MsXLabs

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)
-   X-Sözlük (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/)
-   -   Tablo Nedir? (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/258819-tablo-nedir.html)

ThinkerBeLL 17 Haziran 2009 16:46

Tablo Nedir?
 
1 ek
TABLO
Alıntıdaki Ek 66535

a. (fr. tableau).
1. Tahta ya da başka bir maddeden yapılmış bir levha, bir kasnakla gerilmiş ya da genellikle çerçevelenmiş bir tuval vb. üzerine yapılmış resim.
2. Açık ve sistemli bir biçimde düzenlenmiş bilgiler, veriler dizisi: Kronolojik tablo. Daha geniş bilgi için tablo üçe bakınız.
3. Kolayca bakılabilecek, incelenebilecek biçimde (çoğunlukla derleme biçiminde) sunulmuş sayısal veriler bütünü: Çarpım tablosu. Logaritma tablosu.
4. insanda bazı etkiler yaratan görünüm; manzara: ikisi birlikte ne kadar dokunaklı bir tablo oluşturuyorlar.
5. Bir durumun sözlü ya da yazılı olarak betimlenmesi; bu betimlerin kendisi: Uluslararası durumun iyimser bir tablosunu çizmek.

—Bank, ve Bors. Bileşik faiz tablosu, bileşik faizlerin ve yıllık faizlerin hesaplanmasında kullanılan tablolar.

—Bilş Bir bilgisayar belleğinde ardışıl olarak düzenlenmiş ve her öğenin yeri, sıra numarasıyla ya da indisle saptanabilen, yapılandırılmış bilgiler kümesi. (Tablonun, her birine bir indisin denk düştüğü bir ya da birçok boyutlu bir yapısı olabilir; tabloların boyutu, bunların kullanıldığı programın başında belirtilmelidir) ll Bellekte art arda yerleştirilmiş aynı tip bilgiler kümesi. (Bu bilgilerin her biri ya göreli konumuyla ya da kendine özgü bir etiketle tanıtılır.) ll Tablo programı, etkileşimli olarak, görüntülenmiş sayısal tabloları oluşturmaya ve işlemeye yarayan program.

—Bine. Yarış tablosu, at yarışlarında düz koşularda kullanılan bilgi tablosu. Burada bir çizgi üzerinde, soldan sağa doğru atın numarası, jokeyin adı, çıkışta atın bulunduğu yer belirtilir. (Ayrıca programdaki bütün değişiklikler belirtilebilir. Bu bilgiler kesinleşince, tablonun üstünde kırmızı bir ışık yanar. Bu bilgiden sonra bahis işlemleri başlayabilir.)

—Denize. Alt dağıtım tablosu, ana dağıtım tablosundan beslenen ve geminin bir bölümündeki aygıtların bağlı olduğu kumanda tablosu. ll Ana dağıtım tablosu, geminin elektrik donanımı için gerekli kontrol, eşleme, güvenlik ve kumanda aygıtlarının bir arada bulunduğu tablo.

—Dy. Optik kontrol tablosu, bir makas kumanda masasında, bu makasın kumanda alanı içinde bulunan yolların coğrafi şemasını (gara bağlı yollar, gar, hat bölgesi) gösteren ve üzerinde, dolu hatlar ile makas ve işaretlerin konumları ışıklı göstergelerle kontrol edilen tablo.

—Elektrotekn.
  • Dağıtım tablosu, üretici istasyonlarda ya da altistasyonlarda kullanılan ve çıkışların korunmasını sağlayan tablo.
  • Elektrik tablosu, elektrikli düzeneklere kumanda etmeye, durumlarını kontrol etmeye ya da korumaya yarayan donanımı içeren bütün.
  • Gösterge tablosu, birçok farklı yerden yapılan çağrıların kaynağını ayırt etmeye yarayan optik ya da ışıklı göstergeler kümesi.
  • Kontrol tablosu, kullanıcıdaki iç donanım girişine yerleştirilen tablo.
—Eşy. Kumanda tablosu, üzerinde elektrikli bir ev eşyasının kumanda düzeneğinin toplanmış olduğu levha.

—istat. - ÇİZELGE.

—işi. ikt. Finansman tablosu, işletmede çeşitli mali giriş ve çıkış akımları hakkında bilgi veren ve nakit para, döner sermaye vb. durumları, gerektiğinde değiştirmeye yarayan mali çözümleme aracı. ll Yönetim tablosu, yönetime çeşitli servislerin iyi işleyip işlemediğini denetleme olanağı veren istatistik, grafik ve bilgilerin tümü. ll Zaman tablosu, bir üretimin birbirini izleyen aşamalarını, çalışma saatlerinin başlangıcını ve bitimini gösteren tablo.

—Küm. kur. Bir iç bileşim yasasıyla donatılı sonlu bir kümenin tablosu, kümenin ikişer ikişer alınmış bütün elemanlarının bileşkelerini veren tablo.

—Mat. Satırlara ve sütunlara göre dizilmiş ya da buna eşdeğer olarak, karelenmiş bir dikdörtgenin gözlerine yerleştirilmiş elemanların oluşturduğu küme.

Kaynak: Büyük Larousse


Safi 13 Temmuz 2015 17:53

TABLO
—Mil. muhs.
  • Girdi-çıktı tablosu, bir yıl içinde ekonomideki kesimler ya da sanayiler arasındaki ilişkileri, özellikle, mal ve hizmet akımlarını sistemli ve tutarlı bir biçimde gösteren tablo. (Bu tabloya "input-output akım tablosu" ya da "sanayiler arası işlemler tablosu” adları da verilir.)
  • iktisadi işlemler tablosu, bir yıl içinde iktisadi karar birimleri (sütun) tarafından yapılmış olan işlemleri (satır) gösteren ulusal hesapların bir arada gösterildiği tablo, (iktisadi işlemler tablosu, gayri safi yurtiçi hâsılada [GSYİH] katma değerler bütününün ne biçimde üretildiğini, bölüştürüldüğünü ve kullanıldığını, ayrıca mal ve hizmetler konusunda bölüşüme ve mali işlemlere ilişkin dengelerin nasıl gerçekleştiğini gösterir. Bu tablo, iktisadi bütçe ve planların hesaplanmasına yarayan bir muhasebe çerçevesidir.)
  • Mali işlemler tablosu, iktisadi karar birimlerinin alacakları ve borçları konusunda var olan istatistiksel verilerin tümünü bir araya toplayan tablo. (Mali işlemler tablosunun amacı, ekonomi için gerekli mali kaynakların yaratılış, toplanış ve işletiliş yol ve araçlarının sergilenmesidir. Bu tablo, iktisadi karar birimlerinin borç ve alacaklarını gösterir.)
—Ormanc. Hacim tablosu, dikili bir ağacın, yerden 1,30 m yüksekliğe ve çevresine ya da çapına göre hacmini gösteren tablo.

—Oy. Üzerinde, banko bakara oynanan bir oyun masasının iki bölümünden her biri. ll Üstüne, oyuncuların paralarını koydukları bir oyun masasının iki bölümünden her biri.

—Tip. Klinik tablo, bir hastada görülen belirti ve alametlerin tümü.

—Tiyat. Perde/sahne sisteminden farklı olarak bir dramatik yapıtın ya da oyunun ara birimi. (Tablo, sık sık dekor değişikliğiyle, yeni bir atmosfere girişle belirlenen mekânsal bir birimdir.) ll Canlı tablo, sahnede oyuncuların bir resim ya da heykeli canlandırmak için hareketsiz ya da donmuş biçimde yerleşmeleri.

—ANSİKL. Güz. sant. Ortaçağda ve XVI. yy.'ın sonuna dek, çeşitli türden ikonaları belirtmek için "tablo", terimi kullanıldı. Sedef, fildişi, akik ya da lacivert taşı üzerine de tablolar yapıldı. XVIII. yy.'ın sonunda bağa üzerine tablolar, XIX. yy.’da da mozaik tablolar ve ipekten dokunmuş tablolar moda oldu.

Gerçek anlamda tablolar, yani “boyalı tablolar" XII. yy.'dan başlayarak Avrupa' da gerçekleştirildi. Bunlar önceleri sunakları süslemede sabit bir biçimde kullanılıyordu. XIII. yy.’da İtalya'da, XIV. yy.'da da diğer ülkelerde tablolar, süslü çerçevelere konularak, duvarlara serbestçe asılmaya başlandı. Çokkanatlılarsa, seyahate ya da savaşa giderken birlikte götürülen gerçek mobilyalardı. Tablo koleksiyonu yapma ve onları özel salonlarda ya da bir galeride sergileme alışkanlığı XVI. yy.'dan başlayarak gelişti.

XVII. yy.'da Hollanda'da, genellikle bir saat mekanizmasına takılan "hareketli" ya da “mekanik tablolar” modası doğdu.
XVIII. yy.'daysa, lamalar üzerine boyanan ya da cama kazınan ve seyircinin bakış doğrultusuna göre konusu değişen “değişken tatlolar" yaygınlaştı. XX. yy.'ın kimi öncü akımlarında, özellikle de kinetik sanatta, bu tür "hareketli” yapıtlar yeniden ilgi gördü.

—Mil. muhs. Girdi-çıktı tablosu. Girdi-çıktı modeli ilk kez Wassily Leontief tarafından formüle edilip The Structure of the American Economy 1919-1939 (1919-1939 arasında Amerikan ekonomisinin yapısı) [1941] adlı kitabında amerikan ekonomisine uygulanmıştır. Ancak, Fransa'da Quesnay Tableau öconomique kitabında bugünkü girdi-çıktı çözümlemesinin başlangıcı sayılabilecek bir şema veriyordu. Daha sonra L. Walras'ta da benzer çalışmalara rastlanmadadır.

Bir girdi-çıktı tablosunun yapısı.


Böyle bir tablo üç kadrandan oluşur. Bu kadranlar, bir yandan üretici karar birimleri arasında, öte yandan da üretici karar birimleriyle nihai kullanıcılar arasında dolaşan iktisadi akımları gösterir Örneğin, bir üretim sisteminin n kadar dala ayrıldığı ve bu dalların n kadar k malı ürettiği kabul edilirse (böyle bir varsayım, hiç olmazsa kuramsal olarak, üretim dallarıyla ürünler arasında "birebir"lik bir uyum sağlar) bir girdi-çıktı tablosu aşağıdaki biçimi gösterir:
—A bölmesi, k ürünlerinin, dalları tarafından ara tüketimlerini belirleyen kare matrisi: satır üzerinde, çeşitli etkinliklere sağlanan k miktarları; sütun üzerinde her j dalı tarafından üretim süreci içinde kullanılan çeşitli k malları miktarları okunur;
—B bölmesi, her mal için, işlem tiplerine göre ayrıştırılmış nihai taleple (yatırım, tüketim, dış alışverişler) karar birimleri kategorilerini (aileler, işletmeler vb.) gösterir;
—C Bölmesi, her üretim dalı için, katma değer’i oluşturan öğeleri (ücretler, kârlar, dolaysız net vergiler) ve öteki kaynakları (ticari marjlar, mali daire ve kurumların satışları; dışalım; dışalım üzerinden vergi, resim ve harçlar) bir araya getirir.

Böylece, toplama yoluyla girdi-çıktı tablosu marjlarında şunlar elde edilir:
—her üretim dalı için, her malın toplam kaynakları;
—her mal için, bütün ara talep sahipleriyle nihai talep sahiplerinin kullanımlarının toplamı.

Bir girdi-çıktı tablosunun genel görünümü şematik olarak aşağıda verilmiştir:
• Teknik ve mahreç katsayıları matrisi. Tablonun yapısı gereği, her mala ait kaynaklarla kullanımlar zorunlu olarak denge durumundadır: dolayısıyla, her üretim dalı için, kaynaklar toplamıyla kullanımlar toplamı birbirine eşittir. Öte yandan, bir girdi-çıktı tablosu, satır ya da sütun olarak okunmasına göre, iki tip ilişki kurulmasını olanaklı kılar:
—bunlardan biri, her mala ait kullanımları ara kullanımlar ve nihai kullanımlar olarak ayrıştıran ilişkidir (üretimle nihai talebin parasal değeri sırasıyla X ve Y ile gösterilirse):
—ötekiyse her üretim dalının kaynaklarını, ara mallar ve üretim etmenleri girdilerine ve başka kaynaklara göre ayrıştıran ilişkidir (ara tüketimler dışındaki kaynaklar R ile gösterilirse):
—Bu iki denklem sanayiler arası değişimlerin muhasebe dengesini gösterir. Her malın üretim fonksiyonuyla ilgili bir varsayım kurulmak yoluyla bir iktisadi dengeye geçilir: Leontiefi izleyerek ara tüketim akımlarıyla toplam üretimler arasında istikrarlı bir ilişki bulunduğu kabul edilir (bu ise, üretimlerin herhangi bir doğal sınırlamayla karşılaşmamasını, yani bir talep değişikliğinin teknik tercihleri değiştirmeye yol açmamasını gerektirir. Ayrıca, bu çözümleme ancak statik bir değer taşır, teknik ilerlemeleri hesaba katmaz).
Kaynak: Büyük Larousse


Safi 23 Nisan 2018 02:38

TABLO
—Mahreç katsayıları: akımları, varış kutupları üretimleriyle ilişkilendirilebileceği gibi, çıkış kutupları üretimleriyle de ilişkilendirilebilir. Böylece, katsayıları hesaplanır. Bunlar, j dalına ihraç edilen k malının üretim payını temsil eder. Mahreç katsayılarına dayanan bu yaklaşım, girdi-çıktı sistemini, üretim ve talep değişikliklerine göre çözümlemekte kullanılır: böylece, nihai talebe ait değişikliklerle, bunun yol açtığı üretime ait değişiklikler arasında ilişki kuran aşağıdaki ifade elde edilir:
• Girdi-çıktı tablolarının kullanımı.
Bu tabloların iki tipi vardır:
1. ulusal ekonominin üretim yapılannın incelenmesinde kullanılan geriye bakışlı girdi-çıktı tabloları;
2. iktisadi politikalarda ve planlamada kullanılan ileriye bakışlı ya da prospektif girdi-ğıktı tabloları. Geriye bakışlı incelemelerde, genellikle sözkonusu olan şey, çeşitli üretim dallarının teknolojik yapılarının karşılaştırılması (katma değerin ya da onun çeşitli öğelerinin üretimdeki göreceli payı, çeşitli ara tüketimlerin ağırlığı), teknik katsayılann uzun dönemli evrimleri içinde teknolojik değişikliğin genişlik derecesinin ortaya çıkarılması ve özellikle, etkinlik dallarının üretim sistemi içinde kapladıkları stratejik ya da stratejik olmayan yere göre hiyerarşik bir sıralamasının yapılması: böylece, bir üretim dalının yalnızca niceliksel önemini (üretim hacmi, dışa satılan üretim miktarı vb.) hesaba katan bir ölçüte dayalı bir hiyerarşinin yerine, üretim dalları arasındaki değişimlerin yol açtığı dolaylı ve dolaysız etkilerin tümünü ve bu etkilerin yayılış biçimini göz önünde bulunduran bir hiyerarşi konulabilir.

Prospektif görüş açısından, bu çözümleme teknikleri, alternatif iktisadi siyaset önlemlerinin sonuçlarını ve etkinlik derecelerini önsel olarak incelemeyi sağlar: enerji maddeleri fiyatlarındaki bir yükselişin uyandıracağı tepkiler, vergi ya da vergi benzerlerinde (parafiskalite) bir değişikliğin etkisi, faiz oranlarındaki bir düşüşe karşı duyarlılık vb. Burada da bir hiyerarşinin önemi kendini belli eder, çünkü bir açılım ya da enflasyona karşı mücadele sözkonusu olduğundan, uygulanacak politikaların belirlenmesi beklenen etkileri en iyi ve / ya da en hızlı ya yacak etkinlik dallarının seçilmesine dayanır.

Ulusal çerçevede güçlü bir çözümleme aracı olan girdi-çıktı tablo modeli, günümüzde bölgesel, bölgelerarası ve uluslararası ilişkilerin incelenmesinde de kullanılmaya başlanmıştır: örneğin, Avrupa topluluğu için girdi-çıktı tabloları düzenlenmiş bulunmaktadır. Nihayet, başka bir yönde yapılan araştırmalar da W. Leontief ve W. isard’ın çalışmalarını sürdürerek, sanayi ilişkilerini çevreyle bütünleştirmeyi hedef almaktadır. Bir girdi-çıktı tablosu bütün olarak aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

• Türkiye'de girdi-çıktı tablo çalışmalarına 1959'da sanayiler arası işlemler tablosu yapılarak başlanmış, daha sonra 1963, 1967, 1968 ve 1973 yıllarına ait dört tablo hazırlanmıştır. Girdi-çıktı tabloları hazırlanırken, önce kesim sayısı, kesimlerin nasıl sınıflandırılacağı, nihai talebin nasıl bölüneceği vb konuları kapsayan tablo planının oluşturulması gerekir. Bu açılardan bakıldığında Türkiye'de yapılan girdi-çıktı tablolarında, 1959'da, 15 kesim ele alınmış 1963 ve 1967 tabloları 37, 1968 tablosu 50, 1973 tablosuysa 64 kesimli olarak hazırlanmıştır. 1973 tablosu hem homojenlik, hem de sanayiler arası yapı hakkında ayrıntılı bilgiler vermek açısından ötekilerden daha üstündür. Nihai talep bakımından, 1959 tablosu özel tüketim, kamu tüketimi, özel yatırım, kamu yatırımı, stoklar, dışsatım ve negatif değerleri içeren rakip dışalım olmak üzere 7’ye bölünmüşken; 1963, 1968 ve 1973 tablolarında bir önceki son kalem çıkarılmış ve 6’ya bölünmüştür. Kullanılan fiyatlar bakımından incelendiğinde 1959 yılı tablosunda alıcı fiyatları kullanılmışken 1963, 1967, 1968 ve 1973 tablolarında satıcı fiyatlarının temel alındığı görülmektedir. Bu durum son yıl tablolarını 1959 tablosuna oranla daha üstün kılmaktadır. Girdi-çıktı tablolarının hazırlanmasında dolaylı vergiler ayrı bir önem taşımaktadır.

1959 tablosunun hazırlanmasında dolaylı vergilerle ilgili herhangi bir çalışma yapılmamış, ötekilerdeyse katma d^er bölümünde ayrı bir sırada “vasıtalı vergiler" başlığı altında yer verilmiştir. Ancak bu vergiler kesimlerin çıktı satışları içinde vergi paylarını belirtmekte, her kesimin başka kesimlerden aldığı girdilere isabet eden dolaylı vergi miktarları belirtilmemektedir. Planlama açısından önemli konulardan biri de tablolar düzenlenirken sanayiler arası modelde kullanılacak katsayılann bulunmasıdır. Yeni sanayilerin kurulması, üretim tekniklerinde değişiklikler vb. nedenlerle katsayı matrisinin olası değişikliklere göre düzenlenmesini gerektirir. Örneğin, Türkiye’de I. Plan çalışmalarında 1959 tablosu bu yönde bir düzeltme yapılmadan kullanılmış, II. Beş yıllık planda, 1963 tablosundaki katsayılar olası değişikliklere göre düzeltilerek alınmıştır III. Beş yıllık plan çalışmalarında da 1967 tablosu temel alınmakla birlikte 1973 ve 1977'ye göre bir revizyona tabi tutularak elde edilen yeni katsayı ve ters matris, matris çözümünde kullanılmışır. IV. Beş yıllık plan modelinin çözümündeyse 1973 yılı tablosundaki girdi katsayıları, 1977 ve 1982'ye göre düzeltilerek kullanılmıştır.
Kaynak: Büyük Larousse


Safi 23 Nisan 2018 04:30

Tablo
isim (ta'blo) Fransızca tableau
1 . Bez, tahta, kâğıt vb. maddeler üzerine yapılmış yağlı boya, sulu boya, pastel veya kara kalem resim:
"Hırsından bazılarına tablomu bedava verdim, alın, götürün diye bağırdım."- H. C. Yalçın.

2 . Birbiriyle olan ilgilerine göre düzenlenerek yazılmış şeylerin hepsi:
"Çarpım tablosu. Kronoloji tablosu."- .

3 . (mecaz) Yaşanan, var olan olay ve olguların hepsinin genel görünüşü, manzara:
"Talebelik günlerimizden bazı tabloları çizmeye çalışacağım."- H. F. Ozansoy.

4 . (tiyatro) Bir perdenin dekor değişikliğiyle belirlenen alt bölümü.

Birleşik Sözler
  • belirtke tablosu
  • çarpım tablosu
  • hastalık tablosu
  • logaritma tablosu
  • mutluluk tablosu



Saat: 16:22

©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık