[KK] �znel Nedir?

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- X-S�zl�k (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/)

- - �znel Nedir? (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/269771-oznel-nedir.html)

�ZNEL

s�f.

1. Fels. D��nen varl�k ya da bireysel bilin� olarak tan�mlanan �zneye ba�l� olan �ey (nesnel'in kar��t�d�r) i�in kullan�l�r. (Bk. ansikl. b�l.)
2. Bireysel olan, her bireyin ki�ili�ine, zevklerine, y�nelimlerine g�re de�i�ebilen bir �ey i�in kullan�l�r; s�bjektif: Bu de�erlendirmeniz son derece �zneldir. Bir metnin �znel yorumu.
3. Ki�isel g�r��lere a��r� a��rl�k tan�yan ve yan tutan �ey i�in kullan�l�r; Nesnellikten yoksun �znel bir ele�tiri.

�Dilbil. Adla dile getirilen eylemin �znesini g�steren ad tamlamas� (ya da tamlayan durumu) i�in kullan�l�r (�rn. �ocuklar�n sevgisi ��ocuklar seviyor" ile e�de�erlidir).

�Patol. �znel belirti, yaln�z hasta taraf�ndan alg�lanan hastal�k belirtisi (�rne�in a�r�). [Bir semptom, asl�nda, her zaman �zneldir ve nesnel belirti kar��l��d�r.]

�Ruhbil. Yaln�zca tikel bir bireye, yani "�zne"ye ili�kin.

Tikel bir �zne taraf�ndan bilinen, hatta yaln�z onun i�in bilinebilir olan.
�znel ruhbilim, ��EBAKI��I' RUHB�L�M' in e�anlaml�s�.
�znel yarg�, �znel ses, �znel �l�ekler, do�ruluk ko�ullar�na ba�l� bir bilgi bi�iminin sa�lad�� nesnel� verilerle ba�lant�l� olduklar� kabul edilen yarg�, ses ve �l�ekler.

�ANS�KL. Fels. Kant'ta, �zellikle ahlaki isten� alan�nda, bireysel varl��a ili�kin �ey i�in kullan�l�r. (Kant ��yle der: �Pratik ilkeler, ileri s�rd�kleri �ey, �zne taraf�ndan yaln�zca kendi �z istenci i�in ge�erli say�ld�� zaman �zneldirler [alm. subjektiv] ya da �zdeyi�ler olu�tururlar; bu ileri ��r��, herhangi bir d��nen varl��n istenci i�in ge�erli olarak kabul edildi�i zamansa, nesnel ilkeler durumuna gelirler� (Pratik akl�n ele�tirisi (Kritik der praktisehen Vernunft)) ll Hegel'de, �znelli�e ili�kin.

Kaynak: B�y�k Larousse

BAKINIZ Nesnel Yarg� ve �znel Yarg� Nedir?

Do�rulu�u ya da yanl��l�� ki�iden ki�iye de�i�en, do�rulu�u tart��lan d��ncelerin anlat�ld�� yarg�lara �znel yarg� denir. Bu yarg�lar�n kullan�ld�� anlat�ma da �znel anlat�m denir. Bu c�mlelerde (yarg�larda) bence ifadesi vard�r.
*�zmir,tarihi ve do�al g�zellikleriyle e�siz bir �ehrimizdir.
*�air s�yleyi� g�zelli�iyle t�rk� tad�nda bir �iir sunuyor bize.
*Konferansa kat�lanlar�n sa�ma sapan fikirleri beni iyice s�km��t�.
*Yazar,s�r�kleyici anlat�m� ve ilgin� betimlemeleriyle okuyucuyu olay�n i�inde ya�at�yor.
*�at�k ka�lar�,yaral� y�z�yle insan� �rk�ten bir havas� vard�.

Do�rulu�u ya da yanl��l�� ki�iden ki�iye de�i�en, do�rulu�u tart��lan d��ncelerin anlat�ld�� yarg�lara �znel yarg� denir. Bu yarg�lar�n kullan�ld�� anlat�ma da �znel anlat�m denir. Bu c�mlelerde (yarg�larda) bence ifadesi vard�r. Anlat�ma duygular�n kat�lmas� demektir. Bu �ekilde anlat�lan d��nceleri okuyucu, dinleyici kabul etmek, benimsemek zorunda de�ildir. Kar��t� "nesnelliktir. "�znel" anlat�mlarda benzetmeli, istiareli, mecazl�, abart�l� kullan�mlar g�ze �arpar; c�mleyi s�yleyen ya da yazan ki�inin bir d��nceyi, yap�t�, davran�� ... be�endi�i ya da be�enmedi�i a��k se�ik ortadad�r. (�znel yarg�lar kan�tlanamaz.)

�znel
�zneye ili�kin olan, �znede olu�an, nesnelerin ger�e�ine de�il, bireyin d��nce ve duygular�na dayanan, enf�si, subjektif, nesnel kar��t�:

"Bence bunu d��nelim ve ortaya ��kacak �znel davran��m�z� i�tenlikle dile getirelim."- M. C. Anday.

�znel bir yarg�n�n ki�iye ba�l� olarak de�er bi�ilmesi (kazan�lmas�) i�in s�ylenmektedir. Bi�ilen (atanan) de�er a��s�ndan bak�ld��nda ki�iden ki�iye g�re de�i�en, herkes i�in farkl� olan de�erdir. Pozitif bilimler ki�iden ki�iye de�i�meyen de�erlerin varl��n� savunmaktad�r; s�cakl�k, uzunluk gibi. Bunlar� nesnel de�erler olarak ve deney verileriyle �retildi�ini savunmaktad�r. �znel de�erlerin ise nesnel bilgilerin kar��t� olarak bireysel bilgi ile kazan�ld��n� s�ylemektedir. G�n�m�z�n pozitif bilim teorileri hem nesnel hem de �znel bilgileri bilgi olarak kabul etmektedir.