Salih Zeki Bey
 

Salih Zeki

(d. 1864, Ýstanbul - ö. 1921, Ýstanbul)
Osmanlý matematik bilgini.

Darüþþafaka’yý bitirdiði yýl (1882) Posta ve Telgraf Nezareti Telgraf Kalemi’ne memur olarak atandý. Nezaretin Avrupa’da uzman telgraf mühendisi ve fizikçi yetiþtirme kararý üzerine birkaç arkadaþýyla birlikte Paris’e gönderildi ve burada Politeknik Yüksekokulumda elektrik mühendisliði öðrenimi gördü. 1887’de Ýstanbul’a döndükten sonra Posta ve Telgraf Nezareti’nde müfettiþ olarak görevlendirildi. Ek görev olarak Mekteb-i Mülkiye’de (bugün Ankara Üniversitesi’ne baðlý Siyasal Bilgiler Fakültesi) fizik ve kimya dersleri verdi (1889-1900). Bu arada Rasathane-i Âmire müdürlüðünde ve II. Meþrutiyet’in ilanýndan (1908) sonra Maarif Nezareti Meclis-i Maarif üyeliðinde bulundu. 1910’da Mekteb-i Sultani (bugün Galatasaray Lisesi) müdürlüðüne atandý. 1912’de Maarif Nezareti müsteþarý, 1913’te Darülfünun-ý Osmani (bugün Ýstanbul Üniversitesi) rektörü oldu. 1917’de rektörlükten ayrýldýysa da üniversitedeki görevini Fen Þubesi (Fakültesi) müderrisi (profesör) olarak sürdürdü. Üç kez evlenmiþ olan Salih Zeki, bu evliliklerden birini Halide Edip’le (Adývar) yapmýþtý.

Salih Zeki, önde gelen son dönem OsmanlI matematik bilginlerindendi. Dönemin ünlü bilginleriyle matematik ve fen bilimleri konusunda yazýlý tartýþmalara giren ve bu konularda bir kýsmý ders kitabý olmak üzere çok sayýda yapýt veren Salih Zeki’nin en önemli yapýtlarý, matematik alanýndaki Âsar-i Bakiye (1913, 2 cilt) ve basýmý yarým kalmýþ olan Kamus-ý Riyaziyat'týr (1897, 1924; 1. cilt).

Salih Zeki Bey

(d. 1864, Ýstanbul - ö. 1921, Ýstanbul)
Osmanlý-Türk Matematik bilginidir.

1864 yýlýnda Ýstanbul’da yoksul bir ailenin oðlu olarak dünyaya geldi. Babasý Boyabatlý Hasan Aða, annesi Saniye Hanýmdýr. Anne ve babasýnýn ölümü üzerine ninesi tarafýndan on yaþýndayken Darüþþafaka’ya verildi. 1882 yýlýnda Darüþþafaka’yý birincilikle bitirdi. Ayný yýl Posta ve Telgraf Nezareti Telgraf Kalemi (Fen Þubesi)’ne memur olarak atandý. 1884 yýlýnda Nezaretin Avrupa’da uzman telgraf mühendisi ve fizikçi yetiþtirme kararý üzerine birkaç arkadaþýyla birlikte Paris’e gönderildi ve burada Politeknik Yüksekokulu’nda elektrik mühendisliði öðrenimi gördü. 1887 yýlýnda Ýstanbul’a döndü ve eski dairesinde elektrik mühendisi ve müfettiþ olarak çalýþtý. Ek görev olarak Mekteb-i Mülkiye’de (bugün Ankara Üniversitesi’ne baðlý Siyasal Bilgiler Fakültesi) fizik ve kimya dersleri verdi (1889-1900). Bu arada Rasathane-i Amire müdürlüðünde ve II. Meþrutiyetin ilanýndan (1908) sonra Maarif Nezareti Meclis-i Maarif üyeliðinde bulundu. 1910’da Mekteb-i Sultani (bugün Galatasaray Lisesi) müdürlüðüne atandý. 1912’de Maarif Nezareti müsteþarý, 1913’te Darülfünun-ý Osmani (bugün Ýstanbul Üniversitesi) rektörü oldu. 1917’de rektörlükten ayrýldýysa da üniversitedeki görevini Fen Þubesi (Fakültesi) Müderrisi (Profesör) olarak sürdürdü. Ömrünün sonuna doðru aklî dengesini kaybetti ve tedavi altýndayken 1921 yýlýnda Þiþli’deki Fransýz Hastanesi’nde öldü. Fatih Camiinin bahçesine gömüldü.
3 kez evlenmiþ olan Salih Zeki, bu evliliklerden birini Halide Edip’le (Adývar) yapmýþ, ölümünden kýsa bir süre önce ayrýlmýþtý.

Salih Zeki, önde gelen son dönem Osmanlý matematik bilginlerindendi. Ýkdam, Darüþþafaka ve Ýktisadiyat gazeteleri ile Darülfünun dergisine sayýsýz katkýda bulundu. Dönemin ünlü bilginleriyle matematik ve fen bilimleri konusunda yazýlý tartýþmalara girdi ve bu konularda bir kýsmý ders kitabý olmak üzere çok sayýda yapýt verdi.

Salih Zeki Bey
 

Salih Zeki Bey

(1864 Ýstanbul-1921 Ýstanbul)

Matematikçi. Ortaöðrenimini Darüþþafaka Lisesi'nde tamamladý. Posta ve Telgraf Dairesi Fen Þubesi'nde görev aldý. Elektrik mühendisliði öðrenimi için Paris'e gönderildi. Ýstanbul'a dönünce rasathane müdürü olarak çalýþtý. Galatasaray Sultanisi ve Darülfünun müdürlüklerinde bulundu. Mühendis ve Mülkiye okullarýnda matematik ve fizik dersleri verdi.

Önemli yapýtlarý:

• "Hendese" (lise ders kitabý),
• "Hikmeti Tabii" (Fizik),
• "Mebhasý Savt" (Fonetik),
• "Mebhasý Harareti Harekiye" (Termodinamik),
• "Hesabý Ýhtimaliye" (Ýhtimaller Hesabý),
• "Hendesei Tahliliye" (Analitik Geometri)
• "Kamusu Riyaziyat" (Matematik Ansiklopedisi).

SALÝH ZEKÝ BEY, türk matematikçi (Ýstanbul 1864 - ay. y. 1921). Darüþþafaka lisesi'ni bitirdi (1882), Paris'e giderek elektrik mühendisliði okudu. Bir süre Posta nezareti'nde çalýþtý 1895'te Rasathane müdürü, 1908'de Maarif meclisi üyesi, 1910'da Galatasaray sultanisi müdürü, 1913'te Darülfünun (Ýstanbul Üniversitesi) rektörü oldu. Aynca çeþitli öðretim kurumlarýnda öðretim üyeliði yaptý. Bilimler tarihine iliþkin Kamusý riyaziyat ve Asarý bakiye adlý iki önemli yapýtýndan baþka fen bilimleriyle ilgili birçok kitabý (Hikmet i tabiiye, Elektrik-i mýknatýsi, Cazibei umumiye, Hisabý ihtimali, Nazariyeyi temevvücat vb.) bulunmaktadýr.