MsXLabs

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)
-   Cevaplanmış (https://www.msxlabs.org/forum/cevaplanmis/)
-   -   Ünsüz benzeşmesi nedir, örnek verir misiniz? (https://www.msxlabs.org/forum/cevaplanmis/275174-unsuz-benzesmesi-nedir-ornek-verir-misiniz.html)

00074 12 Ekim 2009 17:46

Ünsüz benzeşmesi nedir, örnek verir misiniz?
 
Sert ünsüz benzeşmesi olan cümle ve kelime benzeşmelerini lütfen gösteriniz



perlina 10 Kasım 2016 11:10

Ünsüz Benzeşmesi (Ünsüz Sertleşmesi)


P, ç, t, k, f, h, s, ş harfleri ile biten bir kelimeye c, d, g harfleri ile başlayan bir ek gelirse, ekin başındaki yumuşak harfler sertleşir. Buna göre; c-ç, d-t, g-k olur.

Örnek

  • Kebap-cı...kebapçı,
  • Yavaş-ca...yavaşça,
  • Ayak-cak...ayakçak,
  • ayak-da...ayakta,
  • yurt-dan...yurttan,
  • ses-deş...sesteş,
  • yap-dı...yaptı,
  • aç-dır...açtır,
  • at-gı...atkı,
  • seç-gin...seçkin,
  • çalış-gan...çalışkan,
  • kıs-gaç...kıskaç...
  • kitap-da kitapta...
NOT : Bu kural, sayıların rakamla yazılışlarında da geçerlidir. Buna göre rakamlar okunur ve okunuşu p, ç, t, k, f, h,s, ş harflerinden biriyle biterse, ekler de sertleşir. Buna uyulmazsa yazım yanlışı yapılmış olur.
Örnek : Saat 3'de geldim. (Yanlış), Saat 3'te geldim (Doğru)

Özel durumlar
1. Bazı birleşik kelimelerin bu kurala uymadığı görülür : Dikdörtgen, Akciğer... 2. Bazı matematik terimlerinin bu kurala uymadığı görülür: Üçgen, beşgen.. 3. -De, da bağlacı, başlı başına bir kelime olduğu için p, ç,t,k,f,h,s,ş harfleriyle biten kelimelerden sonra gelse bile sertleşme kuralına uymaz. Zaten de, da bağlacını -d, -d ekinden ayıran en önemli özelliklerden biri de budur. Örnek: Gitsek de olur, gitmesek de..

Farklı örnekler


Sözcük: Ek: Yazılışı:
Kayık -cı Kayıkçı
Piş -gin Pişkin
Ağaç -dan Ağaçtan
Üç -de Üçte
Simit -ci Simitçi
Çorap -ci Çorapçı
Sabah -cı Sabahçı
Dolap -de Dolapta
Taş -gin Taşkın
yemek-de-yemekte
yavaş-ca-yavaşça
tablet-de-tablette
sözlük-den-sölükten
fülüt-de-fülütte

Örnek:
Kardeş + den = KardeşTen
Hap + dan = HapTan
Polis + de = PolisTe
Kitap + cı = KitapÇı

Dudak Ünsüzlerinin Benzeşmesi

:
n diş ünsüzü p ve b dudak ünsüzleri önünde m dudak ünsüzüne döner. Bu karşılaşma Türkçe kelimelerde nadir olur.Yabancı dillerden kelimeler ise bu kurala uygun olarak gelmişler veya Türkçe’de ona uymuşlardır.

Örnek :
anbar -ambar
konposto - komposto
tenbel - tembel
tranpet -trampet gibi.

Özel isimler ve birleşik isimler bu kurala uymaz.
Örnek : Safranbolu, binbaşı, onbaşı, sonbahar...

DEVAMI >>>> Ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi)




Saat: 21:45

©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık