|
Çelik hangi elementlerden oluşur? Çelik hangi elementlerden oluşur? |
Çelik, demir, ana alaşım elementi ise karbon olan bir alaşımdır. Üretim yöntemleri ve kullanılan cevherlerden ötürü manganez, silisyum, fosfor ve kükürt çeliğin bünyesinde bulunan elementlerdir. Çeliğin yapısındaki karbonun görevi alaşımı sertleştirmek ve demir atomlarının kaymasını engellemektir. Alaşımdaki karbon miktarı ile oynanarak çeliğin sertliği, esnekliği, sünekliği, ve gerilme gücü değiştirilebilir. Alaşımdaki karbon miktari artırılarak çeliğin sertliği artırılabilir, fakat bu işlem çeliğin kırılganlığını arttırıp; kaynaklanabilirlik ve süneklik gibi bir takım özelliklerini azaltır. Demir-karbon alaşımının çelik olarak kabul edilmesi için tipik olarak en çok yüzde 2,1 oranında karbon karışımına sahip olması gerekmektedir. Günümüzde "demir ve çelik" endüstrisi tek isim altında kullanılsa da, geçmişte bu iki sektör birbirinden ayrı isimlere sahiptiler. Metalurjinin bilim dalı olarak yaygınlaşması ile birlikte çeliğin kompozisyonunun değiştirilerek ya da ısıl işlem ile özellikleri farklılaştırılarak özellikle yüksek kopma mukavemeti ile teleferik, inşaat, otomotiv, tıp, ve bir çok diğer alanda insanlığa hizmet verir hale getirilişi hızlandırılmıştır. |
Alıntı:
Çelik, doğada hidroksit, oksit ve karbonat halinde diğer maddelerle karışık olarak bulunan demir cevherinden elde edilir. Karışımında bulunan zararlı maddelerin belli bir dereceden sonra uzaklaştırılması ,bazı maddelerinse eklenmesi gerekir.Karşımdaki bu zararlı maddeler; Kükürt,bakır,fosfor, arsen, azot ve karbon fazlasıdır(Karbonun çeliğin üzerindeki etkisi oldukça büyüktür .Ama ağırlık olarak karbon belli bir değeri geçerse çeliğin işlenmesi zor oluyordur) Çeliğe Eklenen ve Dayanıklılık Veren Maddeler - Krom,silisyum,manganez ve molbden (Çeliğin dayanıklılığını arttırırlar) - Molbden ve manganez ;yüksek sıcaklıkta çeliğin işlenmesini kolaylaştırırlar |
ÇELİĞİN BİLEŞENLERİÇeliğin bileşiminde demirle alaşım yapan elementler yer alır; bu elementlerin oranı % 0 ile 5 arasında değişir. Bileşiminde karbon ve silisyum daima bulunur: karbon ender olarak °/o 1in üzerine çıkar (genellikle % 0,2 ile 0,7 arasında); silisyum oranı ise % 0,1 ile 0,7 arasında değişir; ancak bazı özel çeliklerde (örneğin zayıf histerezisli transformatör sacları, yay çelikleri) bu oran daha yüksektir (% 2 ile 4 arasında). Manganez bileşimde % 0,3 ile 0,8 oranında yer alır; bununla birlikte çok sert ve aşınmaya karşı çok yüksek dayanım gösteren çeliklerde (demiryolu aygıtları) bu oran % 12 ile 15’e ulaşabilir. Manganezin varlığı demirin kaynaklanmaya olan yatkınlığını korur; karbon oranı %0,15'in üzerine çıkan demir alaşımları manganez yokluğunda bu özelliklerini yitirir. Kükürt ve fosfor ister serbest, ister bileşik halinde olsun, oksijen gibi zararlı katışkılardır: °/o 0,1'lik oran bile çok yükseksa- yılır; fosfor çeliğe kırılganlık verirken, kükürt yassılaşabilirliğinin azalmasına yol açar. Krom, nikel, vanadyum, tungsten, molibden vb. tek tek ya da birlikte birçok çeliğin yapısına girer. DEVAMI Alaşımlar - Çelik |
| Saat: 03:42 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık