.
“Nasýl olur! bir yanlýþlýk olmalý!” diyerek çok kýzdý.O kýzgýnlýkla delikten ambara baktý.
Daldý ki ne görsün! Bir tek tane kalmamýþ.
Az kalsýn aklýný kaybediyordu.
Oracýða yýðýlýverdi.Kahrolmuþtu.
“Ben mahvoldum, ben mahvoldum!” diyerek aðlamaya baþladý.Aklý baþýna gelmiþ ama iþ iþten geçmiþti.
Vaktiyle kendisi herkesi doyururken þimdi herkese muhtaç bir duruma düþmüþtü.
Açlýktan ölecek gibiydi.
Piþmanlýk duygusu içini kemiriyordu.
“Ben . ne yaptým” diyerek baþýný taþtan taþa vurmaya baþladý.
Aradan çok geçmedi, müsrif fare ölüp gitti bu dünyadan.

Beydaba - Kelile ve Dimne Masallarý - Ýki Þehzade

Halep’de bir zamanlar bir padiþah yaþardý.Ýki de oðlu vardý.
Çok zengindi.Büyük bir hazineye sahipdi.Servetinin geleceði konusunda kuþkuluydu.Oðullarýna güvenmiyordu.Bir çare aramaya baþladý.Halep’ te yaþayan oldukça dindar bir derviþle anlaþtý.Bütün hazinesini sarayda bir mahzene gömdürdüðünü söyledi.Gerçekte bu doðru deðildi.
Çocuklarýna,
- Ýþte hazinem burada, dedi.Ben öldükten sonra gerektiðinde bu mahzeni açarsýnýz.Ülkenin paraya ihtiyacý olursa buradan karþýlarsýnýz.
Hazineyi geceleri , Derviþ’in bulunduðu yere taþýdýlar.Derin bir kuyu kazýdýlar.Bütün parayý, mücevherleri buraya gömdüler.Bir de þehzadeler güç durumda kaldýklarýnda.
Aradan yýllar geçti.
Padiþahlar bu dünyadan göçüp gitti.ardýndan Derviþ de ölmesin mi! Hazinenin yerini kimse bilmiyordu.Çok geçmeden þehzadeler kavgaya baþladýlar,Biribirlerine girdiler.Kýyasýya dövüþtüler.
Þehzadelerden biri diðerini yendi.Tahta geçti.Hazineye el sürmedi.Gerektiðinde açacaktý.
Tahta geçen þehzadeler görkemli bir yaþayýþ içindeydi.
Diðeri tacý tahtý terketti. Sadece ahiret için çalýþma düþüncesiyle kenara çekildi.Aklýna o dindar adamýn evine gitmek geldi.Gitti ve orada yaþamaya baþladý.
Günlerden bir gün kuyunun suyu çekildi.
Þehzade su bulmak için kuyunun dibine indi.
Kazmasý, sert bir cisme takýldý.Merak edip baktý ki ne görsün!Babasýnýn hazinesi.
Çok sevinmiþti Þehzade.
Durumu kimseye duyurmadý.
Tahtta olan kardeþi kendisi adeta kaybetmiþti.Zevk içinde yaþýyordu.Elindeki parayý harcayýp tüketmiþti.
Ülke yönetimi baþýboþ kalmýþtý.
Bunu fýrsat bilen komþu ülkenin hükümdarý saldýrýya geçti.
Þehzade ordu kurmak için babasýnýn hazinesini açtýrmak istedi.Aradýlar aradýlar, babasýnýn sözüne ettiði yerde bulamadýlar.Hazýrlýksýz girilen savaþta þehzade öldürüldü.Saldýran ülkenin padiþahý da bir okla vurulup ölmüþtü.Bunun üzerine iki taraf anlaþma yoluna gittiler.Ve bir hükümdar seçmek istediler.
Düþündüler taþýndýlar.
Birçok kimseye sordular, danýþtýlar.
Sonunda diðer þehzadeyi padiþah olarak seçtiler.
Tüccar, oðlunu anlattýðý hikayeyi dinledi.
- Bu hikayede etkileyici bir düþünce yok, dedi.
Tüccar’ýn oðlu sustu.
Babasý haklýydý.
“Ben de haklýyým” diye geçirdi içinden.Doðrusu baba mý haklýydý, yoksa oðlu mu, kestirmek zordu.
Tüccar, bunun üzerine, Þahin ile Kuzgun arasýnda geçen . bir hikayeyi hatýrlattý.
Onu anlatmaya baþladý.

Beydaba - Kelile ve Dimne Masallarý - Yavru Kaplan

Ateþ Sýcaðýnda Dürüstlük Sýnavý
Bir zamanlar Basra’da ormanla kuþatýlmýþ bir ada vardý.Ada deðil sanki bir cenneti burasý.Yemyeþil aðaçlar…Berrak sular…Kuþlar…Çiçekler…Birbirinden güzel canlýlar yaþardý, ormanda. Ýçlerinde birisi vardý ki, oldukça deðiþikti.Keskin diþleri vardý.Güçlü pençesi…
Çok çevikti.
Kaplandý bu.
Gücü sayesinde ormanýn kralý olmuþtu.Suçlularý hemen cezalandýrýrdý.
Haksýzlýðý önlerdi.Yoksullara yardým ederdi.
Hayvanlar onu hem seviyorlar hem de korkuyorlardý.Kaplanýn miniminnacýk bir de yavrusu vardý.Gözü gibi koruyordu onu.Ormanýn yönetimini ölünce ona býrakacaktý.
Yönetime iliþkin bilgilerle donatmýþtý onu.
Haklý ile haksýzý nasýl ayýrdedeceðini öðretmiþti.Suçlunun nasýl belirleneceðini…Nasýl cezalandýrýlacaðýný…Haklýya hakkýnýn ne þekilde verileceðini…Toplum yararýn çalýþanýn hangi biçimde ödüllendirileceðini…
Her ölümlü gibi Kaplan da göçüp gitti bu dünyadan.
Yavru henüz büyümemiþti.Babasý saðlýðýnda onu ormanýn yönetimine getirmemiþti.
Bu durum, ormanda karýþýklýða yol açtý.Vahþi hayvanlar birbirlerine girdiler.Herkes liderlik peþindeydi.
Büyük kavgalar oldu.Birçok hayvan birbirini hýrpaladý.Bazýlarý öldü.
Sonuçta galip çýkan aslan oldu.
Dev pençeleriyle herkese korku verdi.Hiçkimse karþýsýna çýkamadý.
Yavru Kaplan çaresizdi.Bir süre ortalýkta görünmedi.
Kimsenin olmadýðý ýssýz yerlerde gezindi.
Epeyi bir zaman baþýboþ, serseri gibi dolaþtý.Sonunda pençesi kuvvetlenmiþti.Oldukça güçlenmiþ, diþleri de keskinleþmiþti.
Gitti, yaþlý kaplanlara danýþtý.Arslana karþý bir harekete giriþmek istiyordu.Yaþlýlar deneyimlerini anlattýlar…Onu yüreklendirdiler…Fakat herhangi bir eyleme giriþtiðinde onu destekleyemeyeceklerini söylediler.
Yavru Kaplan, Arslan ‘a bizzat kendisi gitti.
Arslan, iyi kalpli biriydi.
Kaplan’ý sarayýna aldý. Yakýnýnda bir görev verdi.Her defasýnda ona güvendiðini belirtiyordu.
Günler böyle geçip giderken…
Ýlginç bir olay oldu.
Hava sýcak mý sýcaktý. Bunalmýþtý herkes.Uzak bir yerde görülmesi gereken bir iþ çýktý.
Arslan sarayda düþünceli düþünceli geziyordu.
”Bu görevi kime verebilirim? Kim bunun üstesinden gelebilir?” diye koþuþturuyordu.
Kaplan içeri girdi.
- Sizi bu düþünceye düþüren nedir? diye sordu.
Arslan,
- Hava çok sýcak olduðu için kimse görev istemiyor, dedi.
Kaplan,
- Havanýn sýcak olmasý göreve koþmaya engel deðildir, dedi; izniniz olursa bu iþe ben gitmek istiyorum.
Arslan çok þaþýrdý.
”Nasýl olur” diye düþündü.Kimse gitmek istemezken…Gerçi kaplana güveniyordu.Onun bu iþi baþaracaðýna da inanýyordu.
- Beni çok sevindirdin , dedi.
Kaplan hemen davrandý.Yanýna birkaç asker de alarak yola çýktý.
Havada ateþ sýcaklýðý vardý.Güneþ yeryüzünü ateþ yalýmý gibi yakýyordu.
Epeyi yol aldýlar.
Artýk yürümek imkansýzlaþmýþtý.
Kaplanýn yanýndakiler daha fazla dayanamayacaklarýný söylediler.
Biri atýldý,
- Þurada, serin bir yerde dinlensek dönüp gitsek arslanýn ne haberi olacak? diyecek oldu.
Kaplan kestirip attý:
- Sizler dayanamýyorsanýz geri dönün. Ben tek baþýma devam ederim.Padiþahýmýzýn bize güvendiðini biliyoruz.Bu güvene layýk olmalýyým.
Kaplanýn bu sözleri Arslanýn kulaðýna gitti.Sevincine diyecek yoktu.Kaplan’a o olaydan sonra önemli görevler verdi.En yakýnýna aldý.Hayatý boyunca çok güvendi.

Beydebanýn eserleri:

Fabl türünün en önemli eserlerinden biri olan Kelile ve Dimne’ yi Depþelem isimli bir Hint Hükümdarý döneminde kaleme almýþ, eserini hükümdara sunmuþtur. Eserde bulunan hikayelerde siyaset, erdem ve eðitim gibi birçok farklý konu iþlenmiþtir. Bu eser zalimliði ile tanýnan Hükümdar Depþelem’ e dolaylý bir nasihat niteliðindedir diyebiliriz.

Eser adýný ilk bölümündeki hikayelerin kahramaný olan iki çakaldan almýþtýr; “doðruluðu ve dürüstlüðü” simgeleyen “Kelile” ile “yanlýþlýðý ve yalaný” simgeleyen “Dimne”. Beydeba, hiç kuþkusuz, Hint edebiyatýnda eþsiz bir yere ve öneme sahiptir.

Öykünce ya da fabl, sonunda ders verme amacý güden, güldüren ve düþündüren genellikle manzum öykülerdir.genellikle hayvanlarýn ve bitkilerin konuþmasýdýr.
Fabllarýn kahramanlarý genellikle havyanlardýr. Ama bu hayvanlar insanlar gibi düþünür, konuþur ve týpký insanlar gibi davranýr.
Dünyanýn en ünlü fabl yazarlarý Ezop ,Jean de La Fontaine ve Beydeba’dýr. Ezop’un fabllarý M.Ö. 300 yýlýnda derlenerek yazýya geçirilmiþtir. ABD’li James Thurber ve Ýngiliz George Orwell çaðdaþ fabl yazarlarýdýr. Fablý ilk olarak yazanlar Hititlerdir. Hititler fabllarý taþ tabletlere yazýp resimliyorlardý.

Beydaba - Kelile ve Dimne Masallarý - Arslan, Öküz Ve Çakal

Her türlü aþaðýlama ve kendini büyük görme somut alemin depremidir.
Vaktin birinde oldukça çalýþka bir tüccar vardý.Kazanç saðlamak için gezmediði ülke kalmamýþtý.Pek çok iþe girmiþti.Çok yorulmuþtu.
Günlerce uykusuz kalmýþ, aç yatmýþtý.
Daha çok kazanmak için ne gerekirse yapmýþtý.
Aradan yýllar geçti. Tüccar çok zengin oldu.
Serveti padiþahlarýn hazinesinden daha çoktu.
Ýki de oðlu vardý. Onlarý en iyi þekilde yetiþtirmek istiyordu.Bu uðurda elinden geleni esirgemiyordu.Ne gerkirse yapýyordu.
Gel zaman git zaman tüccar yaþlandý.Saçý sakalý aðardý.Beli büküldü.
Çocuklarýnýn durumu deðiþmiþti.Har vurup harman savuruyorlardý.Bolluk içinde yaþýyorlardý.Geleceði düþünmeden ellerine geçeni harcýyorlardý.Eðlenceler düzenliyorlar, israf içinde yüzüyorlardý.
Tüccar, çocuklarýný durumuna çok üzüldü.Bu gidiþle, bir ömür boyu elde ettiði serveti bir anda tüketecekti.Çocuklarýna bir ders vermek istedi.
Onlarý yanýna çaðýrdý.
Servetin önemini anlattý.
- Oðullarým, dedi; insanlar için servetin üç anlamý vardýr.Birincisi, dünya da rahat etmek.Güçlü bir hazineye sahip olmakla saðlanabilir bu.
Ýkincisi, ün sahibi olmak.Bunu da ancak mal saðlayabilir.
Üçüncüsü, dünyayý ahiretin tarlasý bilmek.Dünyada , öte dünya için çalýþmanýn bir yolu da mal ve mülk den geçer.Zengin insanlar, dünyada inançlarý için eserler yaptýrýrlar.Bu da onlarýn öte dünyasýný aydýnlatýr.
Ýþte servet bu denli önemlidir.Malý mülkü kazanmak zordur.Böylesine güç elde ettiðimiz bir þeyi kolay harcamak doðru mudur?
Sizin bu durumunuz beni çok üzüyor.Siz, . hazýr serveti rahatça harcýyorsunuz.Yerine yenisini koymuyorsunuz.
Çocuklar babalarýný dikkatle dinlediler.
Büyük oðul, söz aldý:
- Ben, dedi, babasýna; senin anlattýðýný doðru bulmuyorum.Mal mülk insana Allah tarafýndan verilir.Eðer, Yüce Allah onu vermezse insanýn yapabileceði bir þey yoktur.
Bu konuda bir hikaye biliyorum.
Tüccar, büyük oðluna, bu hikayeyi anlatmasýný söyledi.
Büyük oðul,”Ýki Þehzade” hikayesini anlatmaya baþladý.