Solunum sistemi nedir? Solunum sistemi organlarý ve iþlevleri nelerdir?
 

Ýnceleyiniz;
Canlýlarda Solunum ve Solunum Sistemi

Solunum sistemi nedir?

Kandaki karbondioksit (CO2) gazýnýn oksijen gazý (O2) ile yer deðiþtirmesini saðlayan sisteme solunum sistemi denir. Solunum sistemi kýsaca oksijenin hücrelere ulaþmasýný ve vücutta oluþan karbondioksitin vücuttan atýlmasýný saðlar. Öncelikle burun ve aðýz yardýmýyla dýþarýdan alýnan oksijen sýrayla yutak, gýrtlak ve soluk borusundan geçtikten sonra akciðerlere ulaþýr. Akciðerlerde bronþ ve bronþcuklardan geçerek alveollere gelir. Alveollerden de kana geçer. Kan, oksijeni hücrelere taþýr. Hücreler bu oksijeni kullanarak enerji elde ederler. Kan yardýmýyla karbondioksit, tekrar alveollere gelir. Alveollerin içindeki kýlcal damarlarda bulunan karbondioksit sýrayla bronþçuk, bronþ, soluk borusu, gýrtlak ve yutaktan geçtikten sonra bu sefer aðýz ve burundan dýþarý çýkar.

SOLUNUM SÝSTEMÝ ORGANLARI

Burun: Solunum sisteminin dýþarý açýlan kýsmýdýr. Burun içindeki kýllar ve nemli yüzey havanýn içindeki tozlarýn tutulmasýný saðlar.

Yutak: Aðýz ve burun boþluðunu, soluk ve yemek borusuna birleþtiren kýsýmdýr.

Soluk Borusu: Yutak ile akciðer arasýnda kalan borudur. Soluk borusunun baþlangýç bölümü gýrtlaktýr. Gýrtlakta ses telleri bulunur. Soluk borusunun iç yüzeyi nemli ve tüylerle kaplýdýr. Bunlar soluk borusuna kaçan toz vb. maddeleri yakalayýp öksürük ve balgamla dýþarý atar. Soluk borusunun alt kýsmý bronþ adý verilen iki kola ayrýlýr. Bronþlardan biri sað, diðeri sol akciðere baðlýdýr.

Akciðerler: Göðüs boþluðunda bulunur. Akciðerlerin yapýsý süngere benzer. Hacmi büyüyüp küçülebilir. Sað akciðerde 3, sol akciðer 2 olmak üzere lob denilen bölümler bulunur. Bronþlar akciðerlerin içine girdikten sonra daha ince dallara ayrýlýr. Bu dallara bronþcuk adý verilir. Bronþçuklarýn ucunda da üzüm salkýmýna benzeyen alveol denilen hava keseleri yer alýr. Alveoller kýlcal kan damarlarý ile çevrilidir ki oksijen ve karbondioksit deðiþimi alveollerde meydana gelir. Alveole giren havadaki oksijen kýlcal damarlara geçer. Kirli kandaki karbondioksit de yine alveollerde tutularak dýþarý verilir.

Kaynak: