Tarihi Yap�lar - Yerebatan Saray� (Yerebatan Sarn�c�, T�rkiye)

Yerebatan Sarn�c�

http://img59.imageshack.us/img59/4752/yerebatansarnc.png

Yerebatan Sarn�c� �stanbuldaki en b�y�k kapal� sarn��t�r. Ayasofya binas�n�n bat�s�ndaki k��k binadan girilir. S�tun orman� g�r�n�m�ndeki mekan�n tavan� tu�la �r�l�, �apraz tonozludur. Zaman�nda civardaki bir bazilikadan dolay� bu isimle an�lm��t�r.

Tarihi

Civardaki saraylara su sa�lamak i�in I. Justinyen (527-565) devrinde yap�lm��t�r. Sarn��, 143 metre uzunluk ve 65 metre geni�li�iyle toplam 9.800 metrekarelik bir alan� kapsamaktad�r 28 x 12 s�ral� s�tunlar�n toplam� 336 adet olup, s�tun ba�l�klar� genellikle �yon ve Korent �sluplar� ta��maktad�r. Ancak az say�da i�lenmeden b�rak�lm�� Dor sitili ba�l�klara da rastlanmaktad�r. Sarn��, 4 metre kal�nl�kta, pi�mi� tu�ladan yap�lan duvarla �evrelenmi� ve su yal�t�m� amac�yla �zel bir har�la s�vanm��t�r.

Zaman�nda su seviyesi mevsimlere g�re de�i�en sarn�c�n, do�u duvar�ndaki de�i�ik seviyelerdeki borular vas�tas�yla d��ar�ya su verilmi�tir. Su seviyelerinin b�rakt�� izler, s�tunlarda g�r�lebilir. Sarn�c�n su gereksinimi, �ehrin 19 km. kuzeyindeki Belgrad Ormanlar�'ndan imparator J�stinyen (Justinianus) taraf�ndan yapt�r�lan su kemerleriyle kar��lanm��t�r.

1984'de b�y�k tamirat s�ras�nda zemin temizli�i yap�lm��, 1 metreden fazla �amur temizlendi�inde orijinal tu�la taban ve 2 s�tun alt�nda Medusa kafal� mermer bloklar ortaya ��kar�lm��t�r. �n�a edilen yol sayesinde de sarn�� i�ini dola�mak m�mk�n olmu�tur. Sarn��ta zaman zaman konserler ve �e�itli k�lt�rel etkinlikler d�zenlenmektedir.

Medusa Ba�l� S�tunlar

Sarn�c�n kuzeybat� k��esindeki iki s�tunun alt�nda kaide olarak kullan�lan iki Medusa ba�� Roma �a�� heykeltra�l�k sanat�n�n �rneklerindendir. 4. y�zy�la ait bu ba�lar�n hangi yap�dan al�narak buraya getirildi�i konusunda kesin bir bilgi olmamakla birlikte gen� Roma �a��'na ait antik bir yap�dan s�k�lerek buraya getirldi�i ve sarn�c�n in�as�nda salt s�tun kaidesi olarak ihtiya� oldu�u i�in kullan�ld�� g�r�� ara�t�rmac�lar aras�nda genel kabul g�rmektedir.(Ba�ka bir g�r��e g�re de Medusa ba�lar�n�n birinin yan birinin ise ters cevrilmi� olmas�n�n sebebi olarak �oktanr�l� dinden tektanr�l� dine ge�i� d�neminde bunu bir t�r anlat�m gibi de�erlendirmek m�mk�nd�r).

http://img180.imageshack.us/img180/552/150pxmedusa18314759.jpg

Bir rivayete g�re de Medusa'n�n kafas�n�n ters konulmas�n�n nedeni ona bakanlar�n ta� olmas�d�r. Bir ba�ka a��klamaya g�re J�stinyen Arap ordusunun �stanbul'a do�ru yola ��kt��n� duydu�unda h�zla bu sarn�c�n yap�lma emrini vermi�tir. Bu durumda Arap ordusu kenti ku�atmadan �nce sarn�c� h�zla yapmaya �al��an Bizansl�lar i�in i� dekorasyondan ziyade sarn�c�n h�zla tamamlanmas� �nem ta��yordu. Bu y�zden, s�tun kaidesi olarak kullan�lan ta�lar�n d�z ya da ters veya yat�k kullan�lmas�n�n estetik de�erinden ziyade in�a de�eri, yani yap�n�n bir an �nce in�a edilmesi, tamamlanmas� �nem ta��maktayd�..

Vikipedi