YANGINDAN NASIL KORUNUNULUR VE YANGIN LA ÝLGÝLÝ BÝLGÝ

Yangýn Nedenleri
Yangýnlar genellikle insanlarýn dikkatsizliði yada kundaklama (bile bile yangýn çýkarma) sonucu çýkmaktadýr. Ama baþka yangýn ne­denleri de vardýr. Elektrik enerjisi kullanýmý­nýn yaygýnlaþmasý yangýn çýkmasý olasýlýðýný artýrmýþtýr. Evlerde, bürolarda ve fabrikalar­da elektrikle çalýþan araç sayýsý gün geçtikçe artmaktadýr. Elektrik donanýmýnýn yetersiz bakýmý ve elektrik devrelerinin aþýrý yüklen­mesi yangýnlara yol açar. Örneðin bir enerji santralýnda elektrik donanýmýndaki küçük bir aksaklýk çok büyük zararlara yol açabilecek bir yangýný baþlatabilir.

Yangýn Nasýl Yayýlýr
Yangýn önce evin bir odasýnda baþlar; ateþten etkilenen eþyalar ýsýnmaya ve duman çýkar­maya baþlar ve bir süre sonra birden alev alýr. Tüm oda bir anda alevler içinde kalýr ve ge­nellikle pencere camlarý patlar. Eðer oda ze­min katta ve merdivenlerin yanýndaysa ve üst katta uyuyan insanlar varsa çok tehlikeli bir durum ortaya çýkar. Eðer odanýn kapýsý açýk býrakýlmýþsa alevler merdivenlerden týrman­maya baþlar ve üst katýn tavanýna vurunca bir­den yayýlýr. Büyük binalardaki yangýnlarýn ya­yýlmasý da böyle olur. Kalabalýk turizm merkezlerinde ve kentlerin alýþveriþ bölgelerinde çýkan yangýnlar daha baþlangýçta söndürülmezse, birçok insanýn ya­þamý tehlikeye girer. Baþlayan bir yangýn çok çabuk yayýlýr. Sürtünme de birçok yangýna neden olur. Bir dokuma fab­rikasýnda bir makinenin mil yataðý sürtünme sonucu fazla ýsýnýrsa, bu sýcaklýk makinede iþ­lenen yün ipliðin havýnýn ateþ almasýna yeterli olabilir. Hýzla giden bir otomobilin patlak las­tiði sürtünmeyle ýsýnýp ateþ alabilir ve araba­nýn yanmasýna yol açabilir. Birçok þey yangýna neden olabileceði için, yangýndan korunmak amacýyla özel önlemler alýnmasý önemlidir.

Yangýndan Korunma
Ýnsanlar yüzyýllar boyunca yangýnlarý önle­mek ve söndürmek için daha etkili yöntemler bulmaya çalýþtýlar. Eski Roma'da bir itfaiye örgütü ve Roma lejyonlanyla birlikte giden eðitilmiþ itfaiyeciler vardý. En eski yangýn söndürme aracý elden ele geçirilen su kovala­rýydý. Ama sonralarý, elle çalýþan ve basýnçlý su fýþkýrtan pompalar geliþtirildi. Ortaçaðda Avrupa kentlerinde evlerin çoðu ahþaptý. Bu dönemde yangýna karþý alýnan önlem, evler­deki ateþlerin akþam belirli bir saatte zorunlu olarak söndürülmesini öngören kuraldý. Her akþam çalýnan bir çan, evlerdeki ateþlerin söndürülme zamanýný kent halkýna bildirirdi. Büyük Londra Yangýný su kovalarý ve hor­tumlarla söndürülemeyecek kadar geniþ bir alana yayýlmýþtý. Büyük sýcaklýkla havaya sav­rulan alevli odun parçalarý ve ýþýmayla yayýlan ýsý yangýnýn evden eve sýçramasýna neden olu­yordu. Bu büyük yangýndan sonra Londra'da yangýndan korunma yöntemlerini geliþtiren yeni düzenlemeler yapýldý. Yapýlarda kullaný­lan tahtanýn yerini zamanla tuðla almaya baþ­ladý. 1600'lerin sonunda sigorta þirketleri si­gortaladýklarý yapýlarda çýkan yangýnlarý sön­dürmek için-özel itfaiye örgütleri oluþturdular. Sigorta þirketleri sigortaladýk­larý yapýlara kendi özel iþaretlerini taþýyan yangýn plakalarý takarlardý. Her þirketin ken­di özel itfaiye örgütü, o þirketin yangýn plakasýný taþýyan yapýlardaki yangýný söndürürdü.

Londra'daki sigorta itfaiye örgütlerinin 1832'de bir komuta altýnda toplanmasý Ýngil­tere'deki modern itfaiye örgütünün baþlangý­cýný oluþturdu. Zamanla öbür kentler ve baþ­ka ülkeler de buna benzer itfaiye örgütleri kurdular. Ayrýca, havalimanlarýnda, demir­yollarýnda ve askeri birliklerde olduðu gibi birçok büyük fabrikada da özel itfaiye örgüt­leri kuruldu. Birçok ülkede gerektiði zaman itfaiye örgütüne katýlarak yangýn söndürme çalýþmalarýna yardýmcý olan gönüllü itfaiyeci­ler vardýr.

Yangýný Önleme
Ýki tür yangýn önleme yöntemi vardýr. Aktif yöntemler ve pasif yöntemler. Aktif yöntem­ler, yangýn hortumlarý, yangýn uyarý sistemleri ve otomatik yangýn söndürme sistemlerini kapsar. Pasif önleme yöntemleri ise, yapýlarýn tasarýmýnýn yangýnýn yayýlmasýný önleyecek biçimde yapýlmasý, ateþe dayanýklý kaplama ve donaným kullanýlmasý, yangýn merdivenleri yapýlmasý gibi konulan kapsar. Birçok kentte, yapýlarýn en az iki uygun çýkýþ kapýsý olmasý zorunluluðunu getiren yasalar vardýr. Çýkýþ kapýlarýnýn belirgin olarak iþaretlenmesi zo­runludur. Çevresi kapalý merdivenler yangý­nýn bir kattan öbürüne hýzla yayýlmasýný önle­yeceði gibi, güvenli bir çýkýþ yolu da saðlar. Özel olarak yapýlmýþ yangýn duvarlarý ve yan­gýn kapýlan da yangýnýn hýzla yayýlmasýný önler.

Hastaneler, tiyatrolar, iþyerleri ve fabrika­lar gibi, çok sayýda insanýn bir arada bulundu­ðu yerlerde alýnmasý gereken önlemler yasa­larla belirlenmiþtir. Her yapýda yangýn duru­munda insanlarýn nasýl dýþarý çýkacaðýný göste­ren planlar olmasý gerekir. Yangýný önleme ve söndürmede zaman en önemli konudur. Yangýný hemen belirleyecek bir yangýn uyarý sisteminin kurulmadýðý yapý­larda, yangýn alarmý verilene kadar yangýn iyi­ce yayýlýr. Eðer bir yapýda yangýný anýnda be­lirleyecek etkili bir uyarý sistemi ve otomatik olarak çalýþmaya baþlayarak yangýna su püs­kürtecek bir yaðmurlama sistemi varsa, itfai­ye arabalarý gelene kadar yangýn büyük olasý­lýkla denetim altýna alýnmýþ yada söndürül­müþ olacaktýr.

Yangýnlarý önlemekte kullanýlan ilk otoma­tik yaðmurlama sistemlerinden biri 1812'de Londra'da, Drury Lane Tiyatrosu'nda kurul­du. Günümüzde iþ hanlarý, oteller, pasajlar gibi genel kullanýma açýk yapýlarda ve havali­manlarý, petrol istasyonlarý, kimyasal madde fabrikalarý gibi yangýn tehlikesi çok olan yer­lerde köpük ve su ile çalýþan en modern yað­murlama sistemleri kullanýlmalýdýr. Yangýný önlemede yanýcý olmayan gazlar da kullanýlýr; özellikle elektrik kontaðý söz konusu olan yer­lerde ve yolcu uçaklarýnda bu sistem uygu­lanýr.

Yangýn Söndürme
Yangýn söndürmede kullanýlan araçlar, bu­harlý pompalarla donatýlmýþ atlý itfaiye araba­larýnýn yollardan dörtnala geçerek yangýn sön­dürmeye gittiði eski günlerden beri çok deðiþ­ti. Modern bir itfaiye arabasý dakikada 7.500 litreden çok su püskürtebilir. Bu arabalarda çeþitli merdivenler ve yangýný söndürmek için çok yüksek basýnçlý su püskürtebilen pompa­lar vardýr. Ýç içe geçmiþ 3-4 bölümlü döner merdivenler açýldýðý zaman 30 metreden fazla bir yüksekliðe eriþebilir. Ayrýca, yapýlarýn üst katlarýndaki insanlarý kurtarmakta ve itfaiyecilerin çatýya çýkmalarýnda kullanýlan hidrolik platformlar vardýr. Bu platformlardaki itfai­yeciler yangýna yukarýdan su yada köpük püs­kürtebilirler.

Ýtfaiyecilerin yangýna karþý hâlâ baþlýca sila­hý olan su, ýrmaklardan yada su daðýtým siste­mine baðlanan hortumlardan saðlanýr. Yangý­na püskürtülecek köpük ile yangýn söndürme­de ve kurtarmada kullanýlacak öbür gereçler özel itfaiye araçlarýyla taþýnýr. Bu araçlarda, kapýlarý kýrmak için özel gereçler, motorlu testereler, elektrik jeneratörleri, projektörler ve aðlar vardýr. Birçok itfaiye örgütünde, du­manla zehirlenmiþ insanlara yardýmcý olabil­mek için oksijen tüpleri bulunur. Elektrik enerjisi ve aydýnlatma saðlayan özel itfaiye arabalarý da vardýr. Büyük kentlerde ve havalimanlarýnda yan­gýn söndürmek için genellikle özel kimyasal maddeler kullanýlýr. Havalimanlarýnda yangý­ný önlemek için, zorunlu iniþ yapan uçaklarýn üzerine köpük püskürtülür. Petrol yangýnlarý­ný ve elektrik kontaðýndan çýkan yangýnlarý söndürmek için yangýn söndürücü özel kimya­sal maddeler kullanýlýr.

Liman ve doklardaki yangýnlarý söndürmek için genellikle itfaiye gemileri kullanýlýr. Bu gemilerde basýnçlý su püskürten güçlü pompa­lar bulunur. Zehirli gaz tehlikesi olan yangýnlarda itfai­yeciler özel solunum aygýtlarý kullanýrlar. Sentetik maddelerin çok yaygýn olarak kulla­nýldýðý günümüzde yangýnlarda zehirli gaz tehlikesiyle sýk sýk karþýlaþýlýr. Solunum aygýtý kullanan itfaiyeciler birbirleriyle iliþkilerini radyo aracýlýðýyla kurarlar. Büyük yangýnlar­da özel bir denetim birimi kurulur ve bu birim gerektiði zaman baþka itfaiye örgütlerinden yardým isteyebilir. Bazý yangýnlarý söndürmek, öbür yangýnla­ra göre daha zordur. Odun ve kâðýt yangýnlarý su dökülüp sýcaklýðý düþürülerek söndürülebilir. Ama petrol yangýnlarý suyla söndürülemez; çünkü yanan petrol suyun üzerine çýka­rak yanmayý sürdürür. Küçük petrol yangýnla­rýný söndürmek için kum ve toprak kullanýlabilir. Büyük petrol yangýnlarýný söndürmekte su buharý, köpük yada toz kimyasal maddeler de kullanýlabilir. Köpük yada bazý buharlar petrol yangýnýnýn üzerine püskürtülünce, ate­þin çevresini sarýp havadan oksijen almasýný önleyerek ateþi söndürür.

Petrol kuyusu yangýnlarý özellikle çok tehli­kelidir, çünkü yanan petrol çok yükseklere fýþkýrabilir. Petrol kuyusu yangýnlarýný özel eðitilmiþ itfaiyeciler söndürebilir. Yanmaz giysiler ve kasklar giymiþ olan itfaiyeciler ya­nan petrol kuyusunun iki yanýna 6 metre yük­sekliðinde iki direk dikerler ve onlarý asbest bir kemerle birleþtirirler. Bir makaranýn yar­dýmýyla bu kemer üzerinde nitrogliserin kap­sülleri yuvarlanýr. Kapsüller alevlerin üzerine gelince, aþaðý býrakýlýr ve düþerken elektrik akýmýyla patlatýlýr. Kapsüllerin patlamasýyla oluþan basýnç yangýný söndürür.

Su iletken olduðu için elektrik yangýnlarýn­da kullanýlmaz. Bu yangýnlarda karbon dioksit, yangýn söndürücü tozlar ya da buharlaþan sývý yangýn söndürücüler kullanýlýr....

orman yangýnýndan nasýl korunulur?
 

Yangýn Nedenleri
Yangýnlar genellikle insanlarýn dikkatsizliði yada kundaklama (bile bile yangýn çýkarma) sonucu çýkmaktadýr. Ama baþka yangýn ne­denleri de vardýr. Elektrik enerjisi kullanýmý­nýn yaygýnlaþmasý yangýn çýkmasý olasýlýðýný artýrmýþtýr. Evlerde, bürolarda ve fabrikalar­da elektrikle çalýþan araç sayýsý gün geçtikçe artmaktadýr. Elektrik donanýmýnýn yetersiz bakýmý ve elektrik devrelerinin aþýrý yüklen­mesi yangýnlara yol açar. Örneðin bir enerji santralýnda elektrik donanýmýndaki küçük bir aksaklýk çok büyük zararlara yol açabilecek bir yangýný baþlatabilir.

Yangýn Nasýl Yayýlýr
Yangýn önce evin bir odasýnda baþlar; ateþten etkilenen eþyalar ýsýnmaya ve duman çýkar­maya baþlar ve bir süre sonra birden alev alýr. Tüm oda bir anda alevler içinde kalýr ve ge­nellikle pencere camlarý patlar. Eðer oda ze­min katta ve merdivenlerin yanýndaysa ve üst katta uyuyan insanlar varsa çok tehlikeli bir durum ortaya çýkar. Eðer odanýn kapýsý açýk býrakýlmýþsa alevler merdivenlerden týrman­maya baþlar ve üst katýn tavanýna vurunca bir­den yayýlýr. Büyük binalardaki yangýnlarýn ya­yýlmasý da böyle olur. Kalabalýk turizm merkezlerinde ve kentlerin alýþveriþ bölgelerinde çýkan yangýnlar daha baþlangýçta söndürülmezse, birçok insanýn ya­þamý tehlikeye girer. Baþlayan bir yangýn çok çabuk yayýlýr. Sürtünme de birçok yangýna neden olur. Bir dokuma fab­rikasýnda bir makinenin mil yataðý sürtünme sonucu fazla ýsýnýrsa, bu sýcaklýk makinede iþ­lenen yün ipliðin havýnýn ateþ almasýna yeterli olabilir. Hýzla giden bir otomobilin patlak las­tiði sürtünmeyle ýsýnýp ateþ alabilir ve araba­nýn yanmasýna yol açabilir. Birçok þey yangýna neden olabileceði için, yangýndan korunmak amacýyla özel önlemler alýnmasý önemlidir.

Yangýndan Korunma
Ýnsanlar yüzyýllar boyunca yangýnlarý önle­mek ve söndürmek için daha etkili yöntemler bulmaya çalýþtýlar. Eski Roma'da bir itfaiye örgütü ve Roma lejyonlanyla birlikte giden eðitilmiþ itfaiyeciler vardý. En eski yangýn söndürme aracý elden ele geçirilen su kovala­rýydý. Ama sonralarý, elle çalýþan ve basýnçlý su fýþkýrtan pompalar geliþtirildi. Ortaçaðda Avrupa kentlerinde evlerin çoðu ahþaptý. Bu dönemde yangýna karþý alýnan önlem, evler­deki ateþlerin akþam belirli bir saatte zorunlu olarak söndürülmesini öngören kuraldý. Her akþam çalýnan bir çan, evlerdeki ateþlerin söndürülme zamanýný kent halkýna bildirirdi. Büyük Londra Yangýný su kovalarý ve hor­tumlarla söndürülemeyecek kadar geniþ bir alana yayýlmýþtý. Büyük sýcaklýkla havaya sav­rulan alevli odun parçalarý ve ýþýmayla yayýlan ýsý yangýnýn evden eve sýçramasýna neden olu­yordu. Bu büyük yangýndan sonra Londra'da yangýndan korunma yöntemlerini geliþtiren yeni düzenlemeler yapýldý. Yapýlarda kullaný­lan tahtanýn yerini zamanla tuðla almaya baþ­ladý. 1600'lerin sonunda sigorta þirketleri si­gortaladýklarý yapýlarda çýkan yangýnlarý sön­dürmek için-özel itfaiye örgütleri oluþturdular. Sigorta þirketleri sigortaladýk­larý yapýlara kendi özel iþaretlerini taþýyan yangýn plakalarý takarlardý. Her þirketin ken­di özel itfaiye örgütü, o þirketin yangýn plakasýný taþýyan yapýlardaki yangýný söndürürdü.

Londra'daki sigorta itfaiye örgütlerinin 1832'de bir komuta altýnda toplanmasý Ýngil­tere'deki modern itfaiye örgütünün baþlangý­cýný oluþturdu. Zamanla öbür kentler ve baþ­ka ülkeler de buna benzer itfaiye örgütleri kurdular. Ayrýca, havalimanlarýnda, demir­yollarýnda ve askeri birliklerde olduðu gibi birçok büyük fabrikada da özel itfaiye örgüt­leri kuruldu. Birçok ülkede gerektiði zaman itfaiye örgütüne katýlarak yangýn söndürme çalýþmalarýna yardýmcý olan gönüllü itfaiyeci­ler vardýr.

Yangýný Önleme
Ýki tür yangýn önleme yöntemi vardýr. Aktif yöntemler ve pasif yöntemler. Aktif yöntem­ler, yangýn hortumlarý, yangýn uyarý sistemleri ve otomatik yangýn söndürme sistemlerini kapsar. Pasif önleme yöntemleri ise, yapýlarýn tasarýmýnýn yangýnýn yayýlmasýný önleyecek biçimde yapýlmasý, ateþe dayanýklý kaplama ve donaným kullanýlmasý, yangýn merdivenleri yapýlmasý gibi konulan kapsar. Birçok kentte, yapýlarýn en az iki uygun çýkýþ kapýsý olmasý zorunluluðunu getiren yasalar vardýr. Çýkýþ kapýlarýnýn belirgin olarak iþaretlenmesi zo­runludur. Çevresi kapalý merdivenler yangý­nýn bir kattan öbürüne hýzla yayýlmasýný önle­yeceði gibi, güvenli bir çýkýþ yolu da saðlar. Özel olarak yapýlmýþ yangýn duvarlarý ve yan­gýn kapýlan da yangýnýn hýzla yayýlmasýný önler.

Hastaneler, tiyatrolar, iþyerleri ve fabrika­lar gibi, çok sayýda insanýn bir arada bulundu­ðu yerlerde alýnmasý gereken önlemler yasa­larla belirlenmiþtir. Her yapýda yangýn duru­munda insanlarýn nasýl dýþarý çýkacaðýný göste­ren planlar olmasý gerekir. Yangýný önleme ve söndürmede zaman en önemli konudur. Yangýný hemen belirleyecek bir yangýn uyarý sisteminin kurulmadýðý yapý­larda, yangýn alarmý verilene kadar yangýn iyi­ce yayýlýr. Eðer bir yapýda yangýný anýnda be­lirleyecek etkili bir uyarý sistemi ve otomatik olarak çalýþmaya baþlayarak yangýna su püs­kürtecek bir yaðmurlama sistemi varsa, itfai­ye arabalarý gelene kadar yangýn büyük olasý­lýkla denetim altýna alýnmýþ yada söndürül­müþ olacaktýr.

Yangýnlarý önlemekte kullanýlan ilk otoma­tik yaðmurlama sistemlerinden biri 1812'de Londra'da, Drury Lane Tiyatrosu'nda kurul­du. Günümüzde iþ hanlarý, oteller, pasajlar gibi genel kullanýma açýk yapýlarda ve havali­manlarý, petrol istasyonlarý, kimyasal madde fabrikalarý gibi yangýn tehlikesi çok olan yer­lerde köpük ve su ile çalýþan en modern yað­murlama sistemleri kullanýlmalýdýr. Yangýný önlemede yanýcý olmayan gazlar da kullanýlýr; özellikle elektrik kontaðý söz konusu olan yer­lerde ve yolcu uçaklarýnda bu sistem uygu­lanýr.

Yangýn Söndürme
Yangýn söndürmede kullanýlan araçlar, bu­harlý pompalarla donatýlmýþ atlý itfaiye araba­larýnýn yollardan dörtnala geçerek yangýn sön­dürmeye gittiði eski günlerden beri çok deðiþ­ti. Modern bir itfaiye arabasý dakikada 7.500 litreden çok su püskürtebilir. Bu arabalarda çeþitli merdivenler ve yangýný söndürmek için çok yüksek basýnçlý su püskürtebilen pompa­lar vardýr. Ýç içe geçmiþ 3-4 bölümlü döner merdivenler açýldýðý zaman 30 metreden fazla bir yüksekliðe eriþebilir. Ayrýca, yapýlarýn üst katlarýndaki insanlarý kurtarmakta ve itfaiyecilerin çatýya çýkmalarýnda kullanýlan hidrolik platformlar vardýr. Bu platformlardaki itfai­yeciler yangýna yukarýdan su yada köpük püs­kürtebilirler.

Ýtfaiyecilerin yangýna karþý hâlâ baþlýca sila­hý olan su, ýrmaklardan yada su daðýtým siste­mine baðlanan hortumlardan saðlanýr. Yangý­na püskürtülecek köpük ile yangýn söndürme­de ve kurtarmada kullanýlacak öbür gereçler özel itfaiye araçlarýyla taþýnýr. Bu araçlarda, kapýlarý kýrmak için özel gereçler, motorlu testereler, elektrik jeneratörleri, projektörler ve aðlar vardýr. Birçok itfaiye örgütünde, du­manla zehirlenmiþ insanlara yardýmcý olabil­mek için oksijen tüpleri bulunur. Elektrik enerjisi ve aydýnlatma saðlayan özel itfaiye arabalarý da vardýr. Büyük kentlerde ve havalimanlarýnda yan­gýn söndürmek için genellikle özel kimyasal maddeler kullanýlýr. Havalimanlarýnda yangý­ný önlemek için, zorunlu iniþ yapan uçaklarýn üzerine köpük püskürtülür. Petrol yangýnlarý­ný ve elektrik kontaðýndan çýkan yangýnlarý söndürmek için yangýn söndürücü özel kimya­sal maddeler kullanýlýr.

Liman ve doklardaki yangýnlarý söndürmek için genellikle itfaiye gemileri kullanýlýr. Bu gemilerde basýnçlý su püskürten güçlü pompa­lar bulunur. Zehirli gaz tehlikesi olan yangýnlarda itfai­yeciler özel solunum aygýtlarý kullanýrlar. Sentetik maddelerin çok yaygýn olarak kulla­nýldýðý günümüzde yangýnlarda zehirli gaz tehlikesiyle sýk sýk karþýlaþýlýr. Solunum aygýtý kullanan itfaiyeciler birbirleriyle iliþkilerini radyo aracýlýðýyla kurarlar. Büyük yangýnlar­da özel bir denetim birimi kurulur ve bu birim gerektiði zaman baþka itfaiye örgütlerinden yardým isteyebilir. Bazý yangýnlarý söndürmek, öbür yangýnla­ra göre daha zordur. Odun ve kâðýt yangýnlarý su dökülüp sýcaklýðý düþürülerek söndürülebilir. Ama petrol yangýnlarý suyla söndürülemez; çünkü yanan petrol suyun üzerine çýka­rak yanmayý sürdürür. Küçük petrol yangýnla­rýný söndürmek için kum ve toprak kullanýlabilir. Büyük petrol yangýnlarýný söndürmekte su buharý, köpük yada toz kimyasal maddeler de kullanýlabilir. Köpük yada bazý buharlar petrol yangýnýnýn üzerine püskürtülünce, ate­þin çevresini sarýp havadan oksijen almasýný önleyerek ateþi söndürür.

Petrol kuyusu yangýnlarý özellikle çok tehli­kelidir, çünkü yanan petrol çok yükseklere fýþkýrabilir. Petrol kuyusu yangýnlarýný özel eðitilmiþ itfaiyeciler söndürebilir. Yanmaz giysiler ve kasklar giymiþ olan itfaiyeciler ya­nan petrol kuyusunun iki yanýna 6 metre yük­sekliðinde iki direk dikerler ve onlarý asbest bir kemerle birleþtirirler. Bir makaranýn yar­dýmýyla bu kemer üzerinde nitrogliserin kap­sülleri yuvarlanýr. Kapsüller alevlerin üzerine gelince, aþaðý býrakýlýr ve düþerken elektrik akýmýyla patlatýlýr. Kapsüllerin patlamasýyla oluþan basýnç yangýný söndürür.

Su iletken olduðu için elektrik yangýnlarýn­da kullanýlmaz. Bu yangýnlarda karbon dioksit, yangýn söndürücü tozlar ya da buharlaþan sývý yangýn söndürücüler kullanýlýr

acil laðzým birisi bana ormaný nasýl yangýndan koruyacaðýz söylesin