|
Divan-ı Hümayun nedir? Divan-ı Hümayun nedir? |
Divân-ı HümâyûnOrtakapı'dan "Dârüsselâm" denilen meydana girilip Bâbüssaâde've doğru giderken sol tarafta kalan yan yana üç odadan oluşmuş "Kubbealtı" isimli mekânda toplanırdı. Toplantıların yapıldığı yer sol baştaki en geniş odadır. Toplantı mekânının bitişiğinde "Hacegân-ı Divân-ı Hümâyûn" denilen görevlilerin bulunduğu ikinci oda Divân kararlarının kayda geçirildiği "Divân-ı Hümâyûn Kalemi"dir. Kubbealtı'nın diğer mekânları ise Sadrâzamın "Divit Odası", istirahatine mahsus oda ve kahve ocağı'dır. Oturumlarda incelenmek üzere istenilen evrakların çok çabuk temin edilebilmesi için günümüz terminolojisinde Devlet Arşivi diyebileceğimiz Defterhâne de Divân'ın yakınında yer almaktadır. |
1 ek Divan-ı Hümayun MsXLabs.org & Temel Britannica Divan, İslam devletlerinde yönetimle ilgili önemli konuların görüşülüp karara bağlandığı kuruldur. Başlangıçta bir devlet dairesi niteliği taşıyan divanlar sonraları İran devlet geleneğinin de etkisiyle kurul biçimine dönüşmüştür. Zamanla sayıları artan, görev ve yetkileri farklılaşan divanlar uzun süre İslam devletlerinin en önemli yönetim organı olma niteliklerini korumuşlardır. İslam tarihinde ilk divan ikinci halife Hz. Ömer döneminde (634–644) kuruldu. Devlet gelirlerinin ve giderlerinin kaydedilmesi işlerini yürüten bu divan daha sonra bütün mali işleri yöneten bir daire durumuna geldi. Emeviler döneminde (661–750) divanların sayısı artmaya başladı. Devlet merkezi Şam'da bulunan ve ekonomik işleri yönetmekle görevli olan "Divanü'l-Harac" giderek ana divan durumuna geldi ve "el-Divan" adıyla anılmaya başlandı. Merkezde çeşitli devlet işlerini yürüten divanların yanında eyaletlerde de divanlar kuruldu. Abbasiler dönemi (750–1258) ise divanların yetki ve görevlerinin kesin olarak birbirinden ayrılarak belirlendiği, büyük bir imparatorluk durumuna gelen devletin artan gereksinmelerine göre birçok yeni divanın kurulduğu, eskimiş olanların da kaldırıldığı bir dönemdir. Abbasiler'deki başlıca divanlar, ekonomik işlerle uğraşan "Divanü'l-Harac", zekât gelirini toplayan "Divanü's-Sadaka", askeri işlere bakan "Divanü'l-Ceyş", devlet görevlilerinin ücretlerini düzenleyen "Divanü'n-Nafaka", saray giderlerini yöneten "Divanü'l-Hazine", posta ve gizli haberalma işlerine bakan "Divanü'l-Beridi" ile mali denetimle görevli "Divanü'z-Zimem"di. "Divanü's-Sır" ise devletin önemli iç ve dış sorunlarıyla ilgili kararları alan üst kuruldu. Abbasiler'de halkın çeşitli konulardaki yakınmalarını dinleyen ve bunları halifeye ileten "Divanü'l-Mezalim" adlı bir kurul daha vardı. Halifeler divan toplantılarına katılmazlar, isterlerse toplantının yapıldığı salona bakan yüksek bir yerde oturup görüşmeleri pencere arkasından izlerlerdi. DEVAMI >>>> Osmanlı Kurumları - Divan-ı Hümayun (Dîvân-ı Hümâyûn) |
| Saat: 00:49 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık