Atomun k�s�mlar� nelerdir?

Atom

http://education.jlab.org/qa/atom_model_03.gif

ATOMUN YAPISI
Hava, su, da�lar, hayvanlar, bitkiler, v�cudumuz, oturdu�unuz koltuk, k�sacas� en a��r�ndan en hafifine kadar g�rd��m�z, dokundu�umuz, hissetti�imiz her�ey atomlardan meydana gelmi�tir. Elimizde tuttu�umuz kitab�n her bir sayfas� milyarlarca atomdan olu�ur. Atomlar �yle k��k par�ac�klard�r ki, en g��l� mikroskoplarla dahi bir tanesini g�rmek m�mk�n de�ildir. Bir atomun �ap� ancak milimetrenin milyonda biri kadard�r.
Her atom, bir �ekirdek ve �ekirde�in �ok uza��ndaki y�r�ngelerde d�n�p-dola�an elektronlardan olu�mu�tur. �ekirde�in i�inde ise proton ve n�tron ismi verilen ba�ka par�ac�klar vard�r.
�EK�RDEK

�ekirdek, atomun tam merkezinde bulunmaktad�r ve atomun niteli�ine g�re belirli say�larda proton ve n�trondan olu�mu�tur. �ekirde�in yar��ap�, atomun yar��ap�n�n onbinde biri kadard�r.

Maddenin yap�ta�� olan atom, proton ve n�tronlardan olu�an bir �ekirdek ve bu �ekirde�in etrafinda durmadan d�nen elektronlardan meydana gelir.
Atomun k�tlesini olu�turan yo�unluk t�m atoma e�it olarak da��lmam��t�r, yani atomun b�t�n k�tlesi atomun �ekirde�inde birikmi�tir.
�ekirdekteki protonlar�n hepsi pozitif y�kl�d�r ve elektromanyetik kuvvet nedeniyle birbirlerini iterler. Fakat g��l� n�kleer kuvvet onlar�n itme g�c�nden 100 kat daha b�y�k oldu�undan, elektromanyetik kuvvet etkisiz hale gelir. B�ylece protonlar birarada tutunabilirler.
K�sacas� g�zle g�remeyece�imiz kadar k��k bir atomun i�inde, birbiriyle etkile�im halinde iki b�y�k kuvvet bulunur. Bu kuvvetlerin de�erleri �ylesine hassast�r ki, birinin biraz daha az veya biraz daha fazla olmas� atomdaki t�m dengeleri alt �st eder. Dolay�s�yla atomun yap�s� bozulur, par�alan�r ve maddeyi olu�turamaz.
�ekirde�in ��i: Proton ve N�tronlar

1932 y�l�na dek, �ekirde�in proton ve elektronlardan olu�tu�u san�l�yordu. �ekirde�in i�inde protonla beraber elektronlar�n de�il n�tronlar�n oldu�u ancak o tarihte ke�fedilebildi. (�nl� bilimadam� Chadwick 1932 y�l�nda �ekirde�in i�inde n�tronun varl��n� ispatlad� ve bu ke�fiyle Nobel �d�l� kazand�.)

Evrendeki �e�itlili�in Kayna��

Bilimin, �u ana kadar tespit edebildi�i 109 tane element vard�r. T�m evren, d�nyam�z canl�-cans�z b�t�n varl�klar bu 109 elementin �e�itli bi�imlerde birle�meleriyle olu�mu�tur. Buraya kadar t�m elementlerin birbirinin benzeri atomlardan olu�tu�unu g�rd�k; atomlar da birbirinin ayn� par�ac�klardan olu�uyordu.
Elementleri temelde birbirlerinden farkl� k�lan �ey, atomlar�n�n �ekirdeklerindeki proton say�lar�d�r. En hafif element olan hidrojen atomunda bir proton, ikinci en hafif element olan helyum atomunda iki proton, alt�n atomunda 79 proton, oksijen atomunda 8 proton, demir atomunda 26 proton vard�r. ��te alt�n� demirden, demiri oksijenden ay�ran �zellik, yaln�zca atomlar�n�n proton say�lar�ndaki bu farkl�l�kt�r. Soludu�umuz hava, v�cudumuz, herhangi bir bitki veya bir hayvan ya da uzaydaki bir gezegen, canl�-cans�z, ac�-tatl�, kat�-s�v� her �ey... Bunlar�n hepsi sonu�ta ayn� proton-n�tron-elektronlardan meydana gelmi�tir.