Canlýlarýn temel bileþenleri nedir?
 

Kimyasal yapýlarýna göre:
Ýnorganik Moleküller: Su, Mineraller, Asitler,Bazlar ve Tuzlar
Organik Moleküller: Karbonhidratlar,Yaðlar,Proteinler, Vitaminler, Nükleik asitler ve ATP

Görevlerine göre:
Enerji Vericiler:Karbonhidratlar,Yaðlar,Proteinler,ATP
Yapýcý Onarýcýlar: Proteinler,Yaðlar,Karbonhidratlar, Vitaminler,Su ve Mineraller

ÝNORGANÝK MOLEKÜLLER
SU:
Su iyi bir çözüdür.Tüm canlý yapýlarýn büyük bir kýsmý sudan oluþur.Enzimatik reaksiyonlarýn gerçekleþmesi için gereklidir.

MÝNERALLER:

• Magnezyum (Mg):Bitkilerde klorofil pigmentinin ve bazý enzimlerin yapýsýnda yer alýr.
• Demir (Fe):Hemoglobin yapýsýna katýlýr. Eksikliðinde anemi görülür.
• Ýyot (I):Tiroit bezinin çalýþmasýnda etkilidir.Eksikliðinde guatr hastalýðý oluþur.
• Kalsiyum (Ca):Kaslarýn kasýlmasýnda etkilidir.Ayrýca kemik ve diþlerin yapýsýna katýlýr.Kanýn pýhtýlaþmasýnda görev alýr.Eksikliðinde kemik ve diþ rahatsýzlýklarý ortaya çýkar.
• Fosfor (P):Kemik diþlerin yapýsýna katýlýr.
• Sodyum (Na),Potasyum (K):Sinirsel iletimde,hücrede asit ve baz dengesinin saðlanmasýnda,kas faaliyetlerinde görev alýr.

ORGANÝK MOLEKÜLLER
En çok enerji veren organik bileþikler sýrayla:

• Yaðlar
• Karbonhidratlar
• Proteinler
• Enerji hammaddesi olarak kullaným sýrasý:
• Karbonhidratlar
• Yaðlar
• Proteinler

KARBONHÝDRATLAR
-C,H,O elementlerinden oluþurlar.
-Enerji vericidirler.
-Zar ve çeper yapýsýna katýlýrlar.
-Üç grupta incelenirler:Monosakkaritler,Disakkaritler, Polisakkaritler

1.MONOSAKKARÝTLER
- Karbonhidratlarýn yapýtaþlarýdýr.
- Sindirilemeden kana geçerler.
- Glikozit baðý içermezler.
- 3-7 arasýnda karbona sahip olabilirler.
3C'lu (triozlar):Gliseraldehit,Pirüvik asit,Gliserik asit
5C'lu (pentozlar):Riboz,Deoksiriboz
6C (heksozlar):Glikoz,Fruktoz,Galaktoz
Glikoz:Kan þekeri olarak bilinir.Beynin yakýtýdýr.
Fruktoz:Meyve þekeridir.Enerji verici olarak kullanýlýr.
Galaktoz:Süt þekeridir.hayvanlarda bulunur.

2-DÝSAKKARÝTLER:
-Ýki monosakkaritin birleþmesiyle oluþurlar.
-Monosakkaritler birbirlerine glikozit baðlarýyla baðlanýrlar.Bu bað oluþurken su açýða çýkar.
-Sindirildikten sonra kana geçerler.

Önemli disakkaritler ve formülleri:
Glikoz + Glikoz MALTOZ+H2O
Glikoz+ Galaktoz LAKTOZ+H2O

DEVAMI Canlýlarýn Temel Bileþenleri