Titian (Tiziano Vecellio)

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- Sanat ww (https://www.msxlabs.org/forum/sanat-ww/)

- - Titian (Tiziano Vecellio) (https://www.msxlabs.org/forum/sanat-ww/243030-titian-tiziano-vecellio.html)

Titian (Tiziano Vecellio)

Resim sanat�n�n babas� say�lan Titian (Tiziano Vecellio)��n do�um tarihi bir bilmece, daha do�rusu bir rakamlar k�rd��m�d�r. 1476-1477 y�llar�nda do�mu� olmas� ihtimali olmakla beraber, baz� kay�tlara g�re bu tarihin 1488 veya 1489 olmas� da muhtemeldir.
�talyan ressam Titian, Y�ksek R�nesans��n temsilcisi ve Venedik Okulu�nun en b�y�k ustas�d�r. 9 ya��ndayken Venedik�te Sebastiano Zuccato�nun at�lyesine ��rak olarak girdi. Daha sonra ustas� taraf�ndan Gentile Bellini�nin yan�na verildi.
1513�te Venedik�te kendi at�lyesini kurdu. 1516�da Giovanni Bellini�nin �l�m�nden sonra Venedik�in en b�y�k ressam� durumuna geldi. Santa Maria Gloriosa dei Frari Kilisesi i�in yapt�� Meryem�in G��e Y�kselmesi adl� resimden sonra kar��layamayaca�� kadar �ok sipari� almaya ba�lad�. 1519-1526 aras�nda Venedik�in �e�itli kiliseleri i�in resimler yapt�.
�lki 1530, ikincisi de 1532-1533 y�llar�nda resim yapmak �zere Roma-Germen �mparatoru XV. Charles (Charles Quint) taraf�ndan iki kez Bologna�ya �a�r�ld�, 1533�te �mparatorlu�un resmi ressaml��na getirildi. 1540 papa III. Paulus�un �a�r�s� �zerine gitti�i Roma�da g�rkemli bir bi�imde a��rland�. Papal��a hizmetleri nedeniyle Roma vatanda�l��na al�nd�. 1548�de �a�r�ld�� Augsburg�da XV. Charles�in ve o�lunun, gelecekteki �spanya Kral� II. Felipe�nin, Saksonya Elekt�r� Johann Friedrich�in ve �evrelerindeki soylular�n portrelerini yapt�.
1550'den sonra bir daha Venedik�ten ayr�lmad�. 1576 y�l�nda bir veba salg�n� s�ras�nda �ld�.
Titian sanat�ndaki geli�me �� d�neme ayr�l�r. ��rakl�k d�nemi, ustas� Giorgione�in etkisi alt�ndad�r. Bu etki �ylesine g��l�d�r ki, uzmanlar Giorgione�in son d�nem �r�nleri ile Titian��n ba�lang�� yap�tlar�n�n hangisine ait oldu�unu kesinlikle anlayabilmi� de�ildir. Yakla��k olarak 1520-1545 aras�n� kapsayan ikinci d�neminde Titian, ba�lang��taki �slubunun �zelliklerini daha da belirginle�tirmi�tir. Dinsel yap�tlar�ndaki fig�rlerin ruhsall��, mitolojik yap�tlar�ndaki fig�rlerinin ise duyumsall�� artm��t�r. Rengi, zaman zaman tek bir rengin �e�itlenmesine dayanan bir tekd�zelik i�inde kulanm��, ama bu onun yo�un bir renk�ilik anlay�� geli�tirmesini engellememi�tir. Titian��n olgunluk d�nemi �slubu, ruhsall�k boyutunun giderek daha �zg�rce bir anlat�ma d�n��mesiyle belirginlik kazan�r. �slubu ya�ad�� a�da, Tintoretto d��nda hi�bir ressam taraf�ndan anla��lmam��t�r.
�nl� Alman �airi ve fikir adam� Goethe, Titian��n son resimleri i�in ��yle demi�tir:

�Sanat�� gen�lik �a�lar�nda ta�tan daha sa�lam olarak in�a etti�i eserlerini son y�llar�nda sadece birer sembol halinde �izdi. Yani �nceleri bir kadife kuma�� en ince ayr�nt�lar�na kadar i�lerken, sonradan ayn� kadifeyi sadece fikir olarak vermekle yetindi.�

Venedik Okulu�nun ve ba�ka �talyan ustalar�n bir �o�u onun �slubunu ruhsuz bir bi�imde kopya etmi�lerdir.

Kaynak

Tiziano Vecellio (1488-1490 aras� Pieve di Cadore/�talya-1576 Venedik),
MsXLabs.org & Morpa Genel K�lt�r Ansiklopedisi

Venedikli ressam. Gen�li�inde, resim ��renmek �zere Venedik'e gitti. �nce Centile ve Giovanni Bellini'nin at�lyelerinde �al��t�. 1507'de, �slubundan b�y�k �l��de etkilendi�i Giorgione'nin asistan� oldu. Tiziano, Giorgione'nin �l�m�nden sonra onun yar�m kalan bir�ok yap�t�n� bitirdi. Bellini'nin �l�m�nden sonra (1516), Venedik h�k�met ressaml��na getirildi. Bunu izleyen on y�l i�inde en �nemli yap�tlar�n� ortaya koydu. Bunlar aras�nda, Venedik'teki bir kilise i�in yapt�� iki b�y�k mihrap resmi �nemlidir. Bu resimler, Venedik'in y�ksek R�nesans'�n merkezi h�line gelmesine yol a�t�. �a�da�lar� taraf�ndan bir d�hi olarak de�erlendirilen Tiziano, krallar�n, papalar�n ve soylular�n resimlerini yapt�. Ya�am� boyunca ba�yap�t niteli�inde bir�ok portre, din� ve mitolojik konulu resim ortaya koydu.

T�T�AN (Tiziano VECELL�O, �denir), �talyan ressam (Pieve di Cadore 1489�a do�r. ? - Venedik 1576). Uzun meslek ya�am� boyunca, etkisi t�m Kuzey �talya'ya ve �talya d��na yay�lan venedik sanat�na egemen oldu. Esteli Alfonso ve Federico Gonzaga, Paulus III Farnese, Fran�ois I ve Kari V (Tiziano�yu saray kontu yapm��t�) sanat��ya b�y�k sipari�ler verdiler.
�ok gen� ya�ta Venedik'e gelen Tiziano �zellikle Gentile, sonra da Giovanni Bellini�nin ��rencisi oldu, ilk yap�tlar�ndan biri olan Aziz Petrus'a takdim edilen Ja- copo Pesaro'da (Anvers) Gentile'nin etkisi g�r�l�r. Tiziano daha sonra Giorgione' den etkilendi ve 1508'de, Fondaco dei Te- desehi'nin cephesini s�sleyen fresklerin yap�m�nda onunla birlikte �al��t�. Ancak, Giorgione'nin tondan tona ge�i�lerinin yerine, dengeli k�tleler yayg�n ritimler ve yeni bir fig�r anlay�� getirerek, k�sa zamanda ki�ili�ini buldu. Ger�ek�ilikle g�rkemi ba�da�t�rd�, Yarat�l��'�n g�zelli�ini ve ruhun at�lganl��n� y�celtti: Padova�daki Scuola del Santo freskleri (1511), �zellikle de Kutsal� A�k ve Dind�� A�k (1515-16�ya do�r, Borghese galerisi), Flora� (Uffizi) ve Eldivenli Peri ile �oban adam (Louvre) ya da Malta ��va/yes/�nin (1570�e do�r. - 1576) (Uffizi) beyazl� grili ciddi fig�rleri.

Bu yap�tlar�n ard�ndan dinsel konulu bir dizi ba�yap�t ger�ekle�tirdi: Y�kseli�i 1518, Frari kilisesi, Venedik), Aziz Francesco ve aziz Alvisa'ya g�r�nen Isa (1520, Ancona). Mezara konu� (1523'e do�r. - 1525, Louvre), Madonna di Ca'Pesaro (1526, Frari), Meryem'in Tap�nak'a takdimi (1534 - 1538, Accademia, Venedik). Bunlara ko�ut olarak Ferrara d�k� i�in konusunu mitolojiden alan bir dizi yapt�: Ven�s'e sunu, Bacchanatia (Prado), Bacchus ile Ariadne (1538, Utfizi) ile Vicenzo Mosti, Ippolito Rinaldi, la BellaAretino'nun (1545) portreleri (d�rd� de Pitti saray��nda) ayn� d�neme aittir.

Dikenli ta� giymi� �sa'dan da (Louvre) anla��ld�� gibi, manierismoculuk kayg�s�na, kuvvetli renkler ve ince uzun bi�imler tutkusuna Tiziano, 1540-1545'e do�ru Roma'dayken kap�ld�. Ancak sanat��, k�sa bir s�re sonra yeniden i�e d�n�k co�kunlu�a y�neldi. Bu de�i�im, tablolar�ndaki ki�ilerin giydikleri s�slemeli elbiselerin titizlikle �lg�nle�tirilmi� renklerinde de hissedilir: Roma'ya geldi�inde sanat��y� kabul eden Paulus III Farnese (Napoli), Oturan Kari V (M�nih) ya da M�hlberg galibi at �st�nde Kari V (Prado), koleksiyoncu Jacopo Strada (1567, Viyana). Mu�tulama . (1566'ya do�r., S. Salvatore kilisesi, Venedik), Aziz Laurentius'un martyri (1570'e do�r., Cizvitler kilisesi), U�cretia (Accademia), Dikenli ta� (M�nih) ve son yap�t� (Gen� Palma taraf�ndan tamamland�) dramatik nitelikli Piet� (Accademia), daha ciddi bir hava yans�t�r. Ustan�n kendi mezar� i�in yapmaya ba�lad��. Piet�da geri plandaki g��l� mimari bezemeler, yap�ta, zaman�n ak��ndan etkilenmeyecek gibi g�r�nen, dingin bir sa�laml�k kazand�r�r.

Tiziano'nun, �zellikle Ya�l� Palma, il Veronese ve Paris Bordone gibi �a�da�� ressamlar, bir sonraki y�zy�lda da Rubens, Rembrandt, Poussin, Vel�zquez, yani modem resim �zerinde b�y�k etkisi olmu�tur.

Kaynak: B�y�k Larousse

Titian (Tiziano Vecellio)