Ev i�in kendi elektri�imi nas�l �retebilirim?

�uanki maliyetleri sizi biraz a�abilir:D

G�ne� enerjisi �u s�ralar yayg�nla�maktad�r ve bundanda elektrik enerjisi elde edilebiliyor. R�zgar enerjisi �ehrin ortas�na yapmak zordur:D

Detayl� bilgi i�in bak�n�z;

Evde Elektrik �retme Devri Ba�l�yor

“Kendin pi�ir kendin ye” misali art�k evde elektrik �retme devri de ba�l�yor. Bir d�nem su ar�tma cihazlar� ��km��t�. Damacana almak yerine bu cihazlar sayesinde �e�me suyundan ar�t�p ar�t�p i�iyorduk. �imdilerde ise ekmek makineleri sayesinde evde kepekli, kepeksiz istedi�imiz t�rden ekme�i yapabiliyoruz. Teknoloji o kadar ilerledi ki art�k evlerimizde birer k��k elektrik santral� da kurabilece�iz. B�ylece elektri�e para �demeyece�iz.
Nas�l m�? Antalya Ticaret ve Sanayi Odas� Ba�kan� Kemal �zgen, evlerin �at�lar�na yerle�tirilecek paneller sayesinde g�ne� enerjisinden elektrik �reten sistemi kente getirmek i�in d��meye bast�klar�n� a��klad�. Oda y�neticilerinden olu�an bir ekip bu konuda yurtd��nda ara�t�rmalar yap�yormu�. E�er, at�lacak ta� �rk�t�lecek kurba�aya de�ecekse, yani sistem ucuza mal olacak bir sistemse Antalya’daki evlerin �at�lar� panellerle donat�lacak.

G�ne�e bak�p durduk.
�zgen, Antalya’n�n tepesinde y�lda 300 g�n g�ne�in parlad��n�, g�ne�e hasret Almanya’da bu sistem i�ledi�ine g�re turizm kentinde hayli hayli i�e yarayaca��n� s�yledi. Zaten, Antalyal� halihaz�rda g�ne�in nimetinden yararlan�yor. �at�larda kurulu g�n�s� denilen sistemle ev ve turistik tesisler suyu �s�tabiliyor. G�nd�zleri �s�t�lan su, deponun kapasitesine g�re g�n�n her saatinde kullan�labiliyor. Elektrik enerjisi de g�nd�z depolanacak, sadece gece de�il, aynen g�n�s�da oldu�u gibi g�n�n her saati kullan�labilecek. D�nya, elektrik �retmede g�ne� enerjisinden y�llard�r yararlan�rken biz tepemizde parlayan g�ne�e bak�p durduk. Onun yayd�� nlarla sadece su �s�tt�k, tarlada domates, patates yeti�tirdik, yaz�n da alt�na yat�p bronzla�t�k.

Kesilen elektrik eziyeti!
Peki, Kemal �zgen ve ekibi ne oldu da bu projeye y�neldi? Nedeni gayet basit. Antalya’ya, �retti�i elektrik art�k yetmiyor. Hele yaz aylar� geldi�inde 3-5 kentin hakk� olan elektri�i de emiyor. Yeni santrallar kurulmas�na �al��l�yor. �evrim santrallar� kurulup do�algazdan elektrik enerjisi elde edilme planlar� yap�l�yor. Yaz aylar�nda bunalt�c� havadan kurtulmak i�in klimalara y�klenen kent halk�, enerji darbo�az� y�z�nden s�k s�k kesilen elektrikler nedeniyle peri�an. Turistik tesisler kesintiler s�ras�nda jenerat�rlere y�kleniyor, zaten ucuza oda satan i�letmeciler b�t�eyi denkle�tiremiyor.
E�er, Antalya Ticaret Ve Sanayi Odas� bu sistemi kente getirme yolunda �nemli bir yol al�rsa, belki de �n�m�zdeki yaz vatanda�, hem kabar�k faturalar �demeyecek hem de z�rt p�rt kesilen elektri�e ��z�m bulmu� olacak.

//////////////////////////////

R�zg�r Enerjisi nas�l bir yerden gelir?
T�m yenilenebilir enerji t�rleri (gelgit enerjisi ve jeotermal hari�) ve fosil yak�t enerjisi dahi sonu� olarak g�ne�ten kaynaklan�r. G�ne� yery�z�ne saatte 100.000.000.000.000 kW enerji g�nderir. Ba�ka deyi�le yery�z�, 1018 watt kadar g�� kazan�r.
G�ne�ten gelen enerjinin %1-2'si r�zg�r enerjisine d�n��r. Bu, yery�z�ndeki t�m bitkilerin biyolojik k�tleye d�n��t�rd�� enerjinin 50 - 100 kat�d�r.
S�cakl�k farklar� hava ak�m�n� olu�turur.
Ekvator �izgisi yak�n�ndaki b�lgeler d�nyan�n di�er b�lgelerine g�re daha fazla �s�n�r. Bu s�cak b�lgeler, k�z�l �tesi foto�raflarda s�cak renklerle (karalarda k�rm�z�, turuncu ve deniz y�zeyinde sar�) g�r�n�r.
S�cak hava so�uk havadan hafiftir ve yakla��k 10km'ye ula��ncaya kadar g�ky�z�ne y�kselir. Bu s�cak hava k�tlesi hareket ederek Kuzey ve G�ney Kutbuna yakla��nca a�a�� ker ve ekvatora geri d�ner.
Coriolis Kuvveti
D�nya d�nd�� i�in kuzey yar�k�re �zerindeki her hareket, kendi konumumuza g�re sa�a do�ru (g�ney yar�k�re i�in sola) y�nelir. Bu belirgin b�k�c� kuvvet Coriolis Kuvveti (Coriolis Force) olarak bilinir. Bu kuvveti ke�feden Frans�z Matematik�i Gustave Gaspard Coriolis'in ismiyle an�lmaktad�r (1792 - 1843).
Kuzey yar�k�re �zerinde hareket eden bir par�ac��n sa�a do�ru d�nece�i pek a��k g�r�nmeyebilir. Bu olay� ��yle canland�rabiliriz:
U� k�sm� g�neye do�ru hareket eden bir koni d��n�n ve d�nyan�n d�nd�� ger�e�ini de eklersek, koninin sanki sa�a do�ru kayd��n� g�r�r�z.
Coriolis Kuvveti g�zle g�r�lebilir bir olayd�r. Tren yolu hatlar�n�n bir taraf� di�erinden daha h�zl� a��n�r. Nehir yataklar�n�n bir taraf� di�erinden daha derine iner (hangi taraf oldu�u bulundu�umuz yar�k�reye ba�l�d�r ve kuzey yar�k�rede hareket eden bir par�ac�klar sa�a y�nelir).
Kuzey yar�k�rede r�zg�r, bir al�ak bas�n� alan�na yakla�t�k�a saat y�n�ne ters y�n al�r. G�ney yar�k�rede ise r�zg�r, al�ak bas�n� alanlar� etraf�nda saat y�n�nde d�ner.
R�zg�r�n G�c�
R�zg�r h�z�, bir r�zg�r t�rbininin elektri�e �evirebilece�i enerji miktar� a��s�ndan �nemlidir. R�zg�r�n enerji i�eri�i, ortalama r�zg�r h�z�n�n k�p� oran�nda de�i�ir. Yani r�zg�r h�z� 2 kat�na ��karsa, 8 kat enerji i�erir.
�yleyse, r�zg�r�n enerji i�eri�i r�zg�r h�z�n�n k�b� oran�nda de�i�ir. G�nl�k ya�amdan, bir otomobilin h�z� 2 kat�na ��karsa frenlemesi ve durdurulmas� i�in 4 kat enerji gerekti�ini farkedebilirsiniz (Asl�nda bu Newton'un 2. hareket yasas�d�r).
R�zg�r t�rbini �rne�inde, r�zg�r�n h�z�n� 2 kat�na ��kar�rsak her saniye pervaneden ge�en dilim say�s�n� da 2 kat artar ve bu dilimlerin her biri otomobilin frenlemesi �rne�inden anla��ld�� gibi 4 kat enerji i�erir.
Neden R�zg�r Enerjisi
R�zg�r enerjisi g�n�m�zde, 21. y�zy�lda ve onlar�n �tesinde en�ok gelecek vadeden teknolojilerden bir tanesidir. Burada r�zg�r enerjisi �zerinde en �ok sorulan sorular hakk�nda baz� k�sa cevaplar bulacaks�n�z:
R�zg�r Enerjisi Temizdir
R�zg�r t�rbinlerinden herhangi bir �evre kirlili�i olmaz. Modern bir 600 kW g�c�ndeki r�zg�r t�rbini ortalama bir yerde, bir y�lda genellikle k�m�rle iletilen di�er elektrik santrallar�n�n 1.200 ton karbondioksidinin yerine ge�ecektir.
20 y�ll�k bir i�letme s�resi i�inde (ortalama bir yerde) bir r�zg�r t�rbini taraf�ndan �retilen enerji im�lat�, bak�m�, faaliyeti, demontaj� ve par�alanmas� i�in gerekli olan enerjinin sekiz misli fazlad�r.
Ba�ka bir deyi�le, genellikle bir r�zg�r t�rbinini im�l etmek ve �al��t�rmak i�in gerekli olan enerjiyi geri kazanmak i�in sadece iki ya da �� ay yeterli olacakt�r.
R�zg�r Enerjisi Yo�undur
R�zg�rdaki enerji ger�ekten de s�rd�r�lebilir bir kaynakt�r. R�zg�r hi� bitmeyen bir �eydir.
Halihaz�rda, r�zg�r enerjisi Danimarka elektrik t�ketiminin %31.1'ini kar��lamakta ve bu rakkam�n 2008 y�l�nda y�zde 40 mertebesine y�kselmesi beklenmektedir.
Avrupay� �evreleyen s�� denizlerin �zerindeki r�zg�r kaynaklar�, teori olarak Avrupa'n�n kulland�� t�m elektri�i bir�ok misli ile kar��lar niteliktedir.
R�zg�r Enerjisi Farkl�d�r
R�zg�r t�rbinleri boyutlar ve �retim kapasiteleri a��s�ndan �ok b�y�m��lerdir.
1980'lerden kalma tipik bir Danimarka mal� r�zg�r t�rbini, 26 kW g�c�nde bir �retece ve 10,5 metrelik bir pervane �ap�na sahiptir. Modern bir r�zg�r t�rbini 43 metrelik bir pervane �ap�na ve 600 kW g�c�nde bir �retece ula�maktad�r. Y�lda 1 ile 2 milyon kW/saat enerji �retmektedir. Bu da Avrupa'da 300 ile 500 konutun y�ll�k elektrik t�ketimine e�it bulunmaktad�r. Son nesil r�zg�r t�rbinlerinin 1.000 - 1.500 kW �reteci ve 50 - 60 metrelik pervane �ap� bulunmaktad�r. Galler'in Carno b�lgesinde bulunan, Avrupa'n�n geni� r�zg�r t�rbini park�, 20.000 konutun ihtiyac�na e�it bir enerji �retmektedir.
Avrupa'da 1997 itibariyle, 3.000 MW'dan fazla r�zg�r enerjisi, be� milyon kadar ki�inin elektrik ihtiyac�n� kar��layacak �ekilde devrede bulunmaktad�r. (windpower.dk - Danish Wind Industry Association)

R�zg�r enerjisi, r�zg�r� olu�turan hava ak�m�n�n sahip oldu�u hareket (kinetik) enerjisidir. Bu enerjinin bir b�l�m� yararl� olan mekanik veya elektrik enerjisine d�n��t�r�lebilir.
R�zg�r�n g�c�nden yararlan�lmaya ba�lanmas� �ok eski d�nemlere dayan�r. R�zg�r g�c�nden ilk yararlanma �ekli olarak yelkenli gemiler ve yel de�irmenleri g�sterilebilir. Daha sonra tah�l ��tme, su pompalama, a�a� kesme i�leri i�in de r�zg�r g�c�nden yararlan�lm��t�r. G�n�m�zde daha �ok elektrik �retmek amac�yla kullan�lmaktad�r.
Fosil, n�kleer ve di�er y�ntemlerde atmosfere zararl� gazlar sal�nmakta, bu gazlar havay� ve suyu kirletmektedir. R�zg�rdan enerji elde edilmesi s�ras�nda ise bu zararl� gazlar�n hi�biri atmosfere sal�nmaz, dolay�s�yla r�zg�r enerjisi temiz bir enerjidir, yaratt�� tek kirlilik g�r�lt�d�r. Pervanelerin d�nerken ��kard�� sesler g�n�m�zde b�y�k �l��de azalt�lm��t�r.

D�nyadaki durum

R�zg�r G�c�, d�nyada kullan�m� en �ok artan yenilenebilir enerji kaynaklar�ndan biri haline gelmi�tir. G�n�m�zde d�nyadaki kullan�m oran�n�n �ok d��k olmas�na kar��l�k, 2020 y�l�nda d�nya elektrik talebinin %12'sinin r�zg�r enerjisinden kar��lanmas� i�in �al��malar yap�lmaktad�r.
G�n�m�zde r�zg�r enerjisinden �retilen toplam g�� 40.301 MW civar�ndad�r. D�nya'da r�zgardan enerji �retiminin %36,3'� Almanya'da ger�ekle�tirilmektedir. Almanya toplamda 14.612 MW g�� retmektedir ve Almanya'n�n elektrik enerjisi ihtiyac�n�n % 5,6's�n� kar��lamaktad�r. R�zg�r g�c�nden en �ok yararlanan di�er �lkeler s�ras�yla �spanya, ABD, Danimarka, Hindistan, Hollanda, �talya, Japonya, Birle�ik Krall�k ve �in'dir. Di�er t�m �lkeler toplamda 3.756 MW'l�k g�� retimi ile % 9,3 paya sahiptirler.

�st�nl�kleri

Atmosferi kirletici etkiye sahip gazlar�n sal�nmamas�,
Temiz bir enerji kayna�� olmas�,
Kayna��n�n t�kenmemesi (g�ne�, d�nya ve atmosfer oldu�u s�rece),
R�zg�r tesislerinin kurulumu ve i�letilmesinin di�er tesislere g�re daha kolay olmas�,
Enerji �retim maliyetlerinin d��k olmas�,
G�venilirli�inin artmas�,
B�lgesel olmas� ve dolay�s�yla ki�ilerin kendi elektri�ini �retebilmesi

R�zg�r t�rbinleri

R�zg�r t�rbinleri, r�zg�rdaki kinetik enerjiyi �nce mekanik enerjiye daha sonra da elektrik enerjisine d�n��t�ren sistemlerdir. Bir r�zg�r t�rbini genel olarak kule, jenerat�r, h�z d�n��t�r�c�leri (di�li kutusu), elektrik-elektronik elemanlar ve pervaneden olu�ur. R�zg�r�n kinetik enerjisi rotorda mekanik enerjiye �evrilir. Pervane milinin devir hareketi h�zland�r�larak g�vdedeki jenerat�re aktar�l�r. Jenerat�rden elde edilen elektrik enerjisi ak�ler vas�tas�yla depolanarak veya do�rudan al�c�lara ula�t�r�l�r.
Kullan�mdaki r�zg�r t�rbinleri boyut ve tip olarak �e�itlilik g�sterse de, genelde d�nme eksenine g�re s�n�fland�r�l�r. R�zg�r t�rbinleri d�nme eksenine g�re “Yatay Eksenli R�zg�r T�rbinleri” (YERT) ve "D��ey Eksenli R�zg�r T�rbinleri” (DERT) olmak �zere iki s�n�fa ayr�l�rlar.
R�zg�r T�rbini �� Yap�s�
1. Makina Yeri (Nacelle)
Makina yeri, r�zg�r t�rbininin di�li kutusu ve elektrik �reteci dahil kilit par�alar�n� i�erir. Servis personeli, makina yerine t�rbin kulesinden girebilir. Makina yeri solunda, r�zg�r t�rbini pervanesi yani pervane kanatlar� ve g�bek bulunur.
2. Pervane Kanatlar� (Rotor Blades)
Pervane kanatlar�, r�zg�r� yakalar ve r�zg�r�n g�c�n� pervane g�be�ine aktar�r. Modern bir 600 kW r�zg�r t�rbininde her pervane kanad�n�n uzunlu�u 20 metre kadard�r ve bir u�ak kanad� gibi tasarlan�r.
3. G�bek (Hub)
Pervane g�be�i, r�zg�r t�rbininin d��k h�z miline ba�l�d�r.
4. D��k H�z Mili (Low Speed Shaft)
R�zg�r t�rbininin d��k h�z mili, pervane g�be�ini di�li kutusuna ba�lar. Modern bir 600 kW r�zg�r t�rbininde di�li nispeten yava�, dakikada 19 - 30 devir h�z� ile d�ner. Bu mil aerodinamik frenlerin �al��mas� i�in hidrolik sisteme ait borular i�erir.
5. Di�li Kutusu (Gearbox)
Di�li kutusunda, solda d��k h�z mili bulunur. Sa�daki y�ksek h�z milinin, d��k h�z milinden 50 kat h�zl� d�nmesini sa�lar.
6. Mekanik Frenli Y�ksek H�z Mili (High Speed Shaft with its mechanical brake)
Mekanik frenli y�ksek h�z mili, dakikada yakla��k 1500 devir h�z ile d�ner ve elektrik �retecini �al��t�r�r. Bir acil durum mekanik freni vard�r. Mekanik fren, aerodinamik frenlerin �al��mamas� durumunda veya t�rbin bak�mdayken kullan�l�r.
7. Elektrik �reteci (Electrical Generator)
Elektrik �reteci, genelde bir senkron �rete� veya asenkron �rete�tir. Modern bir r�zg�r t�rbinininde azami elektrik g�c� genelde 500 - 1500 kW aras�ndad�r.
8. Elektronik Kontrol �nitesi (Electronic Controller)
Elektronik kontrol �nitesi, r�zg�r t�rbininin durumunu s�rekli izleyen ve e�im mekanizmas�n� kontrol eden bir bilgisayar i�erir. Bir ar�z halinde (�rne�in, di�li kutusu veya �retecin fazla �s�nmas�) r�zg�r t�rbinini otomatik olarak durdurur ve telefon modem hatt� vas�tas�yla t�rbin operat�r�n� bilgisayar�na uyar� verir.
9. Hidrolik Sistem (Hydraulics System)
Hidrolik sistem, r�zg�r t�rbininin aerodinamik frenlerini i�erir.
10. So�utma Birimi (Cooling Unit)
So�utma �nitesi, �reteci so�utmak i�in kullan�lan bir so�utma birimini i�erir. Ayr�ca di�li kutusundaki ya�� so�utmak i�in kullan�lan bir so�utma birimi de i�erir.
11. Kule (Tower)
R�zg�r t�rbininin kulesi, makina yerini ve pervaneyi ta��r. Genelde kulenin y�ksek olmas� bir avantajd�r, zira zeminden uzakla�t�k�a r�zg�r h�zlar� artar. Modern bir tipik 600 kW r�zg�r t�rbininde 40 - 60 metrelik bir kule bulunur.
Kuleler, dairesel veya kafes bi�iminde olabilir. Dairesel kuleler t�rbinin tepesine ula�mak i�in bir i� merdiven olabildi�inden personelin t�rbinlere bakmas� i�in daha g�venlidir. Kafes kulelerin avantaj� ba�l�ca daha ucuz olmas�d�r.
12. E�im Mekanizmas� (Yaw Mechanism)
E�im mekanizmas�, pervane ile birlikte makina yerini r�zg�ra kar�� d�nd�rmek �zere elektrik motorlar�ndan yararlan�l�r.
E�im mekanizmas�, yelkovan� kullanarak r�zg�r y�n�n� alg�layan elektronik kontrol �nitesi taraf�ndan �al��t�r�l�r. R�zg�r, y�n de�i�tirdi�inde normalde t�rbin bir defada sadece birka� derece e�ilir.
13. Anemometre ve Yelkovan (Anemometer and Wind Wane)
Anemometre (R�zg�r �l�er) ve yelkovan, r�zg�r h�z� ve y�n�n� �l�mek i�in kullan�l�r.
Anemometreden gelen elektronik sinyaller, r�zg�r t�rbininin elektronik kontrol �nitesi taraf�ndan r�zg�r h�z� yakla��k 5 m/s'ye yakla�t��nda r�zg�r t�rbinini �al��t�rmak i�in kullan�l�r. Bilgisayar, t�rbini ve �evresini korumak i�in r�zg�r h�z� 25 m/s'yi a�t��nda t�rbini otomatik olarak durdurur.
Yelkovan, sinyalleri r�zg�r t�rbininin elektronik kontrol �nitesi taraf�ndan r�zg�r t�rbinini r�zg�ra kar�� d�nd�rmek �zere kullan�l�r.