''Bana arkadaþýný söyle, sana kim olduðunu söyleyeyim'' ne demektir?
 

Atasözü:
Adam ahbabýndan bellidir (Bana arkadaþýný söyle sana kim olduðunu diyeyim).

Açýklamasý:
Ýnsan daha çok anlaþtýðý, huyunu suyunu bildiði, sevdiði, yanýnda bulunmaktan hoþlandýðý kimselerle arkadaþlýk kurar; dostluk eder. Dolayýsýyla bir kimsenin iyi ya da kötü olduðu, arkadaþlýk kurduðu kimsenin kiþiliðine bakýlarak anlaþýlabilir.

iyide karanlýk dünya senin saydýðýn bu üstün karekter saðibi insanlara ben henüz raslamýþ deðilim en azýndan ben raslamadým dolayýsýyla mevcut çevremden mümkün olduðunca kendime yakýn arkadaþlarý ya seçicem yada yanlýz yaþamayý tercih ediceðim ben sorunuda gelince gayet sade bir cevap vereyim iyi iyiyi kötü kötüyü bulur

Duygu, düþünce ve davranýþlarýnda benzerlik olan insanlar birbirleriyle arkadaþlýk yaparlar. Ortak özellikleri olmayan insanlar zaten doðal olarak arkadaþ bulamazlar.

Kiþi arkadaþýna benzer.Bu atasözüne benzeyen bir atasözü vardýr;Üzüm üzüme baka baka kararýr. Örneðin; anne babamýzla çok vakit geçirdiðimiz için onlara benzeriz.Hep baþkalarýndan etkilenir ve baþkalarýný etkileriz.Bizim edindiðimiz arkadaþlar bizim karakterimizi öne çýkarýr.Arkadaþlarýmýz ile karakteristik yapýmýzýn ayný olmasý dýþtan fark edilebilecek bir özelliktir.Bizim birbirimize benzememiz bizim kiþiliðimizin ayný olduðunu belirtir.Bu yüzden bizim arkadaþlarýmýzýn özelliklerinin bizde de olduðu düþünülür ve bizim özelliklerimizi arkadaþýmýzýn özellikleri ile ayný olduðu görülür.

Ýnsan daha çok anlaþtýðý, huyunu suyunu bildiði, sevdiði, yanýnda bulunmaktan hoþlandýðý kimselerle arkadaþlýk kurar; Dolayýsýyla bir kimsenin iyi yada kötü olduðu, arkadaþlýk kurduðu kimsenin kiþiliðine bakýlarak anlaþýlabilir.

Bu soruya birde Hâdis-i Seriflerle cevap vermek isterim;

"Kiþi dostunun dini üzeredir. Öyleyse her biriniz, kiminle dostluk kuracaðýna dikkat etsin."
Bu hadis, arkadaþlýðýn ehemmiyetine dikkat çekmektedir. O kadar ki, arkadaþlar birbirine ciddi tesirlerde bulunabilirler. Arkadaþlýk neticesinde “din”le ifade edilen itikad, âdet, siret, ahlak gibi hususlarda benzemeler meydana gelmektedir.

Bu sebeple hadisin devamýnda, sýký dostluk kuracaðýmýz kimsenin ahvalini iyice bir tedkik ve teemmülden geçirip, ondan sonra dostluða girmemiz tavsiye buyurulmaktadýr.

Bu hadis açýklayan baþka bir hadiste de Resulullah (asm) þöyle buyurmuþtur:
“Kiþi sevdiði ile beraberdir.”

Yani bir þeye ihtimam gösteren herkes istese de istemese de yaratýlýþ icabý ona tabi olur. Kim bir kavmi veya bir kiþiyi ihlasla severse, bu onlarýn zümresindendir. Hatta onlarýn amellerini yapmamýþ bile olsa, çünkü kalben yakýnlýk sabit olmuþ olur.

Baþka bir hadisi þerifte de Peygember Efendimiz (asm) þöyle buyurmuþtur:
“Ýyi arkadaþla kötü arkadaþýn misali, misk taþýyanla körük çeken insanlar gibidir. Misk sahibi ya sana kokusundan verir veya sen ondan satýn alýrsýn. Körük çekene gelince ya elbiseni yakar yahut da sen onun pis kokusunu alýrsýn.”
[Buhârî, Büyû 38; Zebâih 31; Müslim, Birr 146, (2628)]

Ýyi arkadaþ misk satýcýsýna benzer, çünkü ondan dünyevi veya uhrevi bir fayda, bir nur bulaþacaktýr. Hadis böyle kimselerle arkadaþlýða teþvik ettiði gibi, uzaktan yakýndan dünyevi veya uhrevi bir zarar dokunacak kimselerle de samimi dostluk, arkadaþlýk etmemeyi istemiþtir.