14. ve 16. y�zy�llarda d�nyadaki teknolojik aletler nelerdir?

D�nden Bug�ne Teknoloji ve �nsan

Yarat�c�l�k insan�n en temel �zelliklerinden biridir. �nsan�n kendi do�as�ndan beslenen bu yaratma iste�i m�hendislik mesle�inin ve bunun sonucu olarak teknolojideki geli�melerin ana sebebidir. Hemen her f�rsatta kulland��m�z teknoloji s�zc��, sanat ya da beceri anlam�na gelen yunanca "Techne" ve bilim ya da �al��ma anlam�na gelen "Logia" s�zc��n�n birle�mesinden t�retilmi�tir. �ngilizcedeki m�hendis anlam�nda kullan�lan Engineer kelimesi ise latince "�ngeniatorem" kelimesinden t�remi�tir ve icat etmede ya da g�n�m�ze uygun bir di�er deyi�le teknoloji tasar�m�nda yarat�c�l�� olan ki�i anlam�na gelir. T�rk�ede kullan�lan m�hendis s�zc�� ise eski osmanl�cada (arap�adan) 'Geometri bilen' anlam�ndaki hendese s�zc��nden t�retilmi�tir.

M.� 3000 civar�nda M�s�rda pramitlerin yap�m�nda �al��an m�hendisler matemati�in bilinebilen kurallar�n� b�y�k bir ustal�kla kullanarak pramitin yap�m�n� binde birlik bir hata pay�yla tamamlam�� ve bunu bir�ok gizemli bulu�la s�slemeyi ba�arm��lard�r. (�rne�in �lk radyoaktif meteryallere firavun mezarlar�nda rastlanm��t�r, Mumyalama teknikleri hala tam ��z�lememi�tir. Pramitin ��kland�rma sistemi ciddi bir muammad�r, pramitin co�rafi konumu ve Pi say�s�n�n gizemi bug�ne kadar cevaps�zd�r vs) Babilde ilk toplama makinas� olan abak�s bu y�llarda icad edilmi�tir.

M.� 2000 y�l� civar�nda kaleme al�nan Hamurabi yasalar�nda belirtilen in�aat yap�m kurallar�, belgelenen en eski m�hendislik kurallar� say�lmaktad�r. Anadoluda ya�am�� olan Thales, M.� 550'lerde geometrinin temellerini atan Pisagor okulunu kurmu�tur. Ayni d�nemlerde ya�ayan Ar�imed (M.� 287) birle�ik makaralar�, hidrolik vidalar�, b�y�teci bulmas� ve kald�ra� kanunlar�n�n uyguland�� sava� makinalar�n�n icad� modern m�hendisli�in ilk ad�mlar� say�labilir. Buldu�u kald�ra� kanunlar� Fen bilimlerindeki geli�menin de ba�lang�c� say�lmaktad�r.

M�s�rl�lar ve Yunanl�lar�n bu icad etme yetenekleri tarihsel olarak bilinmekle birlikte teknolojik olarak ilk uygulay�c�lar Romal�lard�r. Romal�lar m�hendislikte g�sterdikleri ba�ar�lar�n yan�nda satandart �l��tlerin geli�tirilmesine ve �rg�tlenmeye b�y�k �nem vermi�lerdir. Bilim ve tekni�in birle�tirilmesi olarak belirtilen bu �al��malar m�hendisli�in temeli say�lmaktad�r. M.� 10 y�l�nda romal� mimar Vitruvius ilk vinci tasarlam��t�r.

Hakk�nda bilgi sahibi olunan ilk m�hendislik ders kitab� M.� 15 y�l�nda Marcus V.Pollio taraf�ndan kaleme al�nd�� tahmin edilen "De Architectura" d�r.
Toplumlar aras�nda ticaret geli�tik�e edinilen bilgilerde h�zla yay�lm��t�r. Yay�lan bu bilgilerin �inliler taraf�ndan b�y�k bir maharetle ve bat�dan �ok daha �nce teknolojiye d�n��t�r�ld�� bilinir. �rne�in demir kal�p��l�k, d�men, ka��t, ipek dokumac�l��, barut (1000 civar�), matbaac�l�k (1045 civar�) gibi bulu�lar�n Avrupada ke�fedildi�i 14.yy dan y�zlerce y�l �nce �inde uyguland�� saptanm��t�r.

�zellikle 16.yy sonras�nda Copernicus, Kepler, Newton, Galileo,Toricelli, Laplace, Fourier, Lavosier, Avagado, Carnot, Maxwell, Watt, gibi bilimle u�ra�an insanlar g�n�m�z teknolojisinin geli�mesinde �e�itli disiplinlere ba�l� bilimsel temellerin olu�mas�na neden olmu�lard�r.

G�n�m�ze en uygun modern ve pop�ler m�hendisli�in babas� olarak Leanardo da Vinci kabul edilmektedir. (1452 -1519).

6.yy da Slavlar taraf�ndan geli�tirilen saban, 8.yy da uzak do�udan getirilen �zengi, 11.YY da ilk ate�li silah�n icad� (M.S1050) ve 19.yy da at nal� ve ko�um tak�m� devrimsel niteliktedir ve bat�daki toplumsal yap�n�n zaman i�inde t�m�yle de�i�mesine neden olmu�tur.

Sanayile�me s�recindeki Avrupada teknolojinin geli�imi vazge�ilmez hale gelince insanlar�n �ehirlerde ya�amaya ba�lamalar� sonucu yeni �al��ma �artlar� ortaya ��km��t�r. Bu yeni toplumsal yap�lanma s�recinde ilk ba�larda yeni geli�melere kar�� tepki de b�y�k olmu�tur. Buna ilk �rnek 19.yy ba�lar�nda ��kan luddite isyan�d�r. �syan�n ad� �al��ma ko�ullar�ndan memnun olmad�� i�in bir �orap tezgah�n� par�alayan Ned Lud adl� i��iden geldi�i san�lmaktad�r. (Luddite , g�n�m�z �ngilizcesinde makine d��man� anlam�na gelmektedir.) Bu isyanc�lar�n ba�latt�klar� eylemde giydikleri sabolar� (Takunyaya benzer terlik) ��kr�klar�n di�lileri aras�na sokmalar� sonucu tezgahlar zarar g�rerek �retim durmu�tur. G�n�m�zde benzer olaylar i�in kulland��m�z "sabotaj" kelimesinin k�keni bu olayd�r.

Bat�da sanayi devriminin 19.yy dan itibaren James WATT taraf�ndan ger�ekle�tirilen buharl� lokomotifin icad�yla ba�lam�� oldu�u varsay�l�r. 1876 da Alexande Graham BELL'in bir deney s�ras�nda �zerine d�k�len asitin temizlenmesi i�in yeni icad etti�i telefonun �b�r ucundaki yard�mc�s�n� " Bay watson buraya gelin, �abuk olun " s�z�yle �a��rmas� ileti�im teknolojisinin kesin ba�lang�� tarihidir. Bu olaylar�n hemen sonras�nda Edison 1879 da Elektrik ampul�n� ve 1888 de gramafonu icat etti. 1902 de Limuere karde�ler ilk sinama filmini icat etti. 1903 de Wright karde�ler ilk motorlu u�ak denemesini ger�ekle�tirdi. 1904 de elektronik vakum t�p icad edildi. 1908 de Sanayici Henry Ford "T" ad�n� verdi�i otomobili i�in sanayide devrim say�lan ilk �retim bant sistemini yaratt�. Markoni ilk radyo yay�n�n� ger�ekle�tirdi. 1911 de Rutherford atomun par�alanmas�n� ger�ekle�tirdi. 1915 de Einstein genel relativite teorisini ke�fetti. 1926 da R.Goddat taraf�ndan ilk roket denemesi yap�ld�.1926 da ilk TV cihaz�, 1946 da ENIAC ad�yla ilk elektronik bilgisayar, 1954 de transist�rl� radyo,1958 de ilk mikrochip ke�fedildi. Ruslar ilk insan yap�m� cisim olan sputnik1 i uzaya f�rlatt�. 1962 de Telstar ad�yla uzaya ilk haberle�me (Comminication) uydusu f�rlat�ld�. SSCB de ( Bug�nk� Rusya) Y. Gagarin ad�ndaki astronot 12 Nisan 1961 de uzaya giden ilk insan oldu. 1967de G.Afrikal� Dr Bernard taraf�ndan ilk kalp nakli ameliyat� ger�ekle�tiridi. 1969 da

N. Armstrong aya ilk ayak basan adam oldu. 1974 de mikroi�lemcili ilk bilgisayar geli�tirildi. Ve nihayet 2000 de genetik �ifre ��z�lmeye ba�land� ve ilk canl� kopyalamas� ba�ar�ld�.

B�t�n bu say�lan teknolojik geli�melerin t�m� bat�da olmasada b�y�k bir �o�unlu�u bat�da olmu�tur ve olmaya devam etmektedir. Zira bulu�lar� en �ok onurland�ranlar ve en �abuk organize olan toplumlar bat�l�lard�r. �rne�in ilk u�ma denemesini yapan insan�n, ilk aya gitme denemesinin, ger�e�e en yak�n haritan�n( Piri Reis) ve ilk denizalt�n�n Osmanl�lar d�neminde yap�ld�� ok az ki�i taraf�ndan bilinmektedir. �lk u�an insan �nvan�na sahip Hazerfen Ahmet �elebi �d�lllendirilmeyi ve dahada �nemlisi �al��malar�nda desdeklenmeyi beklerken ne yaz�kki eline tutu�turulan bir kese Ak�e ile Cezayire s�r�lm��t�r ve mezar�n�n nerede oldu�u bu g�n hala tam bilinmemektedir. Bu g�n nas�l yap�ld�� hala ��z�lemeyen d�nya haritas�n�n sahibi Piri reis ise en olgun ya��nda hayata veda etmi�tir.!

Bu g�n ula��lan teknolojinin temeli bilimdir. Bu iki kavram tarihsel s�re�te ilk kez ili�kiye girdiklerinde bilim teknolojinin bir sonucu olarak ortaya ��km��t�r. �nce icat yap�lm�� sonra neden ve sonu� irdelenerek prensipler oturtulmu�tur. G�n�m�zde ise bilim teknolojiye �nc�l�k etmektedir. �rne�in Transist�r, Lazer gibi bulu�lar bilimsel �al��malar�n sonucudur ve teknolojinin vazge�ilmez �gesi olmu�lard�r.

Teknoloji kavram� bilimin uygulamaya ge�irilmesi olarak da tan�mlanmaktad�r. Matematik ise bilim ve teknolojinin kuramsal dilidir ve evrensel nitelikteki bu dili en yo�un kullananlar m�hendislerdir.

Zaman i�inde m�hendislik kavram� da geli�erek sadece teknoloji tasar�m ve �retimiyle s�n�rl� bir i� olmaktan ��km��t�r. Yap�lan tasar�m�n uygulanmas� ve denetlenmesi bir dizi m�hendislik yakla��mlar�n� do�urmu� ve birbirinden ayr� temel ve alt m�hendislik disiplinlerinin olu�mas�na neden olmu�tur.
Tasar�m�n �r�ne d�n��mesi birbirinden farkl� baz� teknik yakla��mlar� gerektirir. Bu noktada ustal�k kavram� �nem kazanmaya ba�lam��t�r. Ge�mi�te maharetli ve e�itilmi� usta ki�iler taraf�ndan yap�lan ve s�n�rl� kalan bu �retimler g�n�m�zde art�k makinalar taraf�ndan yap�lmaktad�r. Makinalar� tasarlayan m�hendislerdir ama kullananlar genellikle m�hendis olmayan ve emek yo�un �al��an i��ilerdir. Kisiden ki�iye de�i�ebilen kabiliyet ve ki�ilik yap�s� i��ili�in denetimini zorunlu k�lm��t�r. �nceleri �retim s�recinde tecr�beli ve/veya k�demli i��iler ya da ustalar taraf�ndan denetlenen i��ilik, zamanla teknolojinin denetimine girmi�tir. Bu tekniklerin farkl� boyutlarda kullan�m�yla �retimde denetim teknolojileri ya da genel ad�yla Otomasyon Teknolojileri ortaya ��km��t�r. ��cilik zamanla uzmanl��a d�n��m�� ve g�n�m�zde say�ca azalmaya ba�lam��t�r.

H�zla geli�en mikro elektronik sistemlerine paralel olarak yaz�l�m teknolojileriyle entegre edilen �retim y�ntemleri i�neden ipli�e �retilen her �r�n i�in ge�erlidir. Kulland��m�z her ihtiya� maddesi neredeyse bir teknoloji harikas�d�r. Bir dizi ara�t�rma geli�tirme sonucu yarat�lan bu �r�nlerin nas�l bir s�re�ten ge�ti�i kullan�c�s�n� pek ilgilendirmez. Hangi prensiplerin uyguland��, nas�l bir matematik modele dayand�r�ld�� hatta nas�l �retildi�i kimsenin umurunda de�ildir. �nemli olan sonu�tur. Di�er bir deyi�le �r�nde aranan konfor, estetik, fiyat, �evresellik ve en �nemlisi kalite �zelli�idir.

Yarat�lan yeni pazarlama teknikleri ile toplumsal ihtiya�lar�n geni�lemesine paralel olarak �retimde rekabete dayal� maliyet ve kalite kavramlar�n�n a��rl�� h�zla artm��t�r. �zellikle bat�l� toplumlarda rekabetin ve pazarlaman�n en temel �gelerinden biri kalitedir. Geli�me bu y�nde olunca �retim tesislerinde kalitenin denetimi gerekli hale gelmi�tir. Ba�lang��ta emek yo�un y�ntemlerle yap�lan bu denetimler bilgisayar teknolojisinin h�zl� geli�imiyle yerini PC tabanl� test ve otomasyon tekniklerine b�rakm��t�r. Art�k neredeyse insan gibi g�rebilen, ses tan�yan, koklayan, hareket eden, insandan daha h�zl� ve isabetli karar veren Robotik sistemler reva�tad�r. G�n�m�zde insan ve makine bir anlamda b�t�nle�mektedir.

Teknolojinin ya�am�m�za getirdi�i bunca olumlu etkinin yan�nda do�al ya�ama olan olumsuz etkileri insano�lunun ��z�m bulmaya �al��t�� di�er bir olgu olarak zihinleri me�gul etmeye devam etmektedir. Bu g�n� yar�nlar i�in ge�mi�ten �d�n� alan insano�lu, torunlar�n�n de�il art�k kendi ya�am�n�n kayg�s�n� ta��maktad�r. Ya�amda felsefi d��nceyi h�zla yok eden harika teknolojiler makinalar� insanla�t�rman�n bir ad�m �ncesinde ne yaz�kki insanlar� makinala�t�rmaya ba�lam��lard�r.

Sedat Sami �MERO�LU

Teknolojinin tarih boyunca izledi�i kronolojik s�re� d�k�mantasyonun sonunda verilmi�tir.

�CADLAR ve BULU�LAR TAR�H�

M.�

" 4241 M�s�r ilk hassas takvim yap�ld�
" 3200~ Tekerle�in ilk kez mezopotamyada ve orta avrupada kullan�ld�� varsay�l�r.
" 3200~ Mezopotamya S�merler yaz�y� kullanan ilk halkt�r
" 3000~ M�s�r Hiyeroglif denen yaz� sistemi bulundu
" 3000 ~Babilde ilk ilk toplama makinas� kullan�ld�
" 1300~Suriye Ugaritde ilk alfabe kullan�lm��t�r.
" 700 Lidya ( T�rkiye) ilk para sikkesi kullan�ld�
" 540 Miletl (Bat� Anadoluda liman kenti) THALES geometri okulunu kurdu ve kendi teoremini geli�tirdi
" 450 Herodotot d�nya haritas� �izdi
" 200 Yunan ARKH�MEDES kald�ra� kanunlar�n� ke�fetti
" 10 Roma mimar Vitrivius taraf�ndan ilk kald�rma vinci tasarland�

M.S

" 999 Bir ke�i� taraf�ndan ilk mekanik saat icad edildi
" 1000~T�rk g�k bilimci B�RUN� 13 000 sayfal�k ara�t�rmalar�n� yay�mlad�
" 1010~T�rk �bn S�NA 270 kitapl�k ara�t�rmalar�n� yay�mlad�
" 1020~Irak �bn-�l HEYSEM Optik konusunda ayr�nt�l� ara�t�rmalar kitab�n� yay�mlad�
" 1045 �in Pi CHENG portatif matbaa harflerini ke�fetti
" 1280 �talyan ARMAT� g�zl�� icad etti (kontak lens uzerindeki ilk �al��malar ise leanardo da vinci
taraf�ndan yap�lm��t�r)
" 1453 Polonyal� Ke�i� Nicolas KOPERNICUS D�nya ve g�ne� sistemi kuram�n� ortaya att�
" 1521 T�rk Piri RE�S Kitab-� Bahriye ad�n� verdi�i ger�e�e en yak�n D�nya haritas�n� yay�nlad�
" 1528 T�rk P�R� Reis ikinci haritas�n� yapt�
" 1592 �talyan GAL�LEO 30 kez b�yuten teleskopu yapt� (daha �nce Hollandal� g�zl�k�� Hans
lippershey ilk teleskopu bulmu�tu)
" 1614 �sko�yal� John NAP�ER Logaritma cetvelini icad etti
" 1618 Alman Johannes KEPLER G�ne� sisteminin yasalar�n� ke�fetti
" 1642 Frans�z matematik�i Blaise PASCAL ilk toplama makinas�n� icad etti
" 1643 �talyan Evangelista TOR�CELL� c�val� barometreyi buldu
" 1666 Pariste Kraliyet Bilimler akademisi kuruldu
" 1687 �ngiliz �sac NEWTON evrensel �ekim yasalar�n� ke�fetti.
" 1492 �spanyol Kristof KOLOMB Amerikaya ayak bast�
" 1507 �talyan Amerigo VESPUCC� Amerikan�n yeni k�ta oldu�unu kan�tlar
" 1630~T�rk Hazarfen Ahmet �elebi yapt�� kanatlarla ilk kez u�may� ba�aran adam oldu
" 1680~T�rk Lagari Hasan �elebi aya gitme denemesini yapt�
" 1698 �ngiliz thomas SAVERY ilk buharl� makinay� yapt�
" 1704 �ngiliz NEWTON Optik adl� kitab�n� yay�mlad�
" 1742 �sve� Anders CELS�US s�cakl�k �l��mleri i�in standart geli�tirdi
" 1763~Frans�z Claude CHAPPE uzaktan yazma anlam�na gelen Telgraf� icad etti
" 1777 �ngiliz James WATT uzun s�reli �al��an buharl� makinay� yapt�
" 1778 Frans�z Joseph BRAMAH ilk modern tuvaleti tasarlad� ve patentini ald�
" 1783 Frans�z MONTGOLF�ER karde�ler ilk u�an balonla yolcul�k yapt�lar
" 1783 Frans�z Louis LENORAD ilk paraj�t� tasarlad
" 1789 Frans�z Antoine LAVOISIER Oksijeni ve kimyasal adland�rma tablosunu yay�mlad�
" 1796 Edvard JENNER �i�ek a��s�n� buldu
" 1799 �talyan Alessandro VOLTA ilk elektrik bataryas�n� yapt�
" 1800~Frans�z Dominique LARREY ilk ambulans fikrini ortaya atm��t�r.
" 1804 �ngiliz Richard TREV�TH�CK ray �zerinde 16 Km h�zla giden ilk lokomotifi icad etti
" 1816 �ngiliz George MANBY yang�n s�nd�r�c� bir t�p tasarlad�
" 1816 Frans�z Rene LAENNEC ilk t�pta kullan�lan stetoskopu icad etti
" 1820 Danimarkal� Hans OERSTED elektromanyetik ak�m� ke�fetti
" 1826 Frans�z Joseph NIEPCE ilk fotograf �ekimini ba�ard�
" 1830 Frans�z terzi Berthelemy THIMONNIER ilk diki� makinas�n� yapt� (Ancak bu tip makinalar�
�retip satan ilk ki�i Amerikal� Isac SINGER dir)
" 1831 �ngiliz Michael FARADAY elektromanyetik kuramlar� ke�fetti
" 1836 ABD Samuel COLD kendi ad�n� verdi�i tabancay� tasarlad�
" 1837 �ngiliz COOKE ve WHEATSTONE ilk elektrikli telgraf� icad ettiler
" 1843 ABD Samuel MORS kendi ad�n� verdi�i bir telgraf kodu tasarlad�
" 1846 ABD di��i William ORTON ik kez ameliyat�nda uyu�turma ve a�r�y� azaltmak i�in eteri kulland�
" 1849 ABD Walter HUNT ilk modern �engelli i�neyi tasarlad� ve patentini ald�
" 1852 ABD Elisha OT�S ilk Asans�r� icad etti
" 1853 Frans�z Charles PRAVAZ ilk deri alt� ��r�ngas�n� tasarlad�
" 1853 �talyan Linus YALE kendi ad�yla an�lan pimli kap� anahtar�n� icad etti
" 1855 �sko� James MAXWELL Faraday kanunlar�n� matamatiksel olarak kan�tlad� ve kendi kuram�n�
yazd�
" 1859 �ngiliz Charles DARWIN T�rlerin k�kenleri adl� evrim kuram�n� yay�nlad�
" 1860 Bel�ika M�h ilk tek zamanl� ve i�ten yanmal� motor yapt�
" 1867 ABD Christopher SHOLES ger�ek anlamda ilk daktiloyu icad etti
" 1863 �ngiltere Londrada ilk metro �al��maya ba�lad�
" 1869 Rus Dimitriy MENDELEYEV Periyodik elementler tablosunu yay�mlad�
" 1865 �sve� Alfred NOBEL dinamiti icad etti
" 1876 ABD ED�SON taraf�ndan d�nyan�n ilk End�striyel Ara�t�rma Laboratuvar� kuruldu.
(Edison bu laborat�varda 1093 adet patentli icadda bulunmu�tur.)
" 1876 Alman Nikolaus OTTO 4 zamanl� motoru yapt�
" 1876 ABD �sko� as�ll� Alexander Graham BELL ilk telefonu icad etmi�tir. (Tarihteki �lk uzaktan
konu�ma denilen Tele-Phone konu�mas� 10 Mart 1876 BELL ile yard�mc�s� Watson aras�nda
yap�lm��r)
" 1877 ABD Thomas ED�SON Fonograf denilen ses kay�t cihaz�n� icad etti
" 1878 �ngiliz Joseph SWAN elektrik ampul�n� icad etti
" 1879 Alman Ernst von S�EMENS ilk elektrikli treni icad etti
" 1880 ABD Thomas ED�SON elektrikli ampul� g�venli hale getirerek sat��a sundu
" 1882 Alman Robert KOCH Kolera vir�s�n� tan�mlad�
" 1884 Hiram MAXIM tam otomatik makinal� t�fe�i yapt�
" 1885 Alman Karl BENZ 14,5 Km h�z yapabilen sat�� ama�l� ilk arabay� �retti
" 1885 Alman Heinrich HERTS Elektromanyetik dalgalar�n�n varl��n� ke�fetti
" 1885 Frans�z Louis PASTEUR kuduz a��s�n� buldu
" 1887 ABD Emile BERL�NER Gramafonu (Plak) icad etti ve patentini ald�
" 1888 ABD George EASTMAN ilk ta��nabilir fotograf makinas�n� yapt�
" 1894 ABD Jesse RENO ilk y�r�yen merdiveni tasarlad�
" 1894 Frans�z L�MUERE karde�ler ilk sinama makinas�n� icad ettiler
" 1895 Alman Wilhelm RONTGEN X ��nlar�n� ke�fetti
" 1896 �talyan Guglielmo MARCON� Radyo dalgalar�yla ilk yay�n� yapt�
" 1896 Frans�z Antoine BECQUEREL Uranyumun radyoaktif madde oldu�unu ke�fetti
" 1898 Danimarkal� Valdemer POULSEN �lk teybi icad etti
" 1900 Norve� VAALER Ka��t tutturmada kullan�lan Ata� � geli�tirdi
" 1901 ABD G�LETTE ve N�CKERSON k�rlenince at�lan tra� b��a��n�n patentini ald�
" 1901 �ngiliz Hubert BOOTH ilk elektrikli s�p�rgeyi icad etti
" 1901 �lk kez okyanus a��r� radyo yay�n� yap�ld�
" 1902 Polonya Marie CUR�Eve kocas� Pierre CUR�E Radyumu ke�fetiler
" 1903 ABD WRIGHT karde�ler ilk motorlu u�a�� tasarlad�lar
" 1903 Frans�z Gustave L�EBAU ilk emniyet kemerini tasarlad� ve patentini ald�
" 1903 Hollanda Dr Willem E�NTHOVEN Elektro kardiografi cihaz�n� icat etti
" 1904 �ngiliz John FLEM�NG ilk elektronik vakum t�p� (Diyot) icad etti
" 1905 ABD Albert EINSTEIN (Musevi as�ll� Alman) g�recelik kuram�n� yay�nlad�. Bu yaz�s�n� 1915 ve
1919 da tamamlad�
" 1906 ABD Alva F�SHER ilk �ama��r makinas�n� icad etti
" 1907 Kanada Reginald FESSENDEN radyo arac�l��yla ilk insan sesini iletti
" 1907 Frans�z Paul CORNU ilk motorlu helikopteri u�urdu
" 1908 Alman GEIGER kendi ad�n� verdi�i ve Radyasyonun varl��n� saptayan cihaz� geli�tirdi
" 1908 ABD Henry FORD T modeli ad�ndaki ilk seri �retim otomobili yapt�. �lk �retim band�
fikrinin de babas� olan Ford 1913 de g�nde 1000 araba �retebiliyordu
" 1911 Norve� Roald AMUNDSEN G�ney kutbunu ke�fetti
" 1913 ABD Elmer SPERRY ilk Robotu yapt� (ROBOT kelimesi �ek dilinde "zorunlu emek" anlam�ndad�r
ve deyim tarlada k�le gibi s�rekli �al��an i��iler i�in kullan�lm��t�r)
" 1913 �ngiliz Sheffield Paslanmaz �eli�i buldu
" 1914 ABD Ohio kentinde ilk trafik lambalar� kullan�ld�
" 1914 I D�nya sava�� ba�lad� ve 1918 de bitti
" 1915 Is�ya dayan�kl� Pyrex cam �retildi
" 1918 Frans�z Pierre LANGEVIN ve ekibi ilk kez SONAR sistemini icad ettiler (SONAR : SOund
Navigation and Ranging: Ses yard�m�yla yer belirleme ve mesafe �l�me anlam�na gelmektedir)
" 1921 Almanya �lk otoyol hizmete girdi
" 1922 Alman Arthur KORN radyo dalgalar�yla foto�raf g�nderebilen Fax tasarlad� ve Amerikaya
g�nderdi
" 1922 Kanada �lk kez bir �eker hastas�na Ens�lin tedavisi uyguland�
" 1923 �sve� Platen ve Munters adl� iki m�hendis ilk elektrikli buzdolab�n� tasarlad�
" 1926 �sko� John Logie BA�RD ilk kez insan y�z�n�n g�r�nt�s�n� Televizyonda elde etti
" 1926 ABD Robert GODDART ilk s�v� yak�tl� roketi ba�ar�yla f�rlatt�
" 1928 ABD li Richard DREW genel ama�l� yap��kan band� �retti (Avrupada seloteyp diye bilinir)
" 1928 �sko� Alexander FLEMING penisilini buldu
" 1929 ABD AT&T Laboratuarlar�nda Coaxial kablonun patenti al�nd�
" 1930 ABD ilk elektronik cihaz yarat�ld�
" 1930 Wallace CAROTHERS naylonu �retti
" 1930 ABD Clyde TOMBAUGH Pl�ton u ke�fetti
" 1933 Almanya ilk Telex kullan�ld�
" 1934 �ngiliz Percy SHAW kedi g�z� ad�n� verdi�i yans�t�c� tasarlad� ve �ok para kazand�
" 1935 �sko� Robert Watson-Watt, Radar� icat etti Bu radar u�aklar� 65 Km den tan�yabiliyordu
" 1935 Rus as�ll� Amerikan �gor SKORSKY VS 300 adl� ilk modern helikopteri yapt�
" 1936 �ngiltere BBC siyah beyaz TV yay�n�na ba�lad�
" 1937 �ngiltere Frank WHITTLE ilk jet motorunu tasarlad�
" 1938 Macar Lazla B�RO t�kenmez kalemi icad etti
" 1938 ABD Chester CARLSON ilk fotokopi makinas�n� icad etti
" 1939 �ngiltere �lk �ama��r makinas� �retildi
" 1939 ABD de HP �irketi Analog verileri digitale �eviren Pulse-code modulation systemini geli�tirdi
" 1939 II D�nya sava�� ba�lad� ( 1945 de sona erdi )
" 1942 ABD Von BRAUN (Alman g��meni) V-2 adl� uzun menzilli roketi tasarlad�
" 1942 �talyan Enrico FERM� ilk N�kleer Reakt�r� tasarlad�
" 1943 Holanda Wilhelm KOLFF ilk yapay b�bre�i tasarlad�
" 1945 ABD Robert OPPENHE�MER ilk atom bombas�n� geli�tirdi ve denedi. Ayni y�l Japonyan�n
Nagazaki ve Hirosima �ehirlerine at�ld� ve binlerce sivil �ld�r�ld�. II d�nya sava�� sona erdi
" 1945 ABD Percy SPENCER ilk Mikro dalga f�r�n�n patentini ald�
" 1946 ABD J.MAUCHLY ve J.ECKERT askeri ama�l� balistik hesaplamalarda kullan�lmak �zere ENIAC
adl� ilk elektronik bilgisayar say�lan aleti tasarlad�lar
" 1947 ABD Sesten h�zl� u�u� denemesi ba�ar�ld�
" 1947 ABD li Edvin LAND poloroid foto�raf makinas�n� icad etti
" 1947 ABD Transist�r�n teorisi geli�tirildi
" 1948 ABD BARDEEN, BRATTAIN ve SCHOCKLEY adl� �� bilim adam� Transist�r� icad ettiler
" 1951 ABD IBM �irketi taraf�ndan ilk ticari bilgisayar yarat�ld�
" 1951 ABD john ECKERT ve John MAUCHLY ilk say�sal bilgisayar olan UNIVAC � yapt�lar
" 1953 ABD �lk Renkli TV yay�n� yap�lmaya ba�lad�
" 1953 �ngiliz Francis CR�CK ve ABD James WATSON DNA molek�llerinin yap�s�n� ke�fettiler
" 1957 SSCB uzaydaki ilk insan yap�m� cisim olan SPUTN�K 1 adl� uyduyu f�rlatt�
" 1958 ABD Fizik�iler TOWNES ve SCHAWLOW LAZER kuram�n� ortaya koydular
" 1958 ABD Silisyum yonga / Mikro Chip icad edildi
" 1958 ABD Alman as�ll� von BRAUN tasarlad�� roket sistemleriyle uzaya ilk uydunun f�rlat�lmas�n�
sa�lad�
" 1960 ABD Theodor MAIMAN ilk LAZER tabancas�n� ger�ekle�tirdi
" 1961 SSCB Yuri GAGAR�N uzaya giden ilk insan oldu
" 1962 ABD ilk TV uydusu olan Telstar� f�rlatt�
" 1964 ABD IBM �irketi ilk kelime i�lemciyi �retti
" 1966 ABD Tek transist�rl� haf�za yongas� yarat�ld�
" 1967 G.Afrika Christian BERNARD �lk kalp nakini ger�ekle�tirdi
" 1969 ABD Bilgisayar platformlar�nda UNIX ��letim sistemi �al��t�r�lmaya ba�land�
" 1969 ABD Neil ARMSTRONG ve Edwin ALDRIN Aya ayak basan ilk insanlar oldular
" 1970 ABD IBM firmas� ilk Floopy denilen esnek disketi �reti
" 1971 SSCB ilk uzay istasyonu olan Solyut 1 f�rlat�ld� ve d�nya y�r�ngesine oturtuldu.
" 1972 �ngiliz Godfrey HOUNSFIELD Bilgisayarl� Tomografi cihaz�n� �retti
" 1973 SSCB Lunokhod adl� robot aya ini� yapan insans�z ilk ara� oldu
" 1974 ABD De�i�ik bilgisayarlar�n kominikasyonu i�in TCP/IP protokolu geli�tirildi
" 1974 ABD Bar Code uygulamas� ba�lat�ld�
" 1975 ABD MicroSoft adl� yaz�l�m �irketi kuruldu
" 1976 ABD �ntel taraf�ndan 4.77 MHz h�z�nda 8086 koduyla Mikro i�lemci ger�ekle�tirildi
" 1981 ABD IBM firmas� IBM-PC with MS DOS ad�yla ki�isel bilgisayar yarat�ld�
" 1982 Hollanda �irketi olan PHILIPS ilk kompact diski (CD) �retti ( Sony ile ayni zamanda)
" 1982 ABD �lk yapay kalp nakli ger�ekle�tirilir.
" 1983 ABD de MicroSoft firmas� Windows i�letim sistemini yaratt�
" 1984 ABD Milyon bitlik haf�za yongas� yap�ld�
" 1984 ABD Apple firmas� MAC�NTOSH adl� bilgisayar� anons etti
" 1985 ABD ARPA n�n ad� INTERNET olarak de�i�tirildi
" 1985 Avrupada Mobil telefonlar kullan�lmaya ba�lan�r.
" 1986 SSCB �ernobil N�kleer kazas� meydana geldi
" 1986 ABD National Instruments firmas� LabVIEW ad� alt�nda GUI tabanl� bir end�stri yaz�l�m�
geli�tirdi
" 1990 ABD World Wide Web anons edildi
" 1991 ABD Avrupan�n ilk �evre uydusu ERS-1 y�r�ngeye oturtuldu
" 1992 ABD Sanal ger�eklik tasarland�
" 1992 Ozon tabakas�ndaki delik G�ney amerika sahillerine kadar geni�ledi�i saptand�
" 1997 ABD NASA taraf�ndan f�rlat�lan Pethfinder Robotu Marsa ini� yapt�
" 1997 ABD Genetik kopyalamada ilk somut ba�ar� sa�land�. DOLLY ad� verilen bir koyun kopyaland�
" 1997 ABD IBM taraf�ndan ger�ekle�tirilen DEEPER BLUE adl� bilgisayar Satran� ustas� Kasparovu
yendi
" 2000 ABD Bilim adamlar� ortak bir projede genetik �ifrenin �ok b�y�k oranda ��z�ld��n�
a��klad�lar.