Meridyen
Kuzeyden güneye kutuplar arasýnda uzanan çizgiler meridyen yaylarýdýr.Ýngiltere'nin Greenwich gözlemevinden geçen meridyen, baþlangýç meridyeni kabul edilir.0 derece olarak gösterilir.Doðusunda kalan yerlere Doðu Yarým Küre,Batýsýnda kalan yerlere Batý Yarým Küre denir.Baþlangýç meridyeninin 180 doðusunda, 180 batýsýnda olmak üzere toplam 360 meridyen yayý vardýr.Kutup noktalarýnda birleþirler.Her meridyen arasý 4 dk.lýk yerel saat farký vardýr.Doðu ve Batý olmak üzere ikiye ayrýlýrlar.Ekvator ve paralel çizgilerini keser.Yarým çemberdirler.Meridyen uzunluklarý aynýdýr deðiþmez.Ýki meridyen arasý uzaklýk sadece Ekvator'da 111 km'dir.Kutup noktalarýnda 0 olur.Kuzey Güney yönlü uzanýrlar.

Dünya üzerindeki bir noktanýn ekvator’a olan uzaklýðýnýn açýsal deðerine enlem denir. Ekvatorun güneyinde 90, kuzeyinde 90 adet olmak üzere toplam 180 enlem vardýr.

Enlem ve Etkileri
* Güneþ ýþýnlarýnýn düþme açýsý kutuplara doðru küçülür. Iþýnlarýn atmosferdeki yolu uzar. Tutulma artar ve sýcaklýk ta kutuplara doðru azalýr.
* Denizlerin sýcaklýðý ve tuzluluðu kutuplara doðru azalýr.
* Matematik iklim kuþaklarý oluþur
* Bitki örtüsü kutuplara doðru aralýksýz kuþaklar oluþturur.
* Tarýmýn yükselti sýnýrý, Toktaðan kar sýnýrý (Daimi kar sýnýrý), Orman üst sýnýrý kutuplara doðru azalýr.
* Akarsularýn donma süresi kutuplara doðru uzar.
* Gece gündüz arasýndaki zaman farký kutuplara doðru artar.
* Dünyanýn çizgisel dönüþ hýzý kutuplara doðru azalýr.

Ayný Enlem Üzerindeki Merkezlerde Ortak Özellikler
* Ekvatora ve kutuplara eþit uzaklýktadýrlar.
* Güneþ ýþýnlarýný ayný açýyla alýrlar.
* Gece-gündüz süreleri birbirine eþittir.
* Dünyanýn çizgisel dönüþ hýzý aynýdýr.
* Ayný iklim kuþaðýndadýrlar. Fakat ayný iklim özelliði görülmeyebilir (özel konumdan dolayý).
* Ýki meridyen arasýndaki mesafe aynýdýr.

Boylam
Boylam ekvatora dik açý yapacak þekilde yerküreyi üç yüz altmýþ eþit parçaya böldüðü varsayýlan ve uçlarý kutuplarda birleþen, en geniþ aralýða ekvatorda sahip olan varsayýmsal çizgilerdir.

Baþlangýç olarak Ýngiltere'deki Greenwich Boylamý (0) alýnýr. Yüz seksen tane doðu ve yüz seksen tane batý boylamý vardýr. Herhangi bir noktanýn boylamý ise, bu noktadan geçen coðrafi boylam ile Greenwich boylamý arasýndaki açýdýr.

Boylam ile meridyen, enlemle ile de paralel arasýndaki fark nedir?

Aslýnda boylam ile meridyen, paralel ile de enlem ayný þeylerdir (Enlem ve boylam açýsal olarak belirtilir)!

• Enlem =>Yerküre üzerindeki herhangi bir noktanýn ekvatora olan uzaklýðýnýn açý cinsinden deðeridir!
• Boylam =>Yerküre üzerindeki herhangi bir noktanýn baþlangýç meridyenine olan uzaklýðýnýn açý cinsinden deðeridir!

Meridyenler ekvatoru dik keser, paraleller ise ekvatora 1 derecelik açýyla paralel olarak geçerler!